‘Overzicht van de verschillende middelen’ Orthopedagogiek 1ste kan. 2002-2003 Joke De Wilde Definitie van drugs • • Middel = drugs, wanneer het de hersens prikkelt en er daardoor geestelijke en lichamelijke effecten optreden (alcohol, koffie, nicotine) Drugs ingedeeld in: 1. 2. 3. 4. 5. 6. • Verdovende of bewustzijnsverlagende middelen (psycholeptica) Opwekkende middelen (stimulantia) Geestesvewarrende middelen of hallucinogenen (psychodysleptica) Hallucinogene amfetamines Designerdrugs Smartdrugs Onderscheid soft en hard drugs niet zinvol 1. Verdovende of bewustzijnsverlagende middelen Alcohol • gisting van • • • • • suikerhoudende producten ethylalcohol of ethanol drie groepen: bieren, wijnen en sterke dranken effecten afh van hoeveelheid, lichaamsbouw, geslacht en ervaring geestelijke en lichamelijke afhankelijkheid steeds meer nodig voor hetzelfde effect Verdovende of bewustzijnsverlagende middelen (vervolg) Slaap- en kalmeringsmiddelen • door artsen voorgeschreven • groep van de benzodiazepines • wegens roeseffect ook in illegale drugmilieu, Rohypnol • effecten afh van soort middel, dosering, tijd van inname, duur van gebruik en persoon zelf • geestelijk en lichamelijk verslavend • steeds meer nodig voor hetzelfde effect Verdovende of bewustzijnsverlagende middelen (vervolg) Heroïne en andere opiaten • opiaten= verzamelnaam voor • • • • • • • opium en alle producten die eruit worden verkregen opium morfine heroïne nooit zuiver verkocht ‘chinezen’ of ‘shotten’ snelle lichamelijke afh., bij stoppen erg onaangename ontwenningsverschijnselen geestelijk afhankelijk steeds meer nodig voor hetzelfde effect risico’s: hepatitis B en C, HIV Verdovende of bewustzijnsverlagende middelen (vervolg) Methadon • vervangmiddel voor heroïne • zorgt ervoor dat ontwenningsverschijnselen uitblijven • voordelen: methadon is medicament, zuiver product, effect houdt lang aan, goedkoop en door methadonprogramma meestal langdurig contact met de hulpverlening Verdovende of bewustzijnsverlagende middelen (vervolg) Snuifmiddelen • chemische producten met vluchtige stoffen worden geïnhaleerd (‘sniffing’) • lijmen, verdunners, benzine, ‘poppers’ • langdurige inhalatie en veelvuldig gebruik bewustzijnsverlies of coma • lichte lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid 2. Opwekkende middelen Cocaïne en crack • cocaïne, cafeïne en nicotine • • • • • bekendste stimulantia meestal gesnoven, ook gerookt en gespoten meestal versneden met andere producten stimuleert het centrale zenuwstelsel risico’s: ontsteking neusslijmvlies, spuitabsessen, hepatitis en HIV geen lichamelijke afhankelijkheid, maar wel ernstige vormen van geestelijke afhankelijkheid (vrij snel) Opwekkende middelen (vervolg) Speed en andere amfetamineachtigen • oorspronkelijk therapeutisch • • • • doel vooral gebruikt voor verlenging uithoudingsvermogen en onderdrukking vermoeidheidsgevoelens populaire naam: ‘speed’, ‘pep’ geestelijke afhankelijkheid, geen lichamelijke afhankelijkheid, tenzij bij regelmatig gebruik wel kans op onthoudingsverschijnselen steeds meer nodig voor hetzelfde effect 3. Geestesverwarrende middelen of hallucinogenen Cannabis sativa • 2 belangrijkste • • • • cannabisproducten: marihuana en hasj meestal vermengd met tabak tot joint, ‘blowen’ kans op longkanker en andere longaandoeningen lichamelijk vrijwel niet verslavend, geestelijk kans op matige afhankelijkheid geen tolerantie Geestesverwarrende middelen of hallucinogenen (vervolg) Psychedelica: LSD, psilocybine, mescaline • veranderen zintuigelijke • • • • • • • waarnemingen, veroorzaken hallucinaties, beïnvloeden ikbeleving LSD meest bekende, in laboratoria gemaakt oorspr. therapeutisch doel ‘magic mushrooms’ ‘trippen’ kans op psychische stoornissen vrijwel geen lichamelijke of geestelijke afh op korte termijn steeds meer nodig voor hetzelfde effect 4. Hallucinogene amfetamines • dubbele werking: opwekkende, • • • • • • amfetamineachtige en bewustzijnsveranderende werking meest bekende XTC dansdrug vermoedelijk veranderingen in de hersenen, invloed op concentratie en stemming geen ontwenningsverschijnselen geestelijke afhankelijkheid steeds meer nodig voor hetzelfde effect 5. Designerdrugs • door kleine wijziging in moleculaire structuur van • • • • drugs: potentie,werkingsduur, effect en toxiciteit veranderen andere chemische structuur dan bekende drugsoorten probleem: men weet niet wat men koopt en hoeveel werkzame stof erin zit onvoorspelbare werking drugs erkend niet langer designerdrugs 6. Smartdrugs, smartproducts en Ecodrugs • smartdrugs verwijst naar geneesmiddelen, oorspr voor ziekten als dementie of epilepsie • door gezonde mensen voor andere doeleinden • smartproducts = middelen samengesteld uit verschillende bindingen • ecodrugs = plantaardige producten met bewustzijnsbeïnvloedende werking Neurofysiologische werking van drugs