Hoofdstuk 23: Weerstand, conflicten en tegenslagen

Hoofdstuk 23: Weerstand, conflicten en tegenslagen
Weerstand, conflicten en tegenslagen komen in elk project voor, daarmee heeft ook elk
projectteam en projectleider te maken. De manier van hoe men er als team en individu
mee omgaat, heeft een grote invloed op het gehele project en is het verschil tussen
uitputtend geduw en het richten van de energie op het projectresultaat met als basis een
gezonde relatie met alle betrokkenen.
Om op een gezonde manier om te gaan met weerstand, conflict en tegenslag is het van
belang de volgende punten te beheersen;
 Herkennen van de weerstanden, conflicten en tegenslagen wanneer ze zich
voordoen
 Beschouwt weerstand, conflicten en tegenslagen als een natuurlijke gegeven en
beseft dat ze een signaal zijn van een belangrijke verandering
 ondersteunen van de gesprekspartner in het definiëren van het probleem
 ziet de uitingsvormen niet persoonlijk aantrekken (integer, deskundig)
 zorgen voor vertrouwen en veiligheid
 respecteren van de behoefte aan invloed en geloofwaardigheid
 verschil (h)erkennen tussen medelijden en medeleven
 schakelen tijdens een gesprek tussen de communicatieniveaus; inhoud,
procedure, interactie en gevoel
 bewust zijn van de eigen valkuilen, allergieën en kernkwaliteiten
Weerstand
Weerstand is menselijk en heeft vele gezichten. Soms is het overduidelijk wat er aan de
hand is, soms ligt de kwestie heel subtiel en is niet exact te benoemen wat er gebeurt.
Weerstand manifesteert zich en verdwijnt dan weer, om even later in een geheel andere
gedaante weer de kop op te steken. Achter weerstand schuilt altijd kracht. Dit is
weliswaar een tegenkracht, maar door op een goede manier om te gaan met die
weerstand kan de eigen kracht en die van de andere gelijkgericht worden. Met iedere
overwonnen weerstand voegt de projectleider als het ware kracht toe aan zijn project.
Om juist om te gaan met de weerstand is het van belang allereerst gebruik te maken van
preventieve acties waarmee weerstand überhaupt zoveel als mogelijk wordt voorkomen
of beperkt. Contact maken met de ander is het belangrijkste en verkleint de kans op
weerstand. Als de preventieve acties geen baat hebben is het tijd voor curatieve acties
om de ontstane weerstand doelgericht aan te pakken in de volgende drie stappen;


Identificeren van de weerstand; door goed te luisteren naar de ander en het
eigen gevoel wordt de uitingsvorm buiten beschouwing gelaten en de weerstand
(h)erkend.
Benoemen van de weerstand; in een gesprek benoemen wat men signaleert, niet
veroordelen maar in neutrale termen waarmee men een reactie van de ander
reflecteert in een opmerking (interventie). Door dit op het juiste moment in het
juiste communicatieniveau toe te passen kan de ander de ruimte en vrijheid
krijgen om zijn of haar hart te luchten over elk communicatieniveau (inhoud,
procedure, interactie en gevoel)

Een gesprek voeren over de weerstand; door de ander eerst zijn hart te laten
luchten en zijn of haar ‘bezwaren’ in beeld te brengen is daarna de weg vrij om
met elkaar in gesprek te gaan om een gezamenlijke oplossing te vinden voor de
opgebrachte bezwaren. Daarbij kan de gespreksleider vragen naar
mogelijkheden om de opgeworpen problemen weg te nemen en werkt men
tegelijkertijd aan de relatie door gezamenlijk naar een oplossing toe te werken.
Conflicten
Tijdens een project kunnen conflicten een valkuil zijn waarin belangen van betrokkenen
onverenigbaar met elkaar lijken te zijn. Tijdens een project ontstaat vaak conflicten
wanneer twee of meer mensen het niet met elkaar eens zijn, die met elkaar moeten
werken die door meningsverschillen of irritaties niet langer bereid of in staat zijn met
elkaar te kunnen werken.
In het geval van projectmatig creëren kan een conflict de volgende oorzaken hebben;






Belangenverschillen tussen lijnmanagement en de projectorganisatie
Persoonlijke belangtegenstellingen van projectmedewerkers
Claims op beperkte middelen en capaciteit
Verschillende kwaliteitseisen
Werken onder tijdsdruk
Belangtegenstellingen rondom het projectresultaat
Tegenslagen
Als er in een project gebeurtenissen voorkomen die van invloed zijn op de prestaties en
de tijd spreekt men meestal van tegenslagen. Het uitlopen van tijd en het inkrimpen van
de prestaties zijn het gevolg van een dergelijke tegenslag. Hoe men een tegenslag
verwerkt is voor een ieder persoonlijk en is ook weer terug te leiden naar de
kernkwadranten. Iemand die strijdlustig is zal eerder weer opstaan en doorgaan dan
iemand die geneigd is om snel bij de pakken neer te gaan zitten.
Wat wel voor alle mensen geldt die te maken hebben met tegenslagen is de fasen van het
verwerken van een tegenslag die men doorgaat.
Binnen het verwerkingsproces zijn zes verschillende fases te onderscheiden;
Fase 1. Schok en ontkenning
Fase 2. Woede en schuld
Fase 3. Onderhandelen
Fase 4. Depressie
Fase 5. testen van mogelijkheden
Fase 6. Integratie en doorgaan
Dubbelkwadranten
Zoals al eerder blijkt uit voorgaande onderwerpen speelt de persoonlijkheid van de
betrokkenen een grote rol in zowel het ontwikkelen als het oplossen van weerstanden
en conflicten. Door de kernkwadranten van de betrokkenen eens te bekijken kan het
niet verbazen dat mensen met een spiegelbeeld van elkaars kwadrant met regelmaat
een conflict zullen ontwikkelen; de allergieën van de ene zijn de valkuil van de ander