Vriendschapsscholen - Lokale Educatieve Agenda

“Vriendschapsscholen”
12 januari 2010
LEA-congres
Agenda
• Segregatie in PO
• Waarom Vriendschapsscholen?
• Invulling op school-niveau
• Aanpak op gemeente-niveau
• Succes- en faalfactoren
Wettelijke Opdracht
• Regeerakkoord Balkenende IV: afspraak om
segregatie tegen te gaan en integratie te bevorderen
• Februari 2006 onderwijswetten: ‘onderwijs dient het
actief burgerschap en de sociale integratie te
bevorderen’
• Opdracht voor scholen en gemeenten om samen in
LEA afspraken te maken over bevorderen van integratie
en tegengaan segregatie
Instrumenten
• Ouderinitiatieven
• Centraal aanmeldmoment
• Centraal aanmeldbeleid
• Wijkcarrousels en onderwijsvoorlichting
• Vriendschapsscholen
Waarom Vriendschapsscholen?
• “[…] Met het oog op later functioneren in de Nederlandse
samenleving moet voorkomen worden dat leerlingen
gedurende hun schoolperiode uitsluitend in aanraking
komen met leeftijdsgenoten uit hun eigen deel van de
samenleving en cultuur.[…]”(Tweede Kamer 2003-2004)
•  zwarte/witte school is per definitie een probleem,
ongeacht de leerprestaties
• Als er geen kans is op menging ontmoeting
organiseren
Theorie over ontmoetingen
• Gordon Allport: contacthypothese  direct
contact leidt tot vermindering
stereotypering en vooroordelen.
• Radboud Universiteit Nijmegen  contact
leidt niet automatisch tot meer acceptatie
Voorwaarden voor kansrijk contact
• Dezelfde status
• Wederzijdse afhankelijkheid
• Samenwerking aan gemeenschappelijk
doel
• Contact moet herhaaldelijk zijn
• Institutionele steun van autoriteiten
(WRR, 2007)
Bindingsladder van RMO
1. Elkaar ontmoeten
2. Elkaar leren kennen
3. Samen werken/afspraken maken
4. Wederzijdse hulprelaties
Theorie vertaald naar de praktijk
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Langdurig proces
Regelmatig contact
Gemengde teams
Gelijkwaardigheid tussen leerlingen waarborgen
Wederzijdse afhankelijkheid en gezamenlijk doel
Gemeenschappelijke interesses en belangen
Inhoudelijk doe-programma
Team en ouders betrekken
Inbedding van activiteiten in reguliere schoolprogramma
Inbedding in beleid van besturen en directies
Voorbeelden uit de praktijk
Vb: Welkom in mijn Wijk
• Groepen: midden- en
bovenbouw
• Door directe interactie en het
gezamenlijk werken aan
doelen, maken kinderen kennis
met elkaar én verschillende
wijken in de stad.
• Doel van Welkom in mijn Wijk
is het stimuleren van
burgerschapscompetenties,
met name: binding aan de stad
en vaardigheid om te gaan met
mensen anders dan jezelf.
Welkom in mijn Wijk (II)
• In de eerste uitwisselingsronde maken
leerlingen kennis met elkaar bijvoorbeeld door
briefwisseling/email-contact: vertellen over
zichzelf en de wijk waarin zij wonen
• Daarna ontmoeten de leerlingen elkaar in
levende lijve en nemen elkaar mee de wijk
in. Tijdens een speurtocht en in de klas
voeren ze gezamenlijk allerlei activiteiten uit
rond het thema ‘de wijk’
• Hierna volgt een tussenperiode van enkele
maanden. Op de eigen school wordt
nagepraat, leerlingen sturen elkaar brieven
en misschien wordt op nog meer manieren de
band onderhouden
Welkom in mijn Wijk (III)
• De tweede uitwisselingsronde gaat dieper in op
het thema ‘omgaan met verschillen’. Rode
draad van het vervolgprogramma is de vraag om
voor buitenaardse wezens het leven in hun stad
en Nederland te beschrijven. Spelenderwijs
kunnen kinderen ontdekken en benoemen in
welke dingen ze op elkaar lijken, waarin ze van
elkaar verschillen en hoe ze met die verschillen
willen omgaan...
Vb: Kinderconferentie Burgerland
• Groepen 6,7,8
• Nieuw land zoekt inwoners
‘Burgerland’. Leerlingen kunnen
inwonerschap ‘verdienen’.
• Uitwisselingen Paspoort: wordt
vergezeld van introductiebrief van
alle leerlingen (persoonlijk en hoe
voor jou het ideale land eruit ziet…)
• Burgerschap Conferentie: Minister
van Binnenlandse Zaken nieuw
land op zoek naar goede burgers
om prettig land van te maken 
leerlingen moeten meedenken om
burger te mogen worden
Kinderconferentie Burgerland (II)
• Minister van Binnenlandse Zaken vraagt kinderen advies over:
a) samenleving
b) democratie, waarden en normen
c) sociale competentie.
• In groepjes moeten kinderen oplossingen bedenken. De kinderen
vullen een placemat in: een groot vel verdeeld in verschillende
vakken waarin verschillende soorten vragen staan. Bijv:
-
Kunnen jullie 4 regels bedenken waarvan je vindt dat iedereen in Burgerland zich daaraan zou
moeten houden?
Waaraan merk je bij een ander dat hij/zij het prettig vindt om met jou om te gaan?
Ik heb het naar mijn zin in een samenleving als...
Fatsoen is...
Kun je op school ook werken aan prettig samen leven? Wat kun je als leerling daaraan doen?
Kinderconferentie Burgerland (III)
• ‘Bemoei-theater’: kinderen mogen zich
bemoeien met wat op toneel gebeurt.
Verschillende situaties: buren die elkaar op straat
tegenkomen, een fietsongeluk, schoolklas die een dier voor
de klas kiest. Kinderen grijpen op allerlei momenten in om te
vertellen hoe ze het anders of beter kunnen doen.
• Na goed afgeronde opdracht stempel in
Paspoort Burgerland  bij 3 stempels
geschikt.
• Leerlingen moeten nog meer burgers zoeken 
gezamenlijk werken aan reclamespot voor
Burgerland (3e contact). Wat is er nou precies
zo prettig? Waarom is het fijn om er te wonen?
Rol van de Gemeente
• Welke taak ziet u voor de gemeente?
Stappenplan Gemeente
1. Bepaal plek van deze maatregel in algemeen
beleid rondom aanpak segregatie en
bevorderen integratie
2. Bespreek met schoolbesturen welke rol de
gemeente kan/zal spelen
3. Ontwikkel subsidiekader, met heldere
doelstelling en voorwaarden voor subsidie
4. Bepaal aanpak om scholen te werven
5. Maak afspraken over begeleiding,
ondersteuning, monitoring & evaluatie
Vb. Doelstelling Subsidie
Rdam: “Leerlingen met verschillende culturele
achtergronden op verschillende scholen op een
positieve manier met elkaar in contact brengen,
zodat dit kan uitgroeien tot een meerjarige
verbinding”
Den Haag: […] “Het uiteindelijke doel is het
wegnemen van eventuele vooroordelen en het
kweken van meer wederzijds begrip en respect
tussen deze kinderen onderling.”
Vb: Subsidiekader Rdam
•
•
•
•
•
De aangemelde koppels bestaan uit tenminste één ‘witte’ en één ‘zwarte’
school
De aangemelde koppels dienen een gezamenlijke aanvraag in waarin
vermeld wordt hoeveel en welke groepen/klassen van welke school zullen
deelnemen
Het concept ‘vriendschapsschool’ is integraal onderdeel van het schoolplan:
de scholen geven aan op welke wijze leerkrachten, team en ouders actief
betrokken worden bij de vriendschapsscholen
Het minimum aantal groepen of klassen per school dat actief deelneemt is
twee, vanaf groep 3 (PO)
De subsidie wordt verleend voor Smart geformuleerde prestaties op
schoolniveau, die als zodanig zijn benoemd in de subsidieaanvraag.
Onderbouwing van de noodzakelijkheid van de voorgestelde prestaties en
de gewenste effecten vindt plaats via het schoolplan of indien school
daarvoor kiest via het format onderbouwing aanvraag
Vb: Subsidiekader Rdam (II)
Verdeelsleutel:
 De beoordeling wordt beïnvloed door de mate waarin de
aanvraag bijdraagt aan de concrete resultaten in het kader van
het Rotterdamse Onderwijsbeleid
 Per deelnemende groep is het beschikbare subsidiebedrag
€500, Minimum subsidiebedrag: €1000,- per school bij deelname van 2
groepen (PO)
 Maximum subsidiebedrag: €5000,- per school bij deelname
gehele school (groep 3 t/m 8)
Financiering:
 De gemeentelijke subsidie is maximaal €5000,- per
vriendschapsschool.
Begeleiding/Ondersteuning
Rol en taken rondom begeleiding/ondersteuning
 Monitoren van het project
 Vraagbaak voor de deelnemende scholen (vraagen knelpunten)
 Verdere ontwikkeling van het project
(lesmaterialen, aanpak andere steden)
 Onderhouden (inhoudelijk) van een website voor
vriendschapsscholen
 Belangstelling tonen voor de deelnemende
scholen
Valkuilen
• Vrijblijvendheid
• Draagvlak in school
• Gebrek aan kwaliteit
• Uitvoerbaarheid
Succesfactoren
• Inhoudelijk doe-programma
• Team en ouders betrekken
• Inbedding van activiteiten in reguliere
schoolprogramma
• Inbedding in beleid van besturen en directies
• Steun vanuit autoriteiten als gemeente
Vragen???
Kijk ook eens op:
• www.gemengdescholen.nl
• www.vriendschapsscholen.nl
• www.schoolindewereld.nl
• www.welkominmijnwijk.nl
info & contact
www.gemengdescholen.nl
[email protected]
[email protected]