Document

Diagnostiek van seksueel misbruik van mensen met een
verstandelijke beperking
Geaccrediteerde leergang van tien dagdelen
Ervaring leert dat seksueel misbruik van mensen met een verstandelijke beperking slecht tot niet gediagnosticeerd
wordt. Gedragswetenschappers ervaren op dit gebied al snel handelingsverlegenheid. Niet zelden leidt deze
handelingsverlegenheid tot niet-handelen en blijft de cliënt verstoken van gerichte hulp en ondersteuning. Deze
problematiek komt bij instellingen meestal (te) weinig op de agenda om een zekere mate van expertise te ontwikkelen.
Deze expertise is nodig om in voorkomende situaties slagvaardig op te kunnen treden en zo nodig in een vroeg stadium
de veelal indirecte signalen op te kunnen vangen en te vertalen in een adequaat diagnostisch traject en handelingsplan.
Aafke Scharloo heeft een leergang ontwikkeld waarin al deze aspecten aan bod komen.
Inhoud
De eerste dag

Kennismaking: wat is je verbinding met het thema en waar liggen je eigen knelpunten?

Wat is de taak van de gedragswetenschapper in deze problematiek?

Signalen en signaleren: valkuilen en mogelijkheden

Handelen volgens protocol

Het maken van een plan van aanpak en de rol van de gedragswetenschapper

Randvoorwaarden voor het doen van diagnostisch onderzoek in deze problematiek

Strategische keuzes en gespreksvoering rondom het creëren van de randvoorwaarden

Ethische aspecten.
De tweede dag

Onderzoeksvragen rondom (seksuele) mishandeling

Welke vragen kun je wel en niet beantwoorden vanuit je discipline

Welke doelen kan het onderzoek hebben, welke vragen zijn relevant bij welke doelen, welk diagnostisch
materiaal is voorhanden en welk materiaal kun je voor welk doel gebruiken?

Opstellen van het diagnostiekplan

Bronnen

Elementen van het onderzoek

Timing en volgorde van de elementen.
De derde dag

Methodische gespreksvoering met mensen met een verstandelijke beperking

Doel van het gesprek: hulpverlening of informatie verzamelen

Opbouw van het gesprek in fasen

Wijze van vraagstelling, soorten vragen, directieve en suggestieve vragen

Sneldiagnostiek

Gesprekstechniek afgestemd op het emotionele en cognitieve ontwikkelingsniveau
AANMELDINGSKAART LEERGANG DIAGNOSTIEK
7 en 21 april, 12 en 26 mei en 9 juni 2010
Naam
Voorletter(s)
M/V
Ik meld mij aan voor de Leergang
Diagnostiek
Functie
Instelling
Afdeling
Adres instelling
Voor het deelnamebedrag ad € 1.390,ontvangt u bij de bevestiging van uw
deelname een factuur.
Tot twee weken voor aanvang kunt u
kosteloos annuleren, daarna bent u het
gehele deelnamebedrag verschuldigd
Postcode en plaats
Telefoonnummer
E-mail
Datum
Handtekening
De vierde dag (vervolg dag 3)

Theorie en diagnostiek van seksuele gedragsproblemen. Hoe ontstaan seksuele gedragsproblemen bij mensen
met een verstandelijke beperking en hoe breng je de aard en ernst ervan in kaart? Gespreksvoering met mensen
met een verstandelijke beperking over seksueel grensoverschrijdend gedrag

Diagnostiek en behandeling, wat zelf doen, wanneer uitbesteden?
De vijfde dag

Rapportage en dossiervorming met betrekking tot de problematiek van seksueel misbruik.

Opbouw van een onderzoeksrapportage. Welke conclusies kunnen wel en niet worden getrokken? Hoe formuleer
je deze conclusies?

Optreden voor de rechtbank. Verschillende soorten processen en rollen. Gaat het om een civielrechtelijk of een
stafrechtelijk proces? Word je opgeroepen als getuige-deskundige of als deskundige getuige? Wat betekent dit
voor je rol en je verklaring? Waar moet je rekening mee houden en wat kan je verwachten? Hoe bereid je je
voor?
Tijdens deze vijfde, afrondende dag kan dieper worden ingegaan op zeer specifieke vragen van de deelnemers,
bijvoorbeeld uit hun eigen praktijksituatie. Ook wordt nagegaan welke aspecten uit de voorafgaande vier dagen nog
nadere verdieping en uitleg vragen. Er is zo nodig ruimte om te oefenen met gespreksvoering van het diagnostisch
interview.
Doelgroep
Gedragswetenschappers die betrokken zijn bij de professionele ondersteuning van mensen met een verstandelijke
beperking die (vermoedelijk) seksueel misbruikt zijn en die zich adequaat willen bekwamen in de diagnostiek. Om
optimaal te kunnen profiteren van deze leergang is algemene psycho-diagnostische kennis en ervaring noodzakelijk.
De maximale groepsgrootte bedraagt 20 mensen. Van de deelnemers wordt verwacht dat zij tijdens de bijeenkomsten
bereid zijn hun eigen handelen ter discussie te stellen en door middel van rollenspellen bereid zijn hun eigen grenzen
te verleggen bij het bespreken van deze voor velen moeilijke problematiek.
Literatuur
Als achtergrondinformatie is het boek “Seksueel misbruik van mensen met een verstandelijke handicap” (Erik de
Belie, Carla Ivens, Joan Lesseliers en Geert van Hove, redactie), Acco Leuven, 2000, aan te raden. U kunt dit boek
o.a. bestellen via www.proxis.be.
Kosten
De kosten voor deze leergang bedragen € 1.390,- per deelnemer inclusief materiaal, een certificaat, koffie/thee en
lunches.
Accreditatiepunten
De cursus is geaccrediteerd door het NVO voor het totaal van 30 uur: 20 uur Diagnostiek, 2 uur Indicatiestelling, 6 uur
Behandeling en 2 uur Overige. Daarnaast is 22 uur voor het onderdeel literatuurstudie geaccrediteerd.
Accreditatienummer 2005.020
Overige informatie en aanmelding
De leergang vindt plaats op 7 en 21 april, 12 en 26 mei en 9 juni 2010 in het centrum van Utrecht. De dagen duren
van 9.30 uur tot 16.30 uur.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Vilans Cursussen, telefoon (030) 789 23 62, e-mail:
[email protected]. Aanmelden kan met de aanmeldingskaart onderaan deze uitnodiging. Bij bevestiging ontvangt u een
factuur voor het deelnamebedrag. Tot twee weken voor aanvang van de training kunt u kosteloos annuleren, daarna
bent u het gehele deelnamebedrag verschuldigd. Kijk ook op: www.vilans.nl/cursus