Inhoud Arbeidsvoorwaarden VGN leden stemmen in met

Nummer 5A ● mei 2006
Arbeidszaken
Inhoud
Arbeidsvoorwaarden
Wetgevingskalender
VGN leden stemmen in met principeakkoord CAO
Vereenvoudiging Arbeidstijdenwet
Minder regels in de nieuwe Arbeidstijdenwet
Wijziging Arbeidsomstandighedenwet
Wijziging Arbeidstijdenbesluit geen invloed op
Bewijslast bij klacht over (seksuele) intimidatie
betaling slaapdiensten
Wijziging werkloosheidswet ivm aanscherping
 Actuele vraag
wekeneis
Wijziging ww-stelsel en ontslagrecht
Arbeidsmarkt/Sociale zekerheid
Wijziging van het Burgerlijk Wetboek mbt
Wetswijziging Arbo-wet 1998
concurrentiebeding
Voortgang ‘Samen werken aan leren’
Wijziging BW ivm invoering klachtrecht werknemer
Arbeidsvoorwaarden
VGN leden stemmen in met principeakkoord CAO
Op 11 mei jl. heeft de Algemene Ledenvergadering (ALV) van de Vereniging
Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) ingestemd met het principeakkoord voor de
nieuwe CAO.
Dit principeakkoord werd bereikt op 10 april jl. door de onderhandelingsdelegaties van
betrokken verenigingen. De 135.000 werknemers in de branche hebben door de instemming
van de leden een nieuwe CAO. Vakorganisaties ABVAKABO FNV en CNV Publieke Zaak
hadden al op een eerder moment ingestemd met het principeakkoord.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de heer J.J.L. (Jeroen) Pepers, manager
werkgeverszaken, tel. 030-27 39 729 of e-mail [email protected]
Terug naar inhoud
Minder regels in de nieuwe Arbeidstijdenwet
Er gaan minder regels gelden voor het maximale aantal uren dat iemand mag werken en
voor nachtarbeid. Verder verdwijnen de aparte regels voor overwerk uit de wet en worden
afspraken over pauzes een zaak van werkgevers en werknemers. Deze voorstellen staan in
het wetsvoorstel vereenvoudiging Arbeidstijdenwet dat onlangs bij de Tweede Kamer is
ingediend. In de nieuwe Arbeidstijdenwet staan nog maar vier regels over de maximum
arbeidstijd. De huidige wet kent nog twaalf verschillende regels. Ook biedt de nieuwe wet
werkgevers en werknemers de vrijheid zelf afspraken te maken over de praktische details
van pauzes, zoals aantal en tijdstip(pen). Verder komt er meer ruimte bij nachtarbeid.
In het wetsvoorstel blijven de regels ongewijzigd die bepalen wanneer er op zondag gewerkt
mag worden.
Een dubbele norm, waarbij de ruimere norm alleen mag worden toegepast na een
collectieve afspraak (in een CAO of tussen werkgever en medezeggenschapsorgaan), is er in
de nieuwe wet alleen nog voor het aantal nachtdiensten. Op andere punten kent de nieuwe
wet, anders dan nu, nog maar één norm. Dit betekent dat het systeem van standaard- en
overlegregeling, dat kenmerkend is voor de huidige Arbeidstijdenwet, gaat verdwijnen.
Het wetsvoorstel is tot stand gekomen na raadpleging van de Sociaal-Economische Raad
(SER) en volgt op hoofdlijnen het unanieme advies van de raad. Het kabinet wil de wet in
laten gaan op 1 januari 2007. Voor sectoren die een CAO hebben afgesloten komt er een
overgangsregeling. In deze sectoren wordt de nieuwe wet van toepassing op het moment
dat die CAO in 2007 afloopt. Uiterlijk op 1 januari 2008 geldt de wet voor alle sectoren.
Aangezien er onlangs overeenstemming is bereikt over een CAO Gehandicaptenzorg met
een looptijd van 1 januari 2005 tot 1 april 2007, zou dit voor de Gehandicaptenzorg
betekenen dat de nieuwe ATW per 1 april 2007 ingaat.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de CAO-helpdesk, tel. 030-27 39 719
(ma. t/m vrij. van 9.00 tot 12.00 en van 13.00 tot 16.00 uur) of via e-mail
[email protected] (s.v.p. met vermelding van uw telefoonnummer).
Terug naar inhoud
Wijziging Arbeidstijdenbesluit geen invloed op betaling
slaapdiensten
In de VGN Nieuwsbrief Arbeidszaken van maart en april 2006 hebben wij u eerder
geïnformeerd over de wijziging van het Arbeidstijdenbesluit (ATB) per 1 juni a.s.
Omdat er de afgelopen weken nog veel vragen zijn gesteld over de gevolgen van de
wijziging van het ATB voor de betaling van slaapdiensten willen wij u hier nogmaals over
informeren.
In een uitspraak van het Europese Hof van Justitie – het Jaegerarrest – is bepaald dat alle
uren binnen een aanwezigheidsdienst (ook wel slaapdienst genoemd) gelden als werkuren.
Met deze uitspraak is vast komen te staan dat enkele bepalingen uit het ATB strijdig zijn
met het gemeenschapsrecht. Door de wijzigingen wordt het ATB in overeenstemming
gebracht met het gemeenschapsrecht. In tegenstelling tot wat er in sommige media staat,
heeft de wijziging van het ATB niet tot gevolg dat slaapdiensten ook volledig moeten worden
doorbetaald. De wijziging van het ATB heeft geen enkele invloed op de betaling van
slaapdiensten. De wijziging heeft betrekking op de vraag wat als arbeidstijd moet worden
gezien, niet op de vraag of deze arbeidstijd als doorbetaalde arbeidstijd moet worden
gezien. Arbeidstijd moet in dit verband worden opgevat als arbeidstijd in de zin van de
Arbeidstijdenwet (ATW) c.q. het ATB. Het Europese Hof stelt in haar uitspraken dan ook vast
dat de richtlijn niet van toepassing is op de beloning van werknemers. Het feit dat uren,
doorgebracht in slaapdienst, volledig moeten worden meegenomen in de telling voor de
maximale arbeidsduur per week, wil dan ook geenszins zeggen dat dit betekent dat er
loondoorbetaling moet plaatsvinden over de uren van de slaapdienst.
Het antwoord op de vraag wat een werknemer voor financiële compensatie moet krijgen
voor het draaien van een slaapdienst, kan dan ook gewoon worden gevonden in de eigen
CAO Gehandicaptenzorg. De regeling ‘Vergoeding nachtaanwezigheidsdienst’ (artikel 7:19
CAO Gehandicaptenzorg) is de enige financiële vergoeding die op het draaien van een
slaapdienst van toepassing is. Op basis van deze regeling ontvangt de werknemer voor een
slaapdienst de helft van de uren van de slaapdienst in vrije tijd. Wanneer de inzet in de
nacht de 120 minuten overschrijdt, wordt deze compensatie van halve uren verhoogd naar
hele uren. De artikelen uit de CAO Gehandicaptenzorg (artikel 7:17 t/m 7:19) die
betrekking hebben op de compensatie voor nachtaanwezigheidsdiensten wijzigen niet per
1 juni 2006.
Een voorbeeld ter verduidelijking
Een werknemer begint om 19.00 uur en werkt tot 23.00 uur. Van 23.00 uur tot 07.00 uur
slaapt de werknemer en van 07.00 tot 11.00 werkt de werknemer.
Voor de ATW en het ATB geldt tot 1 juni dat de 8 uur die de werknemer slaapt niet worden
meegeteld als arbeidstijd. De totale dienst van 19.00 uur tot 11.00 uur bevat voor de
normen van de ATW en het ATB tot 1 juni 8 uur als arbeidstijd. Na 1 juni moeten de uren
die de werknemer slaapt wel als arbeidstijd worden gerekend en bevat dezelfde dienst 16
uur arbeidstijd op basis van de normen van de ATW en het ATB.
Voor de vergoeding van deze dienst op basis van artikel 7:19 CAO gehandicaptenzorg geldt
dat de uren die de werknemer slaapt voor de helft in tijd worden gecompenseerd. De
werknemer krijgt naast de 8 uur die hij werkt dus 4 uur vergoed op basis van artikel 7:19
CAO Gehandicaptenzorg voor de 8 uur die hij slaapt.
Ook na 1 juni geldt deze vergoedingsregeling en krijgt de werknemer dus nog steeds 4 uur
compensatie voor de uren die hij slaapt (en dus niet de volledige 8 uur!).
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de CAO-helpdesk, tel. 030-27 39 719
(ma. t/m vrij. van 9.00 tot 12.00 en van 13.00 tot 16.00 uur) of via e-mail
[email protected] (s.v.p. met vermelding van uw telefoonnummer).
Terug naar inhoud
 Actuele vraag
Per 1 juni gelden er nieuwe regels ten aanzien van aanwezigheidsdiensten.
Wat wordt er in het kader van deze regelgeving onder een aanwezigheidsdienst
verstaan?
Aanwezigheidsdiensten zijn in de sector Gehandicaptenzorg beter bekend als slaapdiensten.
Zijn enkel de uren die de werknemer slaapt aan te merken als aanwezigheidsdienst?
Nee, in de nieuwe regeling in het ATB is een aanwezigheidsdienst als volgt gedefinieerd: een
aaneengesloten tijdruimte van ten hoogste 24 uren waarin de werknemer, zo nodig naast
het verrichten van de bedongen arbeid, verplicht is op de arbeidsplaats aanwezig te zijn om
op oproep zo spoedig mogelijk de bedongen arbeid te verrichten. Uit deze definitie valt af te
leiden dat een aanwezigheidsdienst kan bestaan uit een combinatie van een aantal uren
werken en een aantal uren slapen. Deze hele dienst wordt dan aangemerkt als de
aanwezigheidsdienst en dus niet enkel de uren waarin de werknemer slaapt.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de CAO-helpdesk, tel. 030-27 39 719
(ma. t/m vrij. van 9.00 tot 12.00 en van 13.00 tot 16.00 uur) of via e-mail
[email protected] (s.v.p. met vermelding van uw telefoonnummer).
Arbeidsmarkt/Sociale zekerheid
Wetswijziging Arbo-wet 1998
Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft begin mei een voorstel bij de
tweede kamer ingediend om de Arbeidsomstandighedenwet 1998 te wijzigen. Met deze
wetswijziging wordt de verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers voor het
arbobeleid (verder) vergroot. Tegelijkertijd ontstaan er meer mogelijkheden om het
arbobeleid meer naar eigen behoeften te kunnen vormgeven. De beoogde ingangsdatum
van deze wet is 1 januari 2007.
In dit wetsvoorstel wordt de regelgeving grotendeels beperkt tot concrete doelvoorschriften.
Hierbij wordt aangeven aan welke specifieke norm moet worden voldaan. Daar waar dit niet
mogelijk is, worden procesnormen geformuleerd. In het Arbobesluit worden deze
procesnormen dan uitgewerkt in zogenaamde agendabepalingen die een onderdeel moeten
zijn van het arbobeleid. Een voorbeeld van een procesnorm zijn de Psychosociale
arbeidsrisico’s (PSA). Hieronder vallen onder andere agressie en onveiligheid, seksuele
intimidatie en werkdruk.
De arbowetgeving wordt hiermee zoveel mogelijk teruggebracht tot de Europese richtlijnen.
Ook wordt de vrijstelling om een preventiemedewerker aan te wijzen verruimd van 15
werknemers naar 25 werknemers.
Vrijwilligers
Met dit wetsvoorstel worden de Arboregels voor vrijwilligers sterk teruggedrongen. Alleen de
voorschriften rond zeer ernstige risico’s, zoals valgevaar, blijven gehandhaafd.
Op basis van de motie-Rambocus is via de ‘vrijstellingsregeling vrijwilligers’ dit onderdeel
intussen al ingegaan.
Arbocatalogus
De instellingen mogen zelf gaan bepalen op welke wijze zij de wettelijke (proces)normen
realiseren. De zogenaamde middel voorschriften komen hiermee grotendeels te vervallen.
Op brancheniveau kunnen sociale partners dergelijke middelen, instrumenten en best
practices vastleggen in een Arbocatalogus. De werkgever kan hiervan gebruik maken bij de
invulling van zijn Arbobeleid.
Arbeidsinspectie
Ook de Arbeidsinspectie (AI) gaat de Arbocatalogi gebruiken als referentiekader bij haar
inspecties. Zij leggen hun inspectiebeleid per branche vast in een sectorbrochure. Als er
geen Arbocatalogus is samengesteld, geeft de AI zelf invulling aan de maatregelen die de
werkgever zou moeten nemen. De AI baseert zich hierbij op de laatste ‘stand der techniek’.
De VGN volgt de ontwikkelingen rond dit wetsvoorstel nauwlettend. Ook beraadt zij zich
over de vraag of het inrichten van een Arbocatalogus voor de gehandicaptenzorg al dan niet
wenselijk is.
Het wetsvoorstel ‘Wijziging van de arbeidsomstandighedenwet 1998’ kunt u vinden op het
ledennet van de VGN, thema Arbo Verzuim en Reïntegratie, Wijziging Arbo-wet 2006.
Als u wilt discussiëren of opmerkingen heeft over, of naar aanleiding van dit wetsvoorstel,
dan horen wij dat graag. U kunt deze op het ledennet plaatsen bij ‘Discussies, -> Arbo-wet
2007’. Als het wetsvoorstel daadwerkelijk door de beide kamers is aangenomen, zullen we u
hier nader over informeren.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de heer H.A. Bertijn, beleidsmedewerker
arbeidsmarkt, tel. (030) 273 96 98, e-mail: [email protected]
Terug naar inhoud
Voortgang ‘Samen werken aan leren’ afronding en verankering
Na december 2005 is door de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN)
project ‘Samen werken aan leren’ voortgezet als gezamenlijk project van VGN en
OVDB. Het project ‘Samen werken aan leren: afronding en verankering’ wordt in
juni afgerond.
Kort gezegd is de stand van zaken
a)
Er zijn nu zestien functionerende netwerken, maar er is nog geen landelijk
dekkend netwerk;
b)
in vijftien regio’s heeft de sector nu de vraag aan het beroepsonderwijs duidelijk
gemaakt;
c)
het aantal samenwerkingsafspraken (convenanten) neemt in de projectperiode toe
tot dertien;
d)
verwacht wordt dat vóór de zomer in de twee pilotregio’s Utrecht en
Arnhem-Nijmegen een concreet opleidingsontwerp ligt voor de
gehandicaptenzorg.
Alle producten en instrumenten van het project zijn binnenkort te downloaden van de
website van de VGN. Voor de zomer kan ook de stand van zaken per regio goed in beeld zijn
gebracht. Voor regio’s die nog niet zijn gestart wordt er een stappenplan uitgewerkt.
De VGN is van oordeel dat het project als redelijk succesvol te betitelen is.
De doelstelling zal aan het einde van het project voor een behoorlijk deel zijn gerealiseerd.
In een toenemend aantal regio’s heeft de gehandicaptenzorg zijn vraag naar het
beroepsonderwijs geëxpliciteerd en in een aantal regio’s heeft dit reeds geleid tot concrete
samenwerking met het onderwijs.
Het feit is echter ook dat op dit moment er nog geen landelijk dekkend geheel van regionale
netwerken gerealiseerd is. De uitgangssituatie tussen de regio’s is daarbij zeer verschillend.
In de meeste regio’s is de sector nog niet zover dat men op eigen kracht op basis van een
heldere vraag (kwalitatief en kwantitatief) de samenwerking met onderwijs structureel vorm
kan geven. De inschatting is, dat als deze regio’s van verdere ondersteuning verstoken
blijven, de samenwerking met ROC’s en Hogescholen onvoldoende van de grond komt of
weer terugvalt. De VGN acht dan ook voortzetting van het project in enige vorm gewenst.
De VGN treedt hiertoe in overleg met de projectpartner het OVDB.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de heer J.P.N. (Hans) Timmerman,
senior beleidsmedewerker arbeidsmarkt/ onderwijs, tel. 030-27 39 727 of e-mail
[email protected]
Terug naar inhoud
Wetgevingskalender
In deze wetgevingskalender vindt u een overzicht van wetsvoorstellen die relevant zijn voor
de gehandicaptenzorg. Naast een korte beschrijving van de inhoud, wordt aangegeven in
welk stadium het wetsvoorstel zich bevindt. Er zijn vijf stadia, namelijk:
1. Ministerraad is akkoord. Het wetsvoorstel is voor advies naar de Raad van State
gestuurd.
2. Wetsvoorstel is ingediend bij de Tweede Kamer.
3. Wetsvoorstel is aangenomen door de Tweede Kamer. Wetsvoorstel is ingediend bij de
Eerste Kamer.
4. Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel aangenomen.
5. Publicatie Staatsblad.
Bij ieder wetsvoorstel wordt het Kamerstuknummer aangegeven. Voor meer informatie over
het betreffende wetsvoorstel kunt u kijken op de website van de overheid
(www.overheid.nl), onder ‘officiële publicaties’.
Vereenvoudiging Arbeidstijdenwet
1
2
3
4
5
Er gaan minder regels gelden voor het maximale aantal uren dat iemand mag werken en
voor nachtarbeid. Verder verdwijnen de aparte regels voor overwerk uit de wet en worden
afspraken over pauzes een zaak van werkgevers en werknemers. Het systeem van
standaard- en overlegregeling dat in de huidige Arbeidstijdenwet staat, gaat verdwijnen.
Kamerstuknummer: 30532
Terug naar inhoud
Wijziging Arbeidsomstandighedenwet: meer maatwerk bij arbeidsomstandigheden
1
2
3
4
5
Werkgevers en werknemers krijgen meer verantwoordelijkheid voor de
arbeidsomstandigheden op de werkvloer. De overheid gaat doelen voor gezond en veilig
werken vaststellen, maar werkgevers en werknemers regelen zelf met welke middelen ze
die in de praktijk brengen. De Arbeidsinspectie ziet erop toe dat de normen worden
nageleefd.
Kamerstuknummer: nog niet bekend
Terug naar inhoud
Bewijslast bij klacht over (seksuele) intimidatie verschuift naar beschuldigde
partij
1
2
3
4
5
In de toekomst is het voldoende dat een werknemer met een klacht van (seksueel)
intimiderend gedrag deze beschuldiging aannemelijk maakt. De beschuldigde moet dan
bewijzen dat de klacht niet juist is. Dit vloeit voort uit het voorstel het verbod op intimidatie
en seksuele intimidatie op te nemen in de Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen.
Kamerstuknummer: 30237
Terug naar inhoud
Wijziging Werkloosheidswet en enige andere wetten in verband met de
aanscherping van de wekeneis
1
2
3
4
5
Dit wetsvoorstel beperkt de instroom van mensen die een beroep doen op de
Werkloosheidswet (WW) door de toetredingsvoorwaarden voor de WW aan te scherpen
Kamerstuknummer: 29738
Publicatie Staatsblad nummer 167 en 168
Zie VGN Nieuwsbrief Arbeidszaken nummer 3A van 2006
Terug naar inhoud
Wijziging WW-stelsel en ontslagrecht
1
2
3
4
5
De voorgestelde wijziging ziet erop toe dat werklozen minder lang recht op WW krijgen en
de eerste twee maanden een hogere uitkering. Het vinden van nieuw werk en het
voorkomen van werkloosheid komt meer centraal te staan. Verder wordt de WW
eenvoudiger, dalen de administratieve lasten voor werkgevers en wordt het ontslagrecht
versoepeld.
Kamerstuknummer: 30370
Terug naar inhoud
Wijziging van het Burgerlijk Wetboek (BW) met betrekking tot het
concurrentiebeding
1
2
3
4
5
In het voorliggende wetsvoorstel worden nieuwe voorwaarden gesteld aan de geldigheid van
een concurrentiebeding teneinde de rechtszekerheid te bevorderen, een beter evenwicht tot
stand te brengen tussen de belangen van werkgever en werknemer en onnodig beroep op
het concurrentiebeding tegen te gaan. Een (verplicht) door de werkgever aan de werknemer
te betalen vergoeding voor de beperking in arbeidskeuze die laatstgenoemde door het
beding ondervindt, een beperking van de geldingsduur van het beding tot een jaar en het
vervallen van het beding als de arbeidsovereenkomst tijdens de proeftijd wordt beëindigd en
bij faillissement maken onderdeel uit van het wetsvoorstel.
Kamerstuknummer: 28167
Zie VGN Nieuwsbrief Arbeidszaken nr. 1 van 2005
Terug naar inhoud
Wijziging BW in verband met invoering klachtrecht werknemer
1
2
3
4
5
Het wetsvoorstel geeft individuele werknemers de mogelijkheid een klacht in te dienen die
verband houdt met de persoonlijke arbeidssituatie.
Kamerstuknummer: 27274
Terug naar inhoud
Colofon
Uitgave: Dit is een uitgave van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). De VGN is de
branchevereniging voor de organisaties die professionele zorg en ondersteuning bieden aan mensen met een of
meerdere handicaps. De VGN behartigt de belangen voor zo’n 175 lidinstellingen en streeft daarbij naar gunstige
voorwaarden op de gebieden financiering, wet- en regelgeving, werkgeverszaken en de inhoud van de zorg. Deze
uitgave wordt verspreid onder de medewerkers van de lidinstellingen van de VGN.
Redactie: Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), afdeling Communicatie, Oudlaan 4, 3515 GA Utrecht,
telefoon (030) 273 97 41, www.vgn.org, www.gehandicaptenzorg.nl, email: [email protected]