Title - Deltares Public Wiki

convenant
Zandsuppleties en
Natuur
de context van het
gepresenteerde onderzoek
Gemma Ramaekers
Petra Damsma
inhoud
•
•
•
Het kustbeleid en kustbeheer door RWS
De ecologische vragen die daaruit volgen
De gemaakte keuzes ten aanzien van het onderzoek
Rijkswaterstaat
2
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Kustlijnzorg
Programmeren
Operationeel doel Kustlijnzorg
•
•
Handhaven basiskustlijn 1991 (wettelijke verplichting - 1996)
Kustfundament laten meegroeien met zeespiegelstijging (2001)
Rijkswaterstaat
4
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
datum 2013
Beleidsmatig doel Kustlijnzorg
• Duurzaam in stand houden van functies o.a.:
–
–
–
–
–
Veiligheid binnendijks
Veiligheid buitendijks
Recreatie
Drinkwatergebieden
Natuur
• Bovenstaande doelen worden bereikt door het
beleid van “Dynamisch Handhaven” van de kustlijn.
Rijkswaterstaat
5
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Kustlijnzorg – opdracht van de minister aan RWS
48 Mm3/4 jaar
~ 55 M/jaar (incl.
1.4 M/jaar onderzoek)
70%
Max 10%
Verdeling strand- vs
onderwatersuppletie
Meestijgen met ZSS
30%
Rijkswaterstaat
6
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
datum 2013
Hoogwaterlijn
Laagwaterlijn
Programmering kustlijnzorg
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
1
Meten
Toetsen
Opstellen/Actualiseren programma
Consultatie
Vaststellen programma
Inkoop en vergunningen
Uitvoering en Monitoring (MEP)
Evaluatie
2
5
7
3&4
RWS ONGECLASSIFICEERD
Rijkswaterstaat
convenant Zandsuppleties en Natuur
Uitvoeringskader suppletieprogramma, Basiskustlijn
•
•
•
•
•
Er is de komende jaren sprake van
overschrijding van de basiskustlijn
Er is sprake van structurele erosie
Door structurele erosie komen functies
in het geding die baat hebben bij een
suppletie
Suppletie is economisch efficiënt uit te
voeren
Strandsuppleties worden alleen
geprogrammeerd indien
vooroeversuppleties niet mogelijk zijn
of onvoldoende effect hebben op de
ontwikkeling van de kust
Rijkswaterstaat
9
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Kustlijn positie
Suppleties
Basiskustlijn
Tijd
BKL: Positie Basiskustlijn op 1 januari
1990 ( --- ). Gebasseerd op de trend van
1980 tot 1990 evt. met lokaal maatwerk (---).
Suppleties:
Tijdelijke herstel van de
kustlijn.
MKL ( ) : Positie Momentane Kustlijn
Rijkswaterstaat
10
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Uitvoeringskader suppletieprogramma-Kustfundament
Kustfundamentsuppleties:
• Vooroeversuppleties (i.v.m. €)
• zandvraag v/h kustsysteem
• indien mogelijk >> functies bedienen
Verder:
• eenmalig  geen terugkerend
(extra) onderhoud op de gekozen
locaties.
Rijkswaterstaat
11
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Ecologische effecten
en vragen
Ecologische vragen kustlijnzorg
•
•
Effecten
Convenant
•
Ecologische vragen:
– Ecosysteem
– Brandingszone
– Strand
– Duinen
– voedselweb
Rijkswaterstaat
13
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
ecologische effecten tijdens uitvoering suppletie
Verstoring van
broedvogels en
strandfoerageerders
Bodemleven
strand bedolven
onder de suppletie
Verstoring van
zee-eenden en
zeehonden
Schelpdieren
bedolven onder de
suppletie
14
14
Deze effecten zijn te beperken door
aanpassingen / voorwaarden in
locatiekeuze en uitvoeringsmoment
Rijkswaterstaat
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Ecologische effecten ná suppletie
Wel of juist niet
doorstuivend zand
beinvloedt de
vegetatie
Minder voedsel
voor strandfourageerders
Minder voedsel
voor
schelpdiereters
15
15
Rijkswaterstaat
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Ecologie, natuurwetgeving en natuurorganisaties
• Veel onzekerheden over (lange termijn) effecten op
natuur
• Noodzaak kustonderhoud
• Convenant : gericht onderzoek, aan gezamenlijk
benoemde vragen.
=
+
Rijkswaterstaat
16
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
ecosysteem
•
•
(hoe) is een vaste basiskustlijn te
combineren met een dynamische
kust?
Zijn er grootschalige
ontwikkelingen en trendbreuken irt
start suppletiebeleid?
Rijkswaterstaat
17
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
brandingszone
•
•
•
•
Effect op dynamiek, rol
van brekerbanken
Effect op
soortsamenstelling
Rekolonisatie, herhaling
van suppleties
Kinderkamerfunctie
Rijkswaterstaat
18
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Strand en duinen
•
•
•
Effect van korrelgroottes
Rekolonisatie, herhaaltijden van suppleties
Dynamiek irt suppleties, bv effect van kleinschalige duinvorming vóór
de zeereep
Rijkswaterstaat
19
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
voedselweb
•
Doorwerking van de (directe en lange termijn) effecten op
bodemdieren naar vogels en vissen
Rijkswaterstaat
20
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Uitgangspunten voor
het onderzoek
Gemaakte keuzes
Inhoudelijk
• Effecten van de huidige suppletiepraktijk
• Ecologie! (en bv geen morfologie)
• Toepasbaar resultaat voor kustlijnzorg
• Ameland
• Hersteltijd
• Vooroever
• Zandwinning in MEP Zandwinning
Rijkswaterstaat
22
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Keuze: Huidige suppletiepraktijk
•
•
RWS kon onvoldoende aantonen dat de suppleties geen significant
negatieve effecten hebben op N2000-gebieden.
Geen `wat als…?’
Rijkswaterstaat
23
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Keuze: Ecologie!
Het ecologisch
onderzoek was een van
de deelprojecten van
het programma Beheer
en Onderhoud Kust
Serieuze aandacht voor
ecologie
Morfologische vragen
in andere deelprojecten
•
•
•
Rijkswaterstaat
24
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Keuze: Toepasbaar
•
•
•
Vanuit het programma kustlijnzorg kunnen we de uitvoering
aanpassen op een aantal punten:
– Hoe vaak suppleren we
– Hoeveel suppleren we
– Waar suppleren we kustdwars (strand, vooroever)
– Waar suppleren we kustlangs (Ameland, Bloemendaal, Cadzand)
Als onderzoeksresultaten kunnen worden doorvertaald naar deze
aspecten, was dat een extra stimulans om ermee aan de slag te gaan
Beleidsaanpassing nav onderzoeksresultaten is een mogelijkheid,
maar niet primair doel.
Rijkswaterstaat
25
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Keuze: Ameland
•
•
•
•
Convenant gesloten voorjaar 2009
Planning kustlijnzorg: 2010 suppletie Ameland
Dit betrof een grote suppletie: `als je daar geen effect ziet …’
Dit is een locatie waar regelmatig wordt gesuppleerd
Rijkswaterstaat
26
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Keuze: hersteltijd
•
•
•
Hersteltijd is te vertalen
naar suppletiefrequentie
- > toepasbaar
Is door te vertalen naar
cumulatie
Meetbaar dmv
monitoring
Rijkswaterstaat
27
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Keuze: focus op Vooroever
•
•
70 % van het
suppletievolume wordt op
de vooroever gesuppleerd
Van de verschillende
zones tussen land en zee
is juist de zone waar we
vooroeversuppleties doen
relatief onbekend terrein.
Rijkswaterstaat
28
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Andere programma’s
•
•
•
•
•
•
MEP Zandwinning
Waddenzee
Kustgenese II
Monitoring Zandmotor
MWTL
…
Rijkswaterstaat
29
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
En dan nu… de onderzoeksresultaten!
Rijkswaterstaat
30
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Discussie
Hoe kan RWS deze resultaten
toepassen in haar
suppletiepraktijk?
Rekening houden met de natuur
•
•
•
Via Nb-wet: voorschriften voor suppleties in Nb-wet-vergunningen en
beheerplannen.
In het uitvoeringskader suppleties
In I en M – beleid: Basiskustlijn, beleidslijnen
Rijkswaterstaat
32
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Natuurbeschermingswet
•
•
•
•
•
Strandbroeders: bij strandsuppleties in het broedseizoen:
inventariseren. Minimaal 350 m afstand houden van nesten.
Zee-eenden: schepen houden 500 m afstand van vogelconcentraties
Schelpenbanken: inventariseren en geen vooroeversuppletie
uitvoeren op gevonden spisula, en bij bedekken van ensis aantonen
dat zee-eenden voldoende voedsel overhouden
Zeehonden: 1200 m afstand van rustende zeehonden
Duinen: Strandsuppleties niet hoger dan +3 m NAP
Rijkswaterstaat
33
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Uitvoeringskader suppletieprogramma, Basiskustlijn
•
•
•
•
•
Er is de komende jaren sprake van
overschrijding van de basiskustlijn
Er is sprake van structurele erosie
Door structurele erosie komen functies
in het geding die baat hebben bij een
suppletie (wanneer heeft natuur er baat
bij, wanneer niet?)
Suppletie is economisch efficiënt uit te
voeren
Strandsuppleties worden alleen
geprogrammeerd indien
vooroeversuppleties niet mogelijk zijn
of onvoldoende effect hebben op de
ontwikkeling van de kust (is vanuit de
natuur altijd de voorkeur voor
vooroeversuppleties?)
Rijkswaterstaat
34
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur
Rijkswaterstaat
35
RWS ONGECLASSIFICEERD
convenant Zandsuppleties en Natuur