Meerjarenplan Gezondheidsraad 2013-2019

Meerjarenplan Gezondheidsraad
2014-2020
Inleiding
De meerjarenplanning van de Stedelijke Gezondheidsraad van de Stad Gent vertrekt vanuit de noden
en behoeften op het vlak van gezondheid van de bevolking. Deze werden op verschillende manieren
in kaart gebracht, waarbij naast kwantitatieve gegevens, ook veel aandacht was voor signalen die via
verschillende kanalen de Gezondheidsraad bereiken. Het samenwerken met alle belangrijke actoren
die in Gent bezig zijn met het werken aan gezondheid, biedt immers een ruime informatiebasis, om
de vinger aan de pols te houden en goede prioriteiten die aansluiten bij de noden, vast te leggen.
Toegang tot de gezondheidszorg blijft een belangrijk aandachtspunt, en dit zowel voor lichamelijke
problemen als problemen van geestelijke gezondheid. Dit krijgt duidelijk veel aandacht in deze
meerjarenplanning. Daarnaast wil de raad ook inzetten op het versterken van de mogelijkheden van
burgers om zelf actief bij te dragen tot hun gezondheid, via het toegankelijk maken van informatie,
via het versterken van de vaardigheden om zorg te dragen voor de eigen gezondheid en die van
anderen (familieleden, buren,…).
Het unieke van de Stedelijke Gezondheidsraad in Gent is, dat zoveel sectoren hun strategieën actief
op elkaar afstemmen, om op die manier meer effect te behalen, met bijzondere aandacht voor de
meest kwetsbare groepen. We kijken hierbij naar gezondheid vanuit een breed perspectief.
De Gezondheidsraad is een ontmoetingsplaats waar de openbare sector en de vele private
initiatieven in onze stad elkaar vinden voor samenwerking.
Het hier gepresenteerde meerjarenplan zal de gids zijn, die ons leidt om deze samenwerking te
realiseren, zodat Gent een gezonde stad wordt en blijft!
Het is dankzij de engagementen van de Huisartsenvereniging Gent (HVG), de wijkgezondheidscentra
(WGC), het Koninklijk Oost-Vlaams Apothekersgild (KOVAG), de COOP Vooruit apothekers, de Gentse
kinesitherapeuten, de Gentse tandartsen, het Logo Gezond+, het Kind & Gezin, het Wit-Gele Kruis, de
Christelijke Mutualiteit (CM), de Bond Moyson, de Liberale Mutualiteit (LM), het Welzijnsoverleg
Regio Gent (WRG), het Platform Zelfzorg Oost-Vlaanderen (Plazzo), het OCMW, het CAW, de
Hogeschool Gent, de Artevelde Hogeschool, de UGent, het AZ Maria Middelares, het UZ Gent, het AZ
Jan Palfijn, het AZ Sint-Lucas, de 3 Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB), de psychiatrische
ziekenhuizen, de initiatieven beschut wonen en de centra voor geestelijke gezondheidszorg (CGG)
dat we dit gemeenschappelijk gedragen Gents gezondheidsbeleid kunnen mogelijk maken.
Prof.dr. Jan De Maeseneer
Universiteit Gent
Voorzitter Stedelijke Gezondheidsraad
1
Meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 10 juli 2013
1. Gezondheidsbeleid op basis van partnerschap..
1.1. Tegen 2020 onderschrijven de leden van de Gezondheidsraad samen een plan met gezamenlijke
doelstellingen en concrete engagementen daartoe vanuit de eigen organisaties en plaatsen op
regelmatige tijdstippen eigen info op www.gentgezondestad.be.
1.2. Tegen 2020 heeft de Gezondheidsraad een participatief proces doorlopen met de
zorggebruikers/zorgvragers uit verschillende doelgroepen om het aanbod van de zorg beter af te
stemmen op de vraag.
1.3. Jaarlijks organiseert de Gezondheidsraad een debat rond een specifiek thema binnen
gezondheidsbeleid om de debatcultuur rond gezondheid in Gent aan te wakkeren.
2
Meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 10 juli 2013
2. Evidence-based gezondheidsbeleid.
2.1. Tegen 2020 leveren alle organisaties binnen de Gezondheidsraad (twee)jaarlijks concrete
beschikbare cijfers en signalen aan ter bijsturing en onderbouwing van het Gentse en
wijkgerichte gezondheidsbeleid (Gezondheidsmonitor en signalenbundel).
3. Intersectoraal werken aan gezondheidsongelijkheid.
3.1. Tegen 2020 staat gezondheid op de agenda bij andere sectoren die bijdragen aan een betere
gezondheid van de Gentenaar (zoals werk, welzijn, onderwijs, stadsvernieuwing, wonen,
mobiliteit e.d.) en wordt het advies van de Gezondheidsraad gevraagd waar nodig.
3.2. Tegen 2020 is een intensievere samenwerking en territoriale afstemming tussen huisartsen,
apothekers, CLB-artsen, andere gezondheidswerkers en welzijnswerkers in de wijken.
3
Meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 10 juli 2013
4. Gent als gezonde stad met gezonde wijken.
4.1. In 2020 profileren de wijken uit de 19e eeuwse gordel zich als een ‘Gezonde Wijk’ met een
wijkprogramma rond gezondheid.
5. De impact van gezondheidspromotie versterken.
5.1. Gent zet in op gezondheidspromotie en stimuleert/ontwikkelt/verspreidt jaarlijks gezamenlijk
gedragen leefstijlcampagnes (onderbouwd met cijfers en signalen en met aandacht voor
herhaling en een gecoördineerde aanpak), die versterkt en uitgedragen worden door
zorgverstrekkers en welzijnswerkers. Werkzame methodieken worden gedeeld en versterkt.
5.2. De Gentse kinderen zorgen voor een goede mondhygiëne door 2x per dag hun tanden te
poetsen, zoete voeding te beperken (cfr. 5.4) en jaarlijks minimum 1x naar de tandarts te gaan
(Cfr. 8.1).
5.3. In 2020 motiveren de leden van de Gezondheidsraad hun cliënten/patiënten om meer te
bewegen en leiden hen toe naar het bestaande wijkgerichte aanbod, met speciale aandacht
voor zij die meer willen bewegen of sporten maar dat alleen niet kunnen.
5.4. In 2020 motiveren de leden van de Gezondheidsraad hun cliënten/patiënten om gezond te eten,
leren hen kennis, vaardigheden en attitudes aan en leiden hen toe naar het bestaande
laagdrempelige aanbod in de wijk.
5.5. In 2020 zijn laagdrempelige methodieken uitgewerkt rond middelengebruik en afgestemd op de
soort wijk.
6. De geestelijke gezondheid van de Gentenaren verbeteren.
6.1. Gentenaars worden stadsbreed en wijkgericht geïnformeerd over psychisch welzijn, ze worden
gestimuleerd voor zichzelf en de ander te zorgen en psychische problemen bespreekbaar te
maken en ze weten waar ze terecht kunnen als ze geconfronteerd worden met psychische
problemen.
4
Meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 10 juli 2013
6.2. De organisaties binnen de Gezondheidsraad worden gestimuleerd een personeelsbeleid rond
psychisch welzijn uit te werken, hun personeel met tips en workshops rond psychisch
welbevinden te informeren en hun leidinggevenden te ondersteunen bij het omgaan met
mensen met een psychische problematiek.
6.3. Tegen 2020 wordt elke Gentenaar die daar nood aan heeft verder geholpen via psychoeducatieve sessies en/of een eerstelijnspsycholoog. De geestelijke gezondheidszorg is daarom
laagdrempelig en op maat van de patiënt, met specifieke aandacht voor kwetsbare doelgroepen
(vb. etnisch-culturele minderheden, anderstaligen, vluchtelingen, kansarmen).
7. Elk kind een goede start geven in het leven.
7.1. Tegen 2020 is recht op gezondheidszorg een basisrecht voor alle kinderen.
7.2. Tegen 2020 beschikken veldwerkers over ondersteunend materiaal rond het bespreekbaar
maken van gezinsplanning en weten ze waar terecht voor laagdrempelige anticonceptie.
7.3. Tegen 2020 is er een duidelijk en coherent beleid mbt de Huizen van het Kind en met een
vernieuwde territoriale afstemming rond preventieve gezondheidszorg en
opvoedingsondersteuning.
7.4. Tegen 2020 bieden we een gecoördineerd aanbod van acties om de epidemie van overgewicht
en obesitas tegen te gaan via een gestructureerd wijkgericht aanbod op gezinsniveau, gekoppeld
aan opvoedingsondersteuning.
7.5. Tegen 2020 hebben we strategieën om kinderen van moeilijk bereikbare doelgroepen in Gent
voldoende te bereiken in functie van een optimale preventieve gezondheidszorg.
5
Meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 10 juli 2013
8. De toegankelijkheid vergroten van de gezondheidszorg
8.1. In 2020 is er een opmerkelijke groei van het aantal jaarlijkse consulten bij de tandarts door de
Gentenaren. Deze groei is duidelijk groter bij kinderen en jongeren tot de leeftijd van 18 jaar.
8.2. In 2020 is er een duidelijke toename van het aantal Gentse gezinnen die een Globaal Medisch
Dossier hebben onderschreven bij een vaste huisartspraktijk.
8.3. In 2020 past elke Gentse huisarts de regeling derdebetaler toe bij zijn patiënt indien de
financiële situatie van de patiënt dit vereist en is er een groei in het aantal consultaties met
derdebetaler.
8.4. In 2020 stellen we een groei vast in de toepassing van de derdebetalersregeling in de
consultaties van Gentse tandartsen.
8.5. In 2020 kunnen cliënten/patiënten, die herhaaldelijk botsen op drempels in hun weg naar de
zorg/hulp die zij nodig hebben, beroep doen op “sociale gidsen” of mensen die hen actief
toeleiden naar die zorg/hulp (aanklampende en toeleidende zorg).
8.6. In 2020 hebben de jongvolwassenen (via onderwijs) en nieuwkomers (via onthaalvorming) in
Gent een betere kennis over de werking van het gezondheidszorgsysteem om eigen keuzes te
kunnen maken in hun gezondheidszorg.
8.7. In 2020 hebben de zorgverstrekkers een betere kennis over terugbetaling bij consultaties met
mensen zonder papieren of in een precair statuut.
8.8. In 2020 hebben hulpverleners/intermediairen een betere kennis over de wegwijs in
gezondheidszorg en de betaalbaarheidsregelingen voor hun cliënten/doelgroep.
8.9. Tegen 2020 doen meer Gentenaren die daar recht op hebben beroep op het Omnio-statuut.
8.10. Naast meer interculturele bemiddeling wordt er ook ingezet op meer interculturele
competenties bij zorgverstrekkers en hulpverleners om zo beter om te gaan met een steeds
groter wordende diversiteit.
6
Meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 10 juli 2013
8.11. De leden van de Gezondheidsraad screenen de toegankelijkheid van hun organisatie (fysiek,
maar ook in communicatie) en stellen een actieplan op ter verbetering.
9. Een gecoördineerde aanpak van gezondheidsrisico’s.
9.1. In 2020 worden gezondheidsrisico’s die de volksgezondheid bedreigen (i) snel geïdentificeerd en
(ii) worden procedures en richtlijnen opgesteld opdat een snelle en effectieve aanpak van
calamiteiten/risico’s op een gecoördineerde wijze gewaarborgd is.
10. Gent, een stad die kiest voor gezondheid, staat internationaal op de kaart.
10.1. In 2020 is Gent internationaal bekend als een stad die op een innovatieve, participatieve,
intersectorale en geïntegreerde manier werkt aan gezondheid voor alle inwoners.
7
Meerjarenplan gezondheidsbeleid 2014-2020 – Gentse Gezondheidsraad – 10 juli 2013