Vegetarisch? Veganistisch? Vegetarische voeding = geen vlees, geen vis Veganistische voeding = geen vlees, geen vis, geen eieren, geen melkproducten Opmerking: pesca-vegetariërs, parttime vegetariërs, lacto-vegetariërs, … Een veganistische voeding is af te raden tijdens de zwangerschap. Baby’s van veganistische moeders hebben een verhoogd risico op ernstige vitamine- en mineralentekorten. Het is belangrijk om moeders die veganistisch wensen te blijven eten tijdens de zwangerschap door te verwijzen naar een diëtist (Voedingscentrum, 2017, Vigez, 2016). Eiwitten dierlijk: vlees, vis, eieren, melkproducten plantaardig: peulvruchten, noten, zaden, graanproducten en eventueel vleesvervangers (vb. tofoe/tahoe, seitan, Quorn®, tempeh, Valess®) dierlijk = volwaardige eiwitten plantaardig = afhankelijk van eiwitbron granen (weinig lysine, veel methionine) peulvruchten (veel lysine, weinig methionine) sommigen zijn volwaardig: o.a. sojaproducten, quinoa, tarwekiemen, haver, alfalfa vegetarische voeding: geen probleem veganistische voeding: voldoende variatie noodzakelijk (Hoge Gezondheidsraad, 2015) Ijzer De behoefte aan ijzer is sterk verhoogd, maar wordt deels gecompenseerd door verhoogde absorptie. bronnen: dierlijk: vlees/vis plantaardig: donkere bladgroenten (vb. boerenkool, broccoli), peulvruchten, noten, zaden, volkoren graanproducten, … plantaardige ijzerbronnen combineren met vitamine C verhoogt de opname vb. glas fruitsap bij volkoren brood (geen koffie/thee o.w.v. tannines) indien twijfel: vanaf 2de trimester dagelijks ijzersupplement (Badart-Smook, 2013, Hoge Gezondheidsraad, 2015) Calcium D behoefte aan calcium is verhoogd, maar wordt deels gecompenseerd door efficiëntere opname. indien te lage opname: calcium uit eigen beenderen bronnen: dierlijk: melkproducten plantaardig: calciumverrijkte producten (vb. calciumverrijkte sojadranken), groenten, peulvruchten, noten (Hoge Gezondheidsraad, 2015) B-vitamines vit. B12 behoefte verhoogd tijdens zwangerschap indien geen dierlijke voedingsmiddelen: verrijkte producten foliumzuur vegetarische voeding kan hoger foliumzuurgehalte hebben bronnen: o.a. bladgroenten, volle granen, noten, peulvruchten advies: foliumzuursuppletie 400µg min. 4 weken vóór tot min. 8 weken na conceptie vit. B2 voornamelijk in melkproducten, verrijkte producten (vb. sojadranken) (Badart-Smook, 2013, Hoge Gezondheidsraad, 2015) Essentiële vetzuren omega-3-vetzuren bronnen: 2x/w vis of 2 theelepels lijnzaadolie per dag worden omgezet in langeketen omega-3-vetzuren (DHA) DHA is noodzakelijk voor vorming celmembranen baby (hersencellen) omzetting gebeurt zeer inefficiënt, daarom DHA best rechtstreeks uit voeding halen: niet-vegetariërs: vis vegetariërs: micro-algen (200-300mg per dag) of verrijkte producten (vb. margarine) (Badart-Smook, 2013, Hoge Gezondheidsraad, 2015) Litaratuurlijst Badart-Smook, A. (2013). Eten in mama's buik. Antwoorden op voedingsvragen van aanstaande moeders. Antwerpen - Apeldoorn Garant, p.28-29 Hoge Gezondheidsraad. (2015, juni). Voedingsaanbevelingen voor België. Opgeroepen op oktober 20, 2015, van Partim I: Vitaminen en sporenelementen: http://www.ogmggo.be/internet2Prd/groups/public/@public/@shc/documents/ie2divers/19103608.pdf VIGeZ. (2016). De actieve voedingsdriehoek. Gevonden op 15 juli 2016, http://www.vigez.be/projecten/actieve-voedingsdriehoek Voedingscentrum. (2017). Hoe eet ik gezond tijdens mijn zwangerschap? Gevonden op 16/2/2017 via http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-kind-en-ik/zwanger/gezondeten-tijdens-de-zwangerschap.aspx