Beroepen zorg en welzijn - Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland

Nieuwsbrief
Beroepen zorg en welzijn
Nummer 6, augustus 2005
Inhoud
Van de redactie 1
Beroepenstructuur nog niet vastgesteld 1
De beroepenstructuur als uitgangspunt 2
Eenheid van taal 3
Nieuwe publicatie 4
Van de redactie
In de tijd tussen nieuwsbrief nummer 5 en 6
hebben de betrokkenen bij de ontwikkeling van
de beroepenstructuur niet stilgezeten. Er is veel
contact geweest tussen het NIZW, de leden van
de projectraad en de leden van het Platform
Kwalificatiebeleid. Op 21 juni jl. heeft het Platform Kwalificatiebeleid enkele kanttekeningen
geplaatst bij de nieuwe beroepenstructuur. Projectleider Paul Vlaar vertelt er in deze nieuwsbrief meer over.
Over niet al te lange tijd beschikt de sector zorg
en welzijn over een nieuwe beroepenstructuur.
Maar wat betekent dat? Fons Roebroek, directeur van de Dordtse WelzijnsOrganisatie, laat
in een interview weten wat zijn ideeën hierover
zijn.
Op 20 september 2005 spreekt het Platform
Kwalificatiebeleid opnieuw over de beroepenstructuur. Alle ontwikkelingen in de tussentijd
zijn natuurlijk te volgen op
www.beroepenzorgenwelzijn.nl.
Beroepenstructuur nog
niet vastgesteld
Een heldere, herkenbare beroepenstructuur
voor onderwijs, werkveld en de individuele beroepskracht. Dat was de wens van de opdrachtgever, het Platform Kwalificatiebeleid. Op 21
juni 2005 hebben zij laten weten dat de beroepenstructuur nog niet volledig aan deze wens
voldoet. De generieke competenties, de niveauaanduiding en de kernkwaliteiten werden als
positieve punten gezien. De belangrijkste bezwaren, met name van de sociale partners, werden omgezet in de volgende stappen die nog
genomen moeten worden:
1 Er moet duidelijker onderscheid gemaakt
worden tussen beroepen, beroepsvarianten
en functies in de beroepenstructuur.
2 De onderlinge weging van beroepen en beroepsvarianten moet aangegeven worden.
Men herkent zich in de niveaudifferentiatie,
maar wil duidelijk kunnen zien wat de kern in
het werk van de verschillende beroepen is.
3 Er moet een profiel van de functie assistent
komen; de functie assistent staat nu nog verspreid over de verschillende competentieprofielen.
Op 20 september a.s. vindt een extra bijeenkomst van het Platform Kwalificatiebeleid
plaats, waarin de beroepenstructuur en de daarbijbehorende competentieprofielen opnieuw
worden besproken. Het NIZW-projectteam (nu
bestaande uit Ria Broeken, Corrie van Dam en
Paul Vlaar) is momenteel druk bezig met de genoemde acties.
Het benoemen van beroepen en beroepsvarianten is geen eenvoudige opgave. Dit bleek ook
gedurende het herontwerp van de beroepenstructuur. Sommige beroepsgroepen hebben
een duidelijke herkenbaarheid en maatschappelijke erkenning, waar andere beroepsgroepen
een veel minder duidelijke status hebben.
Er ontstaan steeds nieuwe varianten en benamingen, wat ook duidt op een minder sterke
beroepsidentiteit. Bovendien speelt de roep om
verbreding, getuige de ontwikkelingen naar
Social Work in het hoger beroepsonderwijs en
het nieuwe profiel voor de gehandicaptenzorg.
Deze ontwikkeling staat op sterk gespannen
voet met de behoefte van beroepskrachten om
zich te kunnen profileren op basis van specifieke
competenties. We zoeken met de sociale partners naar een oplossing voor deze kwestie.
Dit zal in onze ogen een sterke verbetering betekenen voor de herkenbaarheid van beroepen en
beroepsvarianten in onze sector.
soms vier specifieke competenties beeldbepalend zijn voor hun werk. Ook hier geldt dat sommige beroepen zeer breed inzetbaar zijn en dat
juist dit hun core business is.
In de onderlinge weging van de beroepen en beroepsvarianten geven we aan welke twee, drie of
Paul Vlaar, projectleider Beroepenstructuur
In de sector zorg en welzijn wordt veel gewerkt
met assistentes. Daardoor ontstond de vraag
om ook deze functie in kaart te brengen in een
competentieprofiel. Dit profiel zal in het najaar
ontwikkeld worden.
Kortom: we maken de komende tijd een belangrijke slag in de beroepenstructuur. In de volgende nieuwsbrief komen we hierop natuurlijk
terug.
De beroepenstructuur als uitgangspunt
Interview met Fons Roebroek van de Dordtse
WelzijnsOrganisatie
Fons Roebroek is directeur van de Dordtse WelzijnsOrganisatie (DWO). De DWO is actief in tien wijken en in de omgeving van Dordrecht.
Hebt u ideeën over de bruikbaarheid van de beroepenstructuur voor uw eigen instelling?
‘Ik vind het lastig hier een antwoord op te geven.
Door de invoering van allerlei veranderingen,
waaronder het Functie Loongebouw, staat de organisatie niet echt te trappelen om weer een wijziging aan te brengen. Ik schat in dat er in de komende jaren een aantal dingen (o.a. de nieuwe
WMO) zullen gaan veranderen voor de welzijnsorganisaties, waardoor een ander beroep wordt
gedaan op de medewerkers. Hierbij is de beroepenstructuur een uitgangspunt.’
2
Hoe ziet die nieuwe medewerker er dan uit?
‘De medewerker zal zich veel meer op sociale
interventies gaan richten. We gaan van “zorgen
voor” naar “zorgen dat”. De medewerker zal
zich daarnaast steeds meer moeten richten op
netwerken en acquireren. Hij of zij zal in concurrentie moeten kunnen werken, mee moeten kunnen doen in een aanbesteding. Veel van deze
informatie is te lezen in de beroepenstructuur.
We hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden.’
Wat is er nog meer nodig om ervoor te zorgen dat
medewerkers toegerust worden?
‘Tijdens de opleiding moet al duidelijk worden
wat er straks van hen verwacht wordt. Studenten
kiezen vanuit een bepaalde “roeping” voor dit
vak. Ze moeten zich bewust zijn van het feit dat
ze ook zakelijk moeten werken. In deze sector
word je afgerekend op de geleverde diensten. De
competenties die hiervoor nodig zijn moeten we
uitbaten. Het werken met competenties is niet
nieuw. We zullen ons in het opleidingsbeleid
moeten richten op combinaties van competenties, zoals die in de beroepenstructuur zijn opgenomen.’
Wat is de betekenis van de beroepenstructuur?
‘In de beroepenstructuur staat duidelijk aangegeven dat een medewerker zich moet kunnen
aanpassen aan de situatie; wat is mijn nieuwe
omgeving? In de oude situatie werkten we veelal
vanuit het buurthuis, we gaan steeds meer werken in de wijk of stad. Hoe medewerkers hiermee moeten omgaan, zien we in de
beroepenstructuur. De beroepenstructuur is een
hulpmiddel bij dit
proces.’
Beroepen zorg en welzijn
Eenheid van taal
Interview met Hans Timmerman van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland
Hans Timmerman is senior beleidsmedewerker
Onderwijs en Arbeidsmarkt bij de Vereniging
Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) en lid van
de projectraad beroepenstructuur.
Waarom is het voor de VGN belangrijk zitting te
hebben in de projectraad?
‘Met de beroepenstructuur, waarvoor alle gemaakte profielen input waren, is duidelijk gemaakt wat het werk in de branche vraagt van
mensen. Dit is van belang voor de ontwikkeling
van competentiegericht beroepsonderwijs. De
keus van de VGN om in de projectraad zitting te
hebben, heeft te maken met de behoefte aan
eenheid van taal. Het is belangrijk om de verschillende profielen in zorg en welzijn met elkaar te vergelijken om te zien wat gemeenschappelijk is en wat specifiek.’
Waar zet de VGN zich in de beroepenstructuur
voor in?
‘De VGN wil zich hard maken voor eenheid van
taal zorg- en welzijnbreed. In het landelijk profiel van beroepskrachten in de gehandicaptenzorg zie je die integratie van zorg en
welzijn, van het agogische en verplegende & verzorgende deel, mooi terug.
Wij hebben belang bij een samenhangende beschrijving van competenties
en contexten waarin beroepskrachten
werken. Het resultaat hiervan is dat de
competenties die hetzelfde zijn, ook
hetzelfde worden beschreven. En dat
ook helder is wat onderscheidend is.’
Welke meerwaarde heeft de beroepenstructuur?
‘Op het gebied van onderwijs en arbeidsmarkt
geeft een beroepenstructuur veel helderheid. De
beroepenstructuur zorgt voor transparantie,
kwaliteit en herkenbaarheid. Binnen zorg en welzijn kunnen we zo tot samenhang komen en gelijktijdig de identiteit van beroepskrachten dienen. Voor de gehandicaptenzorg zou dit moeten
leiden tot duidelijke herkenbaarheid in de beroe-
penstructuur en in het onderwijs. De beroepenstructuur geeft het juiste evenwicht tussen
breed en specifiek aan. De beroepenstructuur is
niet alleen van belang voor het onderwijs. Het is
ook een instrument voor loopbaanbeleid, dat
bijvoorbeeld kan helpen bij de stap van de ene
branche naar de andere.’
Hoe zou er moeten worden gewerkt met de beroepenstructuur in onderwijs en werkveld?
‘In eerste instantie is de beroepenstructuur een
richtinggevend instrument voor het beroepsonderwijs. De nieuwe kwalificatiestructuur voor
het mbo wordt hiervan afgeleid. De beroepenstructuur bestaat uit een samenhangende set
competentieprofielen. Om ervoor te zorgen dat
het onderwijs ermee aan de slag kan wordt er
een kwalificatiestructuur gemaakt, waarbij dus
ook een samenhangende set kwalificatieprofielen hoort. De kwalificatieprofielen zijn nog in
ontwikkeling.’
‘Op regionaal niveau formuleren instellingen in
de gehandicaptenzorg op basis van het landelijk
competentieprofiel nu reeds gezamenlijk hun
opleidingsvraag aan ROC’s en hogescholen.
Hierbij is van belang dat
scholen in overleg met het
werkveld op regionaal
niveau hun eigen accenten
kunnen leggen, zodat
onderwijs op maat kan worden geboden. Straks dienen
scholen en zorginstellingen
tevens met elkaar om te
tafel te gaan zitten om de
programma’s voor de theorie en praktijk verder af te
stemmen en uit te werken.’
‘Bovendien kunnen instellingen uit de meer
algemeen beschreven competenties afleiden
welke competenties voor functies binnen de
instelling van belang zijn. We hebben het dan
eigenlijk al over de invoering van competentiemanagement.’
Beroepen
zorg
en welzijn
N I E U W E P U B L I C AT I E : L a n d e l i j k c o m p e t e n t i e p r o f i e l
beroepskrachten primair proces gehandicaptenzorg
Eind juli is de publicatie Landelijk competentieprofiel beroepskrachten primair proces gehandicaptenzorg verschenen. Het landelijk competentieprofiel
is voortgekomen uit het traject Naar herkenbare
competenties, een project dat in opdracht van
werkgevers en vakbonden in de gehandicaptenzorgsector is uitgevoerd door NIZW Beroepsontwikkeling en het Kenniscentrum Beroepsonderwijs Arbeidsmarkt (KBA). Het profiel geeft een
systematische beschrijving van de taken en competenties waarover vakvolwassen beroepskrach-
ten moeten beschikken om te kunnen werken in de
gehandicaptenzorg. Om aan te sluiten op de vraag
van de cliënt, zullen verpleegkundige, verzorgende en agogische taken en competenties steeds
meer geïntegreerd moeten worden. Dit profiel
geeft antwoord op deze toekomstige vraag.
Het profiel is te bestellen bij Adrepak
(070 - 359 07 20 / [email protected]) of via de
website van het NIZW (www.nizw.nl/publicaties).
Verkoopprijs: e 9,50 / ISBN 90 5957 3250 .
www.beroepenzorgenwelzijn.nl
Meer weten over de items in deze nieuwsbrief? Wilt u op de
hoogte blijven? Op www.beroepenzorgenwelzijn.nl vindt u
actuele informatie over de ontwikkelingen op het gebied van
de nieuwe beroepenstructuur.
Wilt u toegang hebben tot verslagen, discussie en profielen?
Meld u dan aan voor het extranet op de site. U ontvangt dan
direct een bevestiging, waarna u met het aangeven van uw
e-mailadres in het besloten deel van de site terechtkomt.
Colofon
© De nieuwsbrief Beroepen zorg en welzijn is een uitgave van
het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn / NIZW.
Eindredactie: Ruth Oortgiesen
Met dank aan: Jan Loovers
Foto’s: Hollandse Hoogte en Christelijke Hogeschool
Windesheim (marketing en communicatie)
Reacties of ideeën:
[email protected].
4
Indien u meer exemplaren van deze nieuwsbrief
wenst te ontvangen of u de nieuwsbrief niet meer wenst
te ontvangen, mail dan uw adresgegevens naar
[email protected].