Relatie tussen hersenen en gedrag Klinische neuropsychologie aan

Relatie tussen hersenen en gedrag
Klinische neuropsychologie aan de VU
Klinische neuropsychologie is een specialisatie binnen
de psychologie. Deze specialisatie bestudeert de relatie
tussen hersenen en gedrag. Dit vakgebied maakt de
laatste jaren een snelle ontwikkeling door; enerzijds is de
theoretische kennis door nieuwe onderzoekstechnieken
sterk toegenomen, anderzijds heeft ook het werkterrein
van de neuropsycholoog zich uitgebreid.
Beroepspraktijk
In de beroepspraktijk staan de diagnostiek en de
behandeling van stoornissen in het gedrag als gevolg
van (ontwikkelings)stoornissen in het functioneren van
de hersenen centraal. Hersenafwijkingen kunnen op veel
verschillende manieren ontstaan. Bijvoorbeeld door een
gestoorde ontwikkeling van het zenuwstelsel, door
(verkeers)ongeval en ziekteprocessen (zoals vaatstoornissen, epilepsie, dementie). De stoornissen in het
functioneren van de hersenen kunnen zich uiten binnen
de volgende cognitieve domeinen: perceptie, spraak,
taal, lees- en rekenvaardigheid, aandacht, geheugen,
motoriek, planning en gedrag. De neuropsycholoog
bestudeert deze altijd in samenhang met het
functioneren van de (zich ontwikkelende) hersenen.
Kenmerkend voor de neuropsychologie is dat de
beroepspraktijk en het wetenschappelijk onderzoek nauw
met elkaar samenhangen. In de klinische beroepssituatie
staat de gezondheidszorg van de individuele patiënt
centraal. Een neuropsycholoog voert een neuropsychologisch onderzoek uit om de cognitieve functies
en het gedrag van de patiënt/cliënt te evalueren, inzicht
te verkrijgen in de aard en de ernst van de problemen en
advies te geven over de consequenties die deze
problemen voortbrengen in het dagelijks leven.
Dit kan zijn op het gebied van arbeidsongeschiktheid,
therapeutische mogelijkheden (functietraining,
psychologische begeleiding) en (om)scholingsmogelijkheden.
Daarnaast is een neuropsycholoog betrokken bij het
behandelings- en begeleidingsproces zelf. Soms kan het
gaan om een behandeling van functiestoornissen,
bijvoorbeeld in een geheugentraining. Ook kan het gaan
om begeleiding van de wijze waarop iemand met deze
problemen omgaat en zich aanpast aan de situatie. Vaak
wordt de familie (partner, ouders) in het begeleidings- en
aanpassingsproces betrokken.
Vakken
Het vakkenpakket van het mastertraject Klinische
neuropsychologie ziet er als volgt uit:
-
Endocrinologische Neuropsychologie [6 EC]
Neuropsychologische interventiemethoden [6 EC]
Veroudering en dementie [6 EC]
Medical neuroscience and neuroanatomy [6 EC]
Masterthese [16 EC]
Stage, inclusief supervisie en gespreksvoering [20 EC]
Voor meer informatie over de vakken kijk je in de
online studiegids: www.vu.nl/studiegids.
Student aan het woord
Docent aan het woord
Jannet de Jong
'Afgelopen september ben ik gestart met de master
Klinische neuropsychologie. De master is duidelijk een
verdieping op de bachelor en zit inhoudelijk en
organisatorisch goed in elkaar. Op dit moment volg ik
voor het vak Medical neuroscience and neuroanatomy
colleges en snijpractica op vrijdag. De overige dagen
schrijf ik mijn masterthese waarbij ik onderzoeks- en
beroepservaring opdoe. Mijn onderzoek betreft het
verband tussen pijn en cognitie bij patiënten met multiple
sclerose. Erg interessant! Het is prettig om onder goede
begeleiding zelfstandig bezig te zijn met deze
studieonderdelen.'
Erik Scherder, hoogleraar Klinische neuropsychologie
"Ons masterprogramma is bijzonder gevarieerd en
behandelt de klinische neuropsychologie vanuit
verschillende invalshoeken zoals de neurologie, de neuroendocrinologie, en de neurobiologie. Wat deze vakken zo
aantrekkelijk maakt, is dat altijd de patiënt centraal staat
waardoor de student opgroeit met het observeren en
diagnosticeren van patiënten vanuit deze verschillende
gezichtspunten. Naast neuropsychologische diagnostiek,
krijgen de neuropsychologische behandelmethoden die
toegepast worden over de gehele levensloop, een steeds
meer prominente plaats in het programma.
Het doceren van deze vakken aan studenten klinische
neuropsychologie is een feest. Onze studenten blijken
door de jaren heen bijzonder gemotiveerde studenten te
zijn die echt bewust kiezen voor de klinische
neuropsychologie. Deze motivatie uit zich in een uiterst
geïnteresseerde studiehouding en grote bereidheid om
mee te werken aan projecten."
Onderzoek klinische neuropsychologie
Op de afdeling neuropsychologie, waaraan de
master verbonden is, wordt divers onderzoek
gedaan.
Effecten op het functioneren van de hersenen
Effecten van zeer premature geboorte op het latere
cognitieve, motorische, schoolse en gedragsmatige
functioneren.
Invloed van hormonen en voeding op cognitie en
gedrag bij neurodegeneratieve
ziekten.
Diagnostiek
Diagnostiek van de sensomotoriek in relatie tot
cognitie in alle leeftijdsfasen bij een grote
verscheidenheid aan ziekten waarbij het
centraal zenuwstelsel betrokken is.
Diagnostiek van de pijn in relatie tot cognitie bij
mensen met een cognitieve kwetsbaarheid,
zoals mensen met een dementie en mensen met
een verstandelijke beperking.
Neuropsychologische tests als voorspellers voor
succes binnen topsport, zoals eredivisie voetbal,
(kick-)boxen, rugby en hockey.
Oorzaken
Onderzoek naar de erfelijkheid van ADHD met
behulp van neuropsychologische tests en
beeldvormende technieken. Het idee achter dit
onderzoek is dat neuropsychologische tests en
beeldvormende technieken een meer directe relatie
met erfelijkheid hebben dan de symptomen van
ADHD.
Onderzoek naar etiologie (neuropathologie en
neuropsychologie) van verschillende
ontwikkelingsstoornissen.
Behandeling
Onderzoek naar de effectiviteit van neurofeedback en
medicatie (methylphenidaat) als behandeling voor
aandachtsproblemen bij kinderen die behandeld
werden met radio en/of chemotherapie in verband
met een hersentumor.
Onderzoek naar de effecten van beweging op
cognitie, stemming, rust-activiteitritme bij mensen met
cognitieve kwetsbaarheid.
Faculteit der Gedrags- en
Bewegingswetenschappen
Toekomstperspectief
Vraagstellingen van neuropsychologische aard komen
tegenwoordig steeds vaker in het beroepsveld voor.
Daarbij kun je denken aan algemene
(kinder)ziekenhuizen, revalidatiecentra, verpleeghuizen en
GGZ-instellingen. Dit schept kansen voor jou als
afgestudeerd klinische neuropsycholoog.
Nadat je werkervaring hebt opgedaan, kun je diverse
post-masteropleidingen volgen waarmee je diverse
BIG-registraties kunt behalen. Daarnaast bestaan er veel
specialisatie mogelijkheden binnen het wetenschappelijk
onderzoek, door middel van een promotietraject.
Toelating en aanmelding
Heb je een bachelordiploma Psychologie van de VU, dan
ben je direct toelaatbaar tot de master Psychologie. Heb je
een bachelordiploma Psychologie van een andere
universiteit, schrijf dan de Examencommissie aan. Mogelijk
kan het volgen van enkele bachelorvakken worden
opgelegd door de examencommissie, als toegangseis
voor dit mastertraject.
Aanmelden
Je kunt met de master Psychologie starten in september.
Meld je vóór 1 juni aan voor de studie via Studielink.
Toelatingsverzoeken aan de examencommissie kunnen
ingestuurd worden tot 1 juni.
Voor het adres van de examencommissie kijk je
op www.vu.nl/masterpsychologie.
Meer informatie
Bezoek de website www.vu.nl/masterpsychologie of neem
contact op met de afdeling voorlichting via
[email protected].
Van der Boechorststraat 1
1081 BT Amsterdam
E. [email protected]