Relatie tussen hersenen en gedrag Klinische neuropsychologie aan

Relatie tussen hersenen en gedrag
Klinische neuropsychologie aan de VU
Wat is de relatie tussen hersenen en gedrag? Klinische
neuropsychologie, een specialisatie binnen de
psychologie, houdt zich hiermee bezig en maakt de
laatste jaren een snelle ontwikkeling door. De
theoretische kennis is door nieuwe onderzoekstechnieken sterk toegenomen en het werkterrein van de
neuropsycholoog heeft zich flink uitgebreid.
Beroepspraktijk
Hersenafwijkingen kunnen op veel verschillende
manieren ontstaan. Bijvoorbeeld door een gestoorde
ontwikkeling van het zenuwstelsel, maar ook door een
(verkeers)ongeval en ziekteprocessen (zoals
vaatstoornissen, epilepsie, dementie). Dit uit zich in
gedrag, de wijze van perceptie, het hanteren van de
spraak, mentaal, het lezen, rekenen, de mate van
aandacht, het functioneren van het geheugen, de
motoriek en het vermogen tot plannen. De
neuropsycholoog richt zich op de diagnostiek en de
behandeling hiervan en bestudeert dit altijd in
samenhang met het functioneren van de zich
ontwikkelende hersenen.
De zorg van de individuele patiënt staat hierbij centraal.
Een neuropsycholoog doet onderzoek naar de
cognitieve functies en het gedrag van de patiënt/cliënt.
Om inzicht te verkrijgen in de aard en de ernst van de
problemen en advies te geven over de consequenties
die deze problemen voortbrengen in het dagelijks leven.
Dit kan zijn op het gebied van arbeidsongeschiktheid,
therapeutische mogelijkheden (functietraining,
psychologische begeleiding) en (om)scholingsmogelijkheden.
Een neuropsycholoog is ook betrokken bij het behandelingsen begeleidingsproces zelf. Soms kan het gaan om behandeling
van functiestoornissen, bijvoorbeeld in een geheugentraining.
Ook kan het gaan om begeleiding. Hoe gaat iemand om met
deze problemen? Hoe past iemand zich aan? Vaak wordt de
familie (partner, ouders) in dit proces betrokken.
Vakken
Het vakkenpakket van het mastertraject Klinische
neuropsychologie ziet er als volgt uit:
-
Endocrinologische Neuropsychologie [6 EC]
Neuropsychologische interventiemethoden [6 EC]
Neuro-Imaging [6 EC]
Medical neuroscience and neuroanatomy [6 EC]
Masterthese [16 EC]
Stage, inclusief supervisie en gespreksvoering [20 EC]
Voor meer informatie over de vakken kijk je in de
online studiegids: www.vu.nl/studiegids.
Student aan het woord
Jannet de Jong
“Op dit moment volg ik voor het vak Medical neuroscience and
neuroanatomy colleges en snijpractica op vrijdag. De overige dagen
schrijf ik mijn masterthese waarbij ik onderzoeks- en beroepservaring
opdoe. Mijn onderzoek betreft het verband tussen pijn en cognitie bij
patiënten met multiple sclerose. Erg interessant! Het is prettig om onder
goede begeleiding zelfstandig bezig te zijn met deze studieonderdelen.”
Onderzoek klinische neuropsychologie
Op de afdeling neuropsychologie wordt divers onderzoek
gedaan. De master is hieraan verbonden.
Effecten op het functioneren van de hersenen
Effecten van zeer premature geboorte op het latere
cognitieve, motorische, schoolse en gedragsmatige
functioneren.
Invloed van hormonen en voeding op cognitie en
gedrag bij neurodegeneratieve
ziekten.
Diagnostiek
Diagnostiek van de sensomotoriek in relatie tot
cognitie in alle leeftijdsfasen bij een grote
verscheidenheid aan ziekten in relatie tot het
centraal zenuwstelsel.
-
Diagnostiek van de pijn in relatie tot cognitie bij
mensen met een cognitieve kwetsbaarheid,
zoals dementie en een verstandelijke beperking.
Neuropsychologische tests als voorspellers voor
succes binnen topsport, zoals eredivisie voetbal,
(kick-)boxen, rugby en hockey.
Oorzaken
Onderzoek naar de erfelijkheid van ADHD met
behulp van neuropsychologische tests en
beeldvormende technieken. Het idee erachter is dat
neuropsychologische tests en beeldvormende
technieken een meer directe relatie met erfelijkheid
hebben dan de symptomen van ADHD.
Onderzoek naar etiologie (neuropathologie en
neuropsychologie) van verschillende
ontwikkelingsstoornissen.
Behandeling
Onderzoek naar de effectiviteit van neurofeedback en
medicatie (methylphenidaat) als behandeling voor
aandachtsproblemen bij kinderen die behandeld
werden met radio en/of chemotherapie in verband
met een hersentumor.
Onderzoek naar de effecten van beweging op cognitie,
stemming, rust-activiteitritme bij mensen met cognitieve
kwetsbaarheid.
Docent aan het woord
Wat deze vakken zo aantrekkelijk maakt, is dat altijd
de patiënt centraal staat waardoor de student zich
ontwikkelt met het observeren en diagnosticeren van
patiënten vanuit deze verschillende gezichtspunten.
Naast neuropsychologische diagnostiek, krijgen de
neuropsychologische behandelmethoden die toegepast
worden over de gehele levensloop, een steeds meer
prominente plaats in het programma.
Het doceren van deze vakken aan studenten klinische
neuropsychologie is een feest. Onze studenten blijken
door de jaren heen bijzonder gemotiveerd te zijn en
kiezen bewust voor de klinische neuropsychologie.
Deze motivatie uit zich in een uiterst geïnteresseerde
studiehouding en grote bereidheid om mee te werken
aan projecten."
Toekomstperspectief
Neuropsychologische vraagstukken komen tegenwoordig
steeds vaker voor en hebben een grote persoonlijke en
maatschappelijke impact. Behandeling daarvan vindt
plaats in (kinder)ziekenhuizen, revalidatiecentra,
verpleeghuizen en GGZ-instellingen. Dit schept kansen
voor jou als afgestudeerd klinische neuropsycholoog.
Nadat je werkervaring hebt opgedaan, kun je diverse postmasteropleidingen volgen waarmee je diverse
BIG-registraties kunt behalen. Daarnaast bestaan er veel
specialisatie mogelijkheden binnen het wetenschappelijk
onderzoek, door middel van een promotietraject.
Toelating en aanmelding
Heb je een bachelordiploma Psychologie van de VU, dan
ben je direct toelaatbaar tot de master Psychologie. Heb je
een bachelordiploma Psychologie van een andere
universiteit, schrijf dan de Examencommissie aan. Mogelijk
kan het volgen van enkele bachelorvakken worden
opgelegd door de examencommissie, als toegangseis
voor dit mastertraject.
Aanmelden
Je kunt met de master Psychologie starten in september.
Meld je vóór 1 juni aan voor de studie via Studielink.
Toelatingsverzoeken aan de examencommissie kunnen
ingestuurd worden tot 1 juni.
Voor het adres van de examencommissie kijk je
op www.vu.nl/masterpsychologie.
Meer informatie
Bezoek de website www.vu.nl/masterpsychologie of neem
contact op met de afdeling voorlichting via
[email protected].
Erik Scherder, hoogleraar Klinische neuropsychologie
"Ons masterprogramma is bijzonder gevarieerd en
behandelt de klinische neuropsychologie vanuit
verschillende invalshoeken zoals de neurologie, de neuroendocrinologie, en de neurobiologie.
Faculteit der Gedrags- en
Bewegingswetenschappen
Van der Boechorststraat 1
1081 BT Amsterdam
E. [email protected]