The Sufi Message of Hazrat Inayat Khan Volume II

The Sufi Message of Hazrat Inayat Khan
Volume II - The Mysticism of Sound and Music,
12. The Science and Art of Hindu Music
De Soefi Boodschap van Hazrat Inayat Khan
Deel II – De Mystiek van Geluid en Muziek,
12. De Wetenschap en de Kunst van de Hindoe Muziek
De Wetenschap en de Kunst van de Hindoe Muziek
Muziek, literatuur en filosofie zijn verwant aan onze ziel, ongeacht ons geloof, onze geloofsovertuiging of onze
manier van tegen het leven aankijken. India vertegenwoordigt in de geschiedenis van de wereld een land en een volk
dat zich bezighield met de zoektocht naar waarheid via het gebied van muziek, filosofie en poëzie in een tijd waarin
de rest van de wereld daar nog niet mee begonnen was. Om die reden is het nodig om de Indische muziek, filosofie
en poëzie te bestuderen om de grondbeginselen van woorden te begrijpen. Sommige taalkundigen zijn het er
tegenwoordig over eens dat Sanskriet de bron van alle talen was. De bron van de wetenschap van muziek is Sanskriet
te vinden.
Het is een feit dat niet alleen de kunst, maar zelfs ook de wetenschap haar bron in intuïtie heeft. Dit lijkt de laatste
tijd wat te zijn vergeten, nu dat de mens zo druk is met zijn zoektocht via materie. Ongetwijfeld wordt zelfs de
wetenschapper geholpen door de intuïtie, hoewel hij dat feit niet zal erkennen. Wetenschappers die de dieptes hebben
aangeraakt zullen toegeven dat de wetenschap haar bron in intuïtie heeft. Intuïtie, werkzaam als antwoord op de
behoefte van het lichaam en de geest, via materie dingen voor het dagelijks gebruik uitvindend en kennis verwervend
van de natuur en het karakter van dingen, wordt wetenschap genoemd. En intuïtie, werkzaam via de schoonheid die
wordt geproduceerd in de vorm van lijn en kleur en in de vorm van ritme, wordt kunst genoemd. Dus de bron van
zowel de wetenschap als de kunst is intuïtie.
Deze bron beseffend hebben de Hindoes hun muziek gebaseerd op intuïtie en de beoefening van Indische muziek is
een ontwikkeling geweest van het stimuleren van de intuïtie en van het wekken van het vermogen om schoonheid te
waarderen en om het dan in mooie vormen uit te drukken.
De wetenschap van Indische muziek is uit drie bronnen ontstaan: astrologie, psychologie en wiskunde. Wij
ontdekken ook in de Westerse muziek dat de gehele wetenschap van harmonie en contrapunctie is afgeleid van de
wiskunde en dus wordt de wetenschap van de Hindoe muziek benoemd met het Sanskriet woord prastara, wat
wiskundige schikking van ritmes en toonaarden betekent.
In het Indische muzieksysteem zijn er ongeveer 500 toonaarden en 300 verschillende ritmes die in de alledaagse
muziek worden gebruikt. De toonaarden worden Raga’s genoemd. Er zijn vier klassen Raga’s. De ene klasse heeft
zeven noten, zoals in de natuurlijke toonladder van de westerse muziek. Dan zijn er de toonaarden van zes noten, een
noot weglatend van de Raga van zeven noten. Dat geeft een totaal ander effect aan het octaaf en heeft een andere
invloed op de menselijke geest. Dan zijn er de Raga’s van vijf noten, twee noten weglatend van de toonladder – om
het even welke twee noten. In China gebruiken ze een toonladder van vier noten, maar niet in India.
Sommigen zeggen dat de bron van de toonladder van vier of vijf noten in het natuurlijke instinct ligt dat de mens
toont in zijn ontdekking van instrumenten. Het eerste instrument was de fluit, symbolisch voor de menselijke stem.
Dat ligt voor de hand dat de mens een rietstengel uit het woud pakte en in het hart van de rietstengel vier gaten
maakte op plaatsen waar hij zijn vingertoppen gemakkelijk kon plaatsen – de afstanden van de gaten kwamen
overeen met de afstanden tussen zijn vingertoppen – en daarna aan de onderkant een gat maakte. Dat vormde de
Raga van vijf noten.
Pas later volgden de wetenschappers met de kennis van verschillende vibraties, maar deze toonaard van vijf noten
komt vanzelf wanneer iemand zijn hand op de rietstengel plaatst en er lijkt een grote psychologische macht aan
verbonden te worden. Het heeft een grote invloed op de menselijke natuur en dit laat zien dat de macht van alle
dingen die direct uit de natuur zijn gehaald veel groter is dan wanneer de mens ze heeft veranderd, gedraaid en
gewijzigd om er zo een nieuwe kunstvorm van te maken.
De wetenschap van de astrologie werd gebaseerd op de wetenschap van de kosmische vibratie. Alles is afhankelijk
van de conditie van de vibraties, inclusief de positie van de sterren en de planeten, individuen, landen, rassen en alle
voorwerpen. Een groot deel van de geheime macht, die de Hindoes in de wetenschap van de muziek hebben ontdekt,
is afgeleid van de wetenschap van de astrologie. Iedere noot van de Indische muziek correspondeert met een
bepaalde planeet; iedere noot heeft een bepaalde kleur; iedere noot verwijst naar een bepaalde toonhoogte van de
natuur, een bepaalde toonhoogte van de dierenwereld.
De wetenschap die in de klassieke Veda’s bestond was de wetenschap van de elementen: vuur, water, lucht en ether.
Maar deze woorden moeten niet in dezelfde betekenis worden opgevat als in de alledaagse taal. Het element van
water bijvoorbeeld duidt de vloeibare toestand aan, vuur duidt hitte of warmte aan. Via deze wetenschap waren de
Hindoes in staat raga’s of toonaarden te construeren die op een bepaalde tijd van de dag of de nacht, of in een
bepaald seizoen gezongen of gespeeld moeten worden. Nadat de liederen duizenden jaren lang zijn gezongen heeft
het ras een zodanig gevoel voor het waarderen van deze raga’s ontwikkeld dat zelfs iemand van de straat het niet aan
kan horen wanneer een Raga van de morgen ´s avonds wordt gezongen. Hij kan dan de vorm of de noten niet
kennen, maar het klinkt hem onaangenaam in de oren; hij kan het niet verdragen. We zouden kunnen zeggen dat het
een kwestie van gewoonte is - en dat is waar – maar ik heb geëxperimenteerd met verschillende Raga’s en ontdekt
dat een toonaard die midden in de nacht gezongen moet worden zijn mooie invloed verliest als we die midden op de
dag zingen.
Elke planeet heeft een bepaalde invloed en er dient een bepaalde toonaard te zijn die daarop reageert. Als dit niet zo
is dan kan muziek een tijdverdrijf worden, maar verricht ze niet het werk waarvoor ze is ontworpen.
Voor een Indiër is muziek niet een vermaak of slechts bedoeld om te entertainen. Ze is iets meer dan dat. Muziek is,
voor de Indiër, het voedsel voor zijn ziel. Ze beantwoordt aan de diepste eisen van zijn ziel. De mens is niet alleen
een fysiek lichaam. De mens heeft ook een geest en achter de geest bevindt zich de ziel. Niet alleen het lichaam
hunkert naar voedsel, maar de geest en de ziel hunkeren naar voedsel. Wat er over het algemeen gebeurt is dat de
mens alleen zijn lichamelijke behoeften verzorgt en geen aandacht besteedt aan zijn innerlijke bestaan en de eisen
daarvan. Hij ervaart tijdelijke bevrediging maar vervolgens heeft hij weer honger, niet wetend dat de ziel de
verfijndheid is van het wezen van de mens. En zo blijft die onbewuste smacht van de ziel bestaan.
In de onontwikkelde persoon is die zwijgende smacht van de ziel er de oorzaak van dat hij onaangenaam, rusteloos
geïrriteerd is. Hij voelt zich met niets in zijn leven tevreden, hij heeft zin om ruzie te maken en te vechten. In de
persoon met een verfijnd gevoel, drukt deze honger van de ziel zich uit in depressie of wanhoop. Hij vindt enige
bevrediging in liefde voor lezen, liefde voor kunst. De ziel voelt zich begraven in de uiterlijke, materiële wereld en
de ziel voelt zich tevreden en levend wanneer ze wordt aangeraakt met verfijnde vibraties. De meest verfijnde
materie is geest en de grofste geest is materie. Muziek, de meest verfijnde kunstvorm, helpt de ziel om boven
verschillen uit te stijgen. Zij verenigt zielen, omdat er zelfs geen woorden nodig zijn. Muziek bevindt zich voorbij de
woorden.
De kunst van de Hindoe muziek is uniek in haar karakter, want ieder speler of zanger wordt volmaakte vrijheid
gegeven bij het uitdrukken van zijn ziel via zijn kunstvorm. Het karakter van de Indische natie kan begrepen worden
via haar geest van individualisme. De gehele opvoeding neigt naar individualisme: je uitdrukken in om het even in
welke vorm waartoe jij in staat bent. Dus hebben de Indiërs, op sommige manieren in hun nadeel, maar op vele
manieren in hun voordeel deze vrijheid tot expressie gebracht. Uniformiteit heeft haar voordelen, maar ze verlamt
vaak vooruitgang in de kunst. Er zijn twee manieren van leven: uniformiteit en individualisme. Uniformiteit heeft
haar kracht, maar individualisme heeft haar schoonheid.
Wanneer je een kunstenaar, een zanger van Hindoe muziek, hoort is het eerste wat hij zal doen zijn tampura te
stemmen om een akkoord te geven en terwijl hij zijn tampura stemt, stemt hij zijn eigen ziel. Dit heeft een zo’n
invloed op zijn toehoorders dat ze geduldig vijftien minuten kunnen wachten. Zodra hij vindt dat hij is afgestemd op
zijn instrument, op die noot, lijken zijn ziel, lichaam en geest allemaal één te zijn met het instrument. Iemand met
een gevoelig hart die naar zijn lied aan het luisteren is, zelfs een vreemdeling, zal de manier waarnemen waarop hij
naar dat akkoord toe zingt, de manier waarop hij zijn geest afstemt op dat akkoord. Tegen die tijd heeft hij zich
geconcentreerd; tegen die tijd heeft hij zich afgestemd op iedereen die aanwezig is. Hij heeft niet alleen zijn
instrument gestemd, maar hij heeft ook de behoefte gevoeld van elke ziel in het publiek en de eisen van hun ziel wat zij op dat moment wensen.
Wellicht kan niet iedere musicus dit, maar de beste kunnen dat wel. Vervolgens maakt hij het tot één geheel en komt
alles automatisch. Als hij met zijn lied begint dan lijkt het alsof het elke persoon in het publiek raakt, want het is
allemaal een antwoord op de eisen van de zielen die daar zitten. Hij heeft niet op voorhand een programma voor de
muziek gemaakt; hij weet niet wat hij hierna gaat zingen. Maar hij wordt elke keer geïnspireerd om een bepaald lied
te zingen of om een bepaalde toonaard te spelen, hij wordt een instrument van het gehele kosmische systeem, open
voor alle inspiratie die er komt, één met zijn publiek, afgestemd op het akkoord van de tampura. En het is niet alleen
muziek die hij de mensen schenkt, maar ook een fenomenen op zich.
De traditionele klassieke liederen van India en de liederen die zijn gecomponeerd door grote meesters zijn door de
eeuwen heen van vader op zoon doorgegeven. De manier waarop muziek wordt onderricht is anders dan die van het
Westen. Muziek wordt niet altijd opgeschreven, maar door imitatie geleerd. De leraar zingt en de leerling imiteert;
op die manier worden alle fijne kneepjes en subtiliteiten door imitatie geleerd.
Het mystieke aspect is altijd het geheim van alle religies geweest. De groten van deze wereld zoals Christus,
Boeddha en anderen zijn van tijd tot tijd gekomen om voorbeelden voor de mensen te zijn en om die volmaaktheid
tot expressie te brengen die het doel van elke ziel is. Het geheim dat verborgen werd achter al deze grote religies en
in het werk van deze leraren, was dat de mens die uiterste hoogte zou bereiken die volmaaktheid wordt genoemd en
het is dit principe dat vanaf de eerste les die de leraar aan zijn leerling geeft wordt onderricht. De leerling imiteert
niet alleen de leraar, maar hij focust ook zijn geest op de geest van de leraar en hij leert niet alleen, maar hij erft ook
van deze geest.
Het gemis dat we heden aantreffen, ondanks alle spirituele ontwaking, de reden waarom zo veel zoekers naar de
waarheid niet tot een bevredigend resultaat komen, is dat ze die altijd buiten zichzelf zoeken; zij halen het uit een
boek of ze leren het van een leraar. Er was een tijd in het Oosten - en het bestaat zelfs heden ten dage nog - waarin
een jongetje dat naar een leraar ging om te leren, groot respect had voor de leraar; zijn respect, zijn houding jegens
zijn leraar was als was hij zijn priester. Op deze manier leerde hij dus de kennis van zijn leraar te waarderen, te
appreciëren en te respecteren. Hij leerde niet alleen, maar hij erfde ook de kennis van de leraar. Het is heel bijzonder
om over de levens van de grote zangers van India te lezen: hoe zij hun leraar imiteerden en hoe ze soms zelfs groter
dan hun leraar werden.
Het doel van Indische muziek is het trainen van het denkvermogen en de ziel, want muziek is de beste manier van
concentratie. Wanneer je iemand zegt zich op een bepaald voorwerp te concentreren, maakt juist het feit dat hij
probeert zich te concentreren zijn denkvermogen nog verwarder. Maar muziek, die aantrekkingkracht uitoefent op de
ziel, houdt het denkvermogen geconcentreerd. Als men enkel zou weten hoe men dit zou moeten waarderen en zijn
aandacht daaraan schenkt en alle andere dingen weghoudt, dan ontwikkelt men als vanzelf de macht van
concentratie.
Naast de schoonheid van muziek is er die tederheid die het hart leven brengt. Voor iemand met een verfijnd gevoel,
voor iemand met een vriendelijk denkvermogen, is het leven in de wereld erg zwaar. Het schuurt en heeft soms een
bevriezend effect. Het maakt het hart, als het ware, bevroren. In die gesteldheid ervaart men depressie en wordt het
gehele leven smakeloos. Het leven dat nu juist bedoeld is om de hemel te zijn wordt een plek van lijden.
Als jij je hart kunt focussen op muziek lijkt dat op het verwarmen van iets wat bevroren was. Het hart komt tot zijn
natuurlijke conditie en het ritme reguleert de hartslag, die helpt om de gezondheid van lichaam, geest en ziel te
herstellen en ze tot hun juiste toon brengt. De vreugde van leven hangt af van de volmaakte afstemming van geest en
ziel.
Translation by Alima Mooijman, [email protected]
International Sufi Movement-USA-Midwest Region http://www.sufimovement.us/
International Sufi Movement-USA-Midwest Region Translation Team http://www.sufimovement.us/workers.htm
http://sufimovementusdutchtranslations.blogspot.com/2011/06/de-mystiek-van-geluid-en-muziek-12.html
To read the original text please visit: http://www.hazrat-inayat-khan.org/php/views.php?h1=10&h2=12