Financiële markten - Boom Hoger Onderwijs

Beleggen en financiële markten
Hoofdstuk 1 Beleggen en de vermogensmarkt
1.1 De vermogensmarkt
Financieringssaldi
Financiële titels
Financiële markten
Beleggen
1.2 Rente
Vraag en aanbod op de markt
Inflatieverwachtingen
Buitenlandse rente en wisselkoers
1.3 Monetair beleid
Doel en werking
Het geldhoeveelheidsbeleid in de eurozone
Geldmarktbeleid en rente
Kredietcrisis, recessies en schuldencrisis
1.4 Rentestructuur
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
1
1.1 De vermogensmarkt
Financieringssaldi
Vermogensmarkt: markt voor financiële titels.
Financieringssaldo: overschot of tekort aan financiële middelen van een
sector; er geldt:
Overschot binnenland = tekort buitenland en vv
Overschot sector A is financiering van sector B:
 Directe financiering
 Indirecte financiering
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
2
Financiële titels, financiële markten
Vermogensmarkt: ruil van financieringsoverschotten tegen financiële titels
(recht op geld in toekomst)
Financiële titels
 Boekvorderingen en effecten
 Nominale titels en zakelijke titels
 Derivaten en ‘oorspronkelijke’ financiële titels
Financiële markten: deelmarkten van de vermogensmarkt
 Geldmarkt   kapitaalmarkt
 Openbare markt   onderhandse markt
 Primaire markt   secundaire markt
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
3
Beleggen
Beleggen
Omzetten van financieringsoverschotten in financiële titels en andere
vermogensobjecten
Gericht op rendement
 Direct: ontvangen financiële opbrengsten (%)
 Indirect: waardestijging (%)
NB: beleggen omvat ook:
 ‘Sparen’
 Andere vermogensobjecten dan financiële titels
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
4
1.2 Rente
Vraag en aanbod op de markt
Vraag: financieringstekorten
Aanbod: financieringsoverschotten
Aanbod: met name gezinsbesparingen
 Vrije besparingen
 Contractuele besparingen
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
5
Inflatieverwachtingen
Buitenlandse rente en wisselkoers
Fisher-relatie:
verwachte inflatie  geëiste reële rente
 Nominale rente: rente in geld
 Reële rente: nominaal gecorrigeerd voor waardedaling geld
Ongedekte interestpariteit:
verwachte appreciatie munt  relatief lage rente
Sterke valuta biedt dus lage rente
Carry trade: gokken dat ongedekte interestpariteit niet opgaat
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
6
1.3 Monetair beleid
Doel en werking
Monetair beleid: gericht op heldhoeveelheid, rente, wisselkoers
 Geldhoeveelheidsbeleid   wisselkoersbeleid
 Expansief beleid   restrictief beleid
Monetair beleid werkt via Geldmarkt in enge zin:
transacties met looptijd tot en met één jaar tussen centrale bank en haar
rekeninghouders (banken, overheden)
 Verruiming geldmarkt: kaspositie banken verbetert
 Verkrapping geldmarkt: kaspositie banken verslechtert
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
7
Het geldhoeveelheidsbeleid in de eurozone
Algemeen
 Verantwoordelijkheid: Europese Centrale Bank ECB
 Uitvoering: Eurosysteem: ECB + centrale banken eurozone
 Pijlers: economische en monetaire analyse
Instrumenten
 Openmarkttransacties, m.n.herfinancieringstransacties
 Permanente faciliteiten: marginale beleningen en deposito’s
 Reserveverplichtingen
Officiële tarieven
 Herfinancieringsrente (‘refirente’)
 Marginale beleningsrente
 Depositorente
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
8
Het geldhoeveelheidsbeleid in de eurozone
vervolg
Openmarkttransacties en geldmarktruimte
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
9
Geldmarktbeleid en rente
Banken lenen op de geldmarkt van elkaar:
 Daggeldleningen, maatstaf EONIA
 Deposito’s, maatstaf euribor
Effect monetair beleid: refirente  driemaands euribor
7,00
%
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
-1,00
2015
2014
2013
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
2012
Marginale beleningsrente
2011
2010
2009
2008
2007
Refirente
2006
2005
2004
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
2003
2002
2001
2000
1999
Depositorente
Driemaands euribor
10
Kredietcrisis, recessies en schuldencrisis
Kredietcrisis: hypothecaire obligaties (‘rommelobligaties’)
 Bankencrisis en Basel III
 Economische crisis en Europese schuldencrisis
Monetair beleid
 Renteverlaging en verruiming geldmarkt
 Opkopen obligaties en krediet aan banken
 Van inflatiebestrijding naar deflatiebestrijding
 Quantitative Easing (QE): kwantitatieve verruiming via aankoop obligaties
(vanaf 2015)
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
11
1.4 Rentestructuur
Rente(termijn)structuur: rentetarieven naar looptijd
 Yieldcurve: grafische weergave rentestructuur
 Normale   omgekeerde rentestructuur
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
12
Rentestructuur vervolg
Drie verklaringen voor de rentestructuur:
 Verwachtingentheorie
lange rente is indicator verwachte korte rente;
bij benadering:


Liquiditeitsvoorkeurtheorie
belegger prefereert liquide titels;
eist op minder liquide titels een hogere rente;
renteverschil heet liquiditeitspremie
Debiteurenrisico en looptijd
debiteurenrisico is groter bij langere looptijd;
dus rente is hoger
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 1
13