Beleggen en financiële markten Hoofdstuk 4 Aandelen

Beleggen en financiële markten
Hoofdstuk 4 Aandelen
4.1 De producten
Soorten aandelen
Rendement op aandelen
Aandelen en zeggenschap
4.2 De aandelenmarkt
De emissiemarkt
Handel op de secundaire markt
Koersvorming
Aandelenindexcijfers
4.3 Beleggen in aandelen
Selectie van aandelen
Aandelenwaardering en -selectie
Spreiding
Strategieën
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
1
4.1 De producten
Soorten aandelen
Rendement op aandelen




Aandeel: deelnemingsbewijs in eigen vermogen
Op naam   aan toonder
Certificaat van aandeel   aandeel
Preferent:
(cumulatief) winstpreferent
liquidatiepreferent
beheerspreferent (= prioriteitsaandeel)
Dividend
In contanten   in aandelen (stockdividend)
Rendement: dividendrendement + koersrendement =
Dividend/beurskoers startdatum +
koersverandering/beurskoers startdatum
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
2
Aandelen en zeggenschap
Beperking zeggenschap aandeelhouders:
 Beschermingsconstructies
 Prioriteitsaandelen
 Statutaire regelingen
 Certificering van aandelen
 Structuurregeling (wettelijk)
Corporate governance: bestuur van grote ondernemingen
Code-Tabaksblat (2003):
meer aandacht voor positie aandeelhouders
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
3
4.2 De aandelenmarkt
De emissiemarkt
Emissiemarkt: primaire markt
 Beursintroductie (  beursexit)
 Vervolgemissie
Vervolgemissie
 Vrije emissie (emissie zonder voorkeursrechten)
o.a. via book building-techniek
 Claimemissie (emissie met voorkeursrechten)
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
4
De emissiemarkt vervolg
Aandeelhouders ontvangen per aandeel één claim
Waarde voor aandeelhouder op tijdstip 1 en tijdstip 2 theoretisch gelijk, dus:
Claimverhouding: aantal claims dat recht geeft op koop van aandeel tegen
emissiekoers, dus:

Zodat:
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
5
De emissiemarkt vervolg
Omicron NV heeft 3 miljoen aandelen uitstaan en geeft bij een claimemissie
600.000 nieuwe aandelen uit tegen een emissiekoers van € 24. Vóór het exclaim gaan bedraagt de beurskoers van het aandeel Omicron € 32. Alle claims
worden uitgeoefend.
Bereken
 de claimverhouding
 de theoretische waarde van de claim
 de theoretische koers van het aandeel Omicron ná emissie
 de opbrengst van de claimemissie
{5, €1,33, € 30,67, € 14,4 mln.}
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
6
Handel op de secundaire markt
Handelssystemen:
 Ordergedreven (aandelenhandel)
Limietorders, besten orders
 Quotegedreven (optiehandel)
Market maker, quote = bied- en laatprijs, spread
EU-beleid:
 MIFID: einde monopolie effectenbeurzen
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
7
Handel op de secundaire markt vervolg
Nouvelle Système de Cotation NSC



Orders in (elektronisch) orderboek
Doorlopende handel   veilingsysteem
Animateur (liquiditeitsverschaffer): quotes
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
8
Koersvorming
Dividendwaarderingsmodel: beurskoers is contante waarde van toekomstige
dividenden:
Waarbij disconteringsvoet volgens CAPM:
NB:
 Rentegevoeligheid (per aandeel verschillend)
 Overreactie-effect (behavioral finance)
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
9
Aandelenindexcijfers

Koersindex   herbeleggingsindex


Beursindex   regionale index
Beursindices:
Nederland: AEX, Midkap, AScX, A’dam All-Share
VS: Dow Jones, Nasdaq
Regionale indices:
Europa: Euro Stoxx 50, FTSEurofirst 80;
VS: S&P 500;
veel landen/regio’s: MSCI


Functies van indices:
Benchmark
Onderliggende waarde voor derivaten
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
10
4.3 Beleggen in aandelen
Selectie van aandelen
Selectie ‘top-down’:
‘Economische analyse’: macro-economisch
‘Fundamentele analyse’: meso-economisch (bedrijfstakken)
‘Fundamentele analyse’: micro-economisch (aandelen)
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
11
Selectie van aandelen vervolg

Economische analyse’: macro-economisch
O.a.: conjunctuur, inflatie, rentevoeten, wisselkoersen.

‘Fundamentele analyse’: meso-economisch (bedrijfstakken)
O.a: levenscyclus (groeivooruitzichten),
conjunctuurgevoeligheid (cyclische en defensief),
valutagevoeligheid
Illustratie conjunctuurgevoeligheid:
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
12
Selectie van aandelen vervolg
Fundamentele analyse: micro-economisch (aandelen)
 Financiële ratio’s (boekhoudkundig)
debt ratio en pay-outratio,
rentabiliteit eigen en totaal vermogen (hefboomeffect)
 Financiële ratio’s (marktgegevens)
koers-winstratio, koers-cashflowratio (groeiaandelen)
koers-boekwaarderatio (intrinsieke waarde)
dividendrendement
 Indicatoren op basis van CAPM
bèta onderneming (bedrijfsrisico)
bèta eigen vermogen (bedrijfsrisico en financieel risico)
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
13
Aandelenwaardering en -selectie
Stap 1: Bepaal theoretische waarde met dividendwaarderingsmodel
Op basis: constante groeivoet dividend
Op basis: waarderingshorizon en horizonwaarde
Horizonwaarde bijvoorbeeld geschat via
 Verwachte koers-winstratio of koers-boekwaarderatio
 Constante groeivoet dividend vanaf waarderingshorizon
Waardering  theoretische waarde aandeel
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
14
Aandelenwaardering en –selectie vervolg
Stap 2: Vergelijk theoretische waarde met feitelijke waarde



Juiste waardering
Beurskoers= theoretische waarde
Feitelijk rendement = theoretisch rendement
Overwaardering
Beurskoers > theoretische waarde
Feitelijk rendement < theoretisch rendement
Onderwaardering
Beurskoers < theoretische waarde
Feitelijk rendement > theoretisch rendement
Selectie
Ondergewaardeerde aandelen kopen
Overgewaardeerde aandelen verkopen
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
15
Spreiding
Theorie (hoofdstuk 2):
Uniek risico lager door diversificatie.
Bijvoorbeeld spreiding naar:
 Conjunctuurgevoeligheid
 Groeifase
 Rentegevoeligheid
 Regio/land
Marktrisico (maatstaf bèta) niet lager door diversificatie; wel door keuze van
aandelen met lage bèta (theoretisch: lager rendement)
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
16
Strategieën






Indexbeleggen
Buy and hold
Waardebeleggen
Groeibeleggen
Volgen van beleggingsadviezen
Sell in May
Illustratie waardebeleggen
© 2016 Boom uitgevers Amsterdam
Beleggen en financiële markten – Hoofdstuk 4
17