Sample: 52.61987 (58 deelnemers) Het testmonster (bloed) was vers en ongestabiliseerd en afkomstig van een man van 82 jaar die reeds onder behandeling was voor een reumatoïde artritis. Labonderzoek toonde een afwijkend bloedbeeld aan met een garanulopenie en een lymfocytose. De leukocyten waren 6,4x109/L met een Hb van 5,9mmol/L. De thrombocyten waren 171x109/L. De morfologische differentiatie was: neutrofielen 9%, lymfocyten 74%, monocyten 10,7% en LUC 3,5%. De vraagstelling was “geef een analyse van de lymfocytose”. De conclusie volgens de NC-cie op basis van de verstrekte gegevens en resultaten moet zijn TLGL. Van de deelnemers kwam 90% tot deze conclusie. Samenstelling populatie: Ditmaal is door alle deelnemers CD3 meegenomen bij de bepaling van NK-cellen. De spreiding in de meeste subpopulaties is relatief laag. Alleen binnen de T-cellen was de spreiding hoog doordat de afwijkende populatie vaak tezamen met de normale T-celpopulatie werd gerapporteerd. Een hoog percentage T-cellen is fout gerekend als het percentage afwijkende cellen gelijk of hoger was. Dit betekent dat de normale T-cellen niet opgemerkt zijn. Afwijkingen van de mediaan van ≥ 2x SD zijn fout gerekend resulterend in een B-score in de preanalytische fase. De afwijkende populatie omvat 59% (spreiding 40-76%) van de totale populatie. De afwijkende populatie werd door een aantal deelnemers niet weergegeven in “definitie en gating”. T-cel B-cel NK-cel Plasmacel Monocyt Myeloid Blast Totaal 57 2 2 0 14 11 0 ±100 (11-74) (1-3) (0-6) (7-26) (3-30) (0-2) Tabel 4: Medianen van de verschillende populaties met spreidingen in procenten. Toelichting bij score-beoordeling. Pre-analytische fase: Resultaat: A=52%, B=33%, C=16% Voor het beantwoorden van de vraagstelling is het noodzakelijk dat alle merkers voor het analyseren van rijpe T-cellen. Bij het ontbreken van 1 of 2 van de overige merkers resulteert dit in een B-score, bij meer dan 2 in een C-score. Bij afwezigheid van een MoAb in de immunologische dif of in de typering van de afwijkende populatie resulteert dit in een B-score. Vaak ontbrekende merkers die een B-score opleverden, zijn CD1, CD45, CD56, CD57 en TdT. Afwezigheid van TCRab en TCRgd is als één fout gerekend. Afwezigheid van cCD3 indien sCD3 bepaald is, is ditmaal niet fout gerekend. Analytische fase: Resultaat: A=45%, B=52%, C=3% De spreiding van percentages van subpopulaties in de immunologische differentiatie is relatief laag. Een afwijking van meer dan 2x SD is fout gerekend behalve binnen de T-cellen. In de rubriek T-cellen zijn vaak ook de afwijkende populatie vermeld is. Hoewel dit onjuist is, daar deze populatie bij “overige” vermeld dient te worden, is dit niet fout gerekend. Een hoog percentage Tcellen met een nog hoger percentage afwijkende cellen is niet verklaarbaar. De afwijkende populatie is positief voor CD2, sCD3, CD5 (part.), CD7, CD8, CD45/SS-, CD57 en TCRab en negatief voor CD25 en TdT. CD16 is heterogeen verdeeld binnen de groep en daarom niet beoordeeld. Bij afwijkingen hiervan resulteert dit in een B-score. Post-analytische fase: Resultaat: A=90%, B=9%, C=2% Als juiste conclusie is beoordeeld een T-LGL (aantal T-cellen: 2,5x109/L). NHL resulteert in een B-score. Reactieve kloon is onjuist omdat de T-LGL niet opgemerkt is en resulteert in een C-score. WHO klassifisering T-LGL: -T-cellen >5x109/L, reeds bij >2x109/L sprake van T-LGL -Matuur T-cel fenotype A. Common variant (80% van de gevallen): CD3+, TCRαβ+, CD4-, CD8+ B. Rare variants: i. CD3+, TCRαβ+, CD4+, CD8ii. CD3+, TCRαβ+, CD4+, CD8+ iii. CD3+, TCRγδ+, CD4-, CD8- -CD11b en CD56 zijn variabel ; CD57+; Marker verlies Prognose: Niet alle gevallen verlopen leukemisch. Gewoonlijk wordt een meer agressieve vorm gezien, soms transformatie in perifeer T-cellymfoom. Behandeling: CyA, MTX, Cyclofosfamide, Corticosteroiden. lymfocyten CD3+ CD3+ CD3+ NaastCD8+ ook CD4+ T-cellen Figuur 2: Flow cytometrische analyses van de celpopulatie van casus 2. Namens de nomenclatuurcommissie van de SKML sectie leukemie/lymfoom typering, Dr. Frank Preijers, Universitair Medisch Centrum St Radboud, Nijmegen, December 2006 Referenties: 1. Kluin-Nelemans JC, van Wering ER, van der Schoot CE, Adriaansen HJ, van ’t Veer MB, van Dongen JJM and Gratama JW on behalf of the Dutch Co-operative Study Group on Immunophenotyping of Haematological Malignancies (SIHON). SIHONSCORE: a scoring system for external quality control of leukaemia/lymphoma immunophenotyping measuring all analytical phases of laboratory performance. Br. J. Haemaol. 2001: 112, 337-343. 2. WHO Classification of Tumours: Pathology and genetics of tumours of haematopoietic and lymphoid tissues. Ed by Jaffe ES, Harris NL, Stein H, Vardiman JW. IARC Press, Lyon 2001. 3. SIHON bulletin nummer 30. 4. www.Cytometrie.nl of www.SIHON.nl Verslagen voor- en najaar 2005 en voorjaar 2006.