Markus 1 vs 9-13 preek en liturgie

1
Markus 1:9-13
Lezen: Markus 1:1-15
Gemeente van onze Here Jezus Christus,
Markus valt met de deur in huis: Het begin van het Evangelie van Jezus Christus, de Zoon van God. Dat
begin duurt maar acht verzen. Eerst de aankondiging door Johannes de Doper met zijn oproep aan alle
joden, om zich klaar voor te maken voor de ontmoeting met de komende Messias. Dan, in vers 9, komt
plotseling Jezus in beeld. Zonder verdere aankondiging.
Het enige wat Markus van Jezus zegt is: Hij kwam uit Nazareth in Galilea. Hij meldt zich bij Johannes.
En laat zich dopen in de Jordaan. Allemaal níets bizonders, zo lijkt het. Jezus is de lang verwachte
Messias! Ja! Maar tegelijk is Hij zo gewoon. Een mens als wij!
Verwarrend voor de joden. Vertroostend voor jou en mij.
Want zó begint de Here Jezus zijn werk aan onze verlossing.
Als Jezus Christus, Zoon van God – zo noemt Markus Hem één keer, helemaal aan het begin. En
helemaal aan het eind, na de opstanding, schrijft Markus ook nog één keer ‘de Heer Jezus’.
Voor de rest is het gewoon ‘Jezus’. Dat lijkt wat oneerbiedig. Maar dat doet Markus expres. In heel zijn
boek zet hij Jezus vooral neer als een gewoon mens. Iemand die niet ver bij je vandaan staat. En toch is
Hij meer dan gewoon. Dus mag je veel van Hem verwachten!
Thema: Meteen is duidelijk: Jezus is de verwachte Messias
1) Kijk maar hoe Hij zich laat dopen!
2) Kijk maar hoe de Vader op zijn doop reageert!
3) Kijk maar hoe Hij zich 40 dagen voorbereidt!
1) Kijk maar hoe Hij zich laat dopen!
Hoe is het Evangelie van Jezus Christus, Zoon van God begonnen?
Nou, zegt Markus: ook Jezus komt naar Johannes de Doper om Zich door Hem te laten dopen.
Het lijkt heel gewoon. Toch is het heel verrassend. Johannes bediende in de Jordaan de
bekeringsdoop. Iedereen die zich onder liet dompelen, kreeg daardoor vergeving van zijn zonden. Maar
Jezus had toch geen bekering of vergeving van zonden nodig? Overal in de Bijbel wordt juist Jezus
gezegd: Hij heeft geen zonde gekend of begaan’ (Paulus in 2 Kor. 5:21 en Petrus in 1Pt. 2:22).
Stel je eens voor: als iemand schoon is en je zegt: 'ga je eerst maar es wassen', dan is dat een zware
belediging.
Toch laat Jezus zich dopen. Net als al de andere mensen. Of toch niet! Nee, er is één verschil.
Jézus komt onmiddellijk weer omhoog uit het water. Alle ándere mensen laten zich volgens vers 5 door
Johannes dopen terwijl ze hun zonden belijden. Maar Jezus niet! Hij komt direkt weer boven. Hier in
Markus staat dat niet zo duidelijk, maar in Matteüs 3:16 wel: 'Meteen nadat Jezus gedoopt was, kwam
Hij weer uit het water omhoog.' Dus Hij laat zich wél dopen, maar zónder belijdenis van zonden. Hij komt
meteen weer boven.
Waarom laat Hij zich dán dopen? Wat denk je? Dit is het antwoord:
Jezus gaat, als beloofde Messias en Verlosser, helemaal naast ons staan. Hij verklaart zich soldidair
met ons. Is dat niet prachtig? Jezus Christus, de Zoon van God, gaat met al de mensen die naar Hem
uitzien, samen kopje onder in de Jordaan. Wat wil Hij daarmee laten zien? Dat jij en ik het verdienen om
kopje onder te gaan in Gods oordeel vanwege alle zonden die we ons leven lang doen. De doop van
Johannes laat hetzelfde zien, niet als onze doop, maar als ons Avondmaal. Als je dat viert, zeg je ook: ik
ga kopje onder en kom uit mijzelf niet meer boven.
2
Dat oordeel is terecht, laat Jezus zien. En omdat Hij zoveel van jou en mij houdt, gaat Hij met ons mee
dat oordeel in. Hij laat zich ook dopen.
Tegelijk doet Jezus veel meer, dan met ons meeleven. Nee, wat Hij hier doet, is pure pláátsvervanging!
In dat water van de Jordaan gaat nu Iemand kopje onder, die dat zelf persoonlijk niet heeft verdiend. En
waarom? Omdat Christus, terwijl Hijzelf rechtvaardig is, zal lijden voor de zonden van onrechtvaardigen,
voor eens en altijd, om u zo bij God te brengen, zegt Petrus ergens.
Dus Jezus gaat niet alleen symbolisch mét de gelovigen de dood en het oordeel in.
Nee, Hij neemt ónze dood en óns oordeel over. Zó brengt Hij jou en mij bij God!
Dáár is zijn doop in de Jordaan het teken van. Dat is vanaf dat moment het doel van zijn leven. Later, in
de laatste weken voordat Jezus op het Paasfeest gedood wordt, zegt Hij op een keer tegen zijn
leerlingen: Ik moet een doop ondergaan die Mij hevig kwelt zolang die niet volbracht is. (Luk. 12:40).
Daarmee doelt Jezus op zijn vuurdoop, zijn bloeddoop, als Hij straks moet sterven op Golgota. Maar nú
ondergaat Hij dit al symbolisch door de waterdoop in de Jordaan.
Maar na zijn doop in de Jordaan kwam Jezus meteen weer boven.
En na zijn dood aan het kruis is Hij door God toch weer opgewekt.
Jezus is voor jou en mij op aarde gekomen.
Jezus heeft voor jou en mij de dood ondergaan.
Jezus heeft voor jou en mij de schuld betaald en de weg omhoog weer geopend.
Zo is het gegaan! Zo wil Hij jou en mij weer bij God brengen.
Besef je dat?
Begrijp je goed, wat de doop van Johannes betekent?
Het water van de Jordaan is net als het water van de zondvloed en van de Rode Zee bedreigend voor
iedereen. Want je moet erkennen: op eigen houtje red ik het niet bij God. Met mijn eigen gescoorde
punten kom ik er niet door aan de hemelpoort. Het water van Gods oordeel over mijn zonden en
tekorten sluit zich boven mijn hoofd. Voor mij geen eeuwig leven meer. Alleen een wonder kan ons nog
redden.
Maar dat wonder gebeurt. Daar komt Jezus! Ook Hij laat Zich dopen! Hij laat Zich aan het kruis slaan. Hij
verliest zijn leven. Voor onze zonden. En Hij komt weer boven. Om ons weer bij God te brengen.
Geloof je dat? Wees dan blij met Jezus, elke dag weer! Met zijn doop in de Jordaan. Met zijn dood aan
het kruis. Met je eigen doop in zijn Naam. Met het Avondmaal om zijn ultieme offer nog eens extra goed
tot je te laten doordringen. Met zijn Geest, die je hart vervult met liefde en dankbaarheid. Ja, blij met de
Messias.
Thema: Meteen is duidelijk: Jezus is de verwachte Messias
1) Kijk maar hoe Hij zich laat dopen!
2) Kijk maar hoe de Vader op zijn doop reageert!
3) Kijk maar hoe Hij zich 40 dagen voorbereidt!
Wanneer ging de hemel open bij de doop van Jezus? Markus vertelt dat niet, maar het staat wel in
Lukas 3 vers 21: Toen Jezus gedoopt was en Hij aan het bidden, ging de hemel open.
Jezus sprak dus na zijn doop een gebed uit! Hij gaat van start met zijn Messiaanse werk en vraagt zijn
Vader om de kracht van de Geest! En dán ziet Jezus dat de hemel open gaat. De Heilige Geest daalt op
Hem neer als een duif en God de Vader spreekt Jezus toe. Johannes heeft het ook gezien, staat in een
3
ander evangelie.
Toch is deze gebeurtenis vooral voor Jezus Zelf bestemd. Hij wordt, aan het begin van zijn messiaanse
werkzaamheden, bemoedigd door Gods Geest en Gods stem. Dat blijkt ook wel, doordat Jezus Zélf
aangesproken wordt: Jíj bent mijn geliefde Zoon, in Jou vind Ik vreugde, zegt God.
Dat steuntje in de rug had Hij echt nodig. Natuurlijk, Jezus wist waar Hij aan begon. Hij wilde dicht bij de
mensen zijn, volledig solidair zijn met ons, onze zondeschuld wegdragen en ons weer met God in
kontakt brengen. Dát wilde Hij.
Maar dicht bij de Vader zijn, delen in Góds gunst en liefde, wandelen in het licht van zijn aangezicht,
dáár hunkerde Jezus nog meer naar. Alleen – daar moest Hij de komende jaren bewust van afzien.
Alles aan de kant voor wat voor ieder ander mens een ‘Mission Impossible’ was. Ieder ander mens
wordt geboren om te leven. Maar Jezus werd mens om te sterven! En straks begint in de woestijn gelijk
al de eerste testcase van satan.
Wat is het dan mooi, dat aan het begin van die weg de Vader Hem zijn liefde betuigt. En dat de Heilige
Geest Hem om als Messias Gods kracht geeft om echt voor de verlossing van de mensheid te gaan.
Ja, Jezus wordt hier, bij zijn doop, rechtstreeks door God de Vader aangesteld en met de Heilige Geest
gezalfd, om het met Zondag 12 van de katechismus te zeggen.
Eerst ziet Jezus de Heilige Geest neerdalen als een duif. Dat is de vervulling van al die beloftes uit
Jesaja, waar over de komende Verlosser gezegd wordt: De Geest van de HERE zal op Hem rusten
(Jes. 11); of: Hier is mijn dienaar, Hem zal Ik steunen, in Hem vind Ik vreugde, Ik heb Hem met mijn
Geest vervuld (Jes. 42 - het kan haast niet letterlijker); of: De Geest van God, de HERE, rust op Mij,
want de HERE heeft Mij gezalfd (Jes. 61).
Al die beloftes bij Jesaja hebben te maken met het werk van Jezus als de Messias. De Heilige Geest zal
Hem motiveren. Zo krijgt Hij de energie en het uithoudingsvermogen om Gods volk te bevrijden van hun
zonden.
En waarom daalt de Geest dan op Jezus neer als een duif? Dan mag je aan twee aspekten denken.
Allereerst het vreedzame karakter waarmee de Messias komt. Maar ook om de Here Jezus kracht te
geven om zich te ófferen voor de zonden van de mensen. Want Christus is het Lam en de Heilige Geest
komt op Hem als een duif, en dat zijn allebei offerdieren.
Ook klinkt er een stem uit de hemel. De stem van God de Vader. Hij bevestigt de doop van Jezus. Hij
hecht er zijn goedkeuring aan: de weg die Jezus zal gaan vanaf zijn waterdoop in de Jordaan tot aan zijn
bloeddoop op Golgota is Góds weg. Ga zo verder, mijn Zoon!
Maar deze stem is, meer dan de duif, ook voor de omstanders bedoeld. En dus ook voor jou en mij. ’t
Wordt ons niet voor niets drie keer verteld, in Matteüs, Markus én Lukas.
Wie is Jezus? Gods geliefde Zoon!
Waar komt Hij voor? Om zijn leven te geven om ons vrij te kopen uit de macht van de duivel.
Wat kost Hem dat? Hij gaat kopje onder, eerst in het water, daarna aan het kruis.
Dus wat doe je dan?
De Bijbel geeft je dit advies:
Bewijs eer aan de HERE en zijn Gezalfde.
Kus zijn Zoon, anders ontvlamt zijn woede, en loopt uw weg dood.
Maar gelukkig zijn wie schuilen bij Hem.
Dat is Psalm 2. Kus de Zoon en schuil bij Hem. Want bij Hem ben je je leven zeker.
Weet je: God is blij met zijn Zoon. Maar Hij wil ook blij zijn met jou en mij.
Daarvoor is Jezus juist gekomen, om ervoor te zorgen, dat God ook weer blij met jóu kan zijn.
4
Het Avondmaal is eigenlijk net zoiets als die duif op Jezus. Ook op jou is de Heilige Geest weer
neergedaald, want door het brood en de wijn zet Hij Jezus Zelf weer en nog meer nummer 1 in je leven.
Dus laat maar zien dat je,net als God Zelf, blij bent met Jezus – omdat Hij ook jouw Jezus en jouw
Redder is!
Thema: Meteen is duidelijk: Jezus is de verwachte Messias
1) Kijk maar hoe Hij zich laat dopen!
2) Kijk maar hoe de Vader op zijn doop reageert!
3) Kijk maar hoe Hij zich 40 dagen voorbereidt!
Na de doop van de Here Jezus gebeurt er iets merkwaardigs. De Heilige Geest jaagt Jezus gelijk de
woestijn in. Dat is toch wel een beetje raar, vind je ook niet?
Maar het heeft alles te maken met zijn doop: Jezus geeft aan, dat Híj de zonden van het volk op zich
nemen zal. Nou, dát bevestigt de Heilige Geest door Hem naar de woestijn te sturen. De woestijn is
namelijk de plaats van verbanning. Je weet misschien wel, wat er met Grote Verzoendag altijd
gebeurde? Dan nam de hogepriester twee bokken. De ene bok werd geofferd voor de zonden van het
hele volk, en over de ándere bok werd het bloed uitgegoten, als teken dat de zonden van het volk op
hém neerkwamen. En zó, beladen met de zonden van het hele volk, werd die bok weg, de woestijn
ingejaagd. Daarmee heeft God van te voren een symbool gegeven, van wat er op Golgota zou
gebeuren.
Op Golgota is de Here Jezus de vervulling van de beide bokken van Grote Verzoendag. Hij is het Lam,
dat de zonden van de wereld wegnemen zal. Maar Hij is ook de vervulling van wat die andere bok
uitdrukte. De Messias zal ook vanwege de zonden van het hele volk door iedereen, ja zelfs door God,
verlaten worden.
Meteen na zijn doop krijgt Jezus hier al een voorproefje van.
De Heilige Geest drijft Jezus de woestijn in, staat er.
Maar dan is het ook niet verwonderlijk, dat de duivel zijn kans schoon ziet. In woestijn gaat hij voor het
eerst rechtstreeks de konfrontatie met de mens Jezus aan. De eerste serieuze verzoeking, meteen aan
het begin. Matteüs en Lukas vertellen er uitvoerig over. Bij Markus telt alleen het resultaat: de Here
Jezus houdt stand en de satan leidt z'n eerste nederlaag.
Die test moet verschrikkelijk voor Jezus geweest zijn. Stel je voor: het duurt 40 dagen! Toch zit er ook
iets triomfantelijks in: en dan lukt het satan nóg niet om Jezus klein te krijgen. Vergelijk dat eens met het
paradijs: Adam en Eva gingen binnen 10 minuten voor de bijl.
De verzoeking in de woestijn door de duivel is een voorspel op de eigenlijke strijd, maar híer wordt al
duidelijk, dat Jezus straks op Golgota de overwinning zal behalen.
Juist in de woestijn laat Jezus zien, dat Hij sterker is dan de duivel. Het eindigt met een liefelijk tafereel.
De engelen zorgen voor Hem - waarschijnlijk brengen zij Hem na die duivelse testcase eten en drinken,
want we weten, dat Jezus al die tijd gevast heeft. En de wilde dieren eten a.h.w. mee uit zijn hand. Dit
gebeurt er dus, als Jezus overwint: de aarde wordt weer paradijs.
Dat is het nu vaak nog niet. Maar weet je, wat mij dan zoveel troost geeft?
Dat Jezus ook in de dieptepunten van het leven en in mijn bangste momenten bij Mij is. Dan kunnen
namelijk de aanvechtingen en de vragen het grootst zijn. Dan is de verleiding van satan o zo sterk. Maar
weet je, wat je dan geloven mag? Weet je, waar je je dan aan vasthouden mag? Dat Jezus wéét, wat jij
en ik moeten doormaken. Want Hij heeft het ook meegemaakt. Maar Híj is er doorgekomen. En daarom
kan Hij jou er ook doorheen helpen. Ja, Hij doet het ook. Zelfs als je zo vaak onderuit gaat. De ene keer
door de verleiding – dan zondig je soms maar raak in grenzeloze oppervlakkigheid. De andere keer door
5
opstandigheid – dan hoeft geloven even helemaal niet meer, want dit voelt wel zó oneerlijk van God. En
daarna weer door diepgaande twijfel en angst – wie ben ik, dat God ook mij ziet staan, met zoveel
zonden en zoveel gebreken en zoveel tekorten.
Maar wat lees ik dan? Juist omdat Hij Zelf op de proef gesteld werd en het lijden volbracht heeft, kan Hij
ieder die beproefd wordt, bijstaan. Dát staat in Hebreeën 2. Zouden jij en ik daar in allerlei situaties niet
veel vaker aan moeten denken? Veel mensen verlangen naar veiligheid en geborgenheid, naar
genezing en een gelukkig leven. Jij toch ook? Maar bij wie zoek je dat alles dan?
Avondmaal vieren betekent: het bij Jezus zoeken. Tegenwoordig noemen we dat: lotgenotenkontakt.
Aan die mensen heb je het meest, want die hebben hetzelfde meegemaakt. Die weten hoe je je toen
voelde en weten hoe ze je nu kunnen helpen.
Vergeet nooit: zo is het met Jezus ook. Hij is één van ons geweest. Ook een mens. Alleen: Hij bleef wel
overeind, zelfs toen het zo zwaar werd, dat ieder ander mens vallen en zondigen zou. Zo is Hij jouw
Redder én jouw Steunpilaar. Als je dat weet, blijf dan dicht bij Hem in de buurt. In voorspoed én in
tegenspoed. Met vallen én opstaan. Na berouw van zonden, maar mét de vrijmoedigheid van het
geloof. Dan mag je het God Zelfs nazeggen: ‘U, Jezus, bent mijn geliefde oudste Broer, met U ben ik
geweldig blij.’
AMEN
Markus 1:9-13
LITURGIE MIDDAGDIENST
Votum + Zegengroet
Antwoordlied: Gezang 145 : 1, 2, 3, 4
Gebed
Schriftlezing: Markus 1 : 1 - 15
Tussenzang: Psalm 2 : 1, 2, 3
Preek
Markus 1 : 9 - 13
Amenlied:
Psalm 2 : 4
Geloofsbelijdenis: Gezang 179 a/b of Psalm 18 : 1
Gebed
Kollekte
Slotzang:
Opwekking 331 (‘Breng dank aan de Eeuwige’)
Zegen