1 De Conjunctuur Welke groei hebben we gehad achter de tweede oorlog? We hebben achter WO2 een lange tijd een positief groei gehad. Er zijn voortdurende bewegingen rond deze trend. Maar welke trend? De technologische vooruitgang is sterk, en daardoor treedt een bijna doorlopende stijging van de productiviteit en de productie op. Wat moet de overheid doen? De schommelingen te beheersen Wat zijn amplitudo’s? Het verschil tussen maximum en minimum van de bewegingen 1.1 Beschrijving Wat is een conjunctuurbeweging? Het is een opeenvolging van periodes van tragere en snellere economische groei. Schommeling rond de trendà groeibeweging De afbeelding hieronder beschrijft men van a tot c dat we te maken hebben met een hoogconjunctuur. · De periode van ab noemt men de expansiefase waarin de groeivoet toeneemt. · De periode van bc noemt men de recessie. · Van c tot e hebben me te maken met een laagconjunctuur. Terminologie Wat is hoogconjunctuur? Periode waar de groeivoeten voortdurend hoger liggen dan de trend Wat is laag conjunctuur? Periode waar de groeivoeten voortdurend lager liggen dan de trend Wat is de expansiefase? Hoogconjunctuur start met deze fase waarin de groei toeneemt Wat is de boom? Het hoogtepunt Wat is recessie? Groeivoeten zijn nog altijd groter dan de trend maar ze dalen Wat is depressie? Groeivoeten blijven dalen zodat deze lager worden dan de trend Wat is slump? Het dieptepunt Wat is het economisch herstel? De economische activiteit herneemt zich, de groeivoet begint te stijgen tot het economisch herstel is bereikt Wat is een technische recessie? Als de groei van het bbp gedurende 2 opeenvolgende kwartalen krimpt(= negatieve groei) Wat is een Double –dip recessie? Een periode waarin de economie na een recessie een korte opleving heeft en vervolgens opnieuw in een recessie wegzakt. Wat zijn de indicatoren van de economische activiteit · Met het bbp (reële bbp na defleren van de gegevens) à Defleren= prijsbeweging uitschakelen à Reële bbp = In kettingeuro’s en niet in lopende prijzen · Vergelijken met de jaarlijkse groei in % Wat is er speciaal aan de veranderingen? Een verandering in het bbp, is gelijk aan verandering in de economische activiteit Aan wat moeten de andere indicatoren voldoen? · Band met economische activiteit · Snelle beschikbaarheid van informatie · Conjunctuurgevoelig Geef voorbeelden van andere indicatoren? Werkloosheids%, investeringsverandering, in- en uitvoer, prijzen, particuliere – enoverheidsconsumptie Wat zijn 4 andere indicatoren? · Leading indicatoren: Dat is als de indicator vroeger kunnen omslaan dan de meeste andere. (bv. bouwsector,uitzendkrachten) à Voorspelling · Lagging indicatoren: Andere blijven meestal achter en zijn dus vertraagde indicatoren. (bv. investeringen) à Bevestiging · Coïncidente indicatoren: Ligt tussen de leading en lagging, waarvan de keerpunten meestal min of meer samenvallen met die van het bbp à Probleem 1 indicator is weinig representatief à gebruik van Synthetische indicatoren Wat zijn Synthetische indicatoren? Verscheidene gegevens in 1 reeks verwerkt Welke 2 soorten hebben we? · · Kwalitatieve of vertrouwensindicator Ø Vertrouwens- of klimaatindicator van NBB Ø Index vh Europees consumentenvertrouwen Kwantitatieve indicator Ø CLI-index Welk is de belangrijke vertrouwens- of klimaatindicator in België? De conjunctuurbarometer Wat is de conjunctuurbarometer? · · · · NBB Kwalitatieve synthetische indicator Conjunctuurenquêtes bij bedrijven Voorspellend karakter Wat is de index van het Europees consumentenvertrouwen? · · Kwalitatieve synthetische indicator Enquêtes bij gezinnen omtrent het consumentenvertrouwen Welke vragen moeten de gezinnen beantwoorden? · Economische situatie in België · Werkloosheid in België · Financiële situatie van de gezinnen · Spaargedrag gezinnen Wat is de kwantitatieve indicator CLI? Composite Leading Index · · · Kwantitatieve synthetische conjunctuurindicator Voorlopende indicator vd OESO voor de industriële productie Voorspelling van 9 maanden op voorhand van keerpunten in conjunctuur à Veranderingsgraad is belangrijk Wat is OESO? De OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) houdt jaarlijks bij hoeveel ODA landen verstrekken, en hoe de ODA wordt uitgegeven ODA= Official Develepment Assistance à is de overdracht van leningen en giften van overheden naar ontwikkelingslanden 2 De economische groei 2.1 Begrip Wat is een economische groei? Het is een lange termijnbegrip. Men moet de capaciteitsuitbreiding op lange termijn in aanmerking nemen. Hoe meet men dit? Aan de hand van de groeivoet van het reële bbp à Stijging van de economische activiteiten à Varieert tussen ±1% en ±5% à In 2009: economische groei = 2% 2.2 Determinanten van de groeibeweging Van welke zaken zijn de economen wel zeker in verband met de determinanten? Ø bevolkingsgroei: bepaalt mee de beschikbare hoeveelheid arbeidskrachten, maar evenzeer de vraag naar goederen & diensten” Ø kapitaalvorming: investeringen in productiecapaciteit Ø technologische ontwikkeling: de productiviteit verhoogt van de kapitaalgoederenvoorraad Ø onderwijs: investeringen in menselijk kapitaal Het zijn dus zowel aanbod- als vraagfactoren die de economische groei bepalen 2.3 De voor- en nadelen van de economische groei Wat zijn de voordelen? · · · Algemene stijging van de reële inkomens Toename van het aantal beschikbare producten Technologische vooruitgang Wat zijn de nadelen? · Bekendmaking in het eerste rapport van de “Club van Rome (1972)” ànu: “Meadows-rapport” Ø Uitputting grondstoffenreserves Ø Milieuvervuiling Wat is de club van Rome? Een rapport waar de milieuproblematiek beschreven in wordt : uitputting van de grondstoffenreserves & de milieubezoedeling Wat maakte Meadows duidelijk? De exponentiële groei is gebaseerd op de uitputting van de grondstoffenreserves en de milieubezoedeling niet onbeperkt kan doorgaan?