AFM Consumentenmonitor voorjaar 2014 Beleggers Juni 2014 © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 1 Acht op de tien beleggers is op de hoogte van het provisieverbod voor beleggingen Voorjaar 2014 60 20 20 1 januari 2014 invoering provisieverbod Najaar 2013 29 Voorjaar 2013 34 26 0% 10% 38 31 20% 30% 40% Ja, en ik weet wat het voor mij betekent 44 50% 60% 70% 80% 90% Ja, maar ik weet niet wat het voor mij betekent 80% van de beleggers is op de hoogte van het provisieverbod voor beleggingsdiensten. Ten opzichte van 2013 zijn gemiddeld meer mensen op de hoogte van het provisieverbod, ook weten zij gemiddeld vaker wat dat voor hen betekent. 100% Nee Bent u op de hoogte van het provisieverbod bij beleggen, dat op 1 januari 2014 is ingevoerd? Beleggers met een hoog vermogen (€50.000 of meer) zijn vaker op de hoogte van het provisieverbod. Alle beleggers n = 477 © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 2 Beleggers via vermogensbeheer zijn minder vaak op de hoogte van het provisieverbod Totaal 60 Zelfstandig beleggen 20 64 Beleggingsadvies 20 61 Vermogensbeheer 10% 20% 16 20 46 0% 20 19 22 30% Ja, en ik weet wat het voor mij betekent 40% 50% 33 60% 70% 80% 90% Ja, maar ik weet niet wat het voor mij betekent Beleggers die beleggen via vermogensbeheer zijn vaker niet op de hoogte van het provisieverbod (+13%) en als ze wel op de hoogte zijn, dan weten zij minder vaak wat het provisieverbod voor hen betekent (-14%). 100% Nee Bent u op de hoogte van het provisieverbod bij beleggen, dat op 1 januari 2014 is ingevoerd? Alle beleggers n = 477 © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 3 Meerderheid is via de bank op de hoogte gesteld van het provisieverbod voor beleggingen 58 62 Via de bank 59 43 45 55 Uit de media 35 22 9 Via mijn vermogensbeheerder 51 8 Via mijn adviseur 40 3 3 Anders 8 0 10 Totaal 20 Zelfstandig beleggen 30 40 Beleggingsadvies 50 70 Vermogensbeheer 58% van de beleggers is via de bank op de hoogte gesteld van het provisieverbod voor beleggingsdiensten. Zelfstandige beleggers (55%) zijn meer dan gemiddeld via de media op de hoogte gesteld. 40% van de beleggers die met behulp van een beleggingsadviseur beleggen, is via de adviseur op de hoogte gesteld. Meer dan de helft van de beleggers die via een vermogensbeheerder beleggen (51%), is via de vermogensbeheerder op de hoogte gesteld. Ten tijde van de najaarsmeting van 2013 waren de meeste beleggers op de hoogte gesteld via de media (57%) en minder mensen waren op de hoogte gesteld via de bank (38%). 60 Door wie bent u op de hoogte gesteld van het provisieverbod voor beleggingsondernemingen? Beleggers die op de hoogte zijn van het provisieverbod voor beleggingsdiensten n = 397 © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 4 Bijna driekwart van de beleggers heeft informatie over kosten gezien, meestal per post of e-mail Hoe heeft u dit inzicht in de hoogte van de kosten van uw (belangrijkste) financiële instelling verkregen? (n = 354) 12 Per post of e-mail Via de website 15 73 Ja 64 Nee 50 Persoonlijk gesprek met adviseur 8 Zelf opvragen 7 Via een andere website/vergelijkingssite 2 Telefonische navraag doen 2 Via websites voor beleggers 2 Weet ik niet 0 10 Bijna driekwart van de beleggers (73%) heeft informatie over de hoogte van de kosten omtrent hun beleggingen gezien, die ze meestal per post of e-mail (64%) hebben ontvangen. 20 30 40 50 60 70 Ten opzichte van het najaar van 2013 hebben significant meer beleggers informatie omtrent de kosten van beleggen ontvangen van hun financiële instelling (+16%). Heeft u afgelopen jaar van uw (belangrijkste) financiële instelling informatie over de hoogte van de kosten gezien omtrent beleggen? Ten opzichte van het najaar van 2013 is het aandeel beleggers dat via de website van hun belangrijkste financiële instelling informatie heeft verkregen over de kosten toegenomen (+18%). Alle beleggers n = 477 © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 5 De helft ervaart dat door het provisieverbod de kosten inzichtelijker en beter te vergelijken zijn Kosten inzichtelijker 1 9 38 Betere vergelijking kosten dienstverleners 2 7 0% Helemaal mee oneens 46 46 10% 20% Mee oneens 30% 5 41 40% 50% Niet eens, niet oneens 60% 70% Mee eens Ruim de helft (51%) van de beleggers ervaart dat door de invoering van het provisieverbod de kosten overzichtelijker zijn geworden en bijna de helft (46%) van de beleggers ervaart dat door de invoering van het provisieverbod de kosten van dienstverleners beter met elkaar vergeleken kunnen worden. 5 80% 90% 100% Helemaal mee eens Stellingen over het provisieverbod. Alle beleggers n = 477 © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 6 Beleggers ervaren vaker een kostenstijging dan daling door provisieverbod Totaal 66 0% 10% 20% 30% 34 40% 50% Nee 60% 70% 80% 90% 100% Ja Zijn uw totale kosten voor beleggen na invoering van het provisieverbod gestegen, gedaald of gelijk gebleven? (n = 92)* Totaal 44 0% 10% 20% 38 30% 40% Gestegen 50% 60% Gelijk gebleven 18 70% 90% 100% Gedaald Ruim een derde (34%) van de beleggers heeft van hun beleggingsdienstverlener een factuur ontvangen over het eerste kwartaal van 2014. Beleggers ervaren vaker een kostenstijging (44%) dan een daling (18%) door de invoering van het provisieverbod voor beleggingsdiensten. Ten opzichte met de najaarsmeting van 2013, waarin naar de verwachte kostenstijging of daling werd gevraagd, zijn geen significante verschillen waarneembaar. * De vraag over kostenstijging of –daling is beantwoord door alle respondenten die een factuur over het eerste kwartaal van 2014 hebben ontvangen (n = 163). De respondenten die aangegeven dat zij niet weten of de kosten gestegen, gedaald of gelijk gebleven zijn (n = 71), zijn niet meegenomen in de grafiek. De grafiek is dus gebaseerd op 92 respondenten. © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 80% Heeft u de factuur over het eerste kwartaal van 2014 al ontvangen van uw beleggingsdienstverlener? Alle beleggers n = 477 7 Ook na invoering provisieverbod weet meerderheid niet hoe hoog jaarlijkse kosten zijn die men betaalt Gemiddeld Voorjaar 2014 11 15 12 8 3.3% 54 (n = 477) invoering provisieverbod Najaar 2013 9 12 14 13 53 4.7% (n = 681) Voorjaar 2013 13 10 7 13 9 11 8.0% 57 (n = 465) Najaar 2012 8 14 5.4% 58 (n = 411) Voorjaar 2012 10 12 10 18 8.8% 50 (n = 283) 0% 10% 20% Minder dan 1% 30% 40% 1 tot 2% 50% 2 tot 5% 60% 70% 80% 5% of meer Ondanks de invoering van het provisieverbod weet de meerderheid van de beleggers (54%) niet hoe hoog de kosten zijn die men gemiddeld per jaar betaalt. Met name beleggers die niet zelfstandig beleggen (69%), zichzelf zien als voorzichtige belegger (69%) en adviesgevoeligen (66%) zijn vaker niet op de hoogte van de jaarlijkse kosten. 90% 100% Weet ik niet Hoe hoog denkt u dat de kosten zijn die u gemiddeld per jaar betaalt voor beleggingen? Alle beleggers De kosten worden in het voorjaar van 2014 lager ingeschat dan in de afgelopen 2,5 jaar. Met name beleggers die via een adviseur beleggen (1.8%), 55-plussers (2.3%) en ambitieuzen (2.1%) schatten de kosten gemiddeld lager in. De beheersten (4.8%) en 25-34 jarigen (7.1%) schatten de kosten gemiddeld juist hoger in. © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 8 Beleggers die op de hoogte zijn van provisieverbod weten vaker wat de jaarlijkse kosten van beleggen zijn Totaal 60 Ik weet niet wat de kosten zijn van beleggen 20 50 22 Ik weet wel wat de kosten zijn van beleggen 28 71 0% 10% 20% 20 30% Ja, en ik weet wat het voor mij betekent 18 40% 50% 60% 70% 80% 11 90% Ja, maar ik weet niet wat het voor mij betekent Beleggers die niet op de hoogte zijn van de jaarlijkse kosten van beleggen zijn vaker dan gemiddeld ook niet op de hoogte van het provisieverbod (+8%). 100% Nee Bent u op de hoogte van het provisieverbod bij beleggen, dat op 1 januari 2014 is ingevoerd? Alle beleggers n = 477 © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 9 Beleggersprofiel © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 10 Drie op de vijf beleggers belegt zelfstandig 59 Ik beleg zelfstandig 53 60 20 Ik beleg zelf met advies van een financieel adviseur 21 21 21 Ik beleg via vermogensbeheer 26 20 0 10 20 Voorjaar 2014 30 40 Najaar 2013 50 60 70 Voorjaar 2013 Bijna drie op vijf beleggers (59%) belegt zelfstandig, 20% met behulp van een adviseur en 21% via een vermogensbeheerder. Wat is voor u de belangrijkste wijze waarop u belegt? Beheersten (71%) beleggen relatief vaak zelfstandig. Adviesgevoeligen beleggen relatief vaak met behulp van een vermogensbeheerder (30%). Alle beleggers Voorjaar 2014 n= 477 Najaar 2013 n = 681 Voorjaar 2013 n = 465 © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 11 Zes op de tien beleggers belegt in beleggingsfondsen, ruim de helft belegt in aandelen 61 Beleggingsfondsen 56 Aandelen 36 Spaarrekening of spaardeposito 23 Obligaties 71 64 47 29 14 14 Sparen met belastingvoordeel 7 Opties of andere derivaten zoals futures 4 Indexbeleggingsfondsen, Indextrackers of ETF`s 9 6 3 3 Garantieproducten 2 1 Hefboomproducten 7 Andere beleggingsvormen Weet ik niet 0 0 10 3 10 20 30 Totaal 40 50 60 70 Beleggers hoog HH vermogen (>50K) Zes op de tien beleggers belegt in beleggingsfondsen (61%) en ruim de helft belegt in aandelen (56%). Beleggers met een hoog vermogen (€50.000 of meer) sparen of beleggen meer dan gemiddeld in beleggingsfondsen (71%), aandelen (64%), spaarrekening/spaardeposito (47%) of obligaties (29%). In welke vormen spaart of belegt u / wordt er voor u belegd? Gemiddeld belegt men in twee verschillende beleggingsvormen. Alle beleggers Zelfstandige beleggers beleggen gemiddeld vaker in aandelen (65%) en beleggers die via vermogensbeheerder beleggen, beleggen vaker in obligaties (32%). n = 477 © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 80 12 Een vijfde van de beleggers heeft een beleggingsportefeuille van minder dan €5.000,> €100.000 9 €50.000 – €100.000 n = 44 9 n = 43 €25.000 – €50.000 n = 74 16 €10.000 – €25.000 18 €5.000 – €10.000 n = 85 15 < €5.000 n = 69 19 Onbekend 14 0 5 10 15 19% van de beleggers heeft een beleggingsportefeuille van minder dan €5.000,-. 9% heeft een totaal belegd vermogen boven de ton. n = 92 n = 69 20 25 Wat is op dit moment de totale waarde van uw beleggingen? 55-plussers hebben vaker dan gemiddeld (10%) een belegd vermogen van meer dan een ton. Zelfstandige beleggers (25%) en beleggers met een laag vermogen hebben vaker dan gemiddeld een belegd vermogen van minder dan €5.000,-. © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 Alle beleggers n = 477 13 Ruim de helft van de beleggers belegt voor vermogensbehoud Vermogensbehoud 52 Voor een specifiek doel 35 Voor plezier/de uitdaging van beleggen 32 Voor consumptie 10 0 10 20 30 40 50 60 Welk deel (in %) van uw beleggingsportefeuille belegt u per doel? Totaal 45 0% 10% Vermogensbehoud 20% 30 30% Voor een specifiek doel 40% 50% 60% 21 70% 80% Voor plezier/de uitdaging van beleggen 90% 100% Voor consumptie Ruim de helft van de beleggers (52%) belegt voor het behoud van hun vermogen. Ongeveer een derde (35%) heeft een specifiek doel voor ogen of belegt voor hun plezier (32%). Slechts een op de tien (10%) beleggers belegt voor consumptiedoeleinden. Zelfstandige beleggers beleggen meer dan gemiddeld voor hun plezier (42%). Beleggers die beleggen via een vermogensbeheerder beleggen vaker dan gemiddeld voor een specifiek doel (52%). Beleggers beleggen het grootste deel van hun beleggingsportefeuille in vermogensbehoud (45%). Een kwart van de beleggers (24%) belegt alleen voor een specifiek doel en een zesde (16%) alleen voor hun plezier. © GfK 2014 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2014 5 Met welk doel belegt u? Meer antwoorden mogelijk Alle beleggers n = 477 14