catullus carmen 37

Hoerenkast
(Carmen 37. p. 73)
Salax taberna vosque contubernales,
a pilleatis nona fratribus pila,
1
Geile herberg en jullie, stamgasten, op negen
zuilen vanaf de broers met de vilten mutsen,
1. Dit gedicht is een komisch / satirisch gedicht. De taberna
is het huis van Clodia / Lesbia, waar zij andere mannen
ontvangt (teveel volgens Catullus).
2. pilleatis fratribus – Castor en Pollux
Castor en Pollux (de Dioscuren)
Tweeling, zonen van Zeus en Leda. Zeus versierde
Leda in de gestalte van een zwaan. Zij schaamde zich
en had die nacht ook gemeenschap met haar man. Na
9 maanden kreeg ze 4 kinderen (volgens de mythe uit
eieren): Castor en Pollux, Helena en Clytaemnestra.
Clytaemnestra zou het kind van haar
man zijn, de anderen van Zeus.
De pilleati fratres
Op Romeinse afbeeldingen dragen Castor en
Pollux vaak vilten mutsen (pillei)
Op het eind van zijn leven kreeg Pollux van Jupiter
de onsterfelijkheid aangeboden, maar hij wilde
liever naar zijn net-overleden broer in de
onderwereld. Uiteindelijk deelden zij de
onsterfelijkheid en verbleven om en om in de
Hades en op de Olympus.
De beelden van Castor en
Pollux op de Cordonata, de trap
naar het Capitool.
Ook vormen zij nu nog het
sterrenbeeld Tweeling
(linksboven).
Door de Romeinen werden Castor en Pollux, op hun
schitterende witte paarden, vaak gezien als zij
hielpen bij belangrijke veldslagen. Als dank voor die
hulp hadden ze ook een tempel op het Forum
Romanum gekregen.
Clodia / Lesbia woonde hier niet ver vandaan. Haar
man had een huis aan de noordrand van de Palatijn.
solis putatis esse mentulas vobis,
solis licere, quidquid est puellarum,
confutuere et putare ceteros hircos?
3
5
3. Welke constructie staat er bij het hoofdwerkwoord
putatis?
AcI: mentulas esse, licere
3. Waarmee congrueert solis?
vobis
solis putatis esse mentulas vobis,
solis licere, quidquid est puellarum,
confutuere et putare ceteros hircos?
3
5
Menen jullie dat alleen aan jullie pikken zijn, dat het
alleen aan jullie is toegestaan, al wat er is aan
meisjes plat te neuken en de anderen als stinkende
bokken te beschouwen?
3. vobis – dativus possessivus (aan jullie zijn = jullie hebben)
5. hircos – dit woord heeft ook de bijbetekenis van ‘stinkend,
want onontwikkeld’.
De mannen bij Lesbia voelen zich dus
veel beter dan alle anderen (en maken
dus meer kans bij haar, denken ze).
3-5: - anafora / repetitio van solis
chiasme: quidquid est puellarum,
confutuere et putare ceteros (lvw infin,
infin lvw)
An, continenter quod sedetis insulsi
centum an ducenti, non putatis ausurum
me una ducentos irrumare sessores?
7 putatis- wat is hierbij de AcI?
me … (non) ausurum [esse]
Welke vorm is ausurum [esse]?
infin fut act
7
An, continenter quod sedetis insulsi
centum an ducenti, non putatis ausurum
me una ducentos irrumare sessores?
7
Of, omdat jullie daar op een rijtje tam zitten met z’n
100-en of 200-en, denken jullie dat ik het niet aan zal
durven in mijn eentje 200 wachtenden te pakken?
7 centum an ducenti – Catullus overdrijft natuurlijk. Maar
Lesbia / Clodia had zeker zeer vaak bezoek, al was het
alleen maar op haar literaire avondjes.
8 irrumare – heeft als figuurlijke betekenis: minachting tonen voor.
sessores – Catullus stelt het voor
als een soort ‘wachtkamer’;
iedereen wacht op zijn beurt bij
Clodia.
atqui putate: namque totius vobis
frontem tabernae sopionibus scribam.
9 totius congrueert met …?
10
atqui putate: namque totius vobis
frontem tabernae sopionibus scribam.
9 totius congrueert met … tabernae
10 scribam – welke tijd?
futurum
10
atqui putate: namque totius vobis
frontem tabernae sopionibus scribam.
10
Denk dit maar: want ik zal voor jullie de voorkant
van die hele hoerentent volschrijven met pikken.
Catullus toont hoe agressief hij is. Door de gevel met
pikken vol te schrijven wil hij laten zien, dat de rest maar
mietjes zijn.
Graffiti
Uit Pompeii weten we dat graffiti ook al in de
Romeinse tijd voorkwamen. Diverse gevels
zijn daar volgeklad met leuzen. De tekening
links is overigens geen graffiti, maar een
‘wegwijzer’ naar een bordeel.
Puella nam mi, quae meo sinu fugit,
amata tantum quantum amabitur nulla,
pro qua mihi sunt magna bella pugnata,
consedit istic.
12
14
Want mijn meisje, dat mijn omarming ontvlucht,
bemind zoals niemand bemind zal worden, voor wie
door mij grote oorlogen zijn gevochten, zit hier.
Wat valt op aan de formulering en toon van deze regels?
- Toon: niet meer agressief
- Formulering: r. 12 komt ook voor in Carmen 5 (=no 5.
Zelfbeklag) in r. 5. Zo wordt duidelijk dat het om
hetzelfde meisje (vrouw) gaat. Maar kennelijk is er nu
iets goed mis in hun relatie.
hanc boni beatique
omnes amatis, et quidem, quod indignum est, 15
omnes pusilli et semitarii moechi;
14. hanc – welke vorm van welk woord?
acc ev V van hic, haec, hoc
Verwijst naar …?
puella
15 amatis – let op: jullie …
16 pusilli , moechi – zijn onderwerp
vul aan : hanc amant
hanc boni beatique
omnes amatis, et quidem, quod indignum est, 15
omnes pusilli et semitarii moechi;
haar beminnen jullie allemaal, als chique rijke
heren, en zelfs, wat schandelijk is, alle zielepoten
en echtbrekers uit de achterbuurten.
14 boni beatique – gangbare uitdrukking voor mensen van
de hogere stand.
14-18 In dit stuk zit een climax. Dat Clodia na hem andere
mannen prefereert is al erg, maar dat dit zelfs mannen
van lagere stand zijn …(en dan ook
nog Egnatius!!)
tu praeter omnes une de capillatis,
cuniculosae Celtiberiae fili,
Egnati,
17 une – welke vorm?
vocativus van unus; congrueert met:
18 fili - vocativus van filius
19 Egnati - vocativus van Egnatius
18
tu praeter omnes une de capillatis,
cuniculosae Celtiberiae fili,
Egnati,
18
jij boven allen, als enige zoon van het langharig
tuig van het konijnenrijke Celtiberië, Egnatius,
17-20 Deze zinnen zitten vol beledigingetjes / plagerijen:
- 17 capillatis – bij Romeinen was kort haar ‘netjes’; lang
haar was voor buitenlanders (en evt. filosofen)
- 18 cuniculosae – het Spaanse konijn
had vrij lang haar. Past dus goed
bij Ignatius. En iedereen weet
wat konijntjes veel doen …
opaca quem bonum facit barba
et dens Hibera defricatus urina.
20
wie een dichte baard aanzien geeft en zijn
tand(en) gepoetst met Spaanse urine.
19 opaca barba – korte baarden waren in Rome in de
mode; lange baarden werden alleen gedragen door
conservatieven. Is dus weer een pesterijtje naar
Egnatius: je slaat de plank mis met je keuze. Je wil er bij
horen, maar het lukt je niet.
20 Diverse schrijvers in de oudheid vermelden,
dat sommigen in Spanje hun tanden met
urine van de vorige avond poetsten. Hoe
witter de tanden, hoe meer urine gebruikt …