Samenvatting Bio H6 paragraaf 6.2

Samenvatting: Biologie
Door: Eray Albayrak
Datum: 19 januari 2010
Hoeveel chromosomen heeft een cel?
§6.2 Zaadcel/Eicel
Geslachtcellen van de mens heeft 23 verschillende chromosomen, dit noem je haploïd. Door bevruchting
ontstaat een diploïd, namelijk 2 x 23. Je kunt deze chromosomen rangschikken (homologe
chromosomen). Voor elke 23 paren geldt: 1 chromosoom is afkomst van je vader de andere van je
moeder en ze bevatten de zelfde erfelijke eigenschappen.
Meiose
Geslachtcellen zijn het eindproduct van Meiose. Er zijn twee delingen meiose I en meiose II. Bij meiose I
gaan de chromosomen van elk paar uit elkaar en bij meiose II gaan de chromatiden van elk chromosoom
elkaar. Net als bij mitose verdubbelt het DNA vlak voor de deling:
1. Profase I: chromosomen rollen op, afbraak kernmembraan, centriolen delen.
2. Metafase I: chromosomen paarsgewijs in equatorvlak, spoelfiguur gevormd
3. Anafase I: chromosomenparen verdeelt, van elk paar 1 exemplaar naar pool
4. Telofase I: chromosomen despiraliseren, kernmembraan gevormd.
5. Profase II: chromosomen rollen op, kernmembraan afgebroken, centriolen delen
6. Metafase II: chromosomen in equatorvlak, spoelfiguur gevormd
7. Anafase II: chromosomen gesplitst, chromatiden van elk chromosoom gaan van elkaar af
8. Telofase II: kernmembraan gevormd, cytoplasma deelt
Na meiose I zijn er twee cellen met elk een haploïd chromosomenaantal. In meiose II worden de
chromatiden van elkaar gescheiden. Na meiose II zijn er vier geslachtcellen.
Vrouwelijke geslachtcellen
Rond de achtste week delen bij een vrouwelijke embryo kiemcellen in de ovaria mitotisch, er ontstaan
oögonia. Een groot gedeelte sterft en de resterende beginnen voor de geboorte aan meiose. Daarna heten
ze oöcyten, ze worden omgeven door follikelcellen. Samen zijn de follikels. Oöcyten zijn in de profase als
een baby wordt geboren. Dit blijven ze tot ze een eicel worden. De rustperioden kan tussen de 12 jaar
en 50 jaar zitten. Vanaf 12 jaar nemen 5 tot 12 follikels sterk in volume toe en hervatten de meiose.
Van deze follikels zal maar 1 cel verder ontwikkelen, de rest sterft af. Na meiose I volgt een ongelijke
deling. Een cel behoudt vrijwel al het grondplasma, de andere vormt een poollichaam, dat meestal
afsterft. De grote cel begint aan meiose II en blijft hangen in metafase. In dit stadium komt hij vrij.
Pas bij bevruchting wordt meiose II voltooid. Het kan gebeuren dat twee follikels tegelijkertijd ontwikkeld
raken. Als deze twee eicellen dan allebei worden bevrucht kun je een twee-eiige tweeling krijgen.
Mannelijke geslachtcellen
Bij jongens begint meiose in de puberteit. Dit gaat het hele leven door en vind plaats in de testes. De
kiemcellen, spermatoginia delen voordurend (Mitose!!) Elke deling levert een spermatocyt en een nieuwe
spermatogonium. Uit de spermatocyt ontstaan na meiose I en II vier haploïd cellen. Het differentiëren
tot zaadcellen. Bij deze differentiatie krijgen ze een staart. Vanuit de zaadbuisjes vervoeren trilharen de
zaadcellen naar de bijbal waar ze verder rijpen. Pas in het lichaam van de vrouw kunnen zaadcellen zelf
bewegen.