bijeenkomst

Opdracht I: Werken met SKYGLOBE
Het programma SKYGLOBE geeft een beeld van de sterrenhemel op elke plek op aarde, op
elk gewenst tijdstip. Downloaden bijvoorbeeld via: www.eaaa.net/download.htm
We gebruiken de Windows-versie 4.0 met muisbediening. De muisbediening is handig, maar
gaat echter ook snel fout! (klik b.v. maar eens dubbel op een willekeurige plek)
datum/tijd
aantal sterren
zoom in/uit
locatie
Tijdbediening
Met een klik
springt de tijd
een seconde,
uur, week, dag,
etc. vooruit.
Rechts = tijd
loopt achteruit.
Dubbelklikken
betekent dat de
tijd doorloopt.
coördinaten
links klikken =
aan/uitzetten:
- alleen sterren
- sterrenbeelden
- raster
- objecten van
het zonnestelsel
- messiers
- namen sterren
- namen van de
sterrenbeelden
- horizon
- onder horizon
- melkweg
-
R= huidige tijd
Objecten uit het
Zonnestelsel
krijg je met een
klik in het
centrum van je
beeld.
rechtsklikken =
meer of minder
Eclipslijn
Horizon
hemelcoördinaten
turbo = snel
kijkrichting
Eerst even oefenen met het programma:
1. Start het programma SKYGLOBE. De zoom-knop zit centraal bovenin de menubalk.
In/uitzoomen gaat met de linker/rechtermuisknop. Zoom totdat je ongeveer bovenstaand
beeld hebt. Pas de horizon aan met de pijltjesknoppen.
2. Verminder het aantal sterren totdat er nog maar enkele sterren
zichtbaar zijn.
3. Verminder het aantal sterrenbeelden, maar laat de
sterrenbeelden langs de ecliptica (rode lijn) staan.
4. Kies de kijkrichting naar het Noorden. Ongeveer in het midden
zie je nu de Poolster. Zie je de Grote Beer (steelpannetje) ook?
5. Is de juiste plaats op aarde en de juiste tijd ingesteld?
Met L = Location kun je ook Amsterdam kiezen.
Kies R = real time.
Kijk opnieuw naar het Noorden. Klopt de positie van de Grote Beer met de positie aan de
hemel buiten?
6. Kijk naar het zuiden. Klopt de positie van de zon? Of is de maan zichtbaar? Welke planeten
zouden nu zichtbaar moeten zijn? Kun je die buiten (met de sterrenkijker) vinden?
7. De tijd kun je op verschillende manieren veranderen: Eerst R om Real time uit te schakelen.
1 = 1 minuut verder
rechtermuis 1 = 1 minuut terug
H = uur verder
rechtermuis H = uur terug
D = dag verder
rechtermuis D = dag terug
M = maand verder
rechtermuis M = maand terug
Dubbelklikken (of in Turbo-stand) op 1 laat de tijd lopen met steeds een sprong van een
minuut. Langs welke lijn bewegen de zon en de maan?
8. Je kunt ook de totale zichtbare hemel in beeld krijgen: loop met het pijltje omhoog, en de
horizon schuift naar beneden. Loop door totdat de horizon een cirkel wordt.
Tijd voor enkele opdrachten.
9. Laat de tijd lopen met stapjes van 1 minuut.
- Hoe laat komt vandaag de maan op?
- Hoe laat gaat de maan onder? En de zon?
- Welke planeten zijn er vannacht (dus zolang de zon onder is) zichtbaar aan de hemel?
10. Bepaal zo nauwkeurig mogelijk het tijdstip waarop de zon vandaag de hoogste stand
bereikte. De zon staat dan precies in het zuiden.
- Waarom is dat niet precies om 12.00 uur ’s middags?
- Bepaal ook de hoogte (in graden) van de zon. Gebruik daarbij de muis en de gegevens
linksonder in beeld.
- Beredeneer op welk tijdstip de zon in juli in de hoogste stand staat. Controleer je
antwoord.
11. Beschrijf (of teken) hoe de zon zich langs de hemel beweegt op:
20 maart
(lente)
21
juni (zomer)
23 september
(herfst)
evenaar
noordpool
Amsterdam
12. Op 11 augustus 1999 was er in Europa een zonsverduistering zichtbaar.
- Op welk tijdstip precies? Controleer met Skyglobe.
- Hoeveel % van de zon was zichtbaar vanaf Utrecht?
- Waardoor werd de zon eigenlijk verduisterd?
22 december
(winter)
13. De zon en de maan bewegen langs de rode lijn, de eclipslijn (evt aan- of uitzetten). Kies de
tijd op 13.00 uur (dan staat de zon hoog) en laat de tijd lopen met stapjes van telkens een
hele dag.
- Waarom blijft de zon nu stilstaan?
- Welke objecten bewegen er nog meer langs de eclipslijn?
- Volg de beweging van de planeten Mercurius en Venus. Kun je daaraan zien in welke
richting de planeet rond de zon draait?
- Volg de beweging van de Maan. Kun je daaraan zien in welke richting de maan rond de
aarde draait?
- De sterren op de achtergrond van de zon bewegen ook. Hoe komt dat?
14. Wil je weten waarom je horoscoop nooit klopt?
Zorg dat de sterrenbeelden langs de eclipslijn (de dierenriem) zichtbaar zijn. Als het goed is
vind je de onderstaande sterrenbeelden:
LEO
VIR
leeuw
maagd weegsch. schorpioen boogsch. steenbok waterman vissen
LIB
SCO
SGR
CAP
AOR
PSC
ARI
TAU GEM
ram
stier
CNC
tweeling kreeft
Jouw sterrenbeeld is het sterrenbeeld waar de zon in stond op de dag dat je geboren werd.
Helaas is meer dan 1000 jaar geleden de dierenriem gekoppeld aan de kalender, en
inmiddels is de positie van de sterren iets opgeschoven. Wil je weten welk sterrenbeeld je
ècht bent onderzoek dan in welk sterrenbeeld de zon stond op de dag dat je geboren werd.
Klopt dit met jouw sterrenbeeld?
(Je kunt ook nog je ascendant opzoeken: het sterrenbeeld dat (in het oosten) aan de horizon
opkomt op het tijdstip van jouw geboorte.)
15. De grote beer is in Amsterdam het hele jaar zichtbaar aan de nachtelijke sterrenhemel,
sterrenbeelden uit de dierenriem slechts een gedeelte van het jaar, andere sterrenbeelden
kun je alleen vanaf het zuidelijk halfrond zien. Dat komt doordat de sterrenbeelden op een
verschillende plaats aan de hemel staan.
- Waar staan de sterrenbeelden die het hele jaar
zichtbaar zijn?
- Waar staan de sterrenbeelden die slechts een deel
van het jaar zichtbaar zijn?
- Waar staan de sterrenbeelden die nooit zichtbaar zijn?