Toename ouderen met aandoeningen

Immaterieel religieus erfgoed.
Goed voor de hedendaagse
samenleving?
KNR
28 september 2016
Prof. dr. M.J.M. Kardol
Vrije Universiteit Brussel
Deel 1
Nederland: een vergrijzende samenleving
Vergrijzing een lust en een last?

Laag geboortecijfer

Toename levensverwachting

Toename ouderen met aandoeningen

Afname potentiële mantelzorgers
Een laag geboortecijfer
1960 : 3,12
2015 : 1,6
Minder kinderen en kleinkinderen.
En sterk maatschappelijk beroep op de jongeren.
Vergrijzing een lust en een last?

Laag geboortecijfer

Toename levensverwachting

Afname potentiële mantelzorg

Toename ouderen met aandoeningen
Toename levensverwachting
Huidige
leeftijd
Levens
verwacht
ing
Vrouw
Levens
verwacht
ing
Man
Huidige
leeftijd
Levens
verwacht
ing
Vrouw
Levens
verwacht
ing
Man
0
103,59
99,98
50
95,75
91,61
5
103
99,24
55
95,10
91,05
10
102,19
98,32
60
94,51
90,59
15
101,36
97,38
65
94,02
90,28
20
100,54
96,50
70
93,70
90,29
25
99,71
95,65
75
93,68
90,70
30
98,86
94,78
80
94,06
91,61
35
98,02
93,90
85
95,11
93,28
40
97,21
93,06
90
97,23
95,89
92,29
95
100,37
99,36
Bron: Duits Bureau voor Statistiek
45
96,45
Het verder verhogen van de levensverwachting?
Bio-gerontologisch onderzoek:
verlenging van het leven
Vergrijzing een lust en een last?

Laag geboortecijfer

Toename levensverwachting

Toename ouderen met aandoeningen
*
Afname potentiële mantelzorg: 1990 - 2030: 30 %
Aandoeningen
Fysieke aandoeningen
Hart en vaatziekten
 2011 ruim 20.000 vrouwen overleden (29% van de sterfte)
 ruim 18.000 mannen overleden (28% van de sterfte)
Aandoeningen
Fysieke aandoeningen
COPD (chronisch obstructief longlijden)
 4e doodsoorzaak in de wereld. Nederland: 320.000 mensen
 In 80% van de gevallen gevolg van jarenlang roken
 15% langdurige blootstelling aan stofdeeltjes tijdens het werk
Aandoeningen
Fysieke aandoeningen
Osteoporose
 brozere botten:
vanaf 40e levensjaar 0,5 % botverlies per jaar:
mannen tussen 40 en 80 jr: 20-30% botverlies
vrouwen tussen 40 en 80 jr : 40-50% botverlies
Aandoeningen
Fysieke aandoeningen
Artrose
 verlies van gewrichtskraakbeen:
197.000 mannen en 353.000 vrouwen in Nederland
(= 24 op 1000 mannen en 43 op 1000 vrouwen).
 Risico het hoogst op 78-79 jarige leeftijd
Aandoeningen
Fysieke aandoeningen
Kanker
 in 2010:
- 40% van alle nieuwe patiënten was tussen 60-75 jaar;
- 30% van alle nieuwe patiënten was ouder dan 75 jaar
Sociale gesteldheid
Sociale situatie
 55 Plusser heeft gemiddeld 14 sociale relaties
 2 x Zoveel kans op overlijden bij geen tot nauwelijks
maatschappelijke activiteiten
 Eenzaamheid heeft tot gevolg:
 depressie
 hoge bloeddruk
 slecht slapen
 hart en vaatziekten
 kanker met hogere sterftekans
Psychische gesteldheid
 12% van de ouderen heeft depressieve klachten
 2013: 250.000 mensen met dementie
2050: 500.000 mensen met dementie
 Tussen het 65e en 90e levensjaar verdubbelt de kans op
dementie elke 5 jaar: 1.5% tussen 65 en 69
3% tussen 70-74
6% tussen 75 en 79 enz.
Psychische gesteldheid: dementie
De kleine bloedvaatjes in de hersenen
Vergrijzing een lust en een last?

Laag geboortecijfer: 1960: 3,12

Toename levensverwachting: 100, 150, 175 jaar?

Toename ouderen met aandoeningen

Afname potentiële mantelzorg: 1990 - 2030: 30 %
2060: 1,77
Deel 2
Maatschappelijke kwetsbaarheid in het
licht van een participatieve samenleving
Kwetsbaarheid en participatie:
•een infrastructurele opgave
•een sociale,relationele
opgave
Infrastructurele opgaven
Een comfortabele woning ?
© R. van den Brand
Infrastructurele opgaven: een
uitnodigende woonomgeving?
Voetgangersoversteekplaatsen
Infrastructurele
opgaven:
oudervriendelijk?
Kwetsbaarheid en participatie:
•een infrastructurele opgave
•een sociale,relationele
opgave
Kwetsbaarheid en participatie: Een
toenemend beroep op mantelzorg en
burenhulp
Voor elkaar zorgen,
Doodgewoon?
You Tube
Mijn kind heeft steun nodig
https://www.youtube.com/watch?v=0DPXXj9nde8
Kwetsbaarheid en
participatie: een
relationele opgave
•Frits de Lange
• De armoede van het zwitserlevengevoel
* De mythe van het voltooide leven
Hoe worden we waardig oud?
Kwetsbaarheid en participatie:
Ontmoetingen: langere
levensverwachting
en hogere gezondheidsbeleving
Kwetsbaarheid en participatie: Gemeenschapszorg
 Combinatie van arbeidsparticipatie en maatschappelijke diensten
Ontwikkeling arbeidsparticipatie -Ontwikkeling maatschappelijke diensten
45
Uren
inzet
40
35
30
25
arbeidsparticipatie
maatschappelijke diensten
20
totale inzet
15
10
5
0
30
35
40
45
Leeftijd
50
55
60
65
70
Kwetsbaarheid en participatie:
Hoe ontwikkelen we
gemeenschapszorg?
Wie het weet mag het zeggen!
Gemeenschapszorg
Wie het weet mag het zeggen
“Als ik zou weten dat morgen de wereld ten onder zou
gaan, zou ik vandaag nog een appelboompje planten en
mijn schulden betalen”. (Luther)
HOOP, VERTROUWEN EN DANKBAARHEID
BELANGELOZE TOEWENDING
Dank voor uw aandacht !
RB0916