Beste Wmo-adviesraadleden en andere Wmo

WMO-ADVIESRAAD
GEMEENTE KAAG EN BRAASSEM
Datum , 10 juni
Secretariaat:Gruttohof 24,
2371 NR Roelofarendsveen
Nr. 27
Tel..06-83114156,
email:wmoraadkaag-braassem@yahoo.
2013
Nieuwsbrief
Beste Wmo-adviesraadleden en andere Wmo-geïnteresseerden,
De vakantietijd is begonnen, het mooie weer is er eindelijk! Positieve berichten om mee
te beginnen. Positief is ook dat er weer een nieuwe nieuwsbrief is voor u. We
benadrukken nogmaals (er zijn klachten dat de nieuwsbrief te lang is) het is al een
selectie uit een nog veel grotere hoeveelheid berichten en u hoeft natuurlijk niet alles te
lezen. Lees selectief: kijk wat voor u van belang is, wat u interessant vindt. Ook wil ik
nog weer eens aangeven dat opname van artikelen niet betekent dat dit ook het
standpunt van mij of van de Wmo-adviesraad Kaag en Braassem is. Opname is bedoeld
als bijdrage in meningsvorming, niet meer en niet minder.
Ik maak het niet te lang, er is al genoeg te lezen!
Fried Elstgeest, voorzitter
Nieuwsbrief Zorgvisie 24 mei 2013:
Schippers: ‘Er was geen rapport over declaratiefraude’
Het zogenoemde Pincet-rapport over zorgfraude in de zorg was een analyse van een mislukte
werkgroep in plaats van een volwaardig onderzoek. Dit zegt minister Edith Schippers van VWS
tijdens het debat over declaratiefraude in de zorg. Hiermee verweert de minister zicht tegen
kritiek van de Kamer dat zij parlementariërs verkeerd heeft ingelicht over zorgfraude.
Tijdens het debat over fraude in de zorg wordt minister Schippers fel aangevallen door de oppositie
naar aanleiding van een rapport dat deze week door RTL Nieuws boven water is gebracht; het Pincetrapport. In dit rapport worden gaten in het declaratiesysteem voor ziekenhuiszorg aangewezen
waardoor het stelsel fraudegevoelig is. Schippers zou dit rapport lang in een bureaula hebben laten
liggen en een conclusie uit een conceptversie hebben verwijderd. 'Het is een grote misvatting dat ik
Pincet niet gedeeld zou hebben met de Kamer. Het stuk van RTL is het product van een werkgroep die
het doel had om aan te wijzen wat de zwakke plekken zijn in het systeem. De veldpartijen zijn het
echter nooit eens geworden over een antwoord op deze vraag en daarom heb ik er mijn handtekening
niet op gezet.’
NZa-onderzoek
In haar eerste termijn wijst Schippers op een onderzoek dat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) aan
het uitvoeren is om een totaalbeeld te krijgen van fraude in de zorg. ‘De NZa kan in dit onderzoek echt
in de boeken kijken van zorgorganisaties en daar verwacht ik veel van.’ Verder verdedigt de minister
het DOT-systeem van declareren van individuele verrichtingen boven het eerder door haar afgeschafte
DBC-systeem. 'Het is verre van een perfect, fraudevrij systeem. Maar het is een stap op weg naar
financiering op basis van uitkomsten. Maar daar zijn we nog niet want dat is lang niet eenvoudig.'
Heldere rekening
In het eerste termijn vragen Kamerleden niet alleen naar Pincet en de fraudegevoeligheid van het
declaratiesysteem. De Kamer wil dat er zo snel mogelijk met heldere rekening komt waarin duidelijk
zichtbaar is welke zorghandelingen zijn verricht voor welke prijs. Verder is er de roep om het
trekkingsrecht in te voeren voor het persoonsgebonden budget (pgb). Dat betekent dat budgethouders
1
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
het geld niet meer op de eigen rekening krijgen maar via de sociale verzekeringsbank. En
verschillende parlementariërs wijzen op de fraude in de care en willen dat de NZa zeker ook naar de
indicatiestelling in de AWBZ kijkt in haar onderzoek.
Fraudebedrag
Het blijft volgens de minister lastig in te schatten hoe groot het bedrag nu werkelijk is dat door fraude
in de verkeerde handen terecht komt.
Parlementaire enquête
De wens van de SP-fractie om een parlementaire enquête in te stellen naar zorgfraude kon uiteindelijk
niet op voldoende steun van andere fracties rekenen. Alleen GroenLinks en 50 Plus zijn voor het
instellen van zo'n enquête.
door Wouter van den Elsen23 mei 2013
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nieuwsbrief Zorgvisie 24 mei 2013:
Tienduizenden pgb-houders dupe van 10-uursgrens
42.000 budgethouders verliezen per 1 januari 2014 hun persoonsgebonden budget (pgb). Dat
blijkt uit een vandaag gepubliceerde inventarisatie van belangenorganisatie voor houders van
een persoonsgebonden budget, Per Saldo. Veel van deze budgethouders zeggen geen gepaste
zorg te kunnen vinden bij intramurale instellingen.
Van de 42.000 budgethouders die onder de zogenoemde 10-uurs maatregel vallen, kan 85 procent
geen passende zorg vinden bij intramurale instellingen. 56 procent van alle invullers heeft zelfs al bij
verschillende zorginstellingen geïnformeerd en nee op het rekest gekregen. Het gaat vaak om mensen
met psychiatrische beperkingen zoals autistisch spectrum stoornissen, niet-aangeboren-hersenletsel en
lichtelijk verstandelijk beperkingen. Zij hebben vaak moeite met veranderingen en hechten daarom aan
een vaste begeleider. Bij zorginstellingen is het in de meeste gevallen lastig om altijd dezelfde
begeleider te krijgen, terwijl ze dat met een pgb wel kunnen organiseren. Ook kunnen instellingen
lastig omgaan met ad hoc begeleiding. 46 procent van de invullers is met vijf uur of minder
begeleiding per week geholpen. Op de enquêtevraag “Hoe gaan de mensen straks verder als het pgb
wegvalt?”, hebben dertig procent van de mensen “Ik weet niet – paniek” ingevuld.
door Wouter van den Elsen23 mei 2013
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------Linked in Groepsleden van Awbz – Wmo 24 mei 2013:
Mantelzorg verplichten? Maak combinatie werk en zorg gemakkelijker
Gretha van der Veer en Heidi de Jong, adviesbureau Jong en Veer. − 23/05/13, 19:30
Tijdens het werk een doktersafspraak maken, thuiszorg regelen in de pauze en na werktijd langs
de apotheek om je ouders hun medicijnen te kunnen geven. Dit is de realiteit van veel
werknemers die werk met mantelzorgtaken moeten combineren.
Om de forse bezuinigingen op de AWBZ te kunnen halen, willen gemeenten dat familie en vrienden
standaard een deel van de zorg voor hulpbehoevenden op zich nemen. Verplicht is het niet, zegt de
Vereniging Nederlandse Gemeenten, maar in de media worden daar vraagtekens bij gezet.
Duidelijk is dat de burgers minder op de verzorgingsstaat kunnen. Met de alsmaar stijgende kosten van
de langdurende zorg -die volgens recente cijfers van het Centraal Bureau van de Statistiek vorig jaar
met meer dan tien procent is opgelopen-, de economische crisis en de vergrijzing is het niet moeilijk te
raden dat de zorg voor hulpbehoevenden voornamelijk terecht zal komen op het bordje van familie en
vrienden. De mantelzorgers dus.
Van de mantelzorgers onder de 65 jaar, heeft 71 procent een baan. Dit betekent onherroepelijk dat
ook werkgevers met deze problematiek te maken krijgen. Tot nu toe laten werkgeversorganisaties zich
nog weinig uit over de rol van de werkgever. Gezien de problemen waarmee werknemers met
mantelzorgtaken kampen, zou dat wel moeten. Uit ons onderzoek onder werknemers van 34 bedrijven
in Oost Nederland blijkt dat werknemers met mantelzorgtaken zich fysiek en mentaal minder gezond
voelen dan andere werknemers. Dat betreft niet alleen vrouwen die vaak opdraaien voor de zorg voor
hulpbehoevende ouders en kinderen. Ook mannen voelen zich overbelast. Dit leidt niet alleen tot
verzuim, maar ook tot lagere prestaties op het werk. Het organiseren van zorg en de begeleiding van
hulpbehoevende ouders wordt nu al als intensief ervaren. Dat zijn juist de voorzieningen die
uiteindelijk helemaal uit de AWBZ worden gehaald. Van alle werkende mantelzorgers in Nederland
willen vijftigduizend tot honderdduizend werknemers minder werken of helemaal stoppen met
2
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
werken. De verwachting is dat dit aantal zal stijgen.
Werkgevers moeten mantelzorgtaken faciliteren
Aandacht voor de problemen waar deze groep tegenaan loopt, is er nauwelijks. Vooralsnog richten
bedrijven zich vooral op jonge ouders die werk met de zorg voor hun kinderen combineren. Om
kwaliteit van werk en inzetbaarbeid van al het personeel te waarborgen, zullen werkgevers zich
moeten richten op de behoeftes van werknemers met mantelzorgtaken. Dit betekent dat zij op den duur
ook een belangrijke rol spelen in het mogelijk maken van de combinatie werk en mantelzorg. Ook
gemeenten kunnen hierin een actieve rol spelen. De gemeente Enschede en Emmen subsidiëren
bijvoorbeeld bedrijven die werknemers faciliteiten bieden om werk en mantelzorg beter te kunnen
combineren. In Emmen gebeurt dit samen met een bedrijventerrein met 12.000 werknemers. Om de
nieuwe vorm van zorg op lange termijn houdbaar en betaalbaar te houden, moet er gekeken worden
naar de behoefte van de werknemers met mantelzorgtaken en de rol van de werkgever. Van
verlofregelingen tot maatwerkoplossingen. Wanneer gemeenten, zorgverzekeraars en
werkgeversorganisaties met elkaar deze handschoen oppakken, is de zorg voor hulpbehoevende
ouderen voor werknemers beter te organiseren dan nu vaak het geval is.
Gretha van der Veer en Heidi de Jong, adviesbureau Jong en Veer ,www.jongenveer.nl
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Linked in Welzijn nieuwe stijl 26 mei 2013:
Kwetsbaarheid mag meer aandacht krijgen
Andries Baart − Trouw 24/05/13, 20:30 − bron: sociale vraagstukken
Nederland ronkt van de ideologie van de autonome, krachtige, ondernemende burger die met
zelfregie, zelfmanagement en zelfredzaamheid een goede toekomst tegemoet gaat. Voor
kwetsbaarheid is geen ruimte meer, betreurt Andries Baart.
In de nieuwe AWBZ, in de WMO, in Vernieuwd Welzijn, in de gemeentelijke plannen voor de
Jeugdzorg, voor de wijkregisseurs, mantelzorgers en gewone burgers: in alle plannen staat het, elke
week is er een juichend congres over, de vakbladen schreeuwen het van de daken en de
onderzoeksprogramma's van hogescholen en universiteiten staan in dat teken. Maar de werkelijkheid
is minder rooskleurig: dat er kwetsbare en kwetsbaar gemaakte mensen zijn die niet, nooit, aan dit
beeld kunnen voldoen, wordt systematisch aan het gezicht onttrokken.
In toonaangevende beleids- en visiedocumenten over 'kwetsbare mensen' van de laatste vijf
jaar die ik grondig bestudeerde, deed ik een paar opmerkelijke ontdekkingen. Kwetsbaarheid speelt als
een inhoudelijk uitgewerkt concept geen rol van betekenis. De centrale begrippen zijn herstel,
participatie, rechten, volwaardigheid, ruimte krijgen, eigen regie voeren, zelfredzaamheid, autonomie
enzovoort. Voor zover er al sprake is van kwetsbaarheid, gebeurt dat formeel: het bestaat (jammer
genoeg) en kent verschillende vormen zoals psychisch, sociaal, fysiek of economisch. Het stelt de zorg
voor een lastige, zij het doenlijke, opgave maar is niet constitutief voor de zorg, het 'maakt' of 'vormt'
de zorg niet.
Kwetsbaarheid mag er niet zijn
We zien dat kwetsbaarheid steeds opgevat wordt als het kenmerk van specifieke, met name te noemen
groepen, levensstadia en desnoods wijken. Het is in elk geval niet iets van ons allemaal.
Kwetsbaarheid wordt als categoriale aanduiding neergezet. Er wordt, ten behoeve van de
beleidsvoering, graag en veel onderzoek gedaan welke die groepen zijn, wie in de toekomst 'de
kwetsbaren' zijn - daar komen overigens altijd dezelfde groepen uit omdat de definitie geen andere
toelaat.
En er is natuurlijk meteen ook een moderne reflex: meten, in dit geval in de vorm van het
volgen van 'kwetsbaren' met instrumenten en schalen die kwetsbaarheid en zelfredzaamheid
pretenderen vast te stellen. Kun je meteen zien welke aanpak succesvol is en dus subsidiëring verdient:
die kwetsbaarheid doet verdwijnen. Kwetsbaarheid is in dit moderne beleidsdiscours iets
afkeurenswaardigs, een onwaarde: dat wat er niet zou moeten zijn en als het er wel is, bestreden moet
worden.
De opvatting dat kwetsbaarheid ook verbonden is met bijzondere en waardevolle
gevoeligheid, met gehechtheid en fragiliteit van wat dierbaar is, komt slechts een enkele keer ter
sprake. Dat samenleven met kwetsbaren een maatschappij helpt te humaniseren en belet in de hoogste
versnelling voort te jakkeren, zoek je tevergeefs in die geanalyseerde beleidsstukken. Eerder is het
3
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
omgekeerde aan de orde: kwetsbaren die min of meer mee kunnen jakkeren gelden als volwaardig,
vooral als ze dat met een innerlijke overtuiging doen.
Kwetsbaarheid als kostbaar goed verbleekt
Kwetsbaarheid als een brekelijk maar kostbaar goed verbleekt in het optimistische licht van herstel en
participatie. Daarmee is de idee van kwetsbaarheid als gewoon, alledaags menselijk noodlot, als een
vast basisgegeven van mens-zijn, buiten beeld gedrukt. Kwetsbaar zijn de onfortuinlijke (of slappe)
anderen.
Overigens wordt kwetsbaarheid opmerkelijk smal ingevuld: dat ongeschoolden, vroegtijdige
schoolverlaters en bijvoorbeeld uitgeprocedeerde asielzoekers en illegalen kwetsbaar zijn, wordt niet
of hoogst zelden vermeld. De idealen van zelfregie, herstel, participatie zijn op hen niet berekend, net
zo min als de gebruikelijke remedies en schaaltjes om hun kwetsbaarheid te meten.
De inzet voor kwetsbare mensen moet allereerst van henzelf komen en vervolgens van
familieleden, mantelzorgers en naaste buren. Dan pas van professionele hulp- en zorgverleners.
Zelfredzaamheid betekent dan ook niet dat iemand zelfredzaam is,
maar vooral dat er geen professional naar hem of haar omkijkt. Programma's ter vermindering van
kwetsbaarheid verschuiven bijgevolg van het zorgdomein naar welzijn.
Kwetsbare mensen betalen een flinke prijs
Voor dat zoek maken van een fatsoenlijk begrip van kwetsbaarheid betalen kwetsbare mensen een
flinke prijs: ze worden even gemakkelijk opgejaagd (Eropaf!), gestraft (Lik op stuk) als verlaten (Niet
pamperen!) omdat aan hen geen eer te behalen valt. Aan jongeren met een lichte verstandelijke
beperking - new speak voor zwakzinnig en debiel - is dit alles treurig genoeg heel goed te illustreren.
Kwetsbaarheid is in het huidige zorgdiscours een niet serieus te nemen maar te verdelgen
kenmerk. Je zou het niet moeten zijn en je zou het ook niet moeten dulden. Het is welbeschouwd een
primitief en onuitgewerkt begrip. Waar in het (Frans of) Engels 'kwetsbaarheid' uiteengelegd wordt in
zulke concepten als frailty, vulnerability, precariousness en touchability, waardoor gedacht kan
worden in nuances, gebeurt dat bij ons nauwelijks.
Toch is het zinvol broosheid, breekbaarheid, hachelijkheid en verwondbaarheid te
onderscheiden en ook minder slordig te zijn met het verschil tussen kwetsbaar zijn, kwetsbaar gemaakt
worden en feitelijk gekwetst worden of zijn. De diepste laag is de broosheid, een basisconditie die we
allen als mens bezitten. Die kwetsbaarheid is hier een neutraal iets; er kan ons te allen tijden iets
gebeuren en we zullen onherroepelijk vervallen en sterven. De tweede laag is die van de
breekbaarheid. Het is een meer beïnvloedbare gestalte van kwetsbaarheid, de meest maak- en
bestrijdbare omdat hier sociale factoren een grote rol spelen en beleid, veerkracht, macht en recht
behulpzaam kunnen zijn. Ze doen overigens vrijwel niks met de broosheid.
De derde laag van kwetsbaarheid betreft wat delicaat en hachelijk is. Deze bouwt zich op
gedurende het leven; hoe meer ik me hecht aan anderen, aan goederen of aan idealen des te
kwetsbaarder ik ben. Vatbaar voor verlies, verdriet, verlatenheid. Een cynicus heeft daar natuurlijk
geen last van; die is in dit opzicht minder kwetsbaar.
En ten slotte is er de raakbaarheid en verwondbaarheid: grotendeels een kwestie van morele
sensibiliteit omdat het er hier om gaat of de ander mij wat doet, of ik gevoelig ben voor diens lijden
(en welslagen), of ik ontvankelijk ben voor het appèl dat van de ander uitgaat. Indien zo, dan ben je
kwetsbaar. Een dikke ik, een beetje hufter of zelfs degenen die alleen vraaggestuurd werkt, heeft hier
geen last van.
Kwetsbaarheid weer ernstig nemen
Kwetsbaarheid kent vele gestalten en lagen, en stelt ons voor talloze subtiele opgaven. In mijn boek
De zorgval wordt deze kwestie indringend onder de loep genomen en wordt de stelling verdedigd dat
elk pleidooi voor 'empowerment' ondersteuning verdient maar pas deugt als het tegelijk een positieve
waardering van de veelvormige kwetsbaarheid met zich meebrengt.
Als in het professionele regime kwetsbaarheid weer ernstig genomen mag worden, zullen ook
professionele deugden weer gaan tellen: professionals die niet alleen zakelijk competent willen zijn
maar ook menslievend, trouw, barmhartig, welwillendheid; die bescherming bieden waar dat nodig is
en aan wie je je kunt toevertrouwen als je (even) niet meer kunt. Die mededogen een plek kunnen
geven en bij wie emoties omtrent de situatie van de ander een morele intuïtie kunnen losmaken: dat
staat ons te doen en hier gaan we vandaan. Pleiten voor een rehabilitatie van kwetsbaarheid is tegelijk
een pleidooi voor relatiegericht werken: de menselijk maat in zorg en welzijn.
4
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
Andries Baart is hoogleraar Presentie en Zorg aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht en aan de Universiteit van
Tilburg. Onlangs verscheen van hem en Christa Carbo, De zorgval, Amsterdam 2013. Deze tekst varieert op en biedt een
uitbreidende parafrase van hoofdstuk 2. van De zorgval.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Google melding Wmo 26 mei 2013:
Succesvol herintreden van (ex)mantelzorgers op de arbeidsmarkt
Dichtbij Duin- en Bollensatreek REGIO | 26 mei 2013 | 1 | Door Stichting Werk&Mantelzorg,
dichtbij-meeschrijver
NOORDWIJK ZH - Stichting Werk&Mantelzorg ontwikkelt een integraal
ondersteuningsaanbod voor herintredende (ex)mantelzorgers. Zij ontwikkelen dit in
samenwerking met gemeenten, werkgevers en (ex)mantelzorgers. Het doel van dit nieuwe
project is om arbeidsparticipatie van (ex)mantelzorgers te verhogen.
Noordwijk is een van de 3 gemeenten die deelneemt .
Wethouder Leon van Ast (PUUR NOORDWIJK) en politiek verantwoordelijk o.a. voor het Wmobeleid en de ouderenzorg in Noordwijk: “Onze samenleving moet de mantelzorgers maximaal
ondersteunen. Ook als ze zich opnieuw melden op de arbeidsmarkt. Het zijn mensen die op onze steun
moeten kunnen rekenen. Noordwijk doet voor de volle 100% mee aan deze pilot, gericht om de
barrières weg te nemen.”
Bijna 30 procent van mantelzorgers onder de 65 jaar heeft geen betaald werk en jaarlijks overwegen
naar schatting tussen de 50.000 en 100.000 werkende mantelzorgers om minder te gaan werken of
tijdelijk of definitief te stoppen met werken. De combinatie van werk en mantelzorg is nog niet
vanzelfsprekend. Maar de ontwikkelingen in de maatschappij zoals de vergrijzing en stijgende
zorgkosten roepen wel om een mantelzorgvriendelijk arbeidsklimaat.
Veranderingen in mantelzorgsituatie
Veel individuele mantelzorgers hebben de behoefte om na een zorgperiode weer aan de slag te gaan.
Veranderingen in de mantelzorgsituatie kunnen hieraan bijdragen. Bijvoorbeeld bij een opname van de
patiënt of overlijden valt voor de mantelzorger een substantieel aantal uren vrij waardoor een ander
invulling gezocht kan worden. Martijn de Wildt, voorzitter van Stichting Werk&Mantelzorg: ‘In de
praktijk blijkt dat de stap naar de arbeidsmarkt nog niet zo gemakkelijk is. Met dit project willen we
deze hobbel verkleinen.’
Kennis delen
Gemeenten Zwolle, Emmen en Noordwijk nemen deel aan de pilot. Binnen deze gemeenten worden
ook bedrijven, steunpunten Mantelzorg en de mantelzorgers zelf uitgenodigd tot deelname. Het project
wordt mogelijk gemaakt door Stichting Instituut GAK. In het project worden modules ontwikkelt
waarin kennis, informatie en instrumenten worden samengebracht. Al het materiaal zal na afronding
van het project voor iedereen ter beschikking worden gesteld en de resultaten zullen worden gedeeld
met andere gemeenten, organisaties en (ex)mantelzorgers in heel Nederland.
Oproep voor (ex)mantelzorgers en organisaties in omgeving Noordwijk
Bent u als (ex)mantelzorger de eerste stappen op de arbeidsmarkt weer aan het nemen of bent dit van
plan? Denk en test mee. Mantelzorg hoger op de HR agenda? Organisaties zijn van harte uitgenodigd
om deel te nemen. Bouw mee aan een mantelzorgvriendelijk arbeidsklimaat. Meer info en aanmelden
Over Stichting Werk&Mantelzorg
De Stichting Werk&Mantelzorg is opgericht door Mezzo, de Landelijke Vereniging voor
Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg en Qidos, HR trainings- en adviesbureau, om de combinatie werk
en mantelzorg in Nederland beter mogelijk te maken. Om de ambitie van een mantelzorgvriendelijk
arbeidsklimaat te realiseren, werkt de stichting samen met werkgevers, overheid, gemeenten,
werknemersorganisaties en mantelzorgers. Meer informatie:http://www.werkenmantelzorg.nl
Dit artikel is voor het laatst aangepast op: 26 mei 2013
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nieuwsbrief Zorgvisie 30 mei 2013:
Jeugdigen met ggz-problemen dupe van 10-uursmaatregel
Bij de begeleiding van jeugdigen met ggz-problemen gaan uitzonderlijk zware klappen vallen.
Dat blijkt uit een inventarisatie van Branchevereniging Kleinschalige Zorg (BVKZ) naar de 10uursmaatregel voor het persoonsgebonden budget (pgb). Bij deze groep jongeren valt de
maatregel samen met een aantal andere zeer negatieve factoren.
5
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
42.000 budgethouders verliezen per 1 januari 2014 hun persoonsgebonden budget (pgb) vanwege de
10-uursmaatregel. Dit is de regel waardoor mensen die voor minder dan 10 uur begeleiding per week
een pgb hebben, niet meer mogen kiezen voor een pgb. Hieronder bevinden zich zeer veel jeugdigen.
92 procent van deze jongeren valt volgens het BVKZ-onderzoek onder het 10-uurs criterium en
verliest het pgb. Het percentage is bij jeugdigen zo hoog omdat zij leerplichtig zijn en naar school
gaan. Daardoor maken zij minder gebruik maken van uren dagbesteding dan volwasennen, terwijl hun
zorgzwaarte niet lager is. Hier komt nog bij dat de etmalen kortdurend verblijf bij de weekendopvang
niet meetellen als uren begeleiding.
Monitor VWS
‘Het ministerie van VWS heeft onvoldoende in de gaten wat de maatregel voor jongeren met ggzproblemen gaat betekenen’, zegt voorzitter Mark van Barschot van de BVKZ. ‘Het is vanuit het pgbexpertise-centrum van het ministerie van VWS namelijk niet mogelijk om de gevolgen van de pgbmaatregelen voor deze specifieke groep te monitoren, terwijl dit wel een opdracht is van de Kamer.
Reden hiervoor is dat deze groep geïndiceerd wordt door de Bureaus Jeugdzorg, in plaats van door het
Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Helaas slagen de Bureaus Jeugdzorg er naar eigen zeggen nu al
anderhalf jaar niet in om hun cijfers aan de pgb-monitor aan te leveren. De situatie die daardoor
ontstaat is dat nu juist geen enkel zicht is op de groep waar de impact van de 10-uurs maatregel met
afstand het grootst is.’
Passend aanbod
In de het beleid van VWS is het de bedoeling dat de kinderen die met de 10-uursmaatregel te maken
krijgen, passend zorgaanbod vinden bij de zorg in natura (ZIN). ‘Dat gebeurt gewoonweg niet’, zegt
Van Barschot. ‘Zorgkantoren kopen geen begeleidingszorg in voor 2014 omdat begeleiding in 2015
overgaat naar gemeenten. Zorgkantoor Agis zet dit letterlijk zo op haar eigen website. De hele tragiek
is dat in 2014 allerlei kleinschalige aanbieders failliet gaan door de maatregel en dat er dan in 2015
gemeenten naarstig op zoek gaan naar kleine flexibele aanbieders.’
Inventarisatie
Uit de inventarisatie van BVKZ blijkt ook wat de gevolgen zijn voor de aanbieders van pgbbegeleiding. De enquête is beantwoord door 108 respondenten, waarvan 64 pgb-bedrijven en 44 ZZPers. 68 van de 108 respondenten verwacht te moeten stoppen. De 29 bedrijven die verwachten hun
bedrijf te kunnen voortzetten, verwachten een gemiddeld omzetverlies van 58 procent.
door Wouter van den Elsen29 mei 2013
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nieuwsbrief Zorgvisie 30 mei 2013:
‘Bezuinig op ggz door schrappen managementlagen’
Schrap managementlagen en room zorgverzekeraars af. Dat zijn twee van de
bezuinigingsvoorstellen die cliëntenkoepel Platform GGZ vandaag naar minister Edith
Schippers van VWS stuurt.
Volgens Platform GGZ zijn kostenopdrijvende managementlagen niet meer nodig in de GGZ.
‘Vergelijk het met het CBF keurmerk voor goede doelenorganisaties: een beperkt percentage van de
inkomsten mag worden besteed aan de overhead. Zorgverzekeraars moeten erop sturen bij
zorginstellingen dat het geld wordt besteed aan de directe zorg aan de patiënt.’ Hiermee kan volgens
het platform een besparing worden gerealiseerd van circa 71 miljoen euro.
Zorgverzekeraars
Het Landelijk Platform GGz stelt ook voor dat zorgverzekeraars hun jaarlijkse rendementen op hun
reserves direct inzetten voor de inkoop van zorg. ‘Hierdoor blijft het geld niet in de kasvan de
verzekeraar maar vloeit het terug naar de zorg: dit betekent een opbrengst van circa 30 miljoen euro
voor de ggz.’
Declareren
Ook het declaratiesysteem moet worden aangepakt. Een paar minuten extra behandelen kan soms een
verdubbeling van het tarief opleveren. ‘Zorgverzekeraars moeten er op letten dat zorgaanbieders in de
ggz niet onnodig een te dure DBC in rekening brengen. Hiervoor is het noodzakelijk dat
zorgverzekeraars inzicht krijgen in het werkelijke aantal behandelminuten. Als de patiënt dan ook nog
eens de rekening controleert kan hiermee in de ggz circa 17 miljoen euro worden bespaard.’
Bezuiniging
Het Landelijk Platform GGz verwacht dat minister Schippers met bovengenoemde bezuinigings-
6
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
voorstellen concrete handreikingen heeft om kostenopdrijvende prikkels in het zorgsysteem aan te
pakken.
door Wouter van den Elsen29 mei 2013
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nieuwsbrief Holland Rijnland 4 juni 2013:
Portefeuillehoudersoverleg Sociale Agenda
Het Portefeuillehoudersoverleg Sociale Agenda kwam bijeen op woensdagmorgen 15 mei.
 Stuurgroep 3D. Er komt een stuurgroep 3D, die zich gaat bezighouden met de bestuurlijke
aansturing van het 3D-project. De portefeuillehouders Sociale Agenda hebben hiermee
ingestemd. Elke subregio (Rijnstreek, Leiden e.o. en Duin- en Bollenstreek) is hierin met een
kleine en een grote gemeente vertegenwoordigd. De voorzitter van het
portefeuillehoudersoverleg wordt tevens voorzitter van de stuurgroep. Met het project 3D
bereiden de Holland Rijnland-gemeenten zich voor op de overheveling van taken op het
gebied van werk, Wmo en jeugd.
 Toegang Sociaal Domein. De gemeenten kunnen aan de slag met de “Handreiking Integrale
Toegang Sociaal Domein”. Dit stuk is opgesteld bij de voorbereiding van de decentralisatie
van werk, Wmo en jeugd. Het bevat adviezen, aandachtspunten, knelpunten,
randvoorwaarden, doelen en tips en trucs om ervoor te zorgen dat burgers na de decentralisatie
zo goed mogelijk toegang hebben tot de gemeentelijke diensten op het gebied van werk, Wmo
en jeugd. De portefeuillehouders zijn zeer positief over de handreiking en adviseren daarom
het Dagelijks Bestuur het stuk door te sturen aan de gemeenten.
 Wmo. De portefeuillehouders hebben de brief besproken die staatssecretaris Van Rijn heeft
gestuurd over het beleid voor langdurige zorg en ondersteuning en de gevolgen hiervan voor
de lokale en regionale politiek.
Daarnaast hebben de portefeuillehouders afgesproken om in hun eigen gemeente te zorgen voor
voldoende politiek draagvlak om een ambtelijke uitwerking van de “Handreiking visie uitbreiding
Wmo” mogelijk te maken.
 Accres 2014 GGZ-regeling. De portefeuillehouders hebben nog geen besluit genomen over
de vraag of het budget voor enkele preventieve activiteiten op het gebied van de geestelijke
gezondheidszorg in 2014 mag stijgen. De gemeente Leiden voert deze uit voor de Holland
Rijnland-gemeenten (met uitzondering van Kaag en Braassem). Het onderwerp staat op 19
juni opnieuw op de agenda.
 Jongerenloket. Een meerderheid van de gemeenten vindt dat de zogeheten
“poortwachterfunctie” bij het Jongerenloket Holland Rijnland kan verdwijnen. Dit bleek bij de
bespreking van de evaluatie van het Jongerenloket Holland Rijnland. Met de
poortwachterfunctie probeert het loket jongeren af te houden van het aanvragen van een
uitkering.
De portefeuillehouders willen een sluitende aanpak voor jongeren, waarvan het Jongerenloket
niet noodzakelijkerwijs deel uitmaakt. De portefeuillehouders willen hiervoor een nieuw
voorstel met een nieuwe besluittekst, dat wordt behandeld in het portefeuillehoudersoverleg
van 19 juni. Hierin komt ook de poortwachterfunctie weer aan de orde. Het Jongerenloket
begeleidt jongeren tot 27 jaar bij een opleiding, werk of een combinatie hiervan.
 Jeugdwerkloosheid. De Holland Rijnland-gemeenten gaan door met het Actieplan
Jeugdwerkloosheid. De portefeuillehouders hebben daarom ingestemd met het
Activiteitenplan voor 2013. Dit dient als basis voor het opstellen van een plan van aanpak
voor 2014 en volgende jaren. De centrumgemeente Leiden heeft hiervoor namens de Holland
Rijnland-gemeenten een intentieverklaring ondertekend met het Rijk. De rijksoverheid trekt
voor de komende jaren 50 miljoen euro uit voor de bestrijding van de jeugdwerkloosheid.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nieuwsbrief Holland Rijnland 4 juni 2013:
Rijk, VNG en IPO eens over verantwoorde overgang naar nieuw
jeugdstelsel
Rijk, Vereniging Nederlandse Gemeenten en Interprovinciaal Overleg hebben een plan voor de
invoering van het nieuwe jeugdstelsel vastgesteld. Het transitieplan beschrijft de stappen die zij zetten,
in samenwerking met zorgverzekeraars en veldpartijen, voor een verantwoorde overgang naar het
7
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
nieuwe jeugdstelsel. Staatssecretarissen Martin van Rijn (VWS) en Fred Teeven (VenJ) hebben het
plan naar de Tweede Kamer gestuurd.
Continuïteit van zorg
Het nieuwe jeugdstelsel gaat op 1 januari 2015 in werking. Voor kinderen en gezinnen die voor die
datum reeds zorg ontvangen is geregeld dat zij in 2015 zorg blijven krijgen van dezelfde aanbieder.
Kinderen in pleegzorg kunnen gewoon bij dezelfde pleegouders blijven, ook na 2015. Rijk, VNG en
IPO hebben afgesproken welke stappen worden doorlopen om continuïteit van zorg te realiseren en de
frictiekosten te beperken. Voor 31 oktober 2013 worden in dat kader in alle samenwerkingsregio’s
transitie arrangementen gemaakt, gemeenten stellen dit arrangement op in overleg met de huidige
financiers (provincies en verzekeraars) en de relevante aanbieders. De onafhankelijke
Transitiecommissie Stelselherziening Jeugdzorg - onder leiding van Leonard Geluk - rapporteert aan
Rijk en VNG of de gemaakte afspraken voldoen. Als die commissie constateert dat de continuïteit van
zorg niet lijkt te worden gerealiseerd, zal het Rijk een aanwijzing geven aan de betreffende regio. Deze
aanwijzing houdt in welke transitieafspraken gemeenten onderling en met aanbieders verplicht zijn uit
te voeren.
Transitieplan
Het transitieplan beschrijft de activiteiten, mijlpalen en verantwoordelijkheidsverdeling met
betrekking tot zaken die nodig zijn voor het nieuwe stelsel zoals wetgeving, overgangsmaatregelen,
beleidsinformatie, kwaliteit en toezicht. Daarnaast geeft het plan aan hoe Rijk en VNG de
transformatie van de zorg zullen ondersteunen en faciliteren. Op weg naar het nieuwe stelsel blijven
Rijk, VNG en IPO met elkaar overleggen over de voortgang van het transitieplan zodat er zonodig
bijgestuurd kan worden.
Wetgeving
De Jeugdwet waarin het nieuwe jeugdstelsel wettelijk wordt geregeld, ligt nu bij de Raad van State
voor advies. Van Rijn en Teeven zullen het wetsvoorstel naar verwachting nog voor de zomer
aanbieden aan de Tweede Kamer. Zij hopen op een voorspoedige behandeling zodat het wetsvoorstel
uiterlijk 1 januari 2014 gepubliceerd kan worden. (bron: persbericht ministerie VZW, 14 mei 2013).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nieuwsbrief Zorgvisie 4 juni 2013:
Mantelzorger weet niet van recht op verlof
Bijna de helft van de mantelzorgers met een betaalde baan weet niet dat zij recht hebben op
extra verlofdagen. De combinatie van mantelzorg en betaald werk zit in een verdomhoek. Dat
blijkt uit een onderzoek van vakbond CNV Dienstenbond.
Mensen die de zorg voor een naaste combineren met een baan, weten vaak niet dat ze recht hebben op
vrije dagen, zo blijkt uit het onderzoek van de CNV Dienstenbond. Uit het onderzoek blijkt ook dat
ongeveer 80 procent van de werkende mantelzorgers moeilijkheden ondervindt bij het combineren van
hun baan en zorgtaken. Bijna een derde geeft aan dat mantelzorg op het werk niet bespreekbaar is,
aldus de vakbond.
Wettelijk
Bijna de helft van de werkende mantelzorgers is niet op de hoogte van de wettelijke verlofregelingen.
Volgens de CNV moeten de wettelijke regelingen rond mantelzorg beter onder de aandacht moeten
worden gebracht.
Mantelzorgclaim
Een groep notarissen en advocaten heeft een meldpunt voor mantelzorgers
geopend:mantelzorgclaim.nl. Volgens hen zijn mantelzorgers niet goed geïnformeerd over de
mogelijkheid om fiscaal gunstig te erven van hun ouder. Bovendien is de wetgeving gebrekkig en
bevat onduidelijkheden, aldus de advocaten. Het meldpunt is bedoeld om de problemen waar
mantelzorgers tegenaan lopen in kaart te brengen.
door Carolien Stam3 jun 2013
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------Linked in Wmo prof 5 juni 2013:
Op de bres voor een nieuwe zorg?! Hoe de zorg zichzelf opnieuw moet
uitvinden in tijden van verandering
Roel Schulte
8
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
Onlangs was ik bij een netwerkbijeenkomst gericht op het versterken van de inclusie van mensen met
een beperking. Blanco en open ben ik aangeschoven in dit gezelschap en anderhalf uur later liep ik
vol, verward en ook wel teleurgesteld weer naar buiten.
Wat viel mij zo op? Allereerst de enorme passie en betrokkenheid bij de kwetsbare medemens. Het
lijkt wel alsof niets teveel is om te doen, energie in overvloed, eindeloze, tomeloze inzet!
Hartverwarmend om mee te maken!
Daarna werd me iets anders duidelijk. Veel van de betrokkenheid lijkt uit boosheid en frustratie voort
te komen. Boosheid over tekortschietende regels, te weinig geld, te hoge stoepen, niet aansluitende
treinperrons. Frustratie over slechte samenwerking tussen ambtelijke organen, onduidelijke
procedures, in regels verstrikte mensen. Jammer genoeg lijkt de boosheid aan de bron te liggen van de
betrokkenheid. Vanuit boosheid kun je niet kijken want dan zie je alleen je eigen gelijk!
Een niveau dieper viel me op dat de aanwezigen eigenlijk vooral bezig zijn met het benadrukken van
rechten: ‘we hebben recht op…’ Dit past bij de verzorgingsstaat van de voorbije 20 jaar. Eigenlijk is er
die avond bijna geen aandacht besteed aan de ommezwaai die gaande is richting een
participatiemaatschappij: ‘ik neem deel aan de maatschappij en ik draag bij wat ik kan bijdragen…’.
Wmo en participatiewet kennen een fundamenteel ander uitgangspunt dan de verzorgingsstaat. Niet
langer staan alleen rechten centraal maar wordt er ook gekeken wat echt nodig is en wat iemand zelf
kan. Het pijnlijke vind ik dat daarmee de betrokkenen het risico lopen in een achterhoedegevecht te
belanden waarin vanuit boosheid de aandacht vooral gaat naar wat er verloren dreigt te gaan van dat
wat is opgebouwd in de verzorgingsstaat. Zo wordt er onvoldoende gekeken naar de nieuwe realiteit
van de participatie-maatschappij. Die nieuwe realiteit kent schaduwkanten, zeker. Maar ze biedt ook
mogelijkheden voor een voorhoede die bereid is mee te denken binnen de nieuwe kaders.
De aanwezige gemeente-vertegenwoordiger had de ondankbare taak om alle ‘aanvallen’ te
weerleggen: waarom is er niet meer geld, jullie gaan ‘ons’ geld misschien wel gebruiken voor een
ander doel, wij hebben recht op… Het leek wel alsof niemand kon horen dat die gemeente er ook niets
aan kan doen dat er in Den Haag een kwart van het Wmo budget afgehaald wordt.
Ik miste bovenal het kritisch bevragen van elkaar. Iets wat me vaker opvalt bij dit soort
netwerkbijeenkomsten. Het lijken vooral plekken om aan elkaar je eigen gelijk te laten zien. En veel
minder om van elkaar te leren om nog beter te kunnen worden. Er is niet één keer een vraag gesteld
waarom iets een succes is. Wat is er nodig om het elders ook mogelijk te maken? Hoe kunnen de
aanwezigen bijdragen om het tot een nog groter succes te maken? De meerwaarde van de bijeenkomst
wordt daarmee onvoldoende benut. Het publiek blijft een toehoorder in plaats van uitgenodigd te
worden bij te dragen aan nieuwe oplossingen of inzichten.
Ik gun alle betrokkenen dat ze hun bezieling en betrokkenheid kunnen koppelen aan de huidige,
nieuwe, realiteit. Zodat men, misschien zelfs samen met de gemeenten, kan zoeken naar nieuwe
vormen van inclusie. Want dat is zeker ook een van de uitgangspunten onder de nieuwe wetten:
minder collectief, meer geïntegreerd, meer samen in de reguliere maatschappij. Maar die
mogelijkheden ontstaan alleen als men bereid is te kijken naar mogelijkheden in plaats van te strijden
vanuit boosheid. Nieuwe mogelijkheden dienen zich alleen aan als men bereid is van elkaar te leren en
samen te werken aan een nieuwe invulling van de zorg. Vanuit deze inspiratie organiseren we een
werkconferentie op 28 juni (zie www.verwondering.nu) waarin we samen met de aanwezigen willen
zoeken naar nieuwe vormen van zorg die aansluiten bij de nieuwe realiteit.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Binnenlands Bestuur 5 juni 2013:
VNG-CONGRES STUURT KABINET TERUG NAAR ONDERHANDELINGSTAFEL
Margot Limburg 05 jun 2013 Met overgrote meerderheid hebben de leden van de VNG op het
jaarlijkse congres de resolutie van het bestuur overgenomen. Gemeenten zullen het sociaal en
zorgakkoord niet uitvoeren als het kabinet niet tegemoetkomt aan de condities in de resolutie.
Onderhandelingen
Een bijna communistische meerderheid van 97,67 procent van de vergadering stemde in met de 13
punten die de VNG onder leiding van commissievoorzitter Werk en Inkomen Jan Hamming tot stand
kwam. Een motie die erin voorzag dat gemeenten bij de onderhandelingen rondom het sociaal akkoord
betrokken worden, redde het net niet.
Geen nieuwe cao
De gemeenten zullen dus niet zonder meer het sociaal akkoord uitvoeren. In de 13 punten wordt onder
9
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
meer gezegd dat gemeenten af willen van de verschillende groepen aan de onderkant van de
arbeidsmarkt: één regeling moet één regeling zijn. Ook moet er geen nieuwe cao komen voor
arbeidsgehandicapten. Deze zaken staan wel in het sociaal akkoord, of in ieder geval in de uitwerking
van de sociale partners. En dus zal er gesproken moeten worden tussen rijk, werkgevers en
werknemers over deze 13 punten.
Metafoor met zijwieltjes
Minister Asscher kwam naar Zwolle met een metafoor over een kind dat leert fietsen met zijwieltjes.
De ouder heeft de hand in de nek, laat het kind niet vallen, maar laat het wel langzaam los. Zo ziet hij
ook de rol van gemeenten. 'Gemeenten kunnen hun burgers de zijwieltjes leveren en het stuur in
handen geven.’ Asscher heeft het volste vertrouwen dat gemeenten hun burgers niet laten vallen.
Met elkaar
Hij benadrukte nog eens het belang van het sociaal akkoord ten opzichte van het regeerakkoord. De
werkgevers doen mee, het mkb doet mee en ze leggen zich vast op het creëren van banen. Daardoor
komen er meer kansen voor mensen die aan de zijkant staan, aldus de minister. Op de 13 punten in de
resolutie van de VNG ging hij niet in, wel herhaalde hij de woorden die zijn staatssecretaris Klijnsma
een dag eerder in Binnenlands Bestuur bezigde 'hier moeten we met elkaar uitkomen.'
Fijntjes
Asscher ziet in de Werkkamer hét instrument waar gemeenten, werkgevers en werknemers de
werkbedrijven vorm gaan geven. Wat hem betreft kan vrijdag al het overleg in de werkkamers van
start gaan. VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma wees de minister er fijntjes op dat ze het daar van
harte mee eens is, maar dat ze dan wel vandaag of morgen een reactie verwacht van Asscher op de
VNG-resolutie. Zo ver kwam het niet. Asscher was al weer op weg naar Den Haag toen de resolutie de
steun bleek te hebben van bijna het gehele congres. En daarna bleef het stil vanuit het ministerie.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nieuwsbrief Zorgvisie 6 juni 2013:
Menzis start online portaal voor ggz-hulp
Zorgverzekeraar biedt leden een portaal voor meer zelfregie en zelfhulp bij beginnende of lichte
psychische klachten. Is professionele hulp nodig, dan wijst het portaal de weg in de ggz.
Op het portaal Menz en Geest staat informatie over allerlei psychische klachten en aandoeningen.
Een zelftest geeft inzicht in de ernst van de klachten: gering, mild of ernstig. Afhankelijk van de
zwaarte volgt een advies. Ook kunnen mensen aan de slag met psycho-educatie en zelfhulpcursussen.
Al deze instrumenten zijn gratis en anoniem te gebruiken. Mensen die niet bij Menzis verzekerd zijn
mogen er ook gebruik van maken. Menz en Geest biedt hiermee de mogelijkheid om eerst zelf de
klachten beter te verkennen en aan te pakken. Zo kan afhankelijkheid van professionele hulp wellicht
worden voorkomen.
Aanbod ggz-aanbieder
Daarnaast schept Menz en Geest duidelijkheid in het aanbod van ggz-aanbieders en de vergoedingen
die voor deze zorg gelden. Op het portaal staat het aanbod in de ggz overzichtelijk weergegeven, met
daarbij informatie over hoe zij van dat aanbod gebruik kunnen maken. Het portaal is ook ontwikkeld
om huisartsen te ondersteunen. Zij, of de praktijkondersteuners, kunnen bij de behandeling van hun
patiënten gebruikmaken van de instrumenten die op het portaal staan, zoals de zelftest, psychoeducatie en de zelfhulpcursussen.
Informatie en zelftest
De medische informatie en de zelftest zijn wetenschappelijk onderbouwd en ontwikkeld door de Vrije
Universiteit Amsterdam, onder leiding van professor Pim Cuijpers, hoogleraar klinische psychologie
en hoofd afdeling klinische Psychologie VUmc. De zelfhulptools zijn ontwikkeld door MindDistrict
en geaccordeerd door de VU. MindDistrict geldt als een van de belangrijkste leveranciers van emental-health-producten in Nederland.
door Mark van Dorresteijn5 jun 2013
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nieuwsbrief Zorgvisie 6 juni 2013:
Van Rijn roept wethouders op tot samenwerking
10
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
Staatssecretaris van Rijn (VWS) roept wethouders op om elkaars denk- en ontwikkelkracht te
benutten bij bijvoorbeeld de samenwerking met zorgverzekeraars en huisartsen. Die oproep
deed hij tijdens een congres met zo’n honderd wethouders in Ede.
Gemeentebestuurders moeten zich de komende anderhalf jaar maximaal inspannen om de
decentralisatie van de langdurige zorg te laten slagen. ‘Samen staan wij aan de vooravond van een
immense operatie. Samen moeten we een megaklus klaren. Samen met u wil ik zorgen voor een
omslag in het denken in onze samenleving. De kern van de hervormingen is een nieuwe zienswijze op
de langdurige zorg’, aldus Van Rijn.
Zachte landing
Van Rijn: ‘Er zijn nu al veel mooie voorbeelden bekend van gemeenten die wijkteams hebben
ingericht en daarmee een structuur hebben gebouwd om burgers integraal te ondersteunen. Ik
ondersteun dit ook door 50 miljoen euro voor wijkteams beschikbaar te stellen. Bij de voorbereiding
op de implementatie is het gesprek met de burger over de overgang heel belangrijk. Laten we met
elkaar zorgen voor een zachte landing voor deze burgers.’ Daarbij zal de gemeente een grotere
beleidsvrijheid krijgen dan nu. ‘U kunt namelijk alleen een adequate ondersteuning van burgers
organiseren als u beschikt over een grote beleidsruimte. De huidige Wmo biedt een prima basis voor
de toekomst, maar op onderdelen zijn aanpassingen noodzakelijk.’
Eigen verantwoordelijkheid burger
Als voorbeeld om de burger voor te bereiden noemt Van Rijn het vervangen van de compensatieplicht
uit de huidige wet door een maatwerkvoorziening in de nieuwe wet. ‘Dit benadrukt dat er echt iets
verandert. De eigen verantwoordelijkheid van de burger wordt hiermee zwaarder benadrukt en de
gemeente krijgt een meer expliciet houvast om dit een onderdeel van de afweging te laten zijn.’
door Mark van Dorresteijn5 jun 2013
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nieuwsbrief Kluwer-Schulinck 6 juni 2013:
VNG stelt voorwaarden aan kabinet
Gisteren
Pas als het kabinet voldoet aan dertien voorwaarden wil de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten (VNG) overleggen over uitvoering van het zorg- en sociaal akkoord. Dat besloten de
leden woensdag in ruime meerderheid tijdens het VNG-congres in Zwolle.
Een van de voorwaarden is dat een aangekondigde korting van 89 miljoen euro op het gemeentefonds
voor huishoudelijke hulp wordt geschrapt. Ook willen de gemeenten dat er één regeling komt voor de
'onderkant van de arbeidsmarkt'.
Voldoende budget en genoeg beleidsvrijheid
Commissievoorzitter Jan Hamming was helder over de dertien voorwaarden. ,,Er moet voldoende
budget zijn en genoeg beleidsvrijheid zonder nieuwe regeltjes uit Den Haag. Het kabinet moet ingaan
op deze condities. Pas dan gaan we praten.''
Sociaal akkoord vergroot bureaucratie
Veel leden toonden zich op het congres verbolgen over het feit dat het sociaal akkoord is vastgesteld
zonder inbreng van de VNG. Volgens Hamming wordt door dit akkoord de bureaucratie juist vergroot.
Ruim 97 procent van de VNG-leden meent dat de gemeenten pas in staat zijn de taken op het terrein
van werk en zorg goed uit te oefenen als aan deze 13 voorwaarden is voldaan. Ook willen ze dat niet
opnieuw financiële risico's bij gemeenten worden neergelegd. De 13 voorwaarden van de VNG zijn:
1. Eén regeling voor de 'onderkant' van de arbeidsmarkt, dus geen aparte regelingen en regimes
voor arbeidsgehandicapten.
2. Geen landelijke indicatiestelling: gemeenten organiseren dat zelf, dan wel in regionaal
verband.
3. De arbeidsmarktregio bepaalt zelf de wijze van organisatie en samenwerken binnen de regio.
4. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de organisatie van de participatie van de onderkant van
de arbeidsmarkt.
5. Het Rijk zorgt ervoor dat werkgevers voldoende werkplekken organiseren voor de onderkant
van de arbeidsmarkt.
6. Het Rijk zorgt voor een toereikend macrobudget en zorgt ervoor dat gemeenten daarover tijdig
worden geïnformeerd.
7. Er komt geen afzonderlijke cao voor de onderkant van de arbeidsmarkt.
8. Voor 'beschut werk' is de beloning maximaal 100 procent van het wettelijk minimumloon.
11
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
9. De financiering van de pensioenen van de sector sociale werkvoorziening wordt duurzaam
opgelost.
10. Geen korting van 89 miljoen euro op het gemeentefonds ten behoeve van de huishoudelijke
hulp.
11. Wettelijke instrumenten en beleidsvrijheid om te zorgen dat de maatschappelijke
ondersteuning terecht komt bij mensen die het niet zelf kunnen regelen en/of het niet zelf
kunnen betalen.
12. Geen schotten in de budgetten (Huishoudelijke Hulp, Jeugd GGZ).
13. Proportionele inspectietaken.
Bron: ANP
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nieuwsbrief Kluwer Schulinck 6 juni 2013:
Klijnsma onderzoekt tegenprestatie bijstand
Gisteren
Staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken laat onderzoeken hoe gemeenten omgaan met
het vragen van tegenprestaties aan bijstandsgerechtigden. Ze heeft dat woensdag in de Tweede
Kamer gezegd. Die had op zo'n onderzoek aangedrongen, net als de FNV.
In het regeerakkoord is afgesproken dat aan bijstandsontvangers een tegenprestatie gevraagd kan
worden. Volgens de VVD vullen gemeenten dat op hun eigen manier in en is er sprake van willekeur.
VVD-Kamerlid Sjoerd Potters wil dat iedereen met bijstand daar iets voor gaat terugdoen,
bijvoorbeeld koffie zetten in een verzorgingshuis of klaar-over zijn voor schoolkinderen. Anderzijds
zijn er signalen dat sommige gemeenten bijstandsgerechtigden met behoud van uitkering werk laten
doen waarmee ze reguliere banen verdringen. Onderzoek van de FNV duidt daar op.
Klijnsma wil meer houvast bieden aan gemeenten
Klijnsma wil met criteria komen die de gemeenten meer houvast bieden. De term 'willekeur' vindt zij
overigens te zwaar. VVD'er Potters kreeg van onder meer D66 en CDA de kritiek dat hij beleid dat al
in gang is gezet, presenteert als een koerswijziging. Ze verweten hem de gemeenten te weinig
beleidsruimte te willen geven. Ook Klijnsma onderstreepte dat ze niet alles van bovenaf wil opleggen.
Voor zomer bekend wie onderzoek doet
Klijnsma laat de Kamer voor de zomer weten wie het bijstandsonderzoek gaat verrichten. Ze neigt er
niet toe dit door de Inspectie SZW (de vroegere Arbeidsinspectie) te laten doen, zoals een aantal
Kamerfracties wil. De Inspectie kijkt volgens haar vooral naar dingen die misgaan, terwijl Klijnsma
ook in kaart wil laten brengen welke gemeenten het goed doen. De staatssecretaris wil in het
onderzoek ook laten nagaan of bijstandsgerechtigden zelf suggesties kunnen gaan doen over de
tegenprestaties die zij in ruil voor hun uitkering willen leveren.
Bron: ANP
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Nieuwsbrief Binnenlands Bestuur 10 juni 2013:
KABINET KOMT GEMEENTEN VOORLOPIG NIET TEGEMOET
Margot Limburg 07 jun 2013
Gemeenten zullen worden betrokken bij de uitwerking van het sociaal akkoord en het zorgakkoord.
Dat schrijft het kabinet in een brief aan de Kamer als reactie op de resolutie die afgelopen week tijdens
het VNG-congres werd aangenomen. Concrete toezeggingen doet het kabinet echter nog niet.
Gezamenlijk uitwerken
Op het VNG-congres stemden de gemeenten zich massaal in met een resolutie die 13 punten
telde waaraan moet worden voldaan om gemeenten ‘in staat te stellen om hun taken op het terrein van
werk en zorg goed in te kunnen vullen.’ Het kabinet zegt in een reactie de gesprekken met de VNG
voort te willen zetten ‘in het verlengde van het sociaal akkoord en het zorgakkoord’. De uitwerking
van de akkoorden vindt gezamenlijk plaats, aldus het kabinet. Dus ‘met gemeenten, sociale partners en
het kabinet’.
Gemeente-cao
Die gesprekken zullen nog niet eenvoudig worden. Zo staat er sociaal akkoord dat mensen die beschut
werken een beloning krijgen ‘conform de gemeente-cao’. Gemeenten zijn hier geen voorstander van.
Ze willen sowieso af van de schotten tussen beschut, niet-beschut, wajong en ‘gewoon’ Wwb. En een
nieuwe ‘cao beschut werk’ optuigen vinden de gemeenten ook geen goed plan.
Indiceringsorgaan
12
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
Verder hebben werkgevers en werknemers na het tekenen van het sociaal akkoord aangegeven dat het
indiceren van arbeidsgehandicapten het best zou kunnen gebeuren door een nieuw rijksorgaan,
gevormd uit het Ciz en het UWV. Gemeenten willen die indicatie zelf, in regionaal verband
organiseren. Voor de gemeenten is het verder belangrijk dat zij verantwoordelijk worden en de regie
krijgen over de manier waarop de arbeid aan de onderkant van de arbeidsmarkt georganiseerd wordt.
Werkkamers
Het kabinet is het met de gemeenten eens dat er snel gestart moet worden met de uitwerking van de
Werkkamers, waar belangrijke zaken als de werkbedrijven uitgewerkt moeten worden. Tijdens het
congres riep minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken de gemeenten zelfs op hier 'vrijdag al' mee
te beginnen. VNG-voorzitter Jorritsma benadrukte toen fijntjes dat gemeenten dit best willen, maar dat
het kabinet dan wel snel met een reactie op de 13 punten uit de resolutie zou moeten komen. Met deze
brief aan de Kamer is die reactie er. Nog niet duidelijk is of de reactie ook naar tevredenheid van de
gemeenten is.
89 miljoen euro
Voor wat betreft het zorgakkoord gaat het naast beleidsvrijheid en ontschotting ook over veel geld. De
voorgenomen bezuiniging in het regeerakkoord op de huishoudelijke hulp wordt in het zorgakkoord
‘verzacht’. Maar de rekening van 89 miljoen euro komt bij de gemeenten te liggen. Gemeenten willen
die korting op het gemeentefonds van tafel. Het kabinet benadrukt in de Kamerbrief dat het
gemeentefonds al met 530 miljoen verhoogd is ‘ten opzichte van het regeerakkoord’. In augustus
zullen de gesprekken over deze 89 miljoen euro wat betreft het kabinet pas voortgezet worden ‘in het
brede kader van de financiële besluitvorming’.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Discussie Linked-in begonnen door Marco Carl van Stralen 10 juni 2013:
Moeten we ons zorgen maken? (n.a.v. opiniestuk Martin Sommer, Volkskrant,
9-6-'13)Het geld is op, en dus moet het roer om bij de gemeente. Martin Sommer ziet het met
argusogen aan: bestuurlijke decentralisatie, draait volgens hem uit op postmoderne ambtenarij en
willekeur. 'Nu hebben we de verfoeide indicaties. Straks komt die ene ambtenaar bij wie je maar moet
afwachten hoe zijn pet staat.'
Sommer: 'Burgerkracht klinkt redelijk, maar leidt tot chaos en willekeur'
Door: Martin Sommer − 09/06/13, 09:34
OPINIE Het geld is op, en dus moet het roer om bij de gemeente. Martin Sommer ziet het met
argusogen aan: bestuurlijke decentralisatie, draait volgens hem uit op postmoderne ambtenarij
en willekeur. 'Nu hebben we de verfoeide indicaties. Straks komt die ene ambtenaar bij wie je
maar moet afwachten hoe zijn pet staat.'
Drieduizend burgemeesters, wethouders, raadsleden, ambtenaren en verdere overheidsdienaren zaten
woensdag bijeen in de IJsselhallen in Zwolle. De zaal was donker, de muziek van Fleetwood Mac
zwol aan. In de uitgestrekte voorhal de gebruikelijke kermis van kramen met duurzame stroom,
iedereen aan de glasvezel en gratis flessen rosé bij adviesbureaus.
In institutioneel Nederland is het altijd moeilijk vast te stellen waar je nu weer bent beland. Ik
zou zweren dat hier verkiezingen moesten worden gewonnen, maar dit was het jaarcongres van de
VNG, vakbond van Nederlandse gemeenten.
Voorzitster Annemarie Jorritsma vertelde de duistere zaal dat alles anders wordt in de
gemeenten. 'Oud en vertrouwd bestaat straks niet meer.' Gemeenten gaan de langdurige zorg
overnemen, de jeugdzorg en wat in jargon de onderkant van de arbeidsmarkt heet: Wajong en de
sociale werkplaatsen. Een enorme klus, en dat voor eenderde minder geld dan het nu kost. Maar dit is
Nederland en dus kan het niet zonder de zaak radicaal ondersteboven te gooien. In het China van Mao
hadden ze de vier moderniseringen, hier bij de VNG gaat het om niet minder dan de 'drie
decentralisaties'.
Burgerkracht
Over vijf jaar herken je volgens Jorritsma je eigen gemeente niet meer. Ambtenaren werken misschien
niet eens meer op het stadhuis. Je komt ze tegen op straat, in een bedrijf of bij een stichting. Men
spreekt van de kanteling, horizontalisering hoorde ik, of ook wel burgerkracht. Het komt erop neer dat
u zichzelf gaat besturen. Het geld is op en er wordt een theorie bij bedacht. Jorritsma had het in haar
speech over 'zeventien miljoen ambtenaren', en over 'een avontuur'. Daar werd ik knap zenuwachtig
13
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem
van. Avonturen van de Nederlandse overheid, die willen nog wel eens eindigen in een parlementaire
enquête.
De gemeenten hebben terechte zorgen, daar niet van. Onlangs werd een sociaal akkoord
gesloten, plus een zorgakkoord. Allebei met een hele batterij bestuurders en belangen. Een deel
daarvan zat in Zwolle keurig op de eerste rij naar Fleetwood Mac en Jorritsma te luisteren, de FNV en
het MKB, naast de ministers Asscher en Plasterk. De voorzitter van de SER bezong de prachtige
unanimiteit van die akkoorden. Maar de gemeenten hadden er niet aan meegedaan en moeten alles wel
uitvoeren.
Ik sprak Jan Hamming, burgemeester van Heusden en VNG-onderhandelaar. Hij zei dat de
gemeenten langdurig werklozen aan de slag moeten zien te krijgen. Maar in het sociaal akkoord zijn
alweer vier typen werklozen onderscheiden. Waarom? Onderhandelingsresultaat, belangen en
verworven rechten. In Heusden was hij bij een mevrouw met zogeheten multiproblematiek. Wekelijks
32 helpers op bezoek, van 32 instellingen, uit 32 potjes gefinancierd. Die mevrouw heeft een dagtaak
aan haar helpers en komt aan de multiproblematiek niet meer toe. Plus nog het circus van indicaties en
protocollen. Met die mooie unanimiteit van het zorgakkoord en al die betrokken instanties leek het mij
een vrome wens om daar een eind aan te maken. Maar Jan Hamming was strijdbaar. 'Die instituties
moeten worden gesloopt.'
Scootmobiel
En nu preekt de gemeente dus de revolutie. Maatwerk, zei Jorritsma. Prima. Eén thuiscoach in plaats
van 32. Heel goed. De gemeente moet 'nee' kunnen zeggen, aldus de VNG-directeur laatst op de radio.
Dat kan namelijk nu niet. Die ambtenaar, die straks niet eens meer op het stadhuis werkt, komt bij u
thuis overleggen of u een scootmobiel nodig hebt. Nu heeft u daar nog recht op van de AWBZ.
Binnenkort niet meer. Aan de keukentafel kunt u de vraag verwachten: zeg, die aardige buurvrouw die
ik net achter de heg zag, kan zij de boodschappen niet even doen?
Het idee is dat u zo veel mogelijk zelf gaat doen. Burgerkracht immers. Dat klinkt redelijk maar
is het niet. Nu hebben we de verfoeide indicaties. Straks komt die ene ambtenaar bij wie je maar moet
afwachten hoe zijn pet staat. De maatstaf is weg. Niet alleen betekent dat rechtsongelijkheid, die
rechtsongelijkheid wordt ook nog eens toegejuicht. Zes weken geleden pleitte minister Plasterk nog
geharnast voor de eenheidsworst van honderdduizend-plus gemeenten. Op het VNG-congres
onderstreepte Plasterk dat iemand in Oost-Groningen heel andere wensen heeft dan iemand in
Amsterdam.
De burger moet het zelf uitmaken, is de ideologie. Het klinkt even schitterend als vals. Die
sturende burger zijn eigen burgemeester laten kiezen, is in Nederland nog altijd een participatiebrug te
ver. Herman Tjeenk Willink, voormalig vicevoorzitter van de Raad van State, waarschuwde steeds
opnieuw dat het Nederlandse idee van burgerschap zwak ontwikkeld is. We hebben een overheid en
verder is het aanrommelen. Dat mag je wel zeggen. Als overheidsvoorzieningen afhangen van de
omgeving is de rechtspraktijk willekeur. Vroeger bepaalde de pastoor of je in aanmerking kwam voor
de bedeling. Zo direct is het een postmoderne ambtenaar.
Het lijkt allemaal sprekend op het nieuwe leren. Ook toen moest er worden bezuinigd en ontbrak
het aan een helder idee, namelijk van wat onderwijs eigenlijk behelst. Kennis was immers
contextgebonden. De oplossing was dezelfde als nu. Het onderwijs kwam uit de leerlingen zelf, zoals
het bestuur nu uit de burger opwelt. 'Zeventien miljoen ambtenaren.' De rest laat zich voorspellen.
Eerst gaan de adviesbureaus uit de Zwolse voorhal veel geld verdienen. Daarna valt het tegen met het
burger-zelfbestuur. Vervolgens weten de ambtenaren niet wat ze moeten. Het zal eindigen in
verwarring, chaos en heimwee.
Niet de burger in Nederland is in de war, maar het openbaar bestuur.
Martin Sommer is politiek commentator van de Volkskrant.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
14
Nieuwsbrief 27 Wmo-adviesraad Kaag en Braassem