Visieteam kerkenraad Oosterparkkerk

Gereformeerde Kerk Amsterdam-Centrum
Oosterparkkerk
Oosterpark 4
Scriba: J.L.C. Groenenberg
p/a Oosterpark 5 -1091 AC Amsterdam
tel 020 4688642 - e-mail: [email protected]
Amsterdam, 2004
Beste lezer,
Hierbij ontvangt u het visiedocument ‘Gemeente-zijn’ Oosterparkkerk.
Naar aanleiding van de gemeentevergaderingen over gemeente-zijn heeft de
kerkenraad zich bezonnen op de visie en missie en waarden van de gemeente.
Het document dat in uw handen is, geeft antwoord op de vragen en
opmerkingen die op de gemeenteavonden zijn gesteld en op discussies in
gemeente en kerkenraad.
Bovenal hebben we ons laten inspireren door bijbel en gebed.
We vertrouwen erop hiermee een document neer te leggen dat dient als
leidraad voor ons gemeente-zijn in Amsterdam, als lichaam van Christus, in de
21e eeuw, Christus volgend.
Dit document is in april tot juni 2004 met de gemeente besproken.
Met hartelijke groet,
Namens de kerkenraad
Jaap Groenenberg
visiedocument
‘Gemeente-zijn’ Oosterparkkerk
Amsterdam, 4 april 2004
2
1. Missie statement
visie
Amsterdam(mers) verbinden met Jezus Christus. 1
missie
“Jezus zeide tot hem: Ik ben de weg de waarheid en het leven; niemand komt tot de
Vader dan door Mij.” (Johannes 14,6)
De gemeente van Amsterdam-Centrum is een gemeente van Jezus Christus. Wij
willen als kerk een plek zijn waar bijbelse verkondiging, lofprijzing, aanbidding en
gebed centraal staan.
Ons verlangen is te groeien in geloof, liefde en dienstbaarheid aan elkaar en onze
medemens.
Wij willen de mensen in Amsterdam bereiken met het nieuws van Gods verlossing
door Jezus Christus en verwelkomen een ieder om dit met ons te delen.
Als kerk in de 21e eeuw verwachten wij de terugkomst van Jezus Christus en de
vestiging van zijn Vrederijk hier op aarde.
2. Waarden
We staan op de gereformeerde bodem, met de belangrijkste waarden: Sola fide, sola gratia,
sola scriptura. De bijbel staat vol met waarden en ook de belijdenissen staan er vol mee. We
leggen hier de nadruk op een aantal waarden die voor onze situatie erg relevant zijn:
Genade
Dé bron van leven is de genade van het kruis van Jezus Christus. Dat is het hart van
het evangelie. Die genade ontvangen én doorgeven is essentieel voor het christelijk
geloof en vraagt om oefening (Rom. 1:16,17; Opb 12:11). Genade richt de aandacht
op Jezus Christus en van onszelf af. Twee grote valkuilen voor ons en onze
samenleving zijn moralisme aan de ene kant en relativisme aan de andere kant. Deze
eerste waarde laat ons starten bij het hart van God: Jezus Christus. Het bewaart ons
bij het hart van evangelie: denken, leven en handelen vanuit genade.
Overgave
Als we in Christus geloven, mogen we weten dat we door Zijn genadige liefde zijn
verlost (Johannes 3:16). Christus is de wijnstok, wij zijn de ranken (Johannes 15: 5)
Wij zijn geen ranken omdat wij vrucht dragen, maar we zijn ranken omdat wij in
Christus zijn. Wij kunnen echter alleen vrucht dragen door aan de Ware Wijnstok,
Jezus Christus, verbonden te blijven (Johannes 15: 4 en 5). Met Christus verbonden
zijn, in Hem blijven, vraagt om overgave. Het aannemen en het drinken van het
levende water dat Christus geeft, is een bron van overvloed voor het eeuwige leven
(Johannes 4:14). Dan zijn wij het niet langer zelf, die leven, maar Christus in ons
(Galaten 2: 20) en kunnen we werkelijk eropuit gaan en vrucht dragen (Johannes
1
De apostelen verbinden mensen met Jezus Christus; m.n. Paulus hamert er steeds weer op
dat we in Christus zijn. Wij en de overige Amsterdammers hebben diezelfde binding met
Jezus Christus nodig om tot leven te komen, om mens te zijn zoals God het bedoelde in een
gebroken en gefragmenteerde wereld. Verbonden aan Jezus kun je ook vruchten dragen die
waardevol en blijvend zijn (Joh 15)
3
15:16). Deze tweede waarde is de andere kant van de eerste waarde: genade. Genade
vraagt om overgave en toewijding. Hier ligt voor ons het hart van het christen-zijn:
komen tot overgave aan Christus.
Samen
Ieder heeft z’n eigen gaven en beperkingen. Samen zijn we een beeld van God (Ef.
4:16). Het is een uitdaging zo gemeente te zijn dat ieder ingeschakeld wordt, en het
is een uitdaging zo beschikbaar te zijn voor de Here dat Hij je kan gebruiken in zijn
gemeente. Dit betekent voor ons dat de kerk een gemeenschap wil zijn (Ef.3,17-19).
Toerustend leiderschap
We zijn geroepen om elkaar toe te rusten om God te dienen en het lichaam van
Christus op te bouwen (Ef 4:12). We ontvangen en gaan voorop om door te geven.
Toerustend leiderschap schakelt iedereen in en maakt actief; het geeft je handvatten
in handen om genade te laten doorwerken in je leven. Aan de basis hiervan zien wij
ambtsdragers functioneren als geestelijke leiders, gericht op samenhang en groei van
de gemeente en haar leden.
Dienstbaarheid
Ons doel is dat iedereen in zijn leven voldoende rust ervaart om God te eren, elkaar
lief te hebben, een taak in de gemeente op zich te nemen en dienstbaar te zijn in de
samenleving. Daarom willen we als gemeente ieder graag zo inschakelen dat dit
werkelijkheid wordt. Dienstbaarheid door de vrijheid in Christus om daarin te groeien
naar boven, naar binnen en naar buiten.
Vernieuwing
Bij deze waarde gaat het om vernieuwing van ons mens-zijn in al z’n aspecten.
Geestelijke vernieuwing, vernieuwing en verdieping in de relatie met God,
vernieuwing in de relaties naar elkaar en in ons hele leven.
We merken dat het niet automatisch gaat om het evangelie van het kruis centraal te
stellen. We maken keuzes die dicht aansluiten bij Gods gaven, onze mogelijkheden,
onze beperkingen en we zoeken ernaar díe vorm te kiezen die het beste helpt om de
inhoud centraal te stellen. Elke vorm is dienstbaar aan de inhoud met de bedoeling
dat gelovigen groeien en een proces van geestelijke vernieuwing meemaken in hun
leven. Dat betekent waardering voor de krachtige elementen in de traditie en onze
gewoontes, openheid naar de samenleving, en in alles ruimte voor de Heilige Geest.
Uitzenden
Om Amsterdam te kunnen verbinden met Jezus Christus, moeten we gemeenteleden
opdracht geven om het evangelie verder te brengen in trouw aan de grote opdracht:
ga heen, maak alle volken tot mijn discipelen… (Mt 28). Hierin willen we onze Heer
Jezus navolgen: zoals de Vader mij zendt, zo zendt ik ook u (Joh.20:21). Dit geldt
voor kringen die een paar mensen uitzenden om een nieuwe kring te starten, dat
geldt voor gemeenteleden die na een aantal jaar van training gaan verhuizen naar een
nieuwe woonplaats, dat geldt voor de groep gemeenteleden die zich gaat richten op
het starten van nieuwe gemeenten. Zo groeit Gods koninkrijk ook in de weg van
vermenigvuldiging. Uitzenden geeft aan dat we als gemeente niet op onszelf gericht
zijn, maar naar buiten toe gericht willen zijn met het oog op Gods koninkrijk.
4
3. Visieplan
Hoe kijkt God naar de gemeente? Hoe komt de gemeente het meest tot z’n recht? Hoe
verbinden we Amsterdammers zoals wij met Jezus Christus? Verbonden met Jezus ben je geen
vreemdeling in ballingschap meer, maar kom je thuis2. Verbonden met Jezus kom je als mens
tot je doel; ‘verbonden met Jezus’ is geen kreet, maar een verlangen naar heelheid, naar het
koninkrijk van God; het is een holistische kijk op mens zijn in een gebroken en
gefragmenteerde wereld.
Wat betekent dat ‘verbonden met Jezus’ voor de dagelijkse praktijk van ons gemeente zijn?
Wat we steeds weer nodig hebben is een reële kijk op de grootheid en het karakter van God
en een eerlijke kijk op onszelf 3. Deze beide dingen staan in onze samenleving sterk onder
druk, door relativerende vragen over God en over onszelf. Zelf schermen we ons als
christenen soms af tegen deze relativering door bescherming te zoeken bij regels, gewoontes,
waarden en normen. De christelijke boodschap stelt het evangelie van genade door het kruis
van Christus tegenover twee belangrijke afgoden van onze tijd: relativisme en moralisme.
Voor ons christelijke leven staan de volgende drie werkwoorden centraal, die voortvloeien uit
dit onderwijs en waar ons gemeenteleven op gebaseerd is:
o aanbidden (van God)
o liefhebben (van elkaar)
o dienen (van de samenleving)4
Per aspect van het gemeenteleven behandelen we hieronder wat we doen en welke keuzes
we maken in de komende 2 jaar.
Erediensten
Erediensten en kringen zijn de twee belangrijkste momenten voor de gemeente om God en
elkaar te ontmoeten. In de erediensten ligt de nadruk op de ontmoeting met God. Belangrijk
is de aanbidding van God en toerusting van de gemeente voor het leven als christen.
We vinden het wezenlijk dat in elke dienst het Woord van God centraal staat en dat “Jezus
Christus en die gekruisigd” 5 de diepgang van de boodschap bepaalt.
In de erediensten willen we de komende twee jaar daarom inzetten op inhoudelijke
versterking van de kwaliteit van aanbidding en de kracht van het evangelie van genade.
We onderkennen onder de bezoekers vooral twee groepen die de eredienst op heel
verschillende manier beleven. Dat zijn enerzijds de kerkelijk opgevoede gelovigen,
anderzijds jonge christenen en bezoekers zonder christelijke achtergrond (incl. het potentieel
van bezoekers; de meeste van onze vrienden en collega’s, mede-studenten behoren hiertoe).
Het evangelie van genade wil voor beide groepen verstaanbaar en relevant zijn. Beide
groepen hebben diep in hun hart overwegend dezelfde vragen. Wat bv. verschilt zijn
geestelijke denkkaders en de beleving van de kerkelijke cultuur.
Om in de huidige situatie recht te doen aan beide groepen, aan zowel de bestaande
gemeente als aan de missionaire gerichtheid en vernieuwing van de gemeente, willen we de
komende periode ons verder bezinnen op de invulling van de erediensten. We zoeken daarin
2
Jer. 31:10-17,31-34
Johannes verwoordt dat in zijn evangelie met de termen “genade” en “waarheid”.
4
Natuurlijk op nog veel meer verschillende manieren te verwoorden! Vgl voor onze keuze:…
5
vergelijk Paulus in 1 Kor 2 en in de brief aan de Kolossenzen over wie Jezus is.
3
5
vooral eerlijk te luisteren naar de vragen, noden en eigenheid van de verschillende genoemde
bezoekers van de kerkdiensten.6
Kringen
In kringen ligt de spits vooral op het liefhebben van elkaar. De kring is vanwege zijn omvang
dé plek waar onderlinge liefde en zorg tot uiting kunnen komen en hier merk je de helende
kracht van de gemeenschap der heiligen.
Een kring is een groep van ca. 8-10 personen - met één kringleider en één aspirantkringleider- waarin ontmoeting met God en ontmoeting met elkaar de wezenlijke elementen
zijn.7
We hebben als gemeente in de loop der jaren al doende ervaren dat voor de meeste mensen
geldt dat een kring nog beter werkt dan een wijk.
We vinden het belangrijk dat ieder gemeentelid van de Oosterparkkerk daadwerkelijke
gemeenschap ervaart en daarom sporen we iedereen aan lid te zijn van een kring. Omdat
geloven samen beter gaat dan alleen, willen we de komende 2 jaar kringdeelname stimuleren
tot 75%. We geloven dat kringen beter functioneren met een leider. Daarom is het een van
onze belangrijkste taken kringleiders toe te rusten voor dit werk in de gemeente.
Vanuit de ontmoeting met God en elkaar, hopen we dat kringen ook een missionaire of
diaconale taak op zich gaan nemen. Dit kan zijn het samenwerken met een
wijkcontactpersoon in de zorg voor een hulpbehoevend gemeentelid; het uitnodigen van een
geïnteresseerde niet-christelijke vriend op de kring; het in de kring opnemen van iemand die
na de alpha-cursus graag verder wil in de gemeente; of het samen oppakken van een
dienende taak in de kerk of in de samenleving.
Pastoraat
Pastoraat wordt gevormd door die activiteiten in de gemeente die de geestelijke begeleiding
van mensen op het oog hebben. Kern ervan is dat mensen worden gestimuleerd en geholpen
om de relatie met de Here God, door het geloof in Jezus Christus, aan te gaan en te
verdiepen.8
De afgelopen jaren hebben kringen bewezen dat zij een wezenlijke rol in het pastoraat
spelen. Het is de plek waar onderlinge liefde en zorg tot uiting komt. Het is de eerste lijn in
de opvang van pastorale problemen. Het kringwerk zal dan ook gestimuleerd worden in de
gemeente. Gemeenteleden die deel uit maken van een kring zullen geen pastoraal bezoek
krijgen in de zin van basispastoraat.
Er zal iedere twee jaar een lijst moeten worden gemaakt van zorgadressen waarbij tevens
door de desbetreffende ouderling een beleid op wordt afgesteld. Ook is er een lijst opgesteld
van de meest voorkomende pastorale problemen en hoe te handelen in zo’n situatie.
We denken na wat de beste manier is om gemeenteleden met pastorale gaven toe te rusten
en in te schakelen bij pastorale nood van gemeenteleden die niet in staat zijn om aan een
kring deel te nemen.
Het feit dat onze gemeente missionair wil zijn brengt ons in aanraking met nieuwe vragen en
problemen op pastoraal gebied. We willen daar in zoeken naar bijbelse antwoorden die er toe
6
Een belangrijk handvat hierbij is het boek van Stefan Paas, “De werkers van het laatste
uur”;
7
Zie voor de achtergronden van onze visie op kringwerk het kringleidershandboek “Gemeente
in kringen” van B. Donahue
8
klein citaat uit het visieplan van de Christelijke Gereformeerde Kerk van Amsterdam
6
bijdragen te komen tot werkelijk discipelschap van hen die al langere tijd lid zijn en van
degenen die toetreden tot de gemeente vanuit een heel andere context.
Diaconaat
Diaconaat zijn de daden van het evangelie. Binnen de gemeente krijgt die specifiek vorm
door het werk van de wijkcontactpersonen. Zij houden feeling met de (nood van de) mensen
in hun wijk en schakelen hulp in waar nodig.
De diakenen verlenen financiële steun in specifieke probleemsituaties. Daarnaast werken zij
eraan dat zoveel mogelijk gemeenteleden ingezet worden met hun gaven. Daartoe wordt het
komende jaar samen met het dagelijks bestuur een vacaturemap gemaakt. Hiermee kunnen
gemeenteleden sneller en gemakkelijker een plek vinden in de gemeente. De vacature map
zal ook allerlei mogelijkheden bevatten voor vrijwilligerswerk met een missionair-diaconale
inslag. Zo willen we de mensen in Amsterdam dienend liefhebben en de gemeente meer
betrekken bij het diaconale werk dat in Amsterdam gebeurt.
We zijn erg dankbaar voor het vele diaconale werk dat er in de gemeente bijna onopgemerkt
gebeurt. Daden van liefde spreken soms luider dan woorden en we verlangen dat onze daden
de Here grootmaken9.
Gemeentestichting
De Oosterparkkerk wil een gemeentestichtende gemeente zijn. Wij zien dit traject daarom
niet als een incidentele aderlating, maar als een uitzending die deel uitmaakt van onze
identiteit als gemeente. In samenwerking met anderen willen we een beweging op gang
brengen van gemeentestichting. Amsterdam anno 2004 is zendingsgebied en
gemeentestichting zien we als een adequate methode van vermenigvuldiging en groei van de
christelijke gemeente met het oog op de bouw van Gods koninkrijk.
In deze situatie krijgt de Oosterparkkerk de rol van moederkerk en willen we bouwen aan
gezonde relaties met de dochter(s). De eigenheid van ieder en verbonden onderling zullen
met elkaar in evenwicht moeten zijn en blijven. Doel is om een volwassen dochter voort te
brengen. De eigenheid van elk zal gevormd worden door de eigen geschiedenis, samenstelling
en gerichtheid. De diepe verbondenheid is gelegen in het evangelie van Jezus Christus. Zolang
de dochtergemeente nog niet zelfstandig is ligt de ambtelijke verantwoordelijkheid bij de
kerkenraad van de Oosterparkkerk. De directe en praktische verantwoordelijkheid ligt bij de
gemeentestichter en zijn kernteam.
Als Oosterparkkerk zijn we begonnen aan een traject van gemeentestichting. In december
2003 is ds Remmelt Meijer als predikant/gemeentestichter bevestigd en als zodanig
verbonden aan de gemeente. Samen met het missionair kernteam geeft hij leiding aan het
proces van gemeentestichting. De doelgroep sluit nauw aan bij de samenstelling en
mogelijkheden van de Oosterparkkerk: jonge professionals in Amsterdam-Centrum.
Momenteel is dit in de start-fase. Dit voorjaar zal er een speciale gemeentevergadering
georganiseerd worden rond dit project.
We weten ons sterk verbonden met het kerkverband van de Gereformeerde kerken
vrijgemaakt, die het project van Amsterdam-Centrum en Amsterdam-Zuidwest ook financieel
steunt.
9
Matt. 5:16
7
Binnen Amsterdam groeien er mooie en belangrijke contacten met een negental kerken
binnen Amsterdam in Beweging: CGK Amsterdam, NGK-CGK De Bron, NGK AmsterdamCentrum, NGK Amstelveen, GKV Amsterdam Zuidwest, GKV Amstelveen, PKN Jeruzalemkerk
en PKN Noorderkerk. Deze samenwerking laat zich samenvatten in de drie woorden: groeien,
vermenigvuldigen en dienen.
Een hechte relatie groeit er tenslotte met Redeemer Presbyterian Church in New York die via
Allan Barth de gemeentestichting in Amsterdam coacht.
4. Organisatie
De organisatie van de gemeente is gericht op ondersteuning van het beleid. Kernwoorden
zijn: leiding, heldere structuur, verantwoordelijkheden.
De
brede
kerkenraad
(ouderlingen
en
diakenen)
hebben
gezamenlijk
de
'eindverantwoordelijkheid' over de geestelijke vooruitgang van de gemeente en het daartoe
gevoerde beleid en zullen hierover ook de verantwoording aan God moeten afleggen.
Om de specifieke gaven van de verschillende kerkenraadsleden te kunnen inzetten heeft de
kerkenraad de taken in een aantal teams onderverdeeld.
In verschillende teams wordt extra aandacht gelegd op de facetten:
* pastoraat
* eredienst
* diaconaat
* kringwerk
* dagelijks bestuur
* missionair
Om meer slagkracht te krijgen zal er een breed moderamen worden gevormd. Het
moderamen bestaat uit een voorzitter en de leiders van ieder team.
Het moderamen neemt een groot deel van de werkzaamheden van de brede kerkenraad uit
handen voor ‘doorlopende beslissingen’. Beleidsbeslissingen blijven uiteraard bij de brede
kerkenraad liggen.
Daarnaast zal het Team Dagelijks Bestuur ervoor zorgen dat het ‘algemene bestuur’ wordt
uitgevoerd. Het is de bedoeling dat dit team uit vier personen bestaat. Zij zijn
verantwoordelijk voor o.a. de afhandeling van de post, mededelingen etc. Tegelijk zijn zij
het aanspreekpunt voor een aantal commissies, die niet onder een team vertegenwoordigd
zijn.
De gemeente is een levend orgaan. We organiseren, om een levend orgaan te kunnen zijn.
Niet om macht, niet om onszelf, maar om in het lichaam van Christus ieder de ruimte te
kunnen geven zijn of haar gaven in te kunnen zetten. Daarnaast om ieder die lid (wil) worden
goed op te kunnen vangen. Alleen daarom is organisatie nodig.
8
5. Doelen voor 2005 en verder (zonder officiële status)
Voor de kerkenraad:

een goede organisatie

een nieuwe predikant

een krachtige eredienst

voldoende pastorale zorg
Voor het team kringwerk:

Iedere kring een kringleider en een hulpkringleider

Iedere kringleider een coach

Iedere kringcoach wordt gecoacht door Jaap.

Eind van het jaar moet iemand de plek van Jaap innemen.

Ontwikkelen van een cursus voor kringleiders

PR vergroten

Willemijn wordt kringcoach

Griet draagt haar kringleiderschap over aan een kringlid
Voor het team eredienst:

wat we doen, doen we goed. Wat we niet goed kunnen doen, doen we niet

ieder gemeentelid is minimaal eens per zondag aanwezig

we hebben onze keuzes verwoord als aanvulling op de bestaande liturgieën in een “Amsterdams model”

differentiatie tussen beide diensten

beide diensten zitten (beneden) vol, ondanks de start van een nieuwe gemeente

overige structuren (toetreding nwe leden, kringen, catechisatie, etc) groeien mee

we hebben voor nieuwe leden een uitgewerkt traject naar doop en belijdenis

de collecte-opbrengst is hoger (d.w.z. per persoon wordt er meer gegeven)

de opgebouwde ervaring gaat niet verloren; de structuur is haalbaar en stabiel

de erediensten zijn kwalitatief en informeel (niet slordig); niet gelikt, wel krachtig.

als referentiekader hebben we het boek van Stefan Paas, de werkers van het laatste uur, gebruikt
Voor het team pastoraat:

het uitvoeren van “representatie-pastoraat” waar een “officieel gezicht van de kerk” nodig is;
(ouderenbezoek, kerkbinnentreding, kerkverlating, huwelijk?, ouderling van dienst)

het waar mogelijk toerusten van mensen in de bestaande structuren van wijk- en kringwerk, en hen
uitdagen hun verantwoordelijkheid voor onderlinge zorg op zich te nemen;

het uitvoeren van “tucht”, met het oog op de heiligheid van de gemeente en de shalom van het dwalende
gemeentelid, volgens het principe van Matteus 18.

het waar nodig inschakelen van een pastoraal noodhulpteam, bestaande uit ds. Vreugdenhil, ds. Smit, evt.
ds Heek, Bart, Frank, Jeroen e.a.) en nadenken over de vorming van een permanentere vorm waarin
gemeenteleden
met
pastorale
gaven
structureler
ingezet
kunnen
worden
voor
2e
lijns
pastoraat/mentoring/counseling.

het inbrengen van voorbede in de eredienst voor gemeenteleden
9