4STWC-TWE Film: Fucking Amäl. In het Zweedse dorpje Åmäl is vrijwel niets te beleven. De 14-jarige Agnes is er nog maar net komen wonen, maar vindt geen aansluiting bij haar leeftijdsgenoten. Op haar computer houdt ze een dagboek bij, waaraan ze haar zieleroerselen toevertrouwt. Heimelijk is ze verliefd op het brutaalste meisje uit haar klas, Elin. Als ze 15 wordt, moet Agnes van haar ouders per se een verjaardagsfeest organiseren voor haar klasgenoten. Waar ze al bang voor was, gebeurt: niemand komt opdagen. Tot Elin ineens op de stoep staat en haar hartstochtelijk op de mond kust… De jonge Zweedse regisseur Lukas Moodysson leverde een fijngevoelige film af over het verlangen, de vreugde en het verdriet van de liefde als je jong bent, en over de moet die nodig is om 'anders' te durven zijn. 'Fucking Amal' is een wereldwijde hit, die in eigen land in 1998 zelfs evenveel bezoekers wist te trekken als 'Titanic'. Filmbespreking: 1. Bespreek de volgende uitspraken, die handelen over homoseksualiteit, uit de film. Elin: Wat krijg ik als ik met haar vrij? Jessica: Dan zul je wel Aids krijgen. Elin: Lesbisch? Ik vind het wel gaaf. Ik word er ook één. Elin: Ben je echt lesbisch? Dat kan ik wel begrijpen. Jongens zijn zo bot. 2. Bespreek de volgende uitspraken.(Wat vind je van de uitspraak? Welke vind je herkenbaar? Welke vind je terecht/waar) We doen maar of we vriendinnen zijn, omdat we niemand anders hebben. Mama was altijd zo perfect en had altijd alles. Ze vindt het vast vreselijk dat haar dochter zo raar is. Ik wil raar zijn. Neen eigenlijk niet, ik wil niet raar zijn maar anders. Wees maar blij dat je problemen hebt, want iemand zonder problemen is zo oninteressant. 3. Open vragen. Wordt homoseksualiteit in de film stereotiep (clichématig) behandeld? Worden de andere figuren volgens bepaalde rolmodellen voorgesteld? Betekent de verliefdheid op elkaar voor Elin en voor Agnes hetzelfde? Heeft de verliefdheid in het begin dezelfde betekenis als op het einde? Waarom zegt Elin tegen haar moeder ‘voor de grap’: “Ik ben lesbisch.” Welke betekenis en waarde geef je aan de relatie tussen Johan en Elin? Context We kennen allemaal wel iemand die homo, lesbienne of biseksueel is. En toch kunnen we ons maar moeilijk inbeelden dat onze beste vriendin niet op een jongen maar op een meisje zou vallen. Evenmin zien we onze vriend met een jongen als vriend. Wetenschappelijk onderzoek toont nochtans aan dat zo'n 6% van de bevolking zich uitsluitend homoseksueel noemt. Ongeveer 75% noemt zich uitsluitend heteroseksueel. Een kleine 20% bevindt zich daartussen. Mogelijke vragen 1. Welke typische voorstellingen bestaan er over homo's en lesbiennes? Hoe kunnen we staan tegenover een dergelijke beeldvorming? In welke mate beantwoorden deze woorden en beelden aan de werkelijkheid en in welke mate vinden we dat ze onjuist zijn? 2. Is homoseksualiteit een keuze of een geaardheid? Wat zijn de gevolgen van de bewering dat het enkel een geaardheid is? Wat zijn de gevolgen van de bewering dat het enkel een keuze is? Moet aan homoseksualiteit in de puberteit op een andere manier betekenis verleend worden dan op latere leeftijd? Moeten we een onderscheid maken tussen homoseksualiteit als een doorgroeifase en experimenteergedrag en homoseksualiteit als een bewuste en blijvende levenskeuze? Welke gevolgen heeft dit voor de benadering van homoseksuele en lesbische mensen? 3. Werken manifestaties als de 'lesbian and gay pride' de emancipatie van homo's en lesbiennes in de hand? Of bevestigen zij juist een aantal reeds bestaande vooroordelen en veralgemeningen? 4. Wat betekent het voor mij wanneer ik onverwacht in mijn onmiddellijke omgeving (mijn kind, mijn broer/zus, mijn vriend/vriendin, mijn vader/moeder, etc.) geconfronteerd wordt met homoseksualiteit? Kan ik dit aanvaarden en/of positief waarderen? Als ik dit niet kan, hoe ga ik dan om met het verschil dat zich toch stelt? Opdracht Homofobie is een niet-redelijke angst en afkeer tegenover homo’s. Zoek een artikel (tijdschrift, krant), een website, een liedjestekst, een filmfragment, die duidelijk homofobie toont. Bespreek waarom het om homofobie gaat (soms zit het ‘homofobe’ wat verscholen). Bespreek ook wat volgens jou mogelijke gevolgen zullen/kunnen zijn van dit artikel, fragment. Mogelijke antwoorden. Wat is homoseksualiteit? Homoseksualiteit is seksueel-gevoelsmatige gerichtheid op iemand van hetzelfde geslacht. Wat is de oorzaak van homoseksualiteit? Hier bestaan heel wat antwoorden en reacties op. In de jaren ‘50 was er de “verleidingstheorie” (iemand wordt homoseksueel als hij of zij is verleid door iemand die reeds homoseksueel was). Later ging men het toeschrijven aan een verkeerde opvoeding. Sommigen gingen het verklaren als een fout in de ontwikkeling (bv. Freud: een gestoorde oedipale ontwikkeling met fixatie in het anale stadium) Sommigen wijzen er op dat het om een genetische afwijking gaat. Het is echter op dit ogenblik niet mogelijk om te verklaren waarom sommige mensen homoseksueel en andere mensen heteroseksueel gericht zijn. Het is vastgesteld dat in gezinnen, waar iemand homoseksueel is, de kans dat broer of zus het wordt 4 x groter is. Maar dit kan op 2 manieren verklaard worden!: genetische OF/EN opvoeding. Veel mensen wijzen er op dat de vraag naar de oorzaak van homoseksualiteit een discriminerende vraag is. De vraag insinueert dat homoseksualiteit een ziekte of een afwijking is. Op welke manieren worden homo’s gediscrimineerd? Hier zal het antwoord afhangen van tijd naar plaats. Dit varieert van de doodstraf naar een doodzwijgen. Ooit probeerde men extreme medische therapieën. De Belgische wet liet tot 1985 homoseksueel contact toe vanaf 18 jaar, terwijl heteroseksueel contact reeds toegelaten was vanaf 16 jaar. Gelukkig is deze discriminatie weggewerkt. Ook het homohuwelijk is nog maar pas in voege. In 2001 bereikten de politieke een akkoord. Toch zou het tot 30- 01-2003 duren vooraleer de wet definitief van kracht ging. Het eerste Belgische homohuwelijk dateert van 06-06-03. Twee vrouwen sluiten als eerste in België een homohuwelijk 06.06.03 Ze sloten als eersten in België een homohuwelijk af. Marion Huibrechts (43) en Christel Verswyvelen (37) zijn al 16 jaar samen en waren blij hun relatie nog meer te kunnen 'verdiepen'. Er werden oh's en ah's geslaakt toen het bruidspaar om halfvier bij het gemeentehuis van Kapellen uit een brede auto stapte. Eerst Christel, in een pastelkleurige trouwjurk, dan Marion, in een sjiek, bruinkleurig herenpak, herenschoenen incluis. Het paar kent elkaar van in hun jeugd en is al 16 jaar samen. Drie jaar geleden hielden ze een 'algemene repetitie' toen ze een samenlevingscontract sloten. Toen de paars-groene regering het homohuwelijk aankondigde, waren ze er als de kippen bij om in de gemeente een datum te prikken: het zou 6 juni worden. Volgens homo-emancipatiebewegingen blijft de meest voorkomende homo-discriminatie het feit dat alles nog steeds wordt bekeken door een hetero-bril. Wat zijn de oorzaken van homofobie/discriminatie? 2 dieperliggende oorzaken liggen vooral aan de basis: 1: de seksvijandigheid van de traditionele moraal. Vroeger werd seksualiteit alleen aanvaard als voortplantingsmethode. Omdat die mogelijkheid niet aanwezig is bij homoseksualiteit, wordt homoseksualiteit vooral gezien als seks om de seks. 2. Onze cultuur is nog steeds voor een deel patriarchaal en gericht op rolpatronen. Men verwacht van de man dat hij “zijn mannelijke rol” vervult en van de vrouw dat zij “haar rol” vervult. Daarbij wordt de rol van de man vaak superieur voorgesteld en krijgt de vrouw een “ontvangende” rol. Bij homoseksuele relaties wordt dit onderscheid vaak in vraag gesteld. Hoe kan discriminatie worden bestreden? Er is reeds een bepaalde weg afgelegd. 2 wegen zijn al geopend: door seksuele revolutie: door meer openheid rond homoseksualiteit en door betere voorbehoedsmiddelen; door de ontvoogding van de vrouw kwam er meer tolerantie en aanvaarding. Toch kunnen holebi’s nog steeds niet rekenen op volledige aanvaarding. Hoe verloopt die emancipatiestrijd? Een volledige aanvaarding kan alleen als zoveel mogelijk holebi’s komen tot COMING OUT: het naar buiten komen met zijn seksuele geaardheid. Hoe komt iemand tot een holebi-identiteit? Identiteitsverwarring: dit is een fase van onzekerheid en angst. Ontkennen komt hier vaak voor. In deze fase heeft de persoon vaak een heel negatief zelfbeeld. Identiteitsvergelijking: Hier gaat men op zoek naar personen om zich mee te vergelijken. Dit is niet vanzelfsprekend want ouders zijn meestal heteroseksueel. Daarom leidt deze fase ook tot identiteitsverwarring. Ook ontkennen blijft hier vaak aanwezig. Identiteitstolerantie: In deze fase gaat men erkennen van zichzelf dat men holebi is. Het ontkennen is er niet meer bij. Men gaat aannemen dat men homo is en soms experimenteren. Blij zijn met die holebi-identiteit is er daarom nog niet bij. Identiteitsaanvaarding Hier groeit men tot een soort van positieve aanvaarding van het gegeven dat men holebi is. Identiteitsmanifestatie: In deze fase komt men tot “coming out”. Een aantal uitdagingen voor een holebi 1. Betekenis geven gevoelens en/ of ervaringen die in de richting van homoseksualiteit wijzen. 2. Behouden van een positief zelfbeeld; 3. Uitbouwen van een levensstijl als holebi. 4. Omgaan met homofobie en de stress die daaruit volgt. Getuigenis Het verhaal van X Waar ik, net als zo velen, mee "worstel" is de zonde kwestie. Waarom wordt er zo'n ontzettend zwaar gewicht op die zonde gelegd? Zoals ik onlangs aan een email contact schreef: ik heb God nog nooit horen zeggen dat ik zondig ben of dat ik zondig leef. Ik hoor, via de mailtjes die ik ontvang, wel mensen zeggen dat andere mensen zondig zijn omdat ... vul dit zelf maar in. Zoals ik het zie gaan mensen daar kapot aan. Dat lijkt mij dus niet de bedoeling van geloven. Misschien kan iemand hier een antwoord of eigen invulling op geven. Gaat het er niet om dat je uitdrukking geeft aan de liefde voor je naaste? God schrijft niet voor hoe je van iemand moet houden. God stelt alleen, zoals ik het zie in ieder geval, dat het niet goed is je te buiten te gaan aan allerlei buitenissigheden. Dat het gaat om de liefde en niet alleen om de "platte lust". Het is natuurlijk erg persoonlijk, maar verliefdheid gaat volgens mij niet zonder lust, passie, hartstocht. En dat voert veel verder dan alleen seksuele lust. Het maakt deel uit van je mens zijn. Een cadeautje van God misschien? Ik denk het wel. Net als met alles komt hier natuurlijk wel een vraag bij kijken, namelijk: Tot hoever ga je in je lust? Waar ligt de grens? Maar goed, misschien interpreteer ik het nu verkeerd. Christen en ook homo: kan dat? Op de middelbare school viel ik nogal buiten de klas. Je kent het wel: geen zin om met het macho-gedrag van de jongens mee te doen. Je anders voelen (en dus ook anders gedragen?). Zo heb ik in die tijd nooit een vriendin gehad. En herinner ik mij dat ik 1x op de turnvereniging waarbij ik zat, toenadering tot een andere jongen heb gezocht. Maar dat viel zo verkeerd dat ik het nooit weer heb geprobeerd. Hoe dan ook, ik was denk ik een jaar of 14 à 15 dat ik mij er bewust van werd dat ik meer voor jongens voelde dan voor meisjes. Maar ja, wat doe je daar dan mee? Ik woonde in een klein dorp en ging daar ook naar school. Niet dat het allemaal zwaar christelijk bij ons was (zat op een openbare school), maar er was in die tijd niet echt een open sfeer voor homosexualiteit onder mijn schoolgenoten. Het hield mij erg bezig. Ik voelde mij vaak diep-ongelukkig. Zo zeer zelfs dat ik op het punt heb gestaan om een verhaal erover voor de schoolkrant te schrijven. Maar daar is het helaas nooit van gekomen. Geen moed ervoor. Door dit alles ging het op school wel steeds slechter en ben ik in de 3e blijven zitten. Het jaar erop maar direct examen gedaan, om van die school af te zijn. Hoewel de gevoelens bleven, verdween het onderwerp homosexualiteit naar de achtergrond. Ik dacht er nauwelijks meer aan. Het zal zo'n 3 à 4 jaar geleden zijn, dat ik mij voor het eerst behoorlijk eenzaam voelde en dat ook liet blijken tegenover mijn ouders. Ik snapte niet waarom het maar niet lukte om een vriendin te krijgen, terwijl ik zoveel leeftijdgenoten om mij heen wel druk bezig zag met relaties. Op een bepaald moment hebben mijn ouders mij openlijk gevraagd of ik homo was. Ik heb dat toen hevig ontkend. Erop gewezen dat dat vanuit mijn geloof natuurlijk niet kon. Sindsdien is het onderwerp thuis niet meer aan de orde geweest. Niet in die zin tenminste. Toen ik in 1998 internet thuis kreeg (ik woonde ondertussen op mijzelf), kwam ik al snel op gaysites terecht. Ik had er een hekel aan, maar het wekte een enorme belangstelling bij mij. Eerst plaatjes zoeken, en later chatten. De anonimiteit van internet bood veiligheid. Hier ben ik gaan ontdekken wie en wat ik was. Hier kon ik anoniem met andere jongens chatten. Hier kon ik zeggen wat ik voelde, zonder dat ik bang hoefde te zijn 'ontdekt' te worden. Na enige tijd kende ik enkele jongens al wat langer van het chatten. Begin 1999 heb ik voor het eerst een afspraak (date) gemaakt met een jongen. Gewoon om iets gezelligs samen te doen. We zijn samen naar de Vakantiebeurs geweest. Dat was voor mij heel bijzonder. Dat was eigenlijk voor het eerst dat ik mij een beetje homo begon te voelen. Dat ik het durfde toe te geven. Die jongen is nog altijd een erg goede vriend van me. Na een lange tijd van erover nadenken en aan het idee wennen, heb ik sinds de zomer van 2000 geaccepteerd dat ik homo ben. En ik heb daar zelf ook niet echt moeite meer mee. En je geloof dan, hoor ik je denken? Ja, dat blijft lastig. Ik heb mijn geloof niet afgezworen. Daarvoor is het mij te dierbaar en is het teveel een deel van mijzelf geworden. Het heeft me ook veel goeds gebracht. Zo heb ik door mijn geloof een veel steviger en positiever zelfbeeld gekregen. Maar ik weet ondertussen ook dat ik homo ben.