Initiatieven die het ondernemerschap stimuleren bij schoolgaande jeugd Versie oktober 2008 Project/initiatief Competentie rond ondernemerskwaliteiten voor schoolteams (Coos) Tijdens de Ondernemersklasseweek van 9 tot 13 maart 2009 Organisatie DBO in samenwerking met NMBS, Park Plaza Astrid Antwerp, Aquatiopia, Vlew en LVZ Omschrijving Als start van de Ondernemersklasseweek 2009 worden de schoolteams met de beste ondernemerskwaliteiten samengebracht in Antwerpen op 9 maart 2009. Deze actie is een gezamenlijk initiatief van het Ministerie van Onderwijs en Vorming in het kader van het actieplan “Ondernemend Onderwijs”. Info/contact Info en formulieren: http://www.ond.vlaanderen.be/dbo/ projecten/projecten_coos-2009.htm Opmerkingen Beoogde doelgroep: Alle scholen secundair onderwijs in Vlaanderen en alle Nederlandstalige scholen secundair onderwijs in het Brussels Hoofdstedelijk gewest. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt in leeftijd, geslacht, onderwijsvorm, studiejaar en studierichting van de deelnemende jongeren. De samenstelling van het deelnemende team (5 leerlingen) gebeurt door de school zelf. Wedstrijd Beloftevolle Ondernemer Jaarlijkse wedstrijd rond het ondernemingsplan voor SO en Volwassenenonderwijs. Deelname door het indienen van een ondernemingsplan waarin het startersidee wordt verdedigd. www.omoo.be [email protected] Organisatie: DBO i.s.m. ING, LVZ en VLEW Ondernemersklasseweek 9 tot 13 maart 2009 In het kader van het Actieplan Ondernemend Onderwijs, een gezamenlijk initiatief van het Ministerie van Onderwijs en Vorming en het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie wordt jaarlijks de ‘Ondernemersklasseweek’ georganiseerd. Dit is de ideale gelegenheid om meer tijd te besteden aan allerlei initiatieven rond ondernemerschap voor scholen (vakoverschrijdend werken …). Een databank met initiatieven vind je via www.competento.be Dankzij verschillende sponsors interessante prijzenpot. ldeaal voor GIP, projectwerking, eindwerk, vakoverschrijdend initiatief, … Inschrijven: vóór 5/12/2008 Indienen ondernemingsplan: vóór 03/03/2009 Project van DBO. Hoofddoel: het ondernemerschap bij jongeren stimuleren. Responsible Young Starters (RYS) ESF-project Website + lesmateriaal (3de graad SO + Volwassenenonderwijs; met o.a.: Cursus bedrijfsbeheer a.d.h.v. 9 verschillende spilbedrijfjes (uit verschillende sectoren). ICT-toepassingen op cd-rom (ondernemerstest, facturatieprogramma, pakket voor vereenvoudigde boekhouding). Interactieve oefeningen met Hot.Pot. Taken/toetsenbank www.rys.be Project is afgelopen. Materiaal blijft wel beschikbaar (updates zijn echter niet meer mogelijk) [email protected] Project van DBO. Hoofddoelen o.a.: Ondersteuning voor Micro-Ondernemers in Opleiding – OMOO ESF-project De kwaliteit van opleiding en begeleiding van potentiële starters verhogen door het ter beschikking stellen van vernieuwend lesmateriaal; Het project is afgelopen. Materiaal en website blijven beschikbaar. Elektronische leeromgeving voor bedrijfsbeheer. De ontwikkeling van ondernemerscompetenties bij jongeren in het reguliere onderwijs bevorderen door het stimuleren van de organisatie van projecten, themadagen, GIP, workshops, enz. binnen de onderwijsinstelling. Bewustwording ondernemerschap via media en maatschappij (BOMMA) ESF-project Gratis te downloaden tools, info en lesmateriaal. Project van VOKA – Oost-Vlaanderen i.s.m. DBO. Doel: het ondernemersimago verbeteren bij de bevolking en in het onderwijs (LO, SO, HO). http://www.voka.be/oost-vlaanderen (bij aanbod) [email protected] Initiatieven o.a.: [email protected] Vier wandelzoektochten rond ondernemen te Gent, Oudenaarde, Aalst en Dendermonde; Gratis te downloaden. Praktijksimulatiespel dat Meer info Dit project is afgelopen. Het materiaal is nog beschikbaar. Gratis te downloaden materiaal via http://dbo.smartschool Lesfiches ondernemen Handleiding bedrijfsbezoek Economische wandelzoektochten in Aalst, Dendermonde, Oudenaarde en Gent Beoogde doelgroep: MVO aan het roer! een realisatie van Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB), het Centrum Informatieve spelen (CIS) en de werkgeversorganisatie VKW Onderwijsvakmansroute georganiseerd door Unizo Onderwijs & Ondernemen 4 februari 2009 Dream day Voor leraren en leerlingen Georganiseerd door het project Dream leerlingen laat kennismaken met duurzaam ondernemerschap. [email protected] of 02 210 12 57 Voor leerlingen 3de graad TSO Handel of ASO Meer info: www.ondernemendeschool.be Beoogde doelgroep: Voor leerlingen uit het basisonderwijs (5de en 6de leerjaar) en uit het secundair onderwijs (1e graad) Meer info via www.dreamday.be Doelgroep: leerlingen tussen 16 en 19 jaar Wordt op school gespeeld door 9 tot 28 leerlingen gedurende 2 tot 3 lesuren. Actie om leerlingen te helpen een gefundeerde keuze te maken. Unizo wil met de Onderwijsvakmansroute concreet actie ondernemen om meer gemotiveerde jongeren de toekomstmogelijkheden te laten ontdekken van het technisch en beroepsonderwijs. Een boeiende tocht langs verschillende ondernemingen moet jongeren prikkelen om te kiezen voor een technisch of beroepsgerichte opleiding Leerlingen tussen 16 en 19 jaar kunnen onder leiding van hun leerkracht gedurende ongeveer 2 uur op school of op de werkplek een ontmoeting hebben met een “dream-getuige” uit de bedrijfswereld. Bedrijfssimulatie BIZZKIDZ Bedrijfssimulatie ECOMAN Bizzkids Management Competitie. In vier ronden wordt een educatieve internetcompetitie gespeeld waarbij scholieren het managementteam vormen van een fictieve onderneming. Ecoman is een fictief bedrijf dat producten produceert en verkoopt op de Belgische markt. Ecoman heeft twee concurrenten. De leerlingen leiden, in groepjes van zes tot negen leerlingen, één van de drie bedrijven. www.bizzkidz.be Doelgroep: 3de graad ASO, TSO, BSO [email protected] www.ecoman.be www.ehsal.be Project van EHSAL Doelgroep: 3de graad ASO [email protected] [email protected] Bedrijfssimulatie BIZZGAMES Bizzgames is flexibel inzetbaar: men kan een eigen schoolcompetitie opzetten en de planning in het lesprogramma zelf bepalen. Met de Bizzgames komen leerlingen in aanraking met verschillende aspecten van ondernemen. In vier ronden wordt een educatieve internetcompetitie gespeeld, waarbij drie à vier leerlingen het managementteam vormen van een fictieve onderneming. www.bizzgames.be Doelgroep: Voor leerlingen ASO, TSO, BSO 5de en 6de leerjaar [email protected] Bedrijfsspel op CD-rom. Kan gespeeld worden tijdens meerdere lestijden. Bedrijfssimulatie TEDDYTRONIC Economischebegrippen.nl Bedrijfssimulatie TOP TEAM Teams van 3 à 4 leerlingen leiden een speelgoedbedrijf, dat elektronisch bestuurde teddyberen produceert. http://www.kuleuven.be/aloetew/ttmenu.htm [email protected] [email protected] Op de website staan een alfabetisch overzicht van economische begrippen, biografieën en afkortingen. Het doel is uitleg te geven over zo veel mogelijk belangrijke begrippen die in de economische wetenschap worden gebruikt. De kernboodschap naar de scholen toe luidt: ‘Spelend leren ondernemen!’ Iedereen moet zich na afloop een winnaar voelen. De verschillende Top Teambedrijfssimulaties werken volgens dezelfde methode en worden momenteel met veel succes toegepast in Vlaamse scholen. De Top Teambedrijfssimulaties kunnen Doelgroep: 3de graad ASO http://www.economischebegrippen.nl Wie een begrip niet kan vinden, kan mailen naar de redactie. Het begrip wordt later toegevoegd! De doelgroep bestaat uit scholieren, studenten en iedereen die op zoek is naar een verklaring voor een economisch begrip. http://www.topteambusinessgames. be Rfrederix@topteambusinessgames. be Doelgroep: zowel ASO, TSO als BSO zonder enige voorkennis op verschillende niveaus worden ingezet. Concreet kunnen deze bedrijfssimulaties in zowel ASO, TSO als BSO gespeeld worden. Elk Top Team-project staat steeds van aanvang tot einde onder begeleiding van ervaren Top Team-trainers en dit naar keuze in eigen school of op een andere locatie. Elke Top Teambedrijfssimulatie vraagt minimaal 3 lesuren maar is door zijn modulaire opbouw ook geschikt voor een langere tijdsbesteding. Met de extra opdrachten inbegrepen kunnen deze bedrijfssimulaties tot meer dan 40 lesuren worden uitgebreid. De Top Teambedrijfssimulaties bieden een nuttige, kant-en-klare invulling van de vrije ruimte zonder extra voorbereiding van leerkrachten en een ideaal project inzetbaar als onderdeel van de GIP! Dit project tracht via diverse acties de interesse voor het ondernemerschap en de contacten met de praktijk aan te moedigen, bedrijfsgerichte competenties en attitudes te ontwikkelen, de banden tussen leerlingen/leraars/scholen en ondernemers/bedrijven aan te halen, nieuwe vormen van samenwerking te verspreiden. Dit alles gebeurt in het kader van concrete projecten: Zuurstof voor ondernemerschap in onderwijs ‘Bedrijvendag voor Leraars’ met als doel de samenwerking tussen bedrijven en scholen te bevorderen. ‘Ondernemer voor de Klas’. Via discussie en duiding zoeken jongeren antwoorden op hun vragen over het bedrijfsleven. ‘Deal: Digitale Evaluatie en Administratie van Leerlingenstages’ en ‘Nieuwe versie van de SAM-schaal’ waarin gewerkt wordt rond ‘de juiste attitude’. ‘Bedrijfsdocs voor het onderwijs’ waar heel wat praktisch illustratiemateriaal ‘uit het bedrijf gegrepen’ aan de leerlingen wordt aangereikt. http://www.o-twee.be [email protected] [email protected] Dit project is een samenwerking tussen de werkgeversorganisatie VKW (www.vkw.be) en het VVKSO (www.vvkso.be). Praktisch lesmateriaal is te vinden op de site JIEHA! (Jong Initiatief voor Ethische Handel) Kantoorsimulatie WEB Project dat werkt rond het businessplan en de verkoop. Elke leerling beschikt over een handleiding en maakt gebruik van de - website. De hoofddoelstelling van Jieha! is leerlingen een notie te geven van het bedrijfsleven gekoppeld aan eerlijke handel en ethisch ondernemersschap. Leerlingen voeren vanuit de virtuele kantoorklas administratieve taken uit voor hun eigen bedrijfje, voortvloeiend uit commerciële transacties uit het binnenland. Deze transacties worden onder de vorm van opdrachten bij het begin van de wekelijkse opening aangestuurd vanuit de WEBcentrale. Alle transacties zijn ‘echt’, alleen de goederenstroom is virtueel. www.vlajo.org vervolgens Projecten Jieha [email protected] Jieha! gaat uit van Vlaamse jonge ondernemingen (http://www.vlajo.org/) en Oxfam Wereldwinkels (http://www.oxfam.be/). Doelgroep: 4de en 5de jaar SO (15 – 17 jaar). www.kantoorsimulatie.be Doelgroep: 3de graad BSO Kantoor en specialisatiejaar BSO Kantooradministratie en gegevensbeheer. [email protected] Leerlingen richten een oefenfirma op en krijgen toegang tot een internationaal netwerk van andere oefenfirma’s. Oefenfirma: COFEP (Centrale voor oefenfirma's / centrale pour entreprises d'entraînement pédagogiques) Ze organiseren vanuit de kantoorklas allerlei commerciële activiteiten. Zij werken binnen een netwerk van andere oefenfirma’s in binnen- en buitenland. De scholen werken samen met een partnerbedrijf om de catalogus met het goederenassortiment te kunnen opmaken. Alle transacties zijn ‘echt’, alleen de goederenstroom is virtueel. Naast de commerciële administratie voeren de leerlingen allerlei secretariaatstaken uit. Zij werken met reële documenten en integreren mondelinge en schriftelijke communicatie, zowel in het Nederlands als in vreemde talen. Het gebruik van moderne communicatiemedia en het elektronisch verkeer van gegevens staan centraal. COFEP is een project i.s.m. VDAB en Hogeschool Limburg. www.cofep.be www.europen.info [email protected] Doelgroep: 3de graad TSO – Handel en Boekhouden - Informatica, 2de jaar van de 3de graad BSO Kantoor en specialisatiejaar BSO Kantooradministratie en gegevensbeheer. Semi-virtueel kantoor: FVISEM In de semi-virtuele kantoorsimulatie leren leerlingen op een levensechte manier hoe de documentenstroom tussen de verschillende afdelingen in een bedrijf verloopt. FVISEM bestaat in twee versies: De introductieversie laat leerlingen per afdeling verschillende taken uivoeren. Simulatieversie waar de ingebrachte documenten van de ene afdeling verder worden verwerkt in de volgende afdelingen. www.fvisem.nl Het softwarepakket is verkrijgbaar via het VVKSO (www.vvkso.be). [email protected] Doelgroep: BSO – kantoor vanaf 2de leerjaar van de 2de graad. Jongeren die een studiekeuze moeten maken, kunnen daarvoor terecht in Het Beroepenhuis. Je vindt er informatie over allerhande beroepen en studierichtingen. Het Beroepenhuis vzw Vooral de technische of 'praktisch - uitvoerende beroepen' krijgen aandacht. 10 sectoren worden toegelicht. UNIZO Prijs Ondernemende School Per sector worden een vijftal beroepen uitgewerkt met bijpassende interacties o.a. tentoonstellingen, workshops, informatie- en documentatieruimte. Met de UNIZO Prijs Ondernemende School wil de Unie van Zelfstandige Ondernemers het ondernemend gedrag en de zin voor initiatief van jongeren stimuleren. Voor deelnemende scholen die dat wensen, zoekt UNIZO lokale ondernemerpeters of meters. Elke school die deelneemt, ontvangt het UNIZO - label ‘Ondernemende School’. Daarnaast biedt UNIZO PR- of marketingondersteuning. www.beroepenhuis.be [email protected] www.ondernemendeschool.be [email protected] De UNIZO Prijs Ondernemende School is voor elke onderwijsinstelling: van kleuterschool tot universiteit, ongeacht de studierichting. Dankzij het lidmaatschap krijgt de school / instelling toegang tot praktische, toepasbare informatie over ondernemen in Vlaanderen. Als UNIZO-lid ontvangt de school vijf jaarabonnementen op Z.O. Magazine. UNIZO - lidmaatschap voor scholen De school heeft daarnaast toegang tot afgesloten delen van de websites www.ondernemendeschool.be en www.unizo.be waar men informatie kan downloaden o.a. modelbrieven, typecontracten, de gids ‘Goed Zaken Doen’, … www.unizo.be [email protected] Als UNIZO-lid wordt je een gratis opstart en begeleiding van een leeromgeving geboden en krijg je korting voor deelname aan lokale infosessies. In het leerbedrijf baten de leerlingen een eigen winkel uit in een winkelpand binnen de school of in de directe schoolomgeving. De leerlingen stellen zich op als zelfstandige ondernemers en dragen de verantwoordelijkheid voor het beheer en bestuur van hun zaak. De winkel wordt opgestart eind oktober – www.ondernemendeschool.be leenleen [email protected] begin november. Op het einde van het schooljaar wordt het leerbedrijf stopgezet. Doelgroep: 7de specialisatiejaar BSO Winkelbeheer en etalage en DBSO. CEGO richtte het project ‘Ondernemingszin (h)erkennen’ op i.s.m. ESF en de Vlaamse Gemeenschap – Departement Onderwijs en vorming. CEGO (Centrum voor ErvaringsGericht Onderwijs) Het boek ‘Ondernemingszin (h)erkennen’ biedt de lezer een conceptueel kader waarin ondernemend gedrag van jonge mensen in zijn ruime betekenis wordt uitgeklaard. Ondernemingszin (h)erkennen is een basiswerk voor wie in onderwijs maar ook daarbuiten, meer zicht wil krijgen op de wijze waarop ondernemingszin bij kinderen en jongeren zichtbaar is. Parallel met het boek werden screeninglijsten ontwikkeld waarin men kan nagaan in welke mate jonge kinderen (36 jarigen), oudere kinderen (612 jarigen), leerlingen (12-18 jarigen) of studenten (18+) meer of minder aansluiten bij het profiel van een De screening– en checklisten kunnen gratis gedownload worden op de website. www.cego.be [email protected] ondernemend persoon. In het verlengde daarvan werd ook een checklist ontwikkeld waarbij de leerkracht zijn leeromgeving onder de loep kan nemen vanuit de vraag: stimuleer ik zelfsturing en ondernemingszin? Draaischijf voor het vormen van ondernemerschapscompetenties “Virtueel Kenniscentrum” Virtueel Kenniscentrum Ondernemersvorming voor Vlaanderen, de toegangspoort en wegwijzer voor iedereen die ondernemerscompetenties wil leren aanleren en stimuleren. www.competento.be Op de website vind je o.a.: - onthaalpagina met zoekfunctie; www.competento.be Een project van Vlaams Agentschap voor Ondernemersvorming Syntra Vlaanderen - nieuws; - databank ‘leren ondernemen’; - mediatheek; - evenementen - links - vraagbaak - nieuwsbrief anne.vanbeneden@syntravlaander en.be nick.hautekees@syntravlaanderen. be Het kenniscentrum werd in 2006 gelanceerd en is een initiatief van de Vlaamse Overheid en Syntra Vlaanderen Computerspel om spelenderwijs te leren ondernemen ONDERNEMEN MET DE SIMS De Sims 2 gaan het maken De Sims kunnen nu hun eigen http://www.gammotv.nl/player.php? bedrijf beginnen. Een sid=753 kledingboetiek, een De Sims 2 gaan het maken kost 49,95 EUR schoonheidssalon, een Info via http://www.desims2.be elektronicazaak, … Kinderen van Dewindt 3de reeks van Kinderen van Dewindt is gestart op VRT Educatief simulatiespel “Starter” Via onderstaande link kan je het demofilmpje bekijken Een reeks over het wel en wee van een ondernemersfamilie. Deze reeks wil het ondernemersimago versterken. In samenwerking met het departement Onderwijs ontwikkelde VRT naar aanleiding van deze reeks een educatief simulatiespel “Starter”. Het beoogt samen met de jeugd het ondernemerstalent aan te scherpen. Het spel is gratis downloadbaar op: http://www.een.be/televisie1_maste r/programmas/e_kvdw_starter/inde x.shtml Op deze site vind je ook een handleiding voor de speler en een handleiding voor de leerkracht. Kansrijk ondernemen De activiteitencoöperaties die zich bezighouden met het begeleiden van werkzoekenden richting ondernemerschap hebben een samenwerkingsstructuur opgericht en stellen hun website open voor alle organisaties, initiatieven en projecten die zich bezighouden met ondernemerschap door kansengroepen. http://www.kansrijkondernemen.be Je eigen bedrijf Een initiatief van VBO en zijn 31 sectorfederaties Beleidskader Ondernemend Onderwijs Website boordevol met nuttige informatie voor wie een eigen bedrijf wil starten. Nota van minister Frank Vandenbroucke van 15 juni 2007 www.je-eigen-bedrijf.be www.frankvandenbroucke.be (document te downloaden ‘nota’s’) Belangrijk document met interessante achtergrondinformatie rond onderwijs en ondernemen. Mini-Onderneming Gedurende een schooljaar beheren jongeren een bedrijf. Ze vervullen alle taken van een echt bedrijf op kleinere schaal. Kapi-Regnum British Telecom better business games Kapi-regnum is een gratis spel dat het onderhandelen in de middeleeuwen stimuleert. Het spel kan je geheel spelen in een browser. Voer handel met duizenden andere spelers Gratis online te spelen en bouw je dorp uit tot een Alle info op de website echte wereldstad. Er zijn geen oorlogen of gevechten in dit spel, dus je kunt je volledig concentreren op de handel. Kapi-regnum – het middeleeuwse handelsspel Spel (Engelstalig) ontwikkeld door British Telecom, dat je leert hoe het is om sociale- en Gratis te downloaden milieuaspecten van een bedrijf te beheren en beheersen. Het spel duurt ongeveer dertig minuten. http://www.vlajo.org/mini [email protected] www.kapi-regnum.nl www.btplc.com/Societyandenviron ment/Businessgame Doelgroep: laatste jaar ASO – economieonderwijs, TSO – handelsonderwijs, BSO De Economixer Het spel ‘Rad van Het spel ‘Rad van Fortuin’ Fortuin’ zal iedereen kent iedereen wel. wel kennen. Voor Economixer is een Gratis te downloaden http://www.pienternet.be/bedrijvens We hebben met de Alle info opversie de website van Pienternet pel/lessenmap/6.html eigen gemaakt met Economixer een eigen allemaal economische versie gemaakt met begrippen. allemaal economische begrippen. Het ondernemersspel Cap Ten Heb jij ondernemersbloed? Wil je het helemaal maken? Gratis te downloaden http://www.pienternet.be/bedrijvens Doorloop dan snel het Alle info op de website van Pienternet pel/lessenmap/6.html ondernemersspel! Maak het of kraak het! Deze toolkit reikt handvatten aan om zelf een project rond een bepaald thema op te starten, uit te voeren en te www.ichecevalueren, afhankelijk van pme/capten/a1_project.html persoonlijke talenten en Contactpersoon Tim Joosen 02 739 vaardigheden. 38 68 Een toolkit voor jongeren tussen 10 en 12 jaar. Plaza Challenge Schooleditie voor volwassenenonderwijs en SO Online Managementspel waarin spelers kennis maken met het runnen van een Heeft docenten- en leerlingenmodules onderneming. Niet gratis! http://www.plazaschool.nl Na elke gespeelde Plaza krijgt de leerling en docent een 40 lln mogen 26 ronden spelen voor 20 euro. terugkoppeling via punten, ranglijsten en een competentieprofiel.