ATOS wil bedrijfsrisico afwentelen op medewerkers

ATOS wil bedrijfsrisico afwentelen op medewerkers
Nieuwe topman ’t Jong zaait chaos met borrelpraat
In het FD artikel van 7 maart beticht de nieuwe topman van ATOS ’t Jong, vakbonden van populisme. Het is in zijn
ogen populistisch om te pleiten om geld en tijd vrij te maken voor omscholen. Jarenlang pleegde ATOS geen en/of
onvoldoende onderhoud aan hun personeelsbestand door medewerkers onvoldoende ruimte te geven hun kennis
op peil te houden. Opleidingsbudgetten mochten door een “cost-freeze” maar zeer beperkt worden opgenomen.
De IT wereld is bezig met een lang voorspelde omwenteling naar cloud-services. ATOS heeft onvoldoende in haar
medewerkers geïnvesteerd maar wil nu alle bedrijfsrisico’s afwentelen op de medewerkers. Als een medewerker bij
een klant minder opbrengt dan wat zijn salariskosten zijn, “dan moet die medewerker maar inleveren”. Rechtse
borrelpraat als basis voor beleid. In plaats van echt besturen en op tijd in spelen op nieuwe trends, moeten werknemers de rekening betalen.
Vorig jaar
bereiden. Dan zou immers het aantal declarabele
uren teruglopen.
Vorig jaar probeerde de vorige topman het op een
iets andere manier. Mensen mochten 10% salaris
inleveren om een opleiding te gaan volgen, die hen
weer inpasbaar in het bedrijf zou maken. Massaal
keerden mensen zich tegen dit voornemen en de COR
wees het resoluut van de hand. Inmiddels is die
topman de laan uit gestuurd en nu waait er een
nieuwe nog guurdere storm.
Een gewaarschuwd mens
Al bij cao onderhandelingen in 2001, 2002 en 2003
heb ik ATOS (-Origin in die tijd) persoonlijk gewaarschuwd voor hun bewuste keuze om groei over de
rug van de medewerker te financieren. Net als vele
andere IT dienstverleners werden in-house IT afdelingen van grote industriële en dienstverlenende bedrijven overgenomen. Volgens toenmalige eigen maatstaven en salarisschalen waren velen van de zo
overgenomen medewerkers te duur om in de schalen
te passen die er binnen ATOS golden. De verschillen
in salaris leidden tot een perspectief voor betrokken
medewerkers dat men jarenlang geen cent erbij zou
krijgen. Alle schaalaanpassingen en eventuele collectieve verhogingen zouden aan deze groep voorbij
gaan. ATOS koos er bewust voor om dit verschil in
salaris niet in de kosten van de deal mee te nemen.
Men dacht de komende jaren deze kreukel wel glad
te kunnen strijken. De suggestie om de kosten van
het hogere salaris direct met betrokken werknemers
te verrekenen werd weggehoond. Dan bleek immers,
dat deze deals lang niet zo aantrekkelijk was als men
wilde doen geloven. De overnames gingen gewoon
steeds weer door.
Gestrekt been
Zonder dat duidelijk is hoe het bedrijf nu echt beter
bestuurd gaat worden, komt de nieuwe topman er
met gestrekt been in. Hij beticht vakbonden van
populisme als de FNV vraagt voor om- en bijscholing
van medewerkers.
Dit omdat we vaak uit het bedrijf horen dat mensen
wel jarenlang werden weggezet op declarabele uren,
maar dat er geen tijd en geld is om bij te spijkeren.
Als je jarenlang onvoldoende onderhoud pleegt lopen
uiteindelijk de kosten flink op.
De boot missen
Nu duidelijk wordt dat de IT verandert naar cloud
services, zoals data-mining en internetsecurity, in
plaats van de bestaande beheertaken, moet het roer
snel om. Medewerkers die zich op deze toekomst al
hadden voorbereid en zich gespecialiseerd hadden op
“Big data mining” werden door de salesafdeling niet
ingezet. De leiding had deze aardverschuiving op IT
gebied natuurlijk al van mijlenver moeten zien aankomen. Toch werden medewerkers niet in de gelegenheid gesteld om zich op deze toekomst voor te
Roet in het eten
Dan breekt er een wereldwijde crisis uit en lonen
worden voor hele lange periodes bevroren. Dat
betekent echter dat salarissen van mensen hoger
ligger dan wat er in de markt betaald wordt. Dat was
1
Geen ruimte voor investeren in mensen
echter het gevolg van de bewuste groeistrategie.
ATOS “Rupsje nooit genoeg” heeft zich net als concollega’s in de sector verslikt.
Doordat het in de crisis financieel slechter ging werd
nog meer dan voorheen bezuinigd op permanent
investeren in mensen.
Met de mond wordt wel beleden dat mensen het
grootste kapitaal zijn van IT bedrijven, maar dit wordt
niet met de beurs in de praktijk gebracht.
Juist in de IT is bekend dat kennis snel verouderd.
Mensen die nog het lef hadden om voor serieuze
investeringen in hun opleiding te vragen, kregen vaak
nul op het rekest. Opleidingsbudgetten bestonden
wel in de theorie, maar werden jaar over jaar niet
verbruikt. Een studerende werknemer bracht gedurende studerende uren immers niets op.
Maatschappelijk onverantwoord ondernemen
Waar heel Nederland ervan doordrongen raakt dat
medewerkers langer en duurzaam inzetbaar zouden
moeten zijn, komt de nieuwe topman van ATOS
alleen met rechtse borrelpraat. Alle bedrijfsrisico
moet maar op medewerkers worden afgewenteld.
De board roomt winsten af en vult zijn zakken met
ongeveer €1,5 miljoen voor de bestuursvoorzitter
alleen al en bijna dito voor zijn makkers.
Medewerkers moeten maar inleveren of anders
opzouten! Dit is te gek voor woorden!
De wegwerpwerknemer
Doordat mensen jarenlang een gedegen invulling van
opleidingsbehoeften werd ontzegd en mensen, die
tijdig omschoolden naar bijvoorbeeld datamining,
werkeloos op de bank zaten, is er nu een forse scholingsmismatch ontstaan bij dit bedrijf dat nog steeds
fors positieve marges (7,2% FD 7/3/‘17) scoort.
Werkgever wil nu het bedrijfsrisico afwentelen op de
werknemers zonder zijn eigen verantwoordelijkheid
te nemen. Het wordt tijd dat Nederland een halt
roept aan die maatschappelijk onverantwoord gedrag. “Mensen moeten langer werken”, “maar niet bij
mij” bralt ’t Jong vervolgens keihard.
Spreadsheet management
De omzet valt tegen, omdat er gedaan wordt alsof It
opdrachten uit de financiële sector gewoon doorgaan
als ware er niets aan de hand bij de Banken zoals
ABN-AMRO en ING. Daarnaast is alle innovatie is door
een boekhoudkundige manier van besturen volledig
uit het bedrijf verdwenen. Managers zijn verworden
tot Spreadsheet managers.
International concurrentie
Bedrijfswinsten worden gemaximaliseerd door veel
werk over te hevelen naar lage-lonen landen, of door
mensen op buitenlands contract onder de prijs naar
Nederland te halen. Dit gebeurt zowel door ATOS als
ook door concurrenten en ook direct door de opdrachtgevers. Deze werknemers worden dan in
sweat-shop achtige omgeving voor bijna 50 uur per
week uitgeknepen. Ze krijgen geen loon waar je in
Nederland normaal met een gezin van rondkomt.
Als de kennis van die mensen verouderd is, dan wordt
wel weer een blik nieuwe werknemers uit India
opengetrokken. Ook in deze mensen wordt niet
geïnvesteerd.
FNV is redelijk maar niet gek
Natuurlijk wil FNV meedenken hoe mensen meegenomen kunnen worden in een snel veranderde IT
wereld. Daarvoor hebben we zelfs al bij werkgever
aan tafel bij de HR directeur aangeboden om thema
en loopbaanworkshops aan te bieden.
Het kan echter niet zo zijn dat werkgever jarenlang in
gebreke blijft, bonden weggezet worden als populisten, terwijl er uitsluitend gevraagd wordt om zich als
goed werkgever te gedragen, werkgever stelselmatig
het intern overleg frustreert en zodoende alleen al
het laatste jaar meerdere nietigheidsverklaringen
krijgt van de COR op besluiten betreffende het aanpassen van regelingen en daarvoor de rekening
eenzijdig bij de werknemer gelegd wordt.
Het wordt tijd dat de werknemer bij ATOS zich realiseert dat hij vogelvrij verklaard is. Atos heeft de jacht
op de werknemer geopend. De FNV wil jullie graag
helpen orde in deze gecreëerde chaos te scheppen.
Innovatie om zeep
Daarnaast is elke vorm van innovatie door het genoemde spreadsheet management om zeep geholpen. Liever hanteert men arbeidsintensieve bedrijfsprocessen dan dat een deel van de winst besteed
wordt aan bedrijfsinnovatie en opleiding. Slim denken
en slim doen is het domein van de Nederlandse
medewerker. Bij ATOS wordt dat zo geblokkeerd. De
dreiging vanuit lage loon landen wordt zo nijpend.
Namens FNV ICT Ger Klinkenberg
2