Extra oefeningen voor werkwoordspelling

Taaljournaal | Lessuggestie | groep 6 en 7 | Mijn Malmberg
Extra oefeningen voor werkwoordspelling
Inleiding
Ad 1: De kinderen bepalen wat de
In Taaljournaal bereiden we de spelling
persoonsvorm (PV) en het onderwerp (OND) in
van de werkwoorden voor tijdens de
de zin is. Zij leren dat er in een welgevormde
lessen taalbeschouwing in het taaldeel van
zin een overeenkomst in getal bestaat (samen
Taaljournaal. De begrippen doe-woord (later:
enkelvoud of samen meervoud) tussen OND
werkwoord), wie-deel (later: onderwerp) en
en PV.
persoonsvorm worden daar geïntroduceerd.
Ad 2: Voor sommige kinderen blijft het lastig
Vanaf week 13 in groep 6 bieden we de leerstof
om te bepalen welke woorden in de verleden
rond de werkwoordspelling meer systematisch
tijd (tijd van toen) van klank veranderen. Zij
aan. Dat gebeurt in het spellingdeel van
behandelen ze dan als werkwoorden zonder
Taaljournaal. De blokken spelling van
klankverandering. In dit oefenblad herhalen
onveranderlijke woorden en spelling van
we welke klankveranderingen voorkomen en
veranderlijke woorden (de werkwoorden)
laten we de kinderen oefenen in het vinden van
wisselen elkaar dan telkens af.
de juiste verleden tijdsvorm. Daarbij dient het
bovenste deel van het oefenblad als opzoekdeel.
Ondanks de zorgvuldige opbouw van de leerstof
hebben sommige kinderen behoefte aan extra
Ad 3: In de spelling van werkwoorden zit
oefenstof. Verschillende leerkrachten geven aan
een duidelijke systematiek. Sommige kinderen
naast de beschikbare oefenstof in het werkboek
helpt het bij de spelling van werkwoorden als
en op de kopieerbladen graag extra oefenbladen
ze die systematiek daadwerkelijk zien en zich
tot hun beschikking te hebben. Vandaar
eigen maken. De leerlingen in groep 6 vullen
bijgaande selectie van drie oefenbladen die elk
de werkwoordsvormen van de tijd van nu
een bijdrage leveren aan het verstevigen van
in; de leerlingen in groep 7 vullen zowel de
de basis voor werkwoordspelling. Blad 1 sluit
werkwoordsvormen van de tijd van nu en van
in eerste instantie het beste aan bij de stof van
de tijd van toen in.
groep 6. Blad 2 sluit aan bij de stof van groep
7: vanaf week 13 worden de werkwoorden die
klankverandering ondergaan aangeboden. Blad
3 is zowel bedoeld voor groep 6 (tijd van nu) als
voor groep 7 (tijd van nu + tijd van toen).
1. O
nderwerp, persoonsvorm en zinskern
(zie: werkblad 1)
2. W
erkwoorden die van klank veranderen
(zie: werkblad 2)
3. A
lle persoonsvormen in één schema
(zie: werkblad 3)
© Malmberg, ’s-Hertogenbosch
blz. 1 van 4
Taaljournaal | Lessuggestie | groep 6 en 7 | Mijn Malmberg
Werkblad 1:
TIP
Het onderwerp en de persoonsvorm in de zin
De kat speelde met een bolletje wol.
Je vindt de PV met de vraagproef:
Speelde de kat met een bolletje wol?
Je vindt het OND in deze zin met de vraag:
1. Zet in elke zin een streep onder de PV.
Wie of wat speelde met een bolletje wol?
Welk OND hoort niet bij die PV? Streep die door.
De hond / De honden snuffelt aan een worstje.
In de vakantie logeren we / mijn zusje bij opa en oma.
Gisteren kreeg de bus / de bussen een lekke band.
In de lente groeien de bomen / de boom het hardst.
2.Onder het OND staat een streep.
Welke PV hoort niet bij dit OND? Streep die door.
Waarom rijden / rijdt de treinen vandaag niet?
Morgen schrijf / schrijven jullie een opstel.
De aarde draai / draait om de zon.
Wat tekende / tekenen je op het papier?
3.Onderstreep het OND in elke zin. Past dit OND bij de PV?
Nee, schrijf dan de goede PV erachter.
In de stal wacht de dieren op eten.
Gisteren stemde de muzikant de piano.
Met Nieuwjaar schoten de pijl de lucht in.
..............................
Met haar nagel krab Els zich op haar wang.
..............................
..............................
..............................
4.Zoek eerst het OND in elke zin.
Schrijf dan de goede vorm van het werkwoord in de tijd van nu in de zin.
poetsen
Elke morgen
..............................
ik mijn tanden.
vragen
Yari en Leon
..............................
de juf om uitleg.
komen
Na schooltijd
gillen
De kleuters
hollen
Over het gras
helpen
Ik
..............................
..............................
van de schrik.
..............................
..............................
© Malmberg, ’s-Hertogenbosch
mijn opa bij ons.
Wim de bal achterna.
je wel even.
blz. 2 van 4
Taaljournaal | Lessuggestie | groep 6 en 7 | Mijn Malmberg
Werkblad 2:
TIP
Werkwoorden die van klank veranderen
Veel werkwoorden krijgen in de tijd van toen
in de tijd van toen.
de(n) of te(n).
Bijvoorbeeld: kleurde, werkte.
Sommige werkwoorden in de tijd van toen
veranderen van klank.
1.Schrijf het werkwoord in de tijd van toen.
Doe het zo: buigen
bogen
de ui wordt een o
de i wordt een o
de e wordt een a
buigen
......................
winnen
......................
eten
......................
duiken
......................
vinden
......................
nemen
......................
ruiken
......................
zingen
......................
breken
......................
fluiten
......................
drinken
......................
steken
......................
de e wordt een o
de ie wordt een o
de ij wordt een e
vechten
......................
liegen
......................
kijken
......................
trekken
......................
kiezen
......................
lijden
......................
zwemmen
......................
bieden
......................
krijgen
......................
schenken
......................
vliegen
......................
blijven
.....................
de a wordt een ie
de a wordt een oe
de e wordt een ie
vallen
......................
vragen
......................
helpen
......................
slapen
......................
dragen
......................
sterven
......................
laten
......................
jagen
......................
werpen
......................
2.Schrijf dezelfde vorm van het werkwoord in de tijd van toen.
Doe het zo: ik sluit
ik sloot
Wij sluiten de deur. Ik schrijf een e-mail.
Hij vergeet het nooit.
Wij
Ik
Hij
......................
de deur.
......................
een e-mail.
......................
het nooit.
De klok klinkt prachtig.
Piet graaft een kuil.
Zij blaast de kaars uit.
De klok
Piet
Zij
......................
prachtig.
......................
een kuil.
......................
de kaars uit.
Daar geniet zij van.
Zij vertrekt op zondag.
Spreek jij nog met hem?
Daar
Zij
......................
......................
zij van.
© Malmberg, ’s-Hertogenbosch
......................
op zondag.
jij nog met hem?
blz. 3 van 4
Taaljournaal | Lessuggestie | groep 6 en 7 | Mijn Malmberg
Werkblad 3: TIP
Alle persoonsvormen in één schema.
Tijd van toen met klankverandering:
1.Lees het schema.
schrijf het woord zoals je het hebt geleerd.
Je ontdekt hoe je de persoonsvorm schrijft.
Tijd van toen zonder klankverandering:
Let op bij werkwoorden op -den en -ten.
onderwerp
enkelvoud
meervoud
ik, …jij?
een ander (jij,
u, hij, zij, het)
wij, jullie,
zij
persoonsvorm tijd van toen
persoonsvorm
tijd van nu
zonder klankverandering
met
klankverandering
-de(n)
-te (n)
ik-vorm
kleur, werk, roep
ik-vorm+t
kleurt, werkt, roept
ik-vorm+de
kleurde
ik-vorm+te
werkte
ik-vorm met
andere klinker
riep
wij-vorm
kleuren, werken,
roepen
ik-vorm+den
kleurden
ik-vorm+ten
werkten
wij-vorm met
andere klinker
riepen
2Vul het schema in voor het werkwoord voelen.
onderwerp
enkelvoud
ik, …jij?
een ander (jij,
u, hij, zij, het)
meervoud
wij, jullie, zij
persoonsvorm
tijd van nu
persoonsvorm tijd van toen
zelfde klank
-de(n)
-te (n)
andere klank
3.Vul het schema in voor het werkwoord fietsen.
onderwerp
enkelvoud
ik, …jij?
een ander (jij,
u, hij, zij, het)
meervoud
wij, jullie, zij
persoonsvorm
tijd van nu
persoonsvorm tijd van toen
zelfde klank
-de(n)
-te (n)
andere klank
4.Vul het schema in voor het werkwoord zingen.
onderwerp
enkelvoud
ik, …jij?
een ander (jij,
u, hij, zij, het)
meervoud
wij, jullie, zij
© Malmberg, ’s-Hertogenbosch
persoonsvorm
tijd van nu
persoonsvorm tijd van toen
zelfde klank
-de(n)
-te (n)
andere klank
blz. 4 van 4