Presentatie Europees semester

De coördinatie van het Europese economische beleid onder
het Europese Semester
België en Vlaanderen in de kijker
[email protected]
Vertegenwoordiging van de Europese Commissie in België
• Europese semester: definitie, grondgedachte,
juridische basis
• Het spel, de regels en de scheidsrechter
• Hoe doet Vlaanderen het?
2
• Europese semester: definitie, grondgedachte,
juridische basis
• Het spel, de regels en de scheidsrechter
• Hoe doet Vlaanderen het?
3
Europees (adj.) Semester (noun, c):
Geïntegreerde jaarlijkse coördinatiecyclus van
het nationale fiscale en macro-economisch
beleid
Waar bemoeit Europa zich eigenlijk mee?
Het verdrag biedt een expliciete juridische basis voor Europese
beleidscoördinatie
Verdrag over de werking van de EU
Titel VIII: Economisch en monetair beleid
• Hoofdstuk 1 – Art. 121: "De lidstaten beschouwen hun
economisch beleid als een aangelegenheid van gemeenschappelijk belang en coördineren het in het kader van de
Raad"
• Hoofdstuk 4 – Art. 136: "de versterking van de coördinatie en
de bewaking van hun begrotingsdiscipline".
De coördinatie behelst zowel het (macro-) economische als het
werkgelegenheidsbeleid
Verdrag over de werking van de EU
Titel IX: Werkgelegenheidsbeleid
Art. 145 – "De lidstaten en de Unie streven […] naar de
ontwikkeling van een gecoördineerde strategie voor
werkgelegenheid"
Art. 148 – "[…] De Raad verricht jaarlijks een onderzoek naar […]
het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten […] en kan, op
aanbeveling van de Commissie, aanbevelingen tot de lidstaten
richten"
Cf. Titel I: Bevoegdheden van de EU
• Europese semester: definitie, grondgedachte,
juridische basis
• Het spel, de regels en de scheidsrechter
• Hoe doet Vlaanderen het?
8
De doelstellingen (van het spel) werden in 2010 door de
lidstaten zelf vastgelegd
Europa 2020 doelstellingen
• Werkzaamheidsgraad:
75%
• Onderzoek en ontwikkeling:
3%
• Onderwijs:
 Vroegtijdige schoolverlaters :
10%
 Participatie aan hoger onderwijs:
40%
 Klimaat en energie:
 Armoede en sociale uitsluiting:
3x20%
-20 MM
Bij de vertaling naar nationale doelen kregen de lidstaten
enige manoeuvreerruimte
Werkzaamheidgraad vs. doelstellingen (2015Q4)
90.0
80.0
70.0
60.0
50.0
40.0
30.0
20.0
10.0
EU28
BE
BG
CZ
DK
DE
EE
IE
EL
ES
FR
HR
IT
CY
LV
LT
LU
HU
MT
NL
AT
PL
PT
RO
SI
SK
FI
SE
UK
0.0
De spelregels houden een complexe uitdaging in
• De lidstaten dienen te streven naar de Europa 2020
doelstellingen voor slimme, duurzame en inclusieve
groei…
• … op een evenwichtige manier…
• … zonder de houdbaarheid van de overheidsfinanciën
op de lange termijn in gevaar te brengen (cf.
begrotingsregels).
• … en zonder zichzelf en andere lidstaten in de
problemen te brengen (cf. procedure macroeconomische onevenwichten)…
Begrotingsbeleid streeft een dubbele doelstelling na
Begrotingstoezicht
Voorkomen dat begrotingsbeleid in een
problematische richting evolueert
- > preventieve arm van het SGP
Buitensporige tekorten of schulden corrigeren
- > correctieve arm van het SGP
Macro-economisch toezicht
Macro-economisch toezicht spoort naar mogelijke onevenwichten aan de
hand van een scorebord van indicatoren
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
3-jarig voortschrijdend gemiddelde van het saldo op de lopende rekening
Netto internationale investeringspositie
5-jarige procentuele evolutie van het exportmarktaandeel
3-jarige procentuele evolutie van de loonkosten per eenheid product
3-jarige procentuele evolutie van de reële effectieve wisselkoers
Geconsolideerde schuld van de privé-sector
Ontwikkeling van private kredietstromen
Jaarlijkse evolutie van de huisprijzen
Schuldratio van de openbare sector
3-jarig voortschrijdend gemiddelde van de werkloosheidsgraad
Jaarlijkse evolutie van de passiva van de financiële sector
*3-jarige procentuele evolutie van de activiteitsgraad
*3 jarige procentuele evolutie van de lange termijnwerkloosheidsgraad
*3-jarige procentuele evolutie van de jongerenwerkloosheidsgraad
13
Wie is nu eigenlijk de scheidsrechter?
De commissie's rol als scheidsrechter:
De jaarlijkse coördinatiecyclus
Herfst
Prognose
November
Winter
Prognose
Aanbevelingen
Eurozone
Jaarlijkse
groeianalyse+
Eind februari
Landen
profiel
Advies over de ontwerpbegroting
15 April
15 Oktober
Ontwerpbegrotingen
SP
LSAs
EU2020 strategie
Macro-economisch toezicht
Begrotingstoezicht
NHP
Raadsbeslissingen
Mei/Juni
Lente
Prognose
15
• Europese semester: definitie, grondgedachte,
juridische basis
• Het spel, de regels en de scheidsrechter
• Hoe doet Vlaanderen het?
16
Vlaanderen heeft zich de Europa 2020 strategie geheel
eigen gemaakt
Vlaanderen heeft zich de Europa 2020 strategie geheel
eigen gemaakt
Europa 2020 strategie – Vlaamse doelstellingen
• Werkzaamheidsgraad:
76%
• Onderzoek en ontwikkeling:
3%
• Onderwijs:
 Vroegtijdige schoolverlaters :
5.2%
 Participatie aan hoger onderwijs:
47.8%
 Klimaat en energie:
 Armoede en sociale uitsluiting:
-15.7%
- 280,000
Maar sommige van de gestelde doelen blijken vooralsnog
te ambitieus
Werkzaamheidsgraad 2015
80.0
75.0
70.0
65.0
60.0
55.0
50.0
45.0
40.0
Vlaamse doelstelling
Belgische doelstelling
Maar sommige van de gestelde doelen blijken vooralsnog
te ambitieus
Vroegtijdige schoolverlaters 2015
18.0
16.0
14.0
12.0
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
Vlaamse doelstelling
Belgische doelstelling
Aanbevelingen aan België
Publieke financiën: begrotingstekort – schuldafbouw –
begrotingscoördinatie – belastingsysteem hervormen
Concurrentiekracht en arbeidsmarkt: loonvorming –
activeringsbeleid – onderwijs en beroepsopleiding
Innovatie, investeringen en marktwerking:
innovatiecapaciteit – concurrentie in de detailhandel
en de dienstensectoren – investeringen in mobiliteit en
energie
Vaakgehoorde kritieken
Er wordt teveel gekeken naar
het budgettaire en te weinig
naar concurrentiekracht.
De Europese begrotingsregels zijn
• te flexibel
• te rigide
• te complex
De Europese boekhoudregels houden investeringen
tegen
Enkel landen met tekorten
worden gedwongen zich aan
te passen.
De aanbevelingen worden
onvoldoende
in
beleid
omgezet.
Zijn er nog vragen ?
Landrapport België 2016: capita selecta
1. Concurrentiekracht
2. Arbeidsmarkt
3. Investeringsbeleid
Landenrapport: conclusies over concurrentiekracht
• Concurrentiekracht is toegenomen dankzij corrigerende
maatregelen mbt. loonkosten
• Inflatoire druk blijft hoger dan in de buurlanden
• Hervormingen blijven noodzakelijk om toekomstige
ontsporingen te vermijden
o Loonvormingskader
o Functioneren van producten en dienstenmarkten
• Kwalitatieve determinanten van
vragen blijvende beleidsaandacht
concurrentiekracht
25
Landenrapport: conclusies over werking arbeidsmarkt
Jobcreatie stimuleren door bijkomende arbeidskostenverlagingen, in het
bijzonder voor de lagere lonen
Inzetten op doeltreffend doelgroepenbeleid dat tegelijkertijd inzet op
kwalitatieve instroom, vraagsteun en het wegwerken van barrières aan
aanbodzijde
• Uitstroom laaggeschoolde jongeren
• Discrepantie tussen loonschalen en productiviteit
• Ondersteuning vraag naar oudere werknemers
• Transitie onderwijs-arbeidsmarkt
• Capaciteit arbeidsbemiddelaars en samenwerking met onderwijs- en
vorming- en welzijnssactoren
26
Landenrapport: conclusies over voornaamste investeringsbehoeften
Neerwaartse trend in investeringen in uitrusting sinds de crisis
- Definitieve trendbreuk sinds 2014?
Transport:
Wegvervoer – Spoorinfrastructuur - "Missing links"
Impact op CO2 uitstoot
Slimme kilometerheffing?
Energie:
Nood aan een langetermijnvisie en een geloofwaardig
stappenplan
27
Landenrapport: voornaamste obstakels voor particuliere investeringen
Loonkosten en de leesbaarheid ervan
Energiekosten, in hoofdzaak voor electriciteit
Beschikbaarheid geschoolde arbeidskrachten
(Im-)mobiliteit
28
LSA1: Openbare financiën
• Een jaarlijkse budgettaire aanpassing realiseren van ten minste 0,6
% van het bbp in de richting van de begrotingsdoelstelling op
middellange termijn in 2016 en 2017.
• Meevallers gebruiken om de vermindering van de schuldquote van de
overheid te versnellen.
• Overeenstemming bereiken over een afdwingbare verdeling van
begrotingsdoelstellingen over alle overheidsniveaus.
• Het
belastingstelsel
vereenvoudigen
belastinguitgaven afschaffen.
en
verstorende
29
LSA2: Concurrentiekracht en arbeidsmarkt
• De voorgenomen herziening doorvoeren van de "wet van 1996" met
betrekking tot het concurrentievermogen en de werkgelegenheid in
overleg met de sociale partners. Ervoor zorgen dat lonen gelijke tred
kunnen houden met de productiviteit.
• Zorgen voor een doeltreffend activeringsbeleid voor de arbeidsmarkt.
• Verder werk maken van hervormingen op het gebied van onderwijs en
beroepsopleiding en voorzien in opleidingsondersteuning, met name
voor personen met een migratieachtergrond.
30
LSA3: Innovatiekracht, interne markt en investeringen
• Verbeteren van de capaciteit om te innoveren, met name door het
bevorderen van investeringen in op kennis gebaseerd kapitaal.
• Vergroten van de concurrentie in de sector van de zakelijke
dienstverlening en de detailhandelssector door het afschaffen van
onnodige operationele restricties en vestigingsbeperkingen.
• Verhelpen van tekortkomingen op het gebied van investeringen in
vervoersinfrastructuur en energieopwekkingscapaciteit.
31