Het zelfstandig bijberoep - Unie van zelfstandigen in bijberoep
advertisement
Het zelfstandig bijberoep Persconferentie 14 juni 2012 Een onderzoek door Wendy Compernol (studente Handelswetenschappen) In opdracht van UniZeb UniZeb vzw • • • • • • Unie van zelfstandigen in bijberoep Opgericht in juli 2011 Yves Vandewal – directeur Dirk Pareit - Voorzitter www.unizeb.be 09/225.98.34 Unizeb: onze missie • UniZeb heeft als doelstelling de zelfstandige ondernemers in bijberoep te verenigen, te informeren, te adviseren, hun belangen te behartigen en aangepaste sociale en bedrijfseconomische dienstverlening aan te bieden. • UniZeb ijvert voor de economische leefbaarheid van de zelfstandige ondernemer in bijberoep en voor een overheidsbeleid dat de gelijkwaardige toegang van alle ondernemers op de economische markt verzekert. 1. Inleiding • We vroegen aan de Hogeschool Gent om een bevraging uit te voeren bij de zelfstandigen in bijberoep. • Doel onderzoek: waarom zit het ZB zo in de lift? Wat drijft mensen naar het ZB? Hoeveel verdienen ze hiermee? Resulteert het ZB in een zelfstandig hoofdberoep? Welke is de economische relevantie van het ZB in Vlaanderen? • Kunnen er beleidsaanbevelingen gedistilleerd worden uit het onderzoek? • Het onderzoek leverde 440 respondenten op. Overzicht • • • • • • • Inleiding Enkele cijfers Algemene gegevens Economische toegevoegde waarde Stellingen Besluit Beleidsaanbevelingen UniZeb 2. Enkele cijfers • • • • • De populariteit van het ZB blijft pijlsnel stijgen. 178.936 in 2006, 212.665 in 2010 219.369 in 2011. Zo’n 140.000 daarvan wonen in Vlaanderen. Procentuele groei van het aantal zelfstandigen ten opzichte van het vorig jaar Aard van bezigheid 2006 2007 2008 2009 2010 Hoofdbezigheid + 0,59% + 1,71% + 1,17% + 0,27% + 1,07% Nevenbezigheid + 5,06% + 6,25% + 5,02% + 3,07% + 3,38% Actief na pensioen + 1,11% + 2,74% + 2,64% + 3,54% + 5,07% 2011 + 3,10% Evolutie aantal zelfstandigen per categorie Jaren Hoofdbezigheid Bijkomende bezigheid Actief na Totaal pensioenleeftijd Absol. % Absol. % Absol. % Absol. % 2006 640.732 72,76 178.926 20,32 60.964 6,92 880.622 100 2007 652.000 72,05 190.268 21,02 62.686 6,93 904.954 100 2008 659.907 71,42 199.650 21,61 64.389 6,97 923.642 100 2009 662.039 70,83 205.862 22,03 66.741 7,14 934.642 100 2010 669.726 70,31 212.665 22,32 70.194 7,37 952.585 100 Evolutie startende zelfstandigen per categorie Aard van bezigheid 2006 2007 2008 2009 2010 Hoofdbezigheid 45.918 52.279 51.393 47.842 53.768 Nevenbezigheid 24.801 27.268 27.086 26.304 29.659 Actief na pensioen 1.154 1.255 1.270 1.446 1.605 Totaal 71.873 80.802 79.749 75.592 85.032 3. Resultaten onderzoek Leeftijd, geslacht • Gemiddelde leeftijd van de respondenten is 39 jaar. • 72% mannen, 28% vrouwen. • De zelfstandige in bijberoep start gemiddeld op de leeftijd van 33,5 jaar. 3. Resultaten onderzoek Hoogste diploma • Lager onderwijs • Middelbaar onderwijs • Bachelor • Master 3% 30% 38% 29% 3. Resultaten onderzoek Inkomsten uit het hoofdberoep Reden waarom men koos voor een zelfstandige activiteit in bijberoep. Waarom koos u voor een zelfstandig bijberoep? Andere Als medewerkende in bestaande onderneming Wil om te ondernemen Hobby werd een lucratieve beroepsactiviteit Tussenstap naar zelfstandig hoofdberoep Op zoek naar nieuwe uitdagingen Risico's vermijden meer verdienen Gebrekkig sociaal statuut voor zelfstandigen 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% Gemiddeld aantal uur per week gespendeerd aan zelfstandig bijberoep Categorie Aantal uur Landbouw 11,75 Nijverheid en ambachten 15,22 Handel 14,13 Intellectuele beroepen 13,12 Diensten 13,16 Andere 9,10 Gemiddeld 13,30 Natuurlijk persoon of vennootschap ? Natuurlijk persoon Rechtspersoon Bestaande vennootschap Landbouw 100,00% 0,00% 0,00% Nijverheid en ambachten 96,90% 3,10% 0,00% Handel 62,50% 33,90% 3,60% Intellectuele beroepen 88,10% 10,40% 1,50% Diensten 93,50% 0,00% 6,50% Andere 85,00% 15,00% 0,00% • 83% start als natuurlijk persoon • 14% richt een vennootschap op. 4. Indirecte toegevoegde economische waarde Diensten % Gemiddelde uitgaven (€) Boekhouder 74% 1.064,81 Reclamebureau 8% 1.096,15 Web ontwikkelaar 17% 1.226,56 Advocaat, notaris 14% 693,55 Verzekeringsmakelaars 32% 1.477,27 Zelfstandigenorganisatie 25% / Beroepsfederaties 28% / Andere: 8% 1.111,11 4. Indirecte toegevoegde waarde Boekhouder Reclame Webontwikkelaar % Gemiddelde uitgave (€) % Gemiddelde uitgave (€) % Gemiddelde uitgave (€) Landbouw 100% 750,00 0% . 0% . Nijverheid en ambachten 55% 750,00 3% 750,00 6% 250,00 Handel 69% 1.554,05 11% 1.083,33 28% 1.300,00 Intellectuele beroepen 61% 931,25 2% 750,00 14% 916,67 Diensten 74% 663,04 10% 416,67 6% 750,00 Andere 57% 1.326,92 9% 2.500,00 17% 2.375,00 Totaal 74% 1.064,81 8% 1.096,15 17% 1.226,56 4. Indirecte toegevoegde economische waarde Verzekeraar Advocaat Andere % Gemiddelde uitgave (€) % Gemiddelde uitgave (€) % Gemiddelde uitgave (€) Landbouw 25% 750,00 0% . 25% 750,00 Nijverheid en ambachten 27% 1.555,56 15% 250,00 6% 250,00 Handel 35% 1.723,68 20% 840,91 6% 583,33 Intellectuele beroepen 21% 1.464,29 14% 361,11 3% 500,00 Diensten 32% 650,00 16% 350,00 0% . Andere 9% 3.375,00 4% 6.000,00 4% 6.000,00 Totaal 32% 1.477,27 14% 693,55 8% 1.111,11 4. Indirecte toegevoegde economische waarde Aangegane verzekeringen in functie van het zelfstandig bijberoep Soort verzekering % Geen 45% Objectieve aansprakelijkheid 12% BA Uitbating 32% BA Voertuigen 20% Bestuurdersaansprakelijkheid 7% Brand 12% Omnium voertuigen 12% Rechtsbijstand 22% Arbeidsongevallen 6% Groepsverzekering 3% Hospitalisatieverzekering 5% Persoonlijke ongevallen 7% Gewaarborgd inkomen 4% VAPZ 4% Andere: 4% 45% is NIET verzekerd! 4. Indirecte toegevoegde economische waarde Percentage per categorie van personen die geen verzekering hebben aangegaan Categorie % Landbouw 50,00% Nijverheid en ambachten 46,90% Handel 41,10% Intellectuele beroepen 41,80% Diensten 45,20% Andere 45,00% Totaal 45,00% Meest risicovolle sector onderverzekerd 4. Indirecte toegevoegde economische waarde Welke verzekeringen heeft u aangegaan in het kader van het zelfstandig bijberoep? Soort verzekering Objectieve aansprakelijkheid BA Uitbating BA Voertuigen Bestuurdersaansprakelijkheid Brand Omnium voertuigen Rechtsbijstand Arbeidsongevallen Groepsverzekering Hospitalisatieverzekering Persoonlijke ongevallen Gewaarborgd inkomen VAPZ Andere: % 23% 58% 34% 11% 23% 22% 40% 11% 6% 10% 13% 8% 7% 7% 42 % is niet verzekerd tegen BA 5. Directe toegevoegde economische waarde • Investeringen gedaan bij de opstart van de onderneming Investeringen % Gemiddelde uitgave (€) Onroerend goed Rollend materieel (auto, camionette, vrachtwagen,...) Overnamesom Inrichting Kantoormeubilair (pc, meubels,...) 11% 32% 55.729,17 14.017,86 3% 32% 56% 8.714,29 1.858,33 1.300,48 Ander materieel Opleiding Andere: 44% 44% 9% 1.584,42 Niet bevraagd 5. Directe toegevoegde economische waarde • Investeringen gedaan de afgelopen 3 inkomstenjaren Investering % Gemiddelde uitgave (€) Onroerend goed 14% 69.500,00 Rollend materieel (auto, camionette, vrachtwagen,...) Inrichting 44% 16.583,33 36% 2.160,71 Kantoormeubilair 33% 2.047,62 Andere: 34% 2.087,12 5. Directe toegevoegde economische waarde • Toekomstige investeringen Investeringen % Gemiddelde uitgaven (€) Onroerend goed 15% 76.195,65 Rollend materieel (auto, camionette, vrachtwagen,...) Inrichting 34% 15.817,55 30% 2.762,20 Kantoormeubilair 27% 1.647,44 Andere: 40% 2.135,87 5. Directe toegevoegde economische waarde • Financiering Categorie Eigen middelen (€) Geen lening Landbouw 12.812,5 50,00% Nijverheid en ambachten 4.132,81 68,80% 10.609,09 69,10% Intellectuele beroepen 7.534,09 71,20% Diensten 7.758,33 83,30% Andere 6.171,11 94,70% Gemiddelde 7.836,17 77% Handel 5. Directe toegevoegde economische waarde Aangegane leningen Geen Leningen bij vrienden, familie, ... Hypothecaire lening Banklening Kaskrediet Waarborgregeling bij het participatiemaatschappij Vlaanderen Andere: 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 5. Directe toegevoegde economische waarde Percentage van de personen die een lening hebben aangegaan in functie van het aantal jaar actief Geen Een lening Niet ingevuld Minder dan drie jaar actief 80,50% 17,10% 2,40% Meer dan drie jaar actief 60,90% 28,80% 10,30% 5. Directe toegevoegde economische waarde • Omzet Categorie Gemiddelde (€) Landbouw 67.092,50 Nijverheid en ambachten 13.109,03 Handel 47.542,91 Intellectuele beroepen 22.341,23 Diensten 11.914,33 Andere 45.716,67 Gemiddelde: 29.173,00 5. Directe toegevoegde economische waarde • Financieel resultaat Verlies: 31,06% Winst: 68,94%; 2/3 van ZIB maken winst 5. Directe toegevoegde economische waarde • Gemiddelde winst/verlies per categorie Categorie Winst (€) Verlies (€) Landbouw 2.166,67 3.000,00 Nijverheid en ambachten 5.653,85 2.500,00 Handel 4.896,55 4.142,86 Intellectuele beroepen 5.277,78 2.600,00 Diensten 2.947,37 1.500,00 Andere 6.500,00 500,00 Gemiddelde 4.845,45 2.928,57 De sector handel kamp met het grootste verlies. 5. Directe toegevoegde economische waarde • Gerealiseerde winst/verlies in functie van het aantal jaar 100% 80% 60% 40% 90% 61% 39% 71% 29% 69% 31% 20% 89% 78% 69% 31% 22% 10% 11% Winst Verlies 0% 1-3 jaar 4-6 jaar 7-9 jaar 10-15 16-23 24-34 Totaal jaar jaar jaar Gerealiseerde winst recht evenredig met duur zelfstandige activiteit. 5. Directe toegevoegde economische waarde • Vergelijking winst/verlies met omzet Omzet (€) 0-5580 5.58010.000 10.00050.000 50.000100.000 100.000200.000 > 200.000 Winst 52,60% 81,80% 87,80% 75,00% 75,00% 85,71% Verlies 47,40% 18,20% 12,20% 25,00% 25,00% 14,29% Stijging winst recht evenredig met stijging omzet 5. Directe toegevoegde economische waarde 56% betaalt sociale bijdragen! 6. Plannen Keuze % Volledig zelfstandig worden 19,9 Behoud van het zelfstandig bijberoep 69,2 Stoppen met het zelfstandig bijberoep 4,3 • 1/5 wil overstappen naar het zelfstandig hoofdberoep. • Slechts 4% denkt te stoppen. 7. Stellingen Vraag Helemaal akkoord Akkoord Geen mening Niet akkoord Helemaal niet akkoord 1 Het statuut van het zelfstandig bijberoep moet beperkt worden tot maximum 3 jaar 1,5% 0,5% 5,9% 12,8% 79,3% 2 De bedrijfsverliezen in het kader van het zelfstandig bijberoep mogen niet langer aftrekbaar zijn van de persoonsbelasting 3,5% 12,4% 19,3% 16,3% 48,5% 3 Het zelfstandig bijberoep dient strenger gereglementeerd te worden 2,5% 7,8% 11,8% 34,8% 43,1% 4 Men zou de mogelijkheid moeten krijgen om pensioenrechten op te bouwen in verhouding tot de betaalde sociale bijdragen 48,8% 35,5% 13,3% 0,5% 2,0% 5 Zelfstandigen in bijberoep die geen sociale bijdragen betalen zijn een verliespost voor de sociale kassen. Een forfaitaire bijdrage voor administratiekosten zou dit tekort wegwerken 6,4% 17,2% 28,9% 22,1% 25,5% 8. Besluit • De ZIB maken een steeds belangrijker deel uit van alle ondernemers in België (22%). Het is dan ook hoog tijd om dit statuut te herkwalificeren en het belang ervan te erkennen. • De bijdrage van ZB tot de economie is relevant! • De connotatie met oneerlijke concurrentie en zwartwerk moet met alle mogelijke middelen bestreden worden door een positief klimaat te scheppen. Bestaande misbruiken moeten evenzeer geweerd worden. 8. Besluit • ZIB vaak onvoldoende geïnformeerd. (zie verzekeringskwestie) • De veel gehoorde kritiek dat ZB geen sociale bijdragen betalen is onterecht. • 1 op 5 ZIB groeit door naar een hoofdberoep. Reden dus om het ZB aan te moedigen. • Ondernemerszin in Vlaanderen duidelijk aanwezig. • Winst uit ZB matig. 9. Beleidsaanbevelingen UniZeb • 9 BELEIDSAANBEVELINGEN van UNIZEB • 1. Sensibiliseren om te ondernemen, mogelijks via Zelfstandig Bijberoep. • 2. Negatieve bijklank van het Zelfstandig Bijberoep wegwerken. • 3. Startleningen en begeleiding voor startende zelfstandigen in bijberoep (nav Plan Jonge Zelfstandigen van het Participatiefonds). • 4. Stimuli creëren voor zelfstandigen die van bijberoep naar hoofdberoep overschakelen. • 5. Het statuut van zelfstandig bijberoep niet uithollen. 9. Beleidsaanbevelingen UniZeb • 6. Beperkte forfaitaire sociale bijdrage verplicht maken maar tegelijkertijd opbouw van sociale rechten creëren voor zelfstandigen in bijberoep. • 7. Winsten uit het zelfstandig bijberoep apart belasten in de personenbelasting. • 8. Inkomengrenzen na pensioen mogen niet gelimiteerd worden. • 9. Misbruiken en/of oneerlijke concurrentie bestrijden. Wanneer de ZIB dezelfde activiteit uitoefent als zijn werkgever moet hij de toelating vragen aan zijn werkgever.
