Spreektekst Slotdebat D66 Klaas Verschuure - D66

Gemeenteraad Utrecht, 6 november 2014
Slotdebat Programmabegroting 2015
Spreektekst D66-fractievoorzitter Klaas Verschuure
Voorzitter,
Na de Algemene Beschouwingen en na acht commissiedebatten, spreken we vandaag
wederom over de Utrechtse begroting voor 2015. En dat is belangrijk, want het gaat om veel
geld waar wij veel nuttige en noodzakelijke zaken mee gaan doen. Deze begroting is de
eerste van het huidige college, en daarmee is het een belangrijke mijlpaal. Deze begroting
schept de voorwaarden voor nieuwe groei! Met deze begroting investeren wij in meer werk,
minder regels en beter onderwijs. En daarmee moeten we snel aan de slag, want we hebben
veel ambities en er zijn uitdagingen genoeg!
Utrecht maken we samen: dat is het motto van deze coalitie. En dat samen willen wij graag
doen met alle Utrechters, met onze inwoners en ondernemers, met de oppositiepartijen en
het ambtelijk apparaat. Want 45 raadsleden weten veel , maar 320.000 Utrechters weten
nog veel meer! Daarom zijn wij blij met de stadsgesprekken en erg nieuwsgierig naar de
uitkomsten.
Politici zijn ook toekomstbewakers. Daarom is het nu noodzakelijk de juiste koers voor later
uit te zetten. Niet om over ons graf te regeren, maar om te zorgen dat Utrecht ook later een
fantastische stad is om in te wonen, te leren en te werken. Ook met dit uitgangspunt
beoordeelt mijn fractie de voorliggende begroting.
Enkele weken geleden gaf ik aan dat nieuwe groei dé basisvoorwaarde is om Utrecht ook in
de toekomst aantrekkelijk te houden. Meer werk, minder regels en beter onderwijs dragen
bij aan die nieuwe groei.
Meer werk, betekent meer banen. En dat vraagt om investeringen in de economie.
Niet door als gemeente zelf meer banen te scheppen, maar door de economie aan te jagen!
Dit kan met een Lokaal Economisch Fonds; goed voor het aantal banen en een gezond
economisch klimaat. Met het uitbreiden van de afdeling Economische Zaken komt er meer
ruimte voor accountmanagement én acquisitie van bedrijven, zowel nationaal als
internationaal.
Internationalisering is van groot belang voor onze stad. Utrecht is geen enclave, maar een
open, tolerante en gastvrije stad in het hart van de internationale economie. Volgend jaar
zijn we tijdens de Grand Départ van de Tour de France zelfs voor even het centrum van de
wereld,, met een bereik van 3,5 miljard mensen in 188 landen. Een once in a lifetime
opportunity: ik daag het college uit om ervoor te zorgen dat de spin-off van dit moment
Utrecht blijvend op de kaart zet. Wij zijn dan ook benieuwd naar de nadere uitwerking. Hoe
worden bewoners en bedrijven betrokken? Hoe zorgen we voor een blijvende impuls voor
de economie, het toerisme én de breedtesport?
Goede stadspromotie is van essentieel belang. Niet alleen om meer bedrijvigheid aan te
trekken, maar ook om de potentie van Utrecht als toeristische trekker volop te kunnen
benutten. Mijn fractie is daarom blij met de toezegging van het college om met een nieuw
plan voor toerisme in Utrecht te komen.
Waar nog een plus op kan, is het aantrekken van internationale festivals en
tentoonstellingen. Daarvoor is Utrecht de perfecte uitvalsbasis. De culturele sector heeft
bovendien behoefte aan nieuwe vergezichten. We zijn daarom ook blij met de toezegging
dat er een nieuwe internationale culturele agenda komt.
Het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid, betekent niet dat we minder aandacht moeten
geven aan de huidige ondernemers. Specifiek vraag ik nog een keer aandacht voor de trage
voortgang met het digitaal ondernemersdossier. Toegezegd is dat we op de hoogte worden
gehouden van de vorderingen. Mijn fractie is er niet gerust op dat dit voortvarend wordt
opgepakt, omdat we er ieder debat weer opnieuw naar moeten vragen. Ook hier wil ik dus
zeggen; aan de slag!
In onze veranderende stad past een ouderwets onderscheid in de horeca niet meer; er zijn
steeds meer creatieve en innovatieve horecaconcepten. Regelgeving moet daarbij
aansluiten. We zijn dan ook blij dat er snel naar de categorisering van de horeca wordt
gekeken.
Voorzitter, wie voor meer werk is, is ook voor schone energie! Wij noemen dat groene groei.
Het trekt nieuwe wetenschappers naar het Utrecht Science Park, het brengt innovatieve
ondernemers naar de regio en het zorgt voor goede installateurs in het Midden en Klein
Bedrijf.
In de regio Utrecht geven bedrijven en bewoners jaarlijks 2,5 miljard euro uit aan gas,
elektriciteit en brandstof. 2,5 miljard euro voorzitter! Wat nu, als we dat geld op een andere
manier in onze regio zouden kunnen stoppen? Verduurzaming is geen verarming! Het helpt
Utrechters van hoge energierekeningen af en draagt bij aan structurele werkgelegenheid en
economische groei.
Ook een duurzaam Utrecht maken we samen. Complimenten aan de wethouder, voor het lef
om met een Stadsgesprek nieuw duurzaam beleid vorm te geven. Er is veel wat bedrijven en
bewoners zelf kunnen doen! Als lokale overheid moeten we helpen om van Utrecht een
kansrijke stad te maken voor onze kinderen en kleinkinderen. Is er iets belangrijkers dan
dat? Laten we zelf beginnen door werk te maken van duurzaam inkopen. Met 800 miljoen
euro aan inkooporders hebben we als gemeente een machtig inkoopwapen. Laten we dat
benutten, en dan niet voor slechts ongeveer één op de twintig aankopen. Een eventuele
motie kan op onze steun rekenen.
De kosten van deze rendabele investeringen zijn bovendien lager dan de onomkeerbare
kosten van klimaatverandering. Nog vorige week lazen wij dat Utrecht gaat investeren in
maatregelen tegen de toenemende wateroverlast. Een goede zaak, maar als we investeren
in het bestrijden van de gevolgen van klimaatverandering, moeten we ook blijvend durven
te investeren in de preventie ervan. Dit college is op de goede weg, maar een aanmoediging
kan geen kwaad. Aan de slag!
Voorzitter, wie voor meer werk is, durft ten slotte ook te investeren in kennis en
talentontwikkeling. Niet alleen voor de happy few, maar voor alle leerlingen op alle niveau’s
en op alle onderwijsinstellingen in Utrecht. Slimme hoofden én slimme handen, dat is waar
D66 voor staat! Zodat iedereen de kans krijgt zijn of haar talenten te ontwikkelen.
Ook goed onderwijs maken we in Utrecht samen. De afgelopen maand vonden hierover
twee inspirerende Stadsgesprekken plaats.
Naast het reguliere onderwijs, zijn er in Utrecht veel vernieuwende initiatieven van scholen,
organisaties en ouders die bijdragen aan talentontwikkeling en de kwaliteit van het
Utrechtse onderwijs. D66 wil dat deze initiatieven de ruimte krijgen. Er is geld beschikbaar
voor talentontwikkeling en het bevorderen van de kwaliteit van het onderwijs. D66 wil boter
bij de vis! Kan het college toezeggen deze vernieuwende initiatieven te ondersteunen?
Brede scholen zijn de beste garantie op een goede schoolcarrière, omdat het zowel
horizontale als verticale doorstroming bevordert. Wij lezen in de media dat
scholengemeenschappen hun VMBO-tak juist dreigen af te stoten. Is het college het met
D66 eens dat dit een onwenselijke ontwikkeling is?
Voorzitter, wij willen dat de verschillen tussen hoger en lager opgeleiden in Utrecht niet
groter, maar juist kleiner worden. Een vorige week verschenen rapport van de
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid waarschuwt echter voor een groeiende
tweedeling in de samenleving. Niet alleen tussen hoger en lager opgeleiden, maar een
tweedeling die verder doorwerkt. Tussen mensen die meedoen en mensen die niet meer
mee kunnen doen.
Dat is de uitdaging waar wij de komende jaren ook in Utrecht met elkaar voor staan. In de
vaart van de veranderende samenleving moeten we ervoor waken dat er geen mensen
achterblijven. Utrecht is van ons allemaal. We moeten er voor zorgen dat alle voorzieningen
in onze stad voor iedere inwoner toegankelijk zijn.
Voorzitter, over toegankelijkheid gesproken. D66 pleit ervoor om Agenda 22 niet alleen op
het netvlies te houden bij onderwerpen rond Zorg en Welzijn, maar ook bij de portefeuille
Openbare Ruimte. Alleen door toegankelijkheid integraal te behandelen, kunnen we ervoor
zorgen dat deze gegarandeerd wordt. Ik vraag het college daarom om een toezegging.
Voorzitter, om ervoor te zorgen dat mensen mee kunnen blijven doen in de veranderende
samenleving, moeten we ook goed kijken naar de onderkant van de arbeidsmarkt en de
ondersteuning van mensen die dat nodig hebben. In het coalitieakkoord is afgesproken om
de wirwar aan ingewikkelde regelingen rondom het armoedebeleid te vereenvoudigen. Dat
draagt bij aan de toegankelijkheid, terwijl het beleid zelf op peil blijft.
Dat dit in deze raad veel politieke discussies oplevert hebben we de afgelopen weken
gezien. Goede besluitvorming heeft soms veel tijd nodig. Daarom komen we over een
structurele uitwerking hiervan nog met elkaar te spreken. Voor komend jaar staat het
bedrag al wel in de boeken.
Daarom dien ik hierbij mede namens GroenLinks, VVD en SP een amendement in, dat ervoor
zorgt dat de besparing van 1 miljoen euro voor komend jaar wordt behaald door het budget
voor het revolverend fonds bij Werk & Inkomen te verlagen met 0,5 miljoen euro en door
het WMO-budget voor individuele verstrekkingen te verlagen met 0,5 miljoen euro.
Voorzitter, op de arbeidsmarkt zien we veel jongeren die wel aan de slag willen, maar het
niet komen. Dat levert een achterstand op in de loopbaan, die later amper meer is in te
halen! Goede aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt is van groot belang. Daarom
vragen wij hier nogmaals alle aandacht voor. De jeugd heeft de toekomst, zorg voor een
toekomst voor onze jeugd!
Voorzitter,
D66 maakt zich ook zorgen over de toegankelijkheid van de woningmarkt. Door een gebrek
aan middelhuur- en starterswoningen, worden onnodig veel sociale huurwoningen bewoond
door scheefwoners. Het vorige college heeft het tij weten te keren door in te zetten op meer
middeldure huurwoningen en koopwoningen voor starters. Dat bevordert de doorstroom
waardoor sociale huurwoningen weer beschikbaar komen voor mensen die dat echt nodig
hebben. Als extra stimulans kan de gemeente ook aanvullende maatregelen nemen.
D66 wil daarom dat de gemeente in samenwerking met de woningcorporaties aan de slag
gaat met starterscontracten en flexibele huren.
Omdat het college hier in het commissiedebat nog niet zo happig op was, dien ik hierbij
maar gelijk een motie in.
Voorzitter, het waarborgen van de toegankelijkheid geldt ook voor de gemeentelijke
organisatie zelf. Sinds een aantal weken is het nieuwe Stadskantoor in gebruik. Enkele
aanloopproblemen daargelaten, is dit een groot succes. Complimenten voor de ambtenaren
die deze verhuizing hebben georganiseerd!
De toegankelijkheid van de gemeentelijke organisatie wordt binnenkort hopelijk verder
verbeterd! Dit kan ook, nu er op verzoek van D66 wordt onderzocht hoe de openingstijden
van de afvalstations beter kunnen aansluiten bij de wensen van Utrechters.
Voorzitter, in de commissiedebatten is ook gesproken over de bezettingsgraad van
accommodaties binnen het gemeentelijk vastgoed. Er was onduidelijkheid over welke
wethouder hier nu verantwoordelijk voor is. Als het aan ons ligt, is dat de wethouder
Vastgoed. Kan het college toezeggen deze verantwoordelijkheid daar te beleggen?
Ook in de bezettinggraad van sportaccommodaties kan nog een verbeterslag worden
gemaakt. We zijn blij dat de wethouder Sport zich hier ook verantwoordelijk voor voelt. Wij
steunen hem in de ambitie om dit voor elkaar te krijgen!
Voorzitter, om Utrecht een aantrekkelijke stad te houden, is het belangrijk om met de
veranderende marktomstandigheden rekening te houden. We hebben samen een Nieuwe
Ruimtelijke Strategie vastgesteld. Een actualisatie hiervan lijkt ons op de plaats.
Voor zowel het vestigingsklimaat, de bedrijvigheid, en voor onze inwoners zelf, is het van
groot belang een bloeiend cultureel klimaat te stimuleren. Na de terechte zorgen en
commotie rondom het prachtige TivoliVredenburg, zouden we bijna vergeten dat er nog
zoveel meer cultuur in onze stad bloeit. Vernieuwende initiatieven als De Kade en DEPOT
zijn waardevol voor onze stad en het is goed dat het college deze omarmt. D66 is verder blij
met de toezegging om het cultuurconvenant te repareren bij de Voorjaarsnota.
Voorzitter, ook de openbare ruimte maken we in Utrecht samen! We zijn daarom blij dat het
beheer van het Maximapark nu echt wordt overgedragen aan de bewoners. Ook ziet D66
graag dat bij de inrichting van de openbare ruimte rekening wordt gehouden met het
veranderende klimaat, bijvoorbeeld door meer groene daken te stimuleren en betere
afwatering te verzorgen.
Wat daarbij ook van belang is, is een slim maaibeleid. Mijn fractie heeft geen politieke
opvatting over de lengte van een grasspriet. Maar wij hebben in Utrecht wel een uniek
maaibeleid. Wat de gevolgen zijn voor de flora en fauna is nog onduidelijk. De gevolgen voor
het aantal soorten én de hoeveelheid bloemen moet daarom goed gemonitord worden. Dat
kost hooguit enkele man-dagen per jaar. Daarom vraag ik een toezegging aan de wethouder
om het nieuwe maaibeleid jaarlijks goed te monitoren.
Voorzitter, Utrecht legt met rood asfalt de rode loper uit voor de fiets. Dat vinden wij
fantastisch! Nu de aanpassing van het rode stoplicht nog! D66 wil dat het rode licht voor
fietsers wat vaker op groen gaat! We zagen het laatst bij de Burgemeester Reigerstraat en
we zien het nu weer bij het Ledig Erf: het kan beter! Student & Starter zal straks mede
namens D66 een amendement indienen om hier geld voor vrij te maken.
Voorzitter, een goede afstelling van verkeerslichten draagt bij aan de verkeersveiligheid. Die
verkeersveiligheid wordt in Utrecht gemeten aan de hand van ongevallenstatistieken. Er zijn
echter ook veel verkeersituaties die door onze inwoners als gevaarlijk worden beschouwd,
maar waar het telkens net goed gaat. Die verkeersituaties zijn niet terug te vinden in de
statistieken, maar zijn minstens zo gevaarlijk. Ik dien daarom een amendement in om dit
mogelijk te maken.
Voorzitter, we liggen politiek gezien op schema met het vaststellen van de nota’s en
verordeningen rondom de decentralisaties. Een goede voorbereiding op de nieuwe
zorgtaken, maar straks absoluut geen half werk. Toch maken we ons enige zorgen over
berichten in de media, die aangeven dat er nog veel problemen zijn met het afsluiten van
contracten met zorgaanbieders. Kan het college aangeven hoe we ervoor staan?
In het specifiek vraag ik ook aandacht voor de nieuwe jeugdzorg. In het veld is bij veel
professionals nog onduidelijkheid, terwijl wij het goed geregeld hebben. Kan het college
duidelijk en proactief met het veld communiceren over de komende veranderingen?
Voorzitter, we hebben tijdens de Algemene Beschouwingen al aandacht gevraagd voor de
radicalisering van jongeren in Utrecht. We waarderen de snelheid waarmee de
burgemeester een informatiebijeenkomst heeft opgezet voor ons. D66 beseft dat er geen
tekentafeloplossing is. Wij willen daarom graag dat er ook een expertmeeting komt. We
nodigen andere fracties uit om daarover mee te denken.
Voorzitter, ook waarderen wij de ondersteuning die het college blijft geven om de opvang
van asielzoekers en ongedocumenteerden mogelijk te maken, ook al is dit feitelijk een taak
van het Rijk. Utrecht blijft zo een open en tolerante stad.
Voorzitter, dan nog een punt van grote zorg. Wat D66 betreft is de noodzaak van het
aanbieden van drugstests op festivals en feesten wederom aangetoond! Als gevolg van
verkeerde drugs op het Amsterdam Dance Event zijn er helaas drie doden gevallen.
Waaronder een Utrechter. Deelt het college de mening dat testen mogelijk moet zijn en
kunnen we dit in Utrecht mogelijk maken?
Als het gaat om softdrugs, loopt dit kabinet met het duo Opstelten en Teeven de verkeerde
kant op. Er is nu een wet in de maak die het onderscheid tussen soft- en harddrugs strenger
maakt en softdrugs met hoge THC-waarden zelfs verder criminaliseert. Een onwenselijke
beweging op de route naar een gereguleerde softdrugssector en tegengesteld aan het beleid
zoals we dat in Utrecht voorstaan. Handhaving hierop zorgt voor een onverantwoord groot
beslag op het politieapparaat, waardoor echte criminelen buiten schot blijven.
Kan de burgemeester toezeggen zijn uiterste inspanningen te zullen verrichten om dit
voorstel van tafel te krijgen? Uw ambtscollega’s in Amsterdam en Den Haag; de heren Van
der Laan en Van Aartsen gingen u al voor.
Voorzitter, ik kom tot een afronding. We bespreken vandaag de begroting voor komend jaar.
Het is de eerste begroting van de coalitie die als motto hanteert: Utrecht maken we samen!
Dat geldt voor mijn fractie ook voor de begroting zelf. Wat ons betreft worden budgetten en
zeggenschap straks echt overgedragen aan onze inwoners. Dat is misschien eng, en dat kost
natuurlijk tijd. Maar dit vergroot wel de betrokkenheid van onze bewoners bij het beleid.
Nog deze week lazen we over de invoering van de door D66 bepleite WOZ-pilot. 5000
Woningeigenaren in Lunetten en Hoograven kunnen nu zelf hun WOZ-waarde inzien en
controleren. Een goed begin! Buurtbegrotingen en invoering van het right to challenge zijn
de volgende stap. Duidelijke en inzichtelijke informatie over de gemeentelijke uitgaven is
daarvoor een noodzakelijke voorwaarde. De eerste stappen worden gezet.
De voorliggende begroting vertaalt de ambities van meer werk, minder regels en beter
onderwijs in harde cijfers. Zo kunnen we werken aan nieuwe groei. Dat is nodig om Utrecht
ook in de toekomst aantrekkelijk te houden.
Dank u wel.