Werkplan 2005/2006 Netwerk Palliatieve Zorg Voorne

Werkplan 2012 Netwerk Palliatieve Zorg
Zuid-Hollandse Eilanden Regio Hoeksche Waard
Definitieve versie
Inhoud
Pagina
1.
Inleiding
2
2.
Definitie palliatieve zorg
2
3.
Missie
2
4.
Doelgroep
2
5.
Activiteiten NPZ ZHE regio Hoeksche Waard 2012
3
5.1
5.1.1
5.1.2
5.2
5.2.1
5.2.2
5.3
5.3.1
5.3.2
Beleid en organisatie
Informatievoorziening
Consultatie palliatieve zorg
Kennis en vaardigheden
Deskundigheidsbevordering
Implementatie Zorgpad Stervensfase
Processen
Verbreding palliatieve zorg naar andere doelgroepen
Kwaliteitsverbetering palliatieve zorg
3
3
4
4
4
5
5
6
6
Bijlage 1
Samenstelling regionale werkgroep NPZ ZHE
regio Hoeksche Waard per 31 december 2011
Werkplan NPZ ZHE regio HW 2012
Definitieve versie maart 2012
7
1
1.
Inleiding
Het Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Hollandse Eilanden (NPZ ZHE) is een
samenwerkingsverband van zorgaanbieders die betrokken zijn bij de palliatieve
zorgverlening. Het NPZ ZHE is medio oktober 2009 opgericht en omvat de drie regio’s
Goeree-Overflakkee (48.000 inwoners), Voorne-Putten Rozenburg (170.000 inwoners) en
Hoeksche Waard (77.000 inwoners). Het totaal aantal inwoners van de drie regio’s is
295.000. Voorheen vormde iedere regio een eigen netwerk voor palliatieve zorg.
Op 26 januari 2012 is (opnieuw) het convenant NPZ ZHE door de bestuurders/directies
van de netwerkleden ondertekend. Deze bijeenkomst is georganiseerd in samenwerking
met de leden van de Ketenzorg Dementie ZHE die de samenwerkingsovereenkomst voor
de keten hebben ondertekend. De meeste zorgaanbieders in de Hoeksche Waard zijn lid
van de keten én het netwerk.
De verbinding tussen het Netwerk Palliatieve Zorg ZHE en de Ketenzorg Dementie ZHE is
belangrijk, omdat de raakvlakken groot zijn en een goede afstemming en samenwerking
tussen deze ketens essentieel is voor een goede kwaliteit van zorg.
Vilans, landelijk kenniscentrum voor langdurende zorg, is op 26 januari 2012 gestart met
het project ‘Palliatieve zorg bij dementie: vroegtijdige inzet en verbinding tussen
multidisciplinaire netwerken’, in samenwerking met de regio Zuid-Hollandse Eilanden. Het
project wordt gefinancierd door ZonMw en heeft een looptijd van 12 maanden. Het doel
van dit project is ‘het beschrijven van het goede voorbeeld op de ZHE van
multidisciplinaire verbinding tussen een NPZ en een Keten Dementie.’
2.
Definitie palliatieve zorg
Het netwerk hanteert de definitie palliatieve zorg van de World Health Organization (WHO)
uit 2002.
Palliatieve zorg is de continue, integrale zorg voor de patiënt en diens naaste(n) door een
interdisciplinair team op het moment dat medisch gezien geen genezing meer wordt
verwacht. Het primaire doel van de zorg is de hoogst mogelijke kwaliteit van leven, voor
zowel de patiënt als diens naaste(n), waarbij de patiënt wordt benaderd als een
gelijkwaardige en medeverantwoordelijke partner.
Palliatieve zorg beantwoordt aan fysieke, psychologische, sociale en spirituele behoeften
en strekt zich zo nodig uit tot steun bij de rouwverwerking.
Palliatieve terminale zorg heeft betrekking op de laatste fase van het leven. Deze fase kan
een paar dagen, enkele weken of een paar maanden duren. Met palliatieve zorg wordt
beoogd dat de laatste levensfase zoveel mogelijk overeenkomt met de (realiseerbare)
wensen en behoeften van de zorgvrager. De naasten worden bij de zorgverlening
betrokken en de zorg zal zich ook tot hen uitstrekken. Palliatieve zorg wordt continue,
actief en persoonlijk gegeven.
In het voorliggende werkplan 2012 wordt een overzicht gegeven van de activiteiten die
het netwerk voor de regio Hoeksche Waard het komende jaar zal uitvoeren; de definitieve
versie van het plan is te downloaden via
www.netwerkpalliatievezorg.nl/zuidhollandseeilanden
3.
Missie
De missie van het netwerk is: het optimaliseren van de toegankelijkheid tot en de kwaliteit
van de palliatieve zorgverlening aan de individuele zorgvrager en diens naasten. Dit om zo
optimaal mogelijk tegemoet te kunnen komen aan de (realiseerbare) wensen en behoeften
van de zorgvrager, binnen de mogelijkheden van de verblijfplaats van de zorgvrager.
Werkplan NPZ ZHE regio HW 2012
Definitieve versie maart 2012
2
Het uitgangspunt is dat iedere ongeneeslijk zieke patiënt op iedere zorgplek binnen het
netwerk goede palliatieve zorg ontvangt, conform de definitie van palliatieve zorg 2002
van de WHO.
4.
Doelgroep
Het NPZ richt zich op mensen voor wie genezing niet meer mogelijk is, die een korte
levensduurverwachting hebben en/of een vraag om symptoombehandeling.
Het uitgangspunt hierbij is dat de verleende palliatieve zorg zoveel mogelijk deel uit moet
maken van de reguliere zorg, tenzij de vraag de ervaring en deskundigheid van de
zorgaanbieder overstijgt. In die gevallen moet de specifieke kennis, ervaring en
deskundigheid van de gespecialiseerde organisaties, zoals het Mobiel Palliatief Team
Calando en Consultatief Palliatief Team uit Dordrecht, beschikbaar en bereikbaar zijn voor
alle netwerkparticipanten.
Mantelzorgondersteuning en de inzet van vrijwilligers zijn tevens belangrijke activiteiten
binnen de palliatieve zorgverlening aan de cliënt en zijn/haar naasten.
Een ander belangrijk uitgangspunt is dat de opzet van de palliatieve zorg binnen het
werkgebied van het NPZ zoveel mogelijk plaatsvindt vanuit het zorgvragers perspectief.
Het Zorgbelang regio Rijnmond Zuid heeft de onderstaande tien uitgangspunten
geformuleerd die hiervoor als leidraad dienen.
1. Respect
“Ieder mens dient gelijkwaardig te worden benaderd”
2. Zorg op maat
“Ieder mens is uniek en dient zorg te krijgen die past bij zijn of
haar specifieke situatie”
“Ieder mens dient die zorg te kunnen kiezen die bij hem of haar
past”
“Het maken van een juiste keuze kan alleen op basis van
duidelijke informatie”
“De patiënt dient ook werkelijk een keuze te kunnen maken”
3. Keuzevrijheid
4. Informatie
5. Gespreid en divers
aanbod
6. Continuïteit van zorg
7. Ondersteuning
8. Klachtenvoorziening
9. Participatie
zorgvrager
10. Kwaliteitsbeleid
5.
“De zorgverlening draagt zorg voor goede doorgeleiding en
verwijzing, en coördinatie van de zorgverlening en de
behandeling”
“Zorgverlening houdt ook in het geven van ondersteuning aan de
patiënt en diens naasten”
“Klachten zijn belangrijke signalen en dienen serieus genomen te
worden”
“Zorgverleners gaan uit van wat de patiënt nog kan en wil”
“Zorgvragers moeten kunnen rekenen op de deskundigheid van
de zorgverleners; de kwaliteit van de zorgverlening dient te zijn
ingebed in het beleid van de instelling”
Activiteiten NPZ ZHE regio Hoeksche Waard 2012
5.1
Beleid en organisatie
5.1.1 Informatievoorziening
In het kader van het samengaan van de drie netwerken palliatieve zorg tot één NPZ ZuidHollandse Eilanden is in oktober 2009 een gezamenlijke wegwijzer voor mensen die
ongeneeslijk ziek zijn en hun naasten uitgegeven. De brochure is in het eerste kwartaal
2010 verspreid conform het verspreidingsplan en de verspreiding is een continue
aandachtspunt. In 2011 is de brochure persoonlijk verspreid aan alle huisartsen. Tevens is
deze brochure te downloaden via www.netwerkpalliatievezorg/zuidhollandseeilanden
Werkplan NPZ ZHE regio HW 2012
Definitieve versie maart 2012
3
Een belangrijke activiteit in 2012 is –evenals in 2011- het verder ontwikkelen en
verbeteren van de informatievoorziening aan mensen die ernstig ziek zijn en hun naasten
c.q de mantelzorg.
De patiënt moet tijdig op de hoogte zijn van alle mogelijkheden van palliatieve zorg in de
regio om een verantwoorde keuze te kunnen maken. Ook uitvoerenden die werkzaam zijn
bij de organisaties die lid zijn van het netwerk, zijn (nog) onvoldoende op de hoogte van
het bestaan van het netwerk en haar activiteiten c.q de mogelijkheden van de palliatieve
zorg en kunnen hun patiënten en hun naasten hierover niet volledig informeren.
Ook blijkt uit landelijk onderzoek dat de patiënt en de mantelzorg (nog) onvoldoende op
de hoogte zijn van de palliatieve zorgvoorzieningen in een regio, zoals een hospice; binnen
een verpleeghuissetting; de mogelijkheid om vrijwilligers in te schakelen; onvoldoende
bekendheid bij wie de patiënt en de mantelzorg met vragen terecht kunnen.
Ook de samenwerking met het Steunpunt Mantelzorgondersteuning kan worden verbeterd
c.q geïntensiveerd, zo blijkt uit het onderzoek ‘Mantelzorgondersteuning in de palliatieve
zorg’, NPTN mei 2009.
Resultaten 2012:
- Het verspreidingsplan van de brochure wordt in het derde kwartaal geactualiseerd
en de brochure wordt (zo nodig) opnieuw verspreid conform het plan.
- Verspreiding van het Landelijk Magazine Palliatieve zorg Pal voor U! dat in
september 2012 zal worden uitgebracht en is bedoeld voor het algemeen publiek.
- De organisatie van de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg in 2012 is
aangegrepen om informatie over het netwerk, de palliatieve zorg en de
verschillende mogelijkheden in de HW te verspreiden via de lokale en regionale
kranten en verschillende activiteiten (open dag hospice).
- Overleg met de coördinator van het Steunpunt Mantelzorgondersteuning
(Annemarie Visser) ten behoeve van informatievoorziening over elkaars
activiteiten, nieuwe ontwikkelingen, signalen, etc. is gecontinueerd.
- In de verschillende activiteiten van het netwerk (basisscholing Palliatieve zorg,
implementatie Zorgpad Stervensfase, themabijeenkomsten) zijn het netwerk en de
mogelijkheden van palliatieve zorg in de HW met de deelnemers besproken.
- De website www.netwerkpalliatievezorg.nl/hoekschewaard is geactualiseerd.
- De mogelijkheden zijn geïnventariseerd voor het opzetten van een zogenaamde
telefonische helpdesk waar mensen met vragen terecht kunnen op het gebied van
palliatieve zorg (wordt geagendeerd op regionale werkgroep in juni 2012).
5.1.2 Consultatie Palliatieve zorg
De consultatie palliatieve zorg wordt in de HW uitgevoerd door het Mobiel Palliatief Team
Calando en het Consultatief Palliatief Team uit Dordrecht. Beide teams verlenen consulten
aan huisartsen en wijkverpleegkundigen. Momenteel wordt landelijk door het IKNL, die
verantwoordelijk is voor de uitvoering en financiering van deze consultatiefunctie, een
(nieuw) organisatiemodel voorbereid. Op welke wijze de consultatie in de regio’s vorm en
inhoud zal krijgen is op dit moment nog niet bekend.
Resultaten 2012:
- De aanbevelingen vanuit de landelijk audit naar de consultatiefunctie in 2010
worden meegenomen in verdere besluitvorming inzake de consultatie binnen de
palliatieve zorg in 2012.
- De invulling van de consultatiefunctie in de HW is momenteel niet eenduidig
georganiseerd; er worden bijvoorbeeld verschillende werkwijzen m.b.t
pijnbestrijding door de beide teams gehanteerd. In 2012 is geïnventariseerd hoe dit
knelpunt kan worden opgelost en zijn de gewenste acties ondernomen.
Werkplan NPZ ZHE regio HW 2012
Definitieve versie maart 2012
4
5.2
Kennis en vaardigheden
5.2.1 Deskundigheidsbevordering generalistische zorgverleners
Het netwerk zal, evenals in 2011, ook in 2012 veel aandacht besteden aan de
deskundigheidsbevordering van de uitvoerenden op het gebied van de palliatieve zorg.
Het NPZ ZHE is sinds oktober 2009 geaccrediteerd voor het Kwaliteitsregister voor
verpleegkundigen en verzorgenden (voor een periode van drie jaar). Dit betekent dat de
verpleegkundigen en verzorgenden, die werkzaam zijn binnen het werkgebied van het
netwerk en ingeschreven staan in het kwaliteitsregister, accreditatiepunten kunnen
ontvangen. Dit is mogelijk indien zij deelnemen aan de basisscholing palliatieve zorg, aan
themabijeenkomsten/symposia en aan andere activiteiten in het kader van
deskundigheidsbevordering.
Tevens is het actualiseren van de bestaande protocollen palliatieve zorg een punt van
aandacht, hierbij uitgaande van de actuele landelijke richtlijnen palliatieve zorg zie ook
www.pallialine.nl
De deskundigheidsbevordering aan de leden van de beide consultatieteams zal worden
gecontinueerd conform gemaakte afspraken met het IKNL (de consulentendagen).
Resultaten 2012:
- In het voorjaar en in het najaar is een casuïstiekbespreking georganiseerd voor
mensen met dementie in de palliatieve fase; deze activiteit wordt georganiseerd in
samenwerking met artsen en met de ketenzorg dementie.
- In het voorjaar is een basisscholing palliatieve zorg georganiseerd voor
verzorgenden; de scholing is bedoeld voor uitvoerenden die werkzaam zijn in -de
aan het netwerk deelnemende- organisaties.
- In de eerste helft van 2012 is een verdiepingsbijeenkomst georganiseerd bedoeld
voor verpleegkundigen en verzorgenden die de basisscholing palliatieve zorg reeds
hebben gevolgd. Mogelijk onderwerp: STerven op je Eigen Manier (STEM).
Het thema van deze bijeenkomst zal door een werkgroep worden voorbereid.
- Iedere bijeenkomst van de regionale werkgroep is een casus besproken en de
leerpunten zijn meegenomen naar de eigen organisatie. De casus wordt voorbereid
door één van de leden.
5.2.2 Implementatie Zorgpad Stervensfase
Eén van de speerpunten van het NPZ is de implementatie van het Zorgpad Stervensfase.
Dit is een kwaliteitsinstrument dat is ontwikkeld om de zorg gedurende de stervensfase
goed af te stemmen op de behoeften van patiënten en hun naasten. De multidisciplinaire
zorg in deze fase is door middel van zorgdoelen omschreven.
Hospice Hoeksche Waard en Agathos Thuiszorg werken reeds met het zorgpad. Careyn
heeft binnen de thuiszorg in 2011 een start gemaakt met de implementatie van het
zorgpad en rolt het instrument in 2012 verder uit. De zorgorganisaties Directzorg,
Alerimus, Zorgwaard en Heemzicht starten in 2012 gefaseerd met de invoering van het
zorgpad.
Dit thema is een vast agendapunt op de bijeenkomsten van de regionale werkgroep van
het netwerk die viermaal per jaar worden georganiseerd.
-
Resultaten 2012
Het Zorgpad Stervensfase is eind 2012 binnen de thuiszorg en gefaseerd binnen de
verzorgingshuizen en het verpleeghuis ingevoerd.
Werkplan NPZ ZHE regio HW 2012
Definitieve versie maart 2012
5
5.3
Processen
5.3.1 Verbreding palliatieve zorg naar andere doelgroepen: start Project ‘Palliatieve zorg
bij dementie: vroegtijdige inzet en verbinding tussen multidisciplinaire netwerken’
Vilans, kenniscentrum op het gebied van langdurende zorg, is in januari 2012 gestart,
samen met de regio Zuid-Hollandse Eilanden, met bovengenoemd project dat wordt
gefinancierd door ZonMw en een looptijd heeft van 12 maanden. Het doel van dit project
is het beschrijven van het goede voorbeeld op de ZHE van multidisciplinaire verbinding
tussen een Netwerk Palliatieve Zorg en een Keten Dementie. Met behulp van de
beschrijving en handleiding die hiervan het resultaat zijn, kunnen andere netwerken én
dementieketens ook werken aan betere afstemming, overdracht en samenwerking om de
palliatieve zorg voor mensen met dementie te verbeteren.
Op 26 januari 2012 was het startmoment van het project en momenteel vinden de
noodzakelijke voorbereidende activiteiten plaats, zoals het schrijven van een plan van
aanpak, het maken van een tijdsplanning en het vormen van de projectgroep.
-
Resultaten 2012
Beschrijving goede voorbeeld op de ZHE van multidisciplinaire verbinding tussen
een Netwerk Palliatieve Zorg en een Keten Dementie.
5.3.2 Kwaliteitsverbetering palliatieve zorg
Het is wenselijk om de komende jaren meer inzicht te krijgen in de kwalitatieve aspecten
van de palliatieve zorg zowel op zorginhoudelijk als organisatorisch terrein binnen het
netwerk. Een mogelijkheid hiertoe is om vanuit het netwerk meetbare doelstellingen te
formuleren en afspraken te maken over de evaluatie hiervan. De meeste zorginstellingen
binnen het netwerk hebben eigen kwaliteitscriteria en het is van belang om te kijken op
welke manier deze criteria binnen het NPZ vorm en inhoud kunnen krijgen.
Resultaten 2012
- De landelijke ontwikkelingen m.b.t het formuleren van meetbare doelstellingen
wordt in 2012 nauwlettend en actief gevolgd. Zodra deze beschikbaar zijn nemen
we deze mee in het kwaliteitstraject binnen de HW.
Werkplan NPZ ZHE regio HW 2012
Definitieve versie maart 2012
6
BIJLAGE 1
Samenstelling regionale werkgroep NPZ ZHE regio HW per 31
december 2011
Mevrouw C. van Gemerde (Careyn, voorzitter)
Mevrouw S. van der Pols (Huisarts te Goudswaard)
De heer T. van der Poel (Zorgwaard)
Mevrouw M. Noorthoek (Alerimus)
Mevrouw N. Blonk (Cliëntenraad Careyn)
De heer H. Knegt (Directzorg Nederland)
Mevrouw S. de Jongh (Careyn Thuiszorg)
De heer A. Ruigrok (Zorgwaard)
De heer A. Kamerling (Verzorgingshuis Heemzicht)
Mevrouw M. Burger (Hospice Hoeksche Waard)
Mevrouw J. Aalders (Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg)
Mevrouw C. Vriens ((Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg)
Mevrouw M. ten Cate (Ikazia ziekenhuis)
Mevrouw M. van Schoonhoven (Albert Schweitzer Ziekenhuis)
De heer G. Metske (Lelie Zorggroep, voorheen Stichting Agathos)
Mevrouw C. Bouwer (Netwerkcoördinator)
Werkplan NPZ ZHE regio HW 2012
Definitieve versie maart 2012
7