Radiotherapeuten bestrijden het achterhaalde beeld

14 I
UW SOCIO-PROFESSIONELE ACTUALITEIT
Radiotherapeuten bestrijden het achterhaalde
beeld van de radiotherapie
“Vanuit technologisch standpunt kende de radiotherapie de voorbije
jaren een grote evolutie ten voordele van de patiënt”, stelt dr. Olivier
de Hertogh, voorzitter van de Abro (Belgian Association of Radiation
Oncology) en van de Belgische beroepsvereniging der geneesherenspecialisten in radiotherapie-oncologie. De radiotherapeutenoncologen vinden dat het daarom belangrijk is de patiënt goed te
informeren over hun discipline en enkele foute opvattingen die een
hardnekkig bestaan leiden de wereld uit te helpen. Een boodschap
die ook hun collega’s kunnen verspreiden.
gezonde organen ontvangen straling te
beperken, de dosis op de kankercellen te
verhogen en zo het genezingspotentieel te
vergroten. Dankzij IMRT en door de rotatie
van het apparaat kan vanuit elke hoek de
meest aangepast dosis gegeven worden terwijl
gezonde organen toch ontzien worden. Het
maakt een straling van 360° mogelijk en dat
met een grote finesse. Sommigen noemen
deze techniek ‘dose painting’. Stereotactische
radiotherapie biedt de mogelijkheid een zeer
sterke, ablatieve dosis te geven tijdens enkele
sessies.”
D
Transparante kosten
JS0606N
Bravo
De Specialist 13-9 ❚ 22 mei 2013
De voorzitter van de Abro wijst tevens op de
vooruitgang die geboekt werd in de medische
beeldvorming die duidelijk profijt haalt uit
de radiotherapie. “De radiotherapeut die in
een behandeling van een patiënt voorziet,
zal steeds meer proberen de verschillende
mogelijkheden van beeldvorming te integreren
en tegelijkertijd de scanner, de MRI, de Petscan, de PET-CT, enz. te gebruiken om de
optimale dosis toe te dienen voor het reële
tumorvolume van de patiënt.”
In verband hiermee wijst Olivier de Hertogh
op de achterstand die er bestaat inzake
de terugbetaling van deze technologieën.
“Vandaag worden er vier 2D-beeldvormingen
terugbetaald tijdens een behandeling. Maar
dat is uiteraard niet wat we in de praktijk doen.
Gelukkig hebben we nog onze therapeutische
vrijheid. Ideaal zou zijn dat we tijdens elke
sessie beeldvorming zouden kunnen doen.
Wanneer de patiënt in de machine geplaatst
is, zal een scanner die samengebracht is met
de scanner waarop de initiële radiotherapie
is berekend nagaan of de patiënt correct in
het apparaat geplaatst is.” Voor mobiele
tumoren worden specifieke medische
beeldvormingstechnieken gebruikt.
e voorzitter van de Abro herinnert
eraan dat bestraling sinds de Tweede
Wereldoorlog negatief ervaren wordt
door de bevolking. “Het is erg moeilijk deze
angst te bestrijden. Dit wantrouwen tegen
bestraling is vandaag nog steeds tastbaar.
Tikken we ‘radiothérapie guérie’ in bij Google
dan levert dat 1,75 miljoen hits op. Tikken we
‘accidents en radiothérapie’ dan verschijnen
er 3,71 miljoen hits. ‘Chirurgie guérie’ levert
77,8 miljoen hits op en er verschijnen er 8,18
miljoen voor ‘mauvaises pratiques’. Deze
‘statistieken’ stroken niet met de werkelijkheid
die door medische studies wordt aangetoond.
Radiotherapie is - op het niveau van risico’s
- voor patiënten de meest veilige en best
bewaakte discipline. Nochtans jaagt het angst
aan, ongetwijfeld door de rol van de machine
in het proces en door de term ‘radio’ die aan de
therapie gekoppeld wordt.”
Op 26 april organiseerde het overlegorgaan
Bravo, gericht op patiënten en binnen de
schoot van de Federatie van de industrie van
de medische technologie (Unamec) opgericht
door radiotherapeuten en door bedrijven die
voor de uitrusting zorgen, een symposium
met als bedoeling de radiotherapie de plaats
te geven die het verdient bij de moderne
behandeling van kanker.
Prof. de Hertogh wees erop dat
radiotherapeuten enorme inspanningen
hebben geleverd om de veiligheid, de precisie,
de finesse en hun vaardigheden te verbeteren.
De voorzitter van de Abro benadrukte dat
patiënten radiotherapie nog vaak associëren
met kobalt of met een radioactieve
substantie. “We moeten hen erop wijzen dat
er geen radioactieve isotopen in het apparaat
aanwezig zijn. Het zijn energetische partikels.
Dat zijn radioactieve partikels. Er is geen
sprake van radioactiviteit en dus is er ook geen
contaminatie mogelijk. De afwezigheid van een
nucleair element biedt de patiënt, zijn naasten
en het verzorgend personeel zekerheid.”
ongemakken hebben, die verschillende kansen
bieden en die vaak complementair zijn.”
Dankzij IMRT en door de rotatie van het apparaat kan
vanuit elke hoek de meest aangepast dosis gegeven
worden terwijl gezonde organen toch ontzien worden.
Hij voegt er nog aan toe dat isotopen enkel
gebruikt worden bij brachytherapie. “Daarbij
worden de dosissen met een zeer grote precisie
gebruikt. Voor de patiënten is dit een weinig
traumatische techniek.”
Grote precisie
Olivier de Hertogh raadt zijn collega’s aan de
patiënt gerust te stellen en hen uit te leggen
dat de radiotherapeut niet blindelings te
werk gaat. “Het doel van de radiotherapeut
is niet om in alle richtingen, links en rechts,
straling uit te sturen. Slechts weinig patiënten
zijn ‘kubisch’. Een ‘kubische’ radiotherapie is
dus niet aangepast. Radiotherapie met een
hoge precisie (Intensity Modulated Radiation
Therapy, IMRT) laat toe de onterecht door
Een multidisciplinaire aanpak
Het is niet de bedoeling van de Abro om te
wijzen op de superioriteit van radiotherapie
tegenover andere medische technieken.
“Dat discours zou niet eerlijk zijn. Vandaag
spreken we niet meer van één behandeling
van kanker, maar wel van verschillende
behandelingen van kanker. De specialisten
stemmen hun werk op elkaar af. Er bestaat een
multidisciplinaire dialoog, zowel tussen artsen,
verpleegkundigen en fysici binnen de diensten
voor therapie als tussen chirurgen en medisch
oncologen. We moeten het geloof uit de
wereld helpen dat bij veel patiënten nog leeft
dat “als ik niet te opereren ben, dat niet goed
is”. We moeten hen alternatieve technieken
voorstellen die voordelen, maar ook
Prof. de Hertogh benadrukt dat de Belgische
vereniging van radiotherapie/oncologie
samen met de universiteiten sinds vele
jaren werkt aan een coherente opleiding
van radiotherapeuten en van medische
fysici. Ze stelt bijvoorbeeld specifieke
opleidingen voor de RTT (de technici) voor.
Bovendien leggen radiotherapeuten in het
kader van proefprojecten als Procare op een
geanonimiseerde wijze de kwaliteit van hun
werk aan hun collega’s van andere centra voor.
“In België kunnen we in de verschillende centra
een hoge en homogene kwaliteit garanderen.”
Volgens het Riziv werden er in 2011
in België 34.516 behandelingen met
radiotherapie uitgevoerd. De totale kostprijs
ervan bedraagt minder dan 0,5% van het
gezondheidzorgbudget. Kosten die, volgens
het KCE, op een transparante manier
geëvalueerd kunnen worden. “En dat is uniek
in de wereld van de medische zorgverlening”,
verduidelijk het platform Bravo. ❚
Vincent Claes
1.
KCE Rapport 198, Innovative radiotherapy techniques:
a multicentre time-driven activity-based costing
study.
www.despecialist.eu