Levensbeschouwing vanuit jezelf en de wereld Uitgever Voor een goed schoolklimaat Achtergrondinformatie over Kleur Uitgever Digitaal lesmateriaal De ondersteuning van de lessen met afbeeldingen, filmpjes, woordspinnen en werkbladen kan eenvoudig via het digibord. Voor abonnees hebben we veel materiaal beschikbaar om het schoolklimaat nog prettiger te maken en nog meer Kleur te geven aan het leven op en rond de school. Vieringen Kleur besteedt online ook aandacht aan vieringen. Er zijn 20 vieringen beschikbaar voor wereldse, religieuze en algemene feest- en gedenkdagen door het hele jaar heen. Voor elke viering zijn twee lessen voor de onderbouw (groep 1 tot en met 4) en twee lessen voor de bovenbouw (groep 5 tot en met 8). Daarnaast is er een beschrijving van een viering met de groep of met de hele school. Alle vieringen staan op de website met het benodigde materiaal. Verhalen Kleur heeft een grote hoeveelheid mooie, zinnige en prikkelende verhalen beschikbaar voor gebruik in de school. De verhalen in Kleur roepen vragen op. Die kunnen kinderen samen proberen te beantwoorden. In drama, beeld of met taal. Zo draagt levensbeschouwelijke vorming ongemerkt veel bij aan taalontwikkeling. Actief en passief, zowel wat betreft expressie als op het gebied van woordenschat. De verhalen zijn voor abonnees beschikbaar via de website. Je kunt op thema verhalen zoeken. Spiritizers Spiritizers zijn oefeningen voor rust, aandacht en concentratie. Ze richten zich op het beleven en ervaren van wat er in je omgaat. Spiritizers geven speelsheid, bezinning en verbondenheid. Ze maken los, verdiepen, verbinden en creëren aandacht. Door spiritizers te gebruiken worden Uitgever leerlingen zich bewust van zichzelf, hun gevoel en wat iets voor ze betekent. Zo ontstaat nieuwsgierigheid naar elkaar en leren leerlingen zich inleven in anderen. Daarbij groeit de onderlinge verbondenheid, want spiritizers zijn bedoeld voor de hele groep. Op de website staan de spiritizers naar niveau en vorm gerubriceerd. Uitgever www.kleuropschool.nl Colofon Kleur Kleur Levendig uitgever Achtergronden van Kleur www.levendiguitgever.nl Uitgever Jeroen Hoogerwerf Evenaar 10 3454 SN De Meern t 06 - 226 13 701 e [email protected] i www.kleuropschool.nl t @kleuropschool Uitgever Inhoud Wat is Kleur? 4 De drie pijlers van Kleur5 Levensbeschouwelijke vaardigheden 6 Sociaal-emotionele ontwikkeling 7 De werkwijze van Kleur8 Werkvormen9 Kleur voor de klas 10 In deze brochure kun je zien waar de kern van Kleur ligt: levensbeschouwelijke- en sociaal-emotionele vaardigheden ondersteunen de ontwikkeling van de persoonlijke identiteit en gemeenschapszin van alle kinderen. Uitgever Hoofdredacteur Tamar Kopmels Redacteuren en auteurs Marjan Bosch, Hans van de Glind, Petra van Helden, Jolanda van der Marel-Krikke Uitgever Eindredactie Mayke Peters (Woordkracht) Raad van Advies Yusuf Altuntas, Bas van den Berg, Arie de Bruin, San van Eersel, Bas Levering, Monique Leygraaf Vormgeving Ester Eijkmans, www.estereijkmans.nl Druk JP Offset, Duiven Kleur is opgezet vanuit Kwintessens (www.kwintessens.nl) in samenwerking met Arkade-Cilon, www.arkade-cilon.nl Alle rechten voorbehouden. Het is abonnees toegestaan voor eigen gebruik uit Kleur te kopiëren. Overname uit Kleur is zonder voorafgaande toestemming van de uitgever niet toegestaan. 4 Kleur – De achtergronden van Kleur 1. Wat is Kleur? Kleur voor de menselijke maat Kleur is voor elke school die aandacht wil besteden aan levensbeschouwing en sociaalemotionele vaardigheden, aan samenleving en burgerschap. Kleur is een complete methode levensbeschouwing voor de brede groep basisscholen die, met twee benen in de maatschappij, aandacht wil besteden aan de kleurrijkheid van de wereld om ons heen. Kleur prikkelt de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen binnen de school als minisamenleving. Kleur biedt ruimte voor de persoonsvorming van de leerling en brengt de ‘menselijke maat’ in het onderwijs. De school is de plaats bij uitstek waar kinderen hun persoonsvorming kunnen oefenen en dingen kunnen uitproberen. Kleur verbindt Kleur gaat uit van actieve pluriformiteit en verbindt de aandachtsgebieden levensbeschouwing, sociaal-emotionele vorming en burgerschap met elkaar. Wat burgerschap betreft bestrijkt Kleur de terreinen participatie en identiteit. Maar ook democratie komt aan bod. Kleur is een methode levensbeschouwing, die aansluit bij thema’s van sociaal-emotionele vorming. Kleur past bij de culturele en religieuze diversiteit in school en samenleving. De methode is bedoeld voor elke school in het primair onderwijs die recht wil doen aan de multiculturele samenleving. Kleur geeft levensbeschouwing ruimte ‘Wat moet ik doen?’ ‘Wat wil ik nastreven?’ ‘Wat is de zin van dingen en situaties die ik tegenkom?’ Deze vragen stellen, beantwoorden en leven is voor Kleur de essentie van levensbeschouwing. De methode Kleur ondersteunt kinderen in hun levensbeschouwelijke ontwikkeling. Verscheidene religies en levensvisies zijn inspiratiebronnen voor Kleur. Ieder kind ontwikkelt zo een eigen kijk op het leven en maakt zelf keuzes wat zinvol, mooi, waar en echt is. Kleur zorgt voor sociaal-emotionele ontwikkeling Sociaal competente kinderen gaan goed om met zichzelf en de mensen om ze heen, met de leerstof en de wereld waarin ze leven. Daarom gebruiken veel scholen een methode voor sociaalemotionele ontwikkeling om een goed pedagogisch klimaat te creëren. Kleur gaat uit van sociaalemotionele thema’s die dicht bij de kinderen staan. Kleur vult die thema’s in vanuit de belevingswereld van kinderen. Kleur verbindt verstand, gevoel en verbeelding door het ontwikkelen van levensbeschouwelijke vaardigheden. Kleur vult bestaande methodes op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling prima aan, maar kan ook zeker zelfstandig gebruikt worden voor verbetering van het klasse- en schoolklimaat. Kleur in de samenleving Kleur laat leerlingen reflecteren op en communiceren over hun gevoelens, meningen en ideeën over de maatschappij. Waar hoor ik bij? Waar doe ik aan mee? Waar verbind ik me aan? Kleur is gericht op de veelkleurigheid van de samenleving wat betreft afkomst, traditie en geloof. Kleur geeft stem aan de eigenheid van elk kind en aan de diversiteit binnen: – de eigen groep – de school – de woonomgeving – de maatschappij De achtergronden van Kleur – Kleur 2. De drie pijlers van Kleur · Levensbeschouwelijke ontwikkeling · Samen leren, samen leven · Verbondenheid met de wereld Pijler 1. Levensbeschouwelijke ontwikkeling 5 Als z regen o onlicht door d gebrok f een prisma e alle kle en, en valt u wordt uren va it n de re een in Zo w g wereld il Kleur het lic enboog. ht be maken leefbaar en e in de rvaarba voor kin grote d a iversite deren. In een r it en vo schake ringen l kleurfeesten van verhalen , , mens en. Kleur gaat uit van een verscheidenheid aan achtergronden in school en maatschappij. Leerlingen maken kennis met anderen. Zo leren zij hun eigen identiteit en religie of levensbeschouwing verstaan en ontwikkelen. Levensbeschouwelijke ontwikkeling kun je stimuleren door te vragen naar wat kinderen in hun leven nastreven. Wat heeft zin? Wat is betekenisvol? Ieder kind heeft gevoel voor en behoefte aan verhalen, waarden, beelden en vormen die uitdrukken hoe je mens kunt zijn. Samen zoeken naar vragen en antwoorden is een leerproces van ontdekken en ontmoeten. Kleur geeft daar ruimte voor. Het sociaal-emotionele aspect, het morele aspect en levensbeschouwelijke vaardigheden krijgen hierbij aandacht. De ontwikkeling van persoonlijke identiteit én betrokkenheid bij de samenleving komen geïntegreerd aan bod. Zo kunnen kinderen zich oriënteren op dat wat uiteindelijk zin geeft. Verleden Leven in verbondenheid Heden Toekomst • Waar kom ik vandaan? • Wie ben ik? • Waar ga ik naartoe? • Bij wie hoor ik? • Waar geloof ik in? • Waar verlang ik • Waar liggen mijn • Waar sta ik voor? wortels? • Wat vind ik waar, • Waar hoop ik op? goed, mooi, echt? • Wat wil ik worden? • Wat doe ik? • Wat is goed? • Wat vind ik? naar? Pijler 2. Samen leren, samen leven Samen leren gaat beter als we ook goed samen leven. We wensen alle kinderen een school als veilige oefenplaats voor de samenleving met een prettig schoolklimaat toe. In een prettig schoolklimaat doen kinderen aardig tegen elkaar, maken ze vrienden, kunnen ze conflicten oplossen en weten ze hoe om te gaan met pesten. Er is plaats voor het uiten van gevoelens, voor samen leren, spelen en werken en voor elkaar helpen waar dat nodig is. De lessen uit Kleur bieden kinderen de mogelijkheid om samen te werken aan een prettig schoolklimaat. Pijler 3. Verbondenheid met de wereld Kleur gaat uit van het belang van de eigen ervaring en beleving van kinderen. Ieder kind heeft recht op eigen betekenisgeving. Kleur gaat ervan uit dat in iedere klas een diversiteit aan levens­ beschouwelijke achtergronden aanwezig is. Zelfs bij kinderen uit dezelfde klas, van dezelfde leeftijd en met dezelfde sociale en culturele bagage is de individuele beleving al heel verschillend. In de lessen oefenen de leerlingen met interreligieuze dialoog. Leerlingen komen in aanraking met bronnen uit verschillende tradities: niet alleen verhalen uit de wereldreligies, maar ook sprookjes, mythes, legendes en verhalen uit jeugdboeken. De verhalen en verwerking daarvan nodigen kinderen uit om te ontdekken wat hen zelf inspireert. En om dit te delen met hun klasgenoten. Zo leren ze over religie en levensbeschouwing, en herkennen en groeien ze in hun eigen identiteit en cultuur. 6 Kleur – De achtergronden van Kleur 3. Levensbeschouwelijke vaardigheden Kleur geeft handreikingen voor de levensbeschouwelijke ontwikkeling van kinderen aan de hand van zeven levensbeschouwelijke vaardigheden. In iedere les komen twee vaardigheden aan bod. Ze zijn hier geformuleerd vanuit het perspectief van het kind: wat leer ik als we op school met Kleur werken? Waarnemen Ik kan aandachtig kijken, luisteren, voelen, proeven. Ik gebruik mijn zintuigen om de betekenis te onderzoeken van situaties, voorwerpen, mensen, verhalen of beelden. Ik probeer verder te zoeken dan de buitenkant, en te ontdekken wat het mooiste, diepste, gekste, wonderbaarlijkste is. Dingen kunnen me raken en inspireren. Vragen Ik ben nieuwsgierig en sta open voor nieuwe dingen. Ik vind niet gauw iets vanzelfsprekend of gewoon, maar stel open vragen en wil graag meer weten. Ik zoek naar wat iets betekent voor mezelf of voor een ander. Ik ontdek daarin verschillen en overeenkomsten maar ook wat mensen met elkaar verbindt. Verbeelden Ik verken antwoorden op vragen als ‘wat heeft zin’ of ‘wat is goed, wat is mooi, wat is waar, wat is echt’. Ik zoek naar mogelijkheden om die antwoorden voor mezelf en met anderen te bedenken, op te schrijven, uit te beelden, creatief vorm te geven. Ik kan communiceren met woorden, maar ook met kleuren, muziek, houdingen of symbolen. Vertellen Ik kan vertellen over wat ik ervaar, wat ik waarneem, wat ik me voorstel, wat ik me afvraag. Daardoor begrijp ik de dingen zelf beter en leg ik contact met anderen. Ik verbind me zo met verhalen, met andere mensen en met de betekenis die dingen voor me krijgen. Dialogiseren Ik ga met anderen in gesprek over wat ik belangrijk vind in het leven. Ik leef me in in anderen, en wil leren kennen wat vreemd, bijzonder of verbijsterend is. Begrip van andere mensen, andere werelden, andere geloven, andere ervaringen, andere standpunten kan ik oefenen door te spreken en te lachen met elkaar. Waarderen Ik kies zelf wat betekenis voor me heeft en kom daar voor uit. Ik weet wat ik wil, wat belangrijk voor me is. Ik onderscheid wat van waarde is en wat niet. Handelen Als ik goed kan waarnemen en waarderen sta ik stevig op mijn voeten en kan ik goede dingen doen, het leven vieren, mooi maken, veranderen. De achtergronden van Kleur – Kleur 7 4. Sociaal-emotionele ontwikkeling Kleur sluit aan bij thema’s van sociaal-emotionele ontwikkeling. Elk nummer heeft een specifiek thema. Kleur biedt daarmee een verdieping op bestaande methodes voor sociale vaardigheden, maar kan ook zelfstandig als methode voor sociaal-emotionele vorming worden gebruikt. De thema’s van Kleur sluiten aan bij zes sociaal-emotionele thema’s: Ontmoeten Elkaar leren kennen, sfeer, aardig doen, relatie met anderen, communicatie, ervaringen delen, praten en luisteren, groep zijn. In Kleur betekent ontmoeten: de ontmoeting met jezelf, de ander, de Ander. De rol die je zintuigen spelen bij ontmoetingen. Je plek binnen de sociale structuren waar je leeft en de gewoonten en gebruiken waar je mee te maken krijgt: thuis, op school, verder weg. Kennismaken met wat vreemd en anders is. En oefenen om daar open en nieuwsgierig mee om te gaan. (Zelf)vertrouwen Vertrouwen in jezelf, vertrouwen op anderen, opkomen voor jezelf, jezelf presenteren. De levensbeschouwelijke invalshoeken die Kleur kiest bij ‘(zelf )vertrouwen’: waar je vertrouwen vandaan haalt: je eigen kracht, de mensen die je steunen, vertrouwen of geloof in iets buiten of boven je. Omgaan met wantrouwen, onzekerheid en twijfel en het oefenen van trouw, hoop en verlangen. Omgaan met gevoelens Gevoelens verkennen, ervaringen delen, omgaan met gevoelens van jezelf en van anderen. Kleur staat stil bij gevoelens bij verschillende personen uit verhalen en tradities: hoe gingen zij om met angst en pijn, liefde, blijdschap en troost? En hoe doe jij dat? Wat kun je met gevoelens en waar vind je een klankbord? Ook het oefenen van inlevingsvermogen en empathie is een onderdeel van omgaan met gevoelens. Omgaan met conflicten Omgaan met ruzie, situaties die ik wil veranderen, conflicten zelf oplossen en mediation. Vanuit levensbeschouwing belicht Kleur dit thema met het oog op de mogelijkheden om goed met elkaar om te gaan: welke regels en manieren leveren de verschillende levensbeschouwelijke bronnen en tradities? Welke verhalen en gebruiken kunnen helpen? Samen leven Sfeer, diversiteit, samenspelen en samenwerken, opkomen voor jezelf, relatie met anderen, anders zijn. Levensbeschouwelijke thema’s bij Kleur: de rol van de gemeenschap, het omgaan met diversiteit, het verschil tussen kiezen voor jezelf en horen bij anderen. Kiezen en doorzetten Gezondheidsvaardigheden, een keuze maken, een taak uitvoeren, jezelf zijn. Kleur steekt in op: weten, uitspreken en doen wat je wilt en belangrijk vindt. Ergens echt voor gaan en onderzoeken wat het je waard is om dat te bereiken. Iets uithouden, wachten en geduld oefenen. 8 Kleur – De achtergronden van Kleur 5. De werkwijze van Kleur Kleur richt zich meer op gevoel, filosoferen, betekenis geven dan op het rationele, de feiten of vaststaande antwoorden. Kleur laat kinderen beleven, met alle zintuigen, in verbondenheid met zichzelf en met elkaar. Creatieve verwerking biedt de mogelijkheid om het verwerven en verwerken van ideeën, symbolen, gevoelens en gedachten met meer dan woorden alleen uit te drukken Kleur verschijnt vier keer per jaar. Ieder nummer bevat voor elke bouw vijf lessen. De onderscheiden bouwen zijn kleuterbouw (1/2), onderbouw (3/4), middenbouw (5/6) en bovenbouw (7/8). Elke lessenserie bestaat uit vijf lessen in een vaste volgorde. Les 1. Oriëntatie en introductie De eerste les wil wakker maken en introduceert het thema. De beleving van de kinderen zelf staat daarbij voorop. Les 2. Verrassing Deze les geeft een prikkel of verrassing, vaak vanuit een levensbeschouwelijke bron. Les 3. Verdieping De derde les diept het thema verder uit. De kinderen onderzoeken het thema vanuit verschillende invalshoeken en vragen. Les 4. Verdere verdieping De vierde les gaat weer een stapje verder. Na het onderzoeken kan de leerkracht met de kinderen oplossingen en ideeën uitproberen en bekijk of verdere betekenis gegeven kan worden aan een thema. Les 5. Verwerking en afsluiting De laatste les blikt terug op wat er is gebeurd: samen verwerken van de uitkomsten van onderzoek en verdieping, beleven wat zich heeft afgespeeld in de groep, en het thema op een vierende manier afsluiten. De werkvormen in KLEUR Met creatief bezig zijn zoeken de kinderen naar vormen om sfeer, betekenis, schoonheid of verwondering uit te drukken: met kleur, papier, stof, hout, klei. Leerlingen oefenen in doen door actief aan de slag te gaan, de handen uit de mouwen te steken of op pad te gaan naar anderen in school, buurt, wereld. Muziek is een vorm van verbeelding, waarbij leerlingen muziek kunnen beluisteren, of met elkaar iets muzikaal uitbeelden. Spiritizers zijn aandachtsoefeningen die levensbeschouwelijke vaardigheden op een actieve manier uitwerken. Verhalen, gedichten en teksten om te vertellen of voor te lezen. Bestaande verhalen, of zelfbedachte. Grappige verhalen en droevige verhalen. Verhalen van ver weg en verhalen van dichtbij. Verhalen van vroeger en verhalen van nu. Vieren is samen feesten, zingen, toneel spelen of actie voeren voor een goed doel. En vieren is ook aandachtig stilstaan bij een bepaalde gebeurtenis, met vormen als meditatie en stilte. Een gesprek of dialoog biedt leerlingen ruimte om te oefenen in luisteren en vragen. Vooral door elkaar open vragen te stelen. En door dóór te vragen als ze met elkaar praten over wat hen bezighoudt. Door te proberen elkaar te begrijpen zonder dat ze hetzelfde hoeven te vinden of het met elkaar eens te zijn. Drama en spel zijn vormen om alles wat kinderen vinden, willen of kunnen, te laten zien en horen. En om te spelen met andere perspectieven, andere houdingen, andere uitingsvormen. De achtergronden van Kleur – Kleur 9 6. Kleur voor de klas Als je aan de slag gaat met Kleur, werk je met kinderen aan persoonsvorming, de ontwikkeling van waarden en hun verbondenheid met anderen. Het is goed als je de kennis, houding en vaardigheden die de leerlingen daarbij ontwikkelen ook zelf beheerst. Openheid en echtheid zijn juist bij levensbeschouwelijke vorming belangrijk: het is mooi om aan de groep te kunnen laten zien wat voor jou belangrijk is, waar jij voor kiest, waar jij op vertrouwt, waar jij voor staat. Zo’n houding van jou als leraar stimuleert de openheid van leerlingen binnen de groep. Als de bedoeling is dat je leerlingen zichzelf leren kennen, goed met anderen omgaan, anderen waarderen, gevoelens herkennen en weerbaar worden, vraagt dat van je om daar gevoel voor te krijgen. Zodat je die voorwaarden kunt scheppen om daar met elkaar aan te werken. Als je de ruimte wilt scheppen om met de kinderen echt te beleven en te ervaren wat je voelt, wat je wilt, wat je denkt of wat je doet is een veilig en open klimaat belangrijk. Dit vraagt om vertrouwen en verbondenheid. Dan ontstaat samenhang tussen sociale competentie en levensbeschouwing. Zo ontwikkelen leerlingen zich tot evenwichtige burgers die openstaan voor anderen en voor de kleurrijkheid van de wereld. Het mooie van de lessen van Kleur is dat je door een geïnteresseerde houding leerlingen prikkelt om zelf te zoeken en te verwoorden wat voor hen belangrijk, zinvol en van waarde is. Dit is hét aanknopingspunt voor het vergroten van kennis van jezelf, van levensbeschouwing én elkaar. Laat je verrassen door de veelkleurige geluiden die in de groep naar boven kunnen komen! Wo In Kleu rkshop Kleu r is rb opgen de rubriek ‘K ekennen o m leur be sugge en. In k de sch sties gegeve deze rubriek ennen’ n om m ool aan worden et het h de slag vaardig ele te Vooral heden en de gaan met he team in om jou t them w e rkvorm a, de in het als le en zodat je je eigen mak erkracht te o van Kleur. n en van zelf no de ‘m dersteunen g me groep er vertrouwe ethode’ Kleu n aan de r, slag te hebt om me t de gaan. Voor sc holen g Neem ger eve jeroen@ ust contact o n we ook wo p met d rkshop levend s. e over de ig mogeli uitgever.nl (o uitgever via e f bel 06 -mail: jkhede bekenn nv -2 en met Kle . Deze works an de worksh 2613701) ho op ur word en in o ps voor het w Kleur v e erken r le g samen gesteld met het team . 10 Kleur – De achtergronden van Kleur Als je de lessen volgt zoals Kleur ze aanbiedt, merk je dat je veel uit de kinderen kunt halen en dat de lessen wel degelijk betekenis hebben voor hun persoonlijke ontwikkeling. Kleur sluit aan bij de leefwereld van de kinderen. Ze kunnen hun eigen gevoel, idee en gedachten kwijt. Er ontstaat meer onderling respect. Leerkracht groep 6, openbare school Arnhem Wat wij zo mooi vinden is dat levens­ beschouwing voor heel jonge kinderen invoelbaar wordt gemaakt. En dat je het toch open laat, zodat het geen opgelegde meningsvorming wordt. Leerkracht groep 1/2, Utrecht Kinderen staan erg open voor de lessen van Kleur. Er wordt veel naar de beleving/mening gevraagd. Daarover ontstaan mooie gesprekken. Kinderen krijgen veel ruimte voor hun eigen verhaal. Leerkracht groep 4, Daltonschool, Den Haag Kleur sluit aan bij de realiteit van geloofsbeleving in de school: wij hebben op school leerlingen die geloven en die niet geloven. De onderwerpen zijn divers: de manier van hoe omgaan met elkaar, wie ben ik en wie is mijn buurman en hoe ziet de wereld om me heen er uit. Teamleider bovenbouw, RK Basisschool, Breda Op onze school hebben we leerlingen met verschillende geloofsachtergrond. Kleur belicht aspecten uit veel religies en culturen. De sociale benadering past ook goed bij onze leerlingen. Directeur, openbare school Amsterdam De achtergronden van Kleur – Kleur Abonnementen no jk Bi s de Beki Het kistje met zand d Stan andse tekst naast de Nederl de Koran, met begrijpen. Koran beter te handleiding van Een vertaling en Arabische tekst. Bedoeld om de d. ook de originele thematisch georden december 2012) De teksten zijn tijdelijk voor € 14,95 (tot 15 Prijs € 19,95 nu Bestelnummer In dit boek staan 51 verhalen uit de grote religieuze verteltradities van Griekse mythologie, hindoeïsme, boeddhisme, jodendom, christendom en islam. Achterin het boek staan gespreksvragen en werkvormen die kunnen helpen om nauwkeuriger naar het verhaal te kijken of om het verhaal samen met kinderen verder te vertellen. 0612 Sociaal-emotione le • De vier basisgevoelens Sociaal-emotion ele in vier boekjes: ontwikkeling blij, boos, bedroefdvoor en bang. Levensbeschouwing vanuit ontwikkeling • Elk boekje voor bevat w een verhaal peuters onderbou en kleuters dewaarin ronden? len voor ze achterg Bino en zijn vriendjes religieu llendekleuters de Bijbel sociaal-emotionele thema’s peuters Samenleesverha en met verschi die in zowel avonturen beeld beleven waarinouw nekinvoor eendevan • speciļ¬ u kinderen op school verhale sociaal-emotionele De verhalen zijn geschreven voor kinderen vanaf acht jaar. Het kistje met zand Bestelnummer 0614 Auteur: Erik Idema Illustraties: Guida Joseph ZE UIT enGAVEN zijn EU en zijn en zijn Koran gevoelen Woorden uit de sociale s sociale Omgaan met gevoelens talenten talenten voor de onderbouw MULTIRELIGI Ken je de wereld van de grote verhalen? Van koningen, boeven, sprekende apen en vliegende schildpadden? Een wereld waarin je niet alles kunt begrijpen, maar wel veel te zien krijgt? Kom binnen in die wereld! Nieuw Bi noo Bin tijden W!ak! NIEKUindvB096 uwing vanuit Levensbescho nele thema’s sociaal-emotio Heeft ontwikkeling n uit de onderb eesverhalen brengt kindere demet gevoelens komt. • compact De serie Samenl pakket naar . Ontdek met 8voren prentenboeken, verteldek • specifi voor sociaal-emotionele worden ontwikkeling leskatern, • Sluit aan op een Bino boek, en zijn als in de Koran en de verschillen. liedjescd sociale talenten. en 2 prenten handpoppen een8 • compactbestaat o.a. uitverhaaltjes met prentenboeken, baar. overeenkomsten eesverh • De alen •pakket herkenbaar verkrijg praktische voor enzijn verwerkingsvormen vier pakkett liedjescd• en es. Nu Een pakket Samenl 2 handpoppen kleine kinderen en daarom ook zeer geschikt ruimte voor liedjes en spelletj eigen invulling een cd-rom met € 59,95 • praktischeleiding/leerkracht verwerkingsvormen om over door te praten. Prijs per pakket • ruimte voor • Achter eigenervaren in het boekje invulling • spelend is een aantal verdiepende en Moesa 0674 ontwikkelen activiteiten opgenomen. Ontdek Mozes/ leiding/leerkracht oesoef 0673 • Cdweinig met Ontdek Jozef/J enoes • spelend kost tijdnieuwe en acht en is liedjes, 0672 •ervaren Ontdek Jona/Jo ontwikkelen twee boekje, en de leuk omper te doen /Noe 0671 Ontdek Noach meezingversies. • bevordert • kost weinig tijd en ook is de • Bij de activiteiten kan leuk om tetaalontwikkeling! doen gebruik • Van gemaakt Kwintessens: déworden van • bevordert ook de de handpoppen uitgever sociaal-emotionele van Bino en taalontwikkeling! zijn vriendje. ontwikkeling voor het • van Kwintessens: basisonderwijs • Bestel dé het pakket bestaande uit 4 boekjes, 1 liedjes-cd uitgever sociaal-emotionele en de handpoppen Bino en zijn vriendje voor € 85,00. ontwikkelingBestelnummer voor 7106. vve en onderwijs € 24,95 Bestel via: i: www.kwintessens.nl t: 033-4601940 e: [email protected] : AANBIEDING PAKKETTEN BESTEL TWEE VERHALEN SAMENLEES ÉÉN! ER EN BETAAL sdiensten Verhalen uit de wereldgod KIJK OOK OP: L.NL CHOO WWW.KLEUROPS DOORGAANDE LEERLIJN van 2 tot 12 jaar BESTELBON ........................ nummer .......... ...............Brin ......................... .............................. .............................. ..................... LEERLIJN van 2 tot 12 jaar .............................. ........................................ ..............................DOORGAANDE .. Naam school .......... on .................... .................................................................................................... Contactperso ................................................................................ Adres .......... .......... .......... plaats + Postcode Ja, wij bestellen: Titel de Koran Woorden uit Mozes/Moesa Pakket Ontdek Jozef/Joesoef Pakket Ontdek Jona/Joenoes Pakket Ontdek Noach/Noe Pakket Ontdek Baas boven baas Aantal Bestelnummer 0612.AD60 0674.AD60 0673.AD60 0672.AD60 0671.AD60 Prijs € 14,95 € 59,95 € 59,95 € 59,95 € 59,95 en zijn gevoelens 1. Blie-bla-blij 2. We vieren feest 3. Ik ben boos 4. Ochtendhumeur 5. Wees maar stil 6. De Binosaurus-Blues 7. Bino ik ben bang 8. Niks en nergens bang voor n slategevoel Vasthouden en loOp Gevoelens en 9 tot en met 16 zijn de meezingversies! Liedjes CD Met medewerking van: Suze van Calsteren, Jeroen Schippers, Bart Noorman, Marcel van Driel en Hanneke Hoogerwerf Liedjes bij de boekjes Bino en zijn gevoelens bestelnummer 7112 11032_Bino_CDopdruk-def.indd 1 17-11-11 16:29 SCOL www.kwintessens.nl Meer weten? www.ikbenbino.nlJaargang 4 2013 2012 – januari er 2, november BINO-Advertentie_A4_nieuw.indd 1 Kwintessens,1 kleur_cover_jgnr4_nr3.indd 19 40 en envelop naar: l, T. 033 - 460 in een geslot Stuur deze bon en per: E. [email protected] U kunt ook bestell bij de bestelling code AD60. wel Vermeld dan Jaargang 4 Nummer 4, mei – juli 2013 Bino SCOL Meer Meer weten? weten?www.ikbenbin www.ikbenbino.nl o.nl Vertrouwen artikelen. op bovenstaande € 25,00 of meer bestelling van kosten bij een geen verzend kosten. foort Abonnees betalen btw, exclusief verzend 3800 BL Amers 10049_Bino advertentie A4.indd 3 Prijzen zijn inclusief Postbus 1492, Conflicten www.kwintessens.nl kleur_cover_jgnr4_nr4_v3.indd adv_Het kistje met zand_A4.indd1 1 Levensbeschouwing vanuit sociaal-emotionele thema’s [email protected] / 033 460 19 40 Numm Jaargang 4 Nummer 3, februari – april 2013 11-09-12 11:31 21-07-10 14:55 31-01-12 17:03 www.kwintessens.nl [email protected] / 033 460 19 40 14-12-12 11:54 06-03-13 14:48 14-02-13 21:51 2_v3.indd 1 kleur_cover_jgnr4_nr Kleur verschijnt vier keer per jaar in tijdschriftvorm. Een school kan zich per jaargang abonneren. Kleur werkt het best als iedere groep of iedere leraar over een eigen exemplaar kan beschikken. Dan heeft iedereen alle achtergrondinformatie en alle lessen bij de hand, ook om bijvoorbeeld de lessen voor een andere bouw te gebruiken. De structuur van de abonnementen is zo, dat het aantrekkelijk is om voor iedereen een exemplaar aan te schaffen. Een abonnement bestaat minimaal uit vier exemplaren. Hiervoor betaal je het eigenlijke abonnementsgeld. Als je meerdere exemplaren bestelt, voor iedere groep of iedere leraar, betaal je voor die vervolgabonnementen niet veel meer dan de kostprijs. Kijk voor actuele prijzen kijk op de website www.kleuropschool.nl of neem contact op met de uitgever van Kleur: Levendig Uitgever, telefoon 06 – 22 61 37 01 of per e-mail [email protected] Proefabonnementen Je kunt ook een proefabonnement nemen op Kleur. Een proefabonnement kost € 50,00 en wordt in overleg op maat samengesteld. 11 De kenmerken van Multicultureel en multireligieus Levensbeschouwing, sociaalemotionele thema’s en burgerschap Kleur heeft drie pijlers: • Levensbeschouwelijke ontwikkeling • Samen leren, samen leven • Verbondenheid met de wereld Kleur is een methode levensbeschouwelijke vorming, die aansluit bij de culturele en religieuze diversiteit in school en samenleving. Kleur laat kinderen veel beleven, met alle zintuigen, in verbondenheid met zichzelf en met elkaar Kleur creëert een rijke leeromgeving en aandacht voor de wereld­ religies en levensvisies. Kleur verschijnt in tijdschriftvorm, vier keer per jaar. Elk num- mer bevat vijf lessen voor de groepen 1/2, 3/4, 5/6 en 7/8. Dat betekent dat je in een schooljaar voldoende lesmateriaal hebt om iedere twee weken een les van een half uur tot drie kwartier te geven. Aan de hand van de suggesties voor uitbreiding en verdieping kun je er ook wekelijks een lees mee geven. www.kleuropschool.nl