Aan de kabinetsinformateur, De heer I. Opstelten Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Veenendaal, 19 juli 2017. Geachte heer Opstelten, De onderhandelingen over een nieuw te vormen regering worden door de RMU met meer dan gewone belangstelling gevolgd. De RMU, Reformatorisch Maatschappelijke Unie, is een vakorganisatie voor werkgevers en werknemers in de gereformeerde gezindte. In de achterban van de RMU is er ernstige bezorgdheid over de ontwikkelingen in politiek en maatschappij. De uitdagingen voor het nieuwe kabinet maken een breed draagvlak in dit stadium absoluut noodzakelijk. Nederland staat voor de immense opgave om de uit het lood geslagen overheidsfinanciën weer gezond te krijgen. De RMU pleit er daarom voor om te onderzoeken of een breder draagvlak mogelijk is om zo de stabiliteit te vergroten. Het is onontkoombaar om SGP en ChristenUnie hierbij te betrekken. Naast de economische crisis is er sprake van een morele crisis, omdat gemeenschappelijke waarden en normen ondergeschikt dreigen te raken aan het doorgeschoten individualisme. Dat is merkbaar in de sociale wetgeving en de arbeidsvoorwaarden, in belastingwetgeving in relatie tot gezinsbeleid, in de continue druk op winkeltijdenwet en zondagsarbeid. Maar ook de steeds opnieuw oplaaiende discussies rond de grondrechten worden daardoor beïnvloed. Het algemene gevoelen is dat hierdoor een verharding in de samenleving plaatsvindt, waarop regering en parlement, maar ook het maatschappelijk middenveld, een antwoord zal moeten vinden. Een nieuw te vormen regering zal wijsheid en daadkracht nodig hebben om een klimaat te creëren waarin alle burgers die zich houden aan de wet en regelgeving kunnen participeren en floreren. Graag vraag ik uw aandacht en die van de fractievoorzitters M. Rutte (VVD) en M.J.M. Verhagen (CDA) voor de volgende onderwerpen: Hervorming arbeidsmarkt In een tijd van economische recessie is het van groot belang om hervormingen op de arbeidsmarkt te realiseren. Dat moet wel gebeuren met bijzondere aandacht voor een mild klimaat ten aanzien van de zwakken in de samenleving. Op twee bijzondere punten wil de RMU de aandacht vestigen bij de Hervorming arbeidsmarkt: Ontslag? Alleen via de kantonrechter Versoepeling van het ontslagrecht is en blijft een moeilijk punt in de verhoudingen tussen sociale partners. Vandaar de oproep van de RMU om niet te versoepelen, maar te vereenvoudigen. Door te kiezen voor één route, via de kantonrechter en door de kantonrechtersformule vast te leggen in de wet. Bescherm zwakken in AOW en WW De aanpassing van de AOW-leeftijd zal vooral impact hebben op mensen met zware en slijtende beroepen, die veelal ook een laag inkomen hebben. De RMU meent dat de uitwerking van het sociaal akkoord speciaal bescherming biedt aan deze groep. Ook als overwogen wordt om de WW-duur aan te passen is het van belang om aandacht te hebben voor degenen die moeilijk op de arbeidsmarkt zijn in te passen. Zorg en arbeid Om te voorkomen dat het gezin in de kou komt te staan is het nodig om een gunstig gezinsklimaat te creëren. Zelfontplooiing en economische zelfstandigheid mogen daarin niet prevaleren boven het recht van kinderen op warmte, geborgenheid, zorg en liefde binnen de gezinssituatie. Vandaar dat de RMU aandacht vraagt voor enkele aspecten op het terrein van Zorg en arbeid: Keuzevrijheid voor ouders door kindgebonden budget Op dit moment is er een onevenwichtige verdeling van gelden door subsidiëring van kinderopvang. Veel eerlijker zou het zijn om deze gelden te verdelen door ze via het kindgebonden budget te verdelen. Dan kunnen ouders zelf kiezen of ze deze gelden inzetten voor kinderopvang, of om zelf hun kinderen te verzorgen. Evenwichtig belastingbeleid voor kostwinners Momenteel wordt de eenverdienende kostwinner fiscaal gestraft voor de persoonlijke keuze voor de verdeling van zorg en arbeid. Daardoor betaalt een kostwinner 80% meer belasting dan een tweeverdiener. Deze weeffout moet worden hersteld. Ethiek en beroep Werken is niet waarde(n)vrij. Op alle mogelijke manieren worden mensen in hun werk geconfronteerd met waarden en normen. Daarvoor is altijd ruimte geweest, en dat zal ook in de toekomst noodzakelijk zijn. Vandaar dat de RMU wijst op het belang van Ethiek en beroep: Ruimte voor gewetensbezwaren De democratische rechtstaat laat ruimte voor verschillende levensopvattingen en geloofsovertuigingen. Dat heeft ook invloed op verschillende delen van de arbeidsmarkt. Er moet ruimte en respect blijven voor hen die gewetensbezwaren hebben tegen de uitvoering van (onder)delen van hun werk. Zondag als collectieve rustdag Leden van de RMU hechten principieel aan de zondag als rustdag, een dag om te besteden in dienst van God en om te besteden in de kring van gezin en familie. Naast de principiële aspecten zijn er ook sociale, economische en maatschappelijke argumenten. Zo is de collectieve rustdag van belang in het kader van maatschappelijke verantwoordelijkheid, en heilzaam voor de gehele samenleving. Balans in grondrechten Een rechtsstaat is een staat waarin de overheidsmacht aan banden wordt gelegd door het recht, zoals het woord zelf reeds aanduidt. In een rechtsstaat heerst evenwicht tussen te veel en te weinig regels en kunnen wetten een inhoudelijke toets der kritiek weerstaan. Dat daarbij grondrechten met elkaar schuren of zelfs botsen vraagt om een zorgvuldige Balans in grondrechten: Vrijheid van onderwijs De vrijheid van onderwijs is een groot goed, dat volledige bescherming behoeft. Zo kunnen scholen die kwaliteit bieden en voldoen aan de wettelijke eisen voluit functioneren binnen de eigen denominatie. Daarmee wordt recht gedaan aan de pluriformiteit in de samenleving. Gelijkheidsbeginsel is geen supergrondrecht In de discussie over de grondrechten is het van groot belang om de oorspronkelijke klassieke functie van de grondrechten in ere te herstellen. De grondrechten zijn bedoeld om de burger tegen de invloed van de staat te beschermen, dus verticaal. Inmiddels lijkt het er steeds meer op dat de horizontale werking, dus tussen burgers onderling, prevaleert. Dat maakt het gelijkheidsbeginsel tot een opgelegd supergrondrecht, hetgeen geen recht doet aan de democratische rechtstaat. Duurzame economie Met beleid bouwen en zorgvuldig bewaren, dat zijn de uitgangspunten die gehanteerd moeten worden door een goed rentmeester. Dat heeft ook consequenties voor het functioneren van een Duurzame economie: Innoveer met alternatieve energiebronnen Rentmeesterschap vraagt niet allen om bouwen, maar ook om bewaren. Er moet oog zijn of komen voor de bronnen die in de schepping zijn gelegd. Dat vraagt om bouwen met beleid, zorgvuldig omgaan met bronnen en verantwoord milieubeheer. Verminder de regeldruk Bedrijven en instellingen hebben te maken met een zware administratieve last. Vakkundig snijden in overbodige regelgeving en toespitsen en vereenvoudigen van bestaande regelgeving maakt werken eenvoudiger, en is kostenbesparend. In bovenstaande punten zijn enkele praktische onderwerpen genoemd. Maar de grondtoon van deze aandachtspunten is onze zorg over de samenleving van morgen. Is daarbij nog ruimte voor alle bevolkingsgroepen? Dat is een cruciale vraag, die om een antwoord vraagt van alle betrokkenen bij het onderhandelingsproces rond een nieuw te vormen kabinet. Vanuit het Bijbelse perspectief, geworteld in het bekende gebod om God lief te hebben boven alles, en onze naaste als onszelf, wil de RMU met klem oproepen om verantwoorde keuzes te maken. Namens de RMU wens ik u hierbij van harte Gods onmisbare zegen toe op de verantwoordelijke plaats waar u gesteld bent. Hoogachtend, Chris Baggerman, Coördinator Arbeidsvoorwaardenbeleid RMU CC fractievoorzitters van PVV, SGP en ChristenUnie