Joe Verbist 4N Europese School mol januari ’15 Spijsvertering Verteringstelsel bij de mens Het spijsverteringstelsel bestaat uit alle organen die een rol spelen bij de opname en vertering (= omzetten van voedingstoffen in verteringsproducten die kunnen opgenomen worden in het bloed). De specifieke functies van het spijsverteringstelsel zijn : Inname van voedsel Fijnmalen van voedsel Kneden en vervoer van voedsel Chemisch verkleinen van voedsel Resorptie van stoffen en afgifte aan het bloed Uitscheiding van onverteerbaar voedsel Verteringsstelsel 1 Joe Verbist 4N Europese School mol januari ’15 Fasen van Vertering Mondholte Onderdelen Gebit Speekselklieren Huig Keelholte Strotklepje Slokdarm Maagsapklieren Maag Slijmwand Maagportier Lever 12 vingerige darm Galblaas Alvleesklier (pancreas) Productie van hormonen die instaan voor de bloedsuikerspiegel. Productie van het pancreas sap Darmwand klieren Verteringsproducten opnemen in het bloed en afvoeren via poortader Produceren van darmsap Opname van opgeloste stoffen in het bloed Absorptie van water en productie van vitamine K Afsluiten van endeldarm door kringspier Heeft nu geen nut (evolutie) Dunne darm Dikke darm Endeldarm Blinde Darm Functie Fijnmalen van voedsel Produceren speeksel dat slijm bevat als smeermiddel en enzymen. Kan de neus afsluiten zodat het eten de neus niet in kan Zorgt ervoor dat het eten niet in de luchtpijp komt Door peristaltische bewegingen gaat het voedsel naar de maag Produceren een zuur (HCl) waardoor bacteriën gedood worden Beschermd maagwand tegen maagsap Afsluiten van de maag en opent als de maaginhoud genoeg verteerd is Rode bloedcellen worden hier afgebroken (kleurstof = biliuribine) geeft kleur aan stoelgang. Afbraak van giftige stoffen (= alcohol) Opslagen van het galsap Darmplooien en vlokken Bacteriën (darmflora) Anus Appendix Veteren van / Enzym amylase dat Zetmeel afbreekt / / Enzym peptase, die eiwitten afbreekt / Verteren van vetten door het enzym Cipase Pancreas sap gaat voor verder vertering van : Eiwitten Vetten Zetmeel Verder verteren van alle voedingstoffen / / / / Definities – Voedsel Bouwstoffen : worden gebruikt bij de vorming van cellen (voor groei en herstel) Brandstoffen : leveren energie voor beweging, lichaamstemperatuur, groei, ontwikkeling, en herstel Reservestoffen : worden opgeslagen in bepaalde delen van het lichaam Beschermende stoffen : zorgen ervoor dat je gezond blijft 2 Joe Verbist 4N Europese School mol januari ’15 Resorptie van nutriënten Als de voedingsstoffen klein genoeg zijn kunnen ze door de darmwand opgenomen worden. Uiteraard hoe groter de binnen oppervlakte van de darmwand, hoe meer voedingstoffen kunnen opgenomen worden. Daarom zitten er aan de binnenkant van de darm veel instulpingen = darmplooien die op hun beurt nog eens instulpingen bevatten = darmplooien (villi) zodat het binnen oppervlak enorm toeneemt : 3 Joe Verbist 4N Europese School mol januari ’15 In elk darmvlok komt een netwerk voor en doordat de cellen van de darmvlokken half doorlatend zijn, kunnen kleine monosachariden en aminozuren via diffusie (evenredige verspreiding van een vloeistof, van hoge naar lage concentratie) opgenomen worden in het bloed. De concentratie is steeds kleiner dan in de darmholte zodat diffusie blijft doorgaan. In de dikker darm zijn er geen darmvlokken, maar er gebeurt wel resorptie van water, vitaminen en galzouten. 4