File

Joe Verbist
4N
Europese School mol
januari ’15
Spijsvertering
Voedingsstoffen en voedingsmiddelen
foto
Verteringstelsel bij de mens
Het spijsverteringstelsel bestaat uit alle organen die een rol spelen bij de opname en vertering (=
omzetten van voedingstoffen in verteringsproducten die kunnen opgenomen worden in het bloed). De
specifieke functies van het spijsverteringstelsel zijn :

Inname van voedsel

Fijnmalen van voedsel

Kneden en vervoer van voedsel

Chemisch verkleinen van voedsel

Resorptie van stoffen en afgifte aan het bloed

Uitscheiding van onverteerbaar voedsel
Verteringsstelsel
1
Joe Verbist
4N
Europese School mol
januari ’15
Fasen van Vertering
Mondholte
Onderdelen
Gebit
Speekselklieren
Huig
Keelholte
Strotklepje
Slokdarm
Maagsapklieren
Maag
Slijmwand
Maagportier
Lever
12 vingerige
darm
Galblaas
Functie
Fijnmalen van voedsel
Produceren speeksel dat slijm bevat als
smeermiddel en enzymen.
Kan de neus afsluiten zodat het eten de
neus niet in kan
Zorgt ervoor dat het eten niet in de
luchtpijp komt
Door peristaltische bewegingen gaat het
voedsel naar de maag
Produceren een zuur (HCl) waardoor
bacteriën gedood worden
Beschermd maagwand tegen maagsap
Afsluiten van de maag en opent als de
maaginhoud genoeg verteerd is
Rode bloedcellen worden hier afgebroken
(kleurstof = biliuribine) geeft kleur aan
stoelgang.
Afbraak van giftige stoffen (= alcohol)
Opslagen van het galsap
2
Veteren van
/
Enzym amylase dat
Zetmeel afbreekt
/
/
Enzym peptase, die
eiwitten afbreekt
/
Verteren van vetten door
het enzym Cipase
Joe Verbist
4N
Alvleesklier
(pancreas)
Productie van hormonen die instaan voor
de bloedsuikerspiegel.
Productie van het pancreas sap
Darmwand klieren
Verteringsproducten opnemen in het
bloed en afvoeren via poortader
Produceren van darmsap
Opname van opgeloste stoffen in het
bloed
Absorptie van water en productie van
vitamine K
Afsluiten van endeldarm door kringspier
Heeft nu geen nut (evolutie)
Dunne darm
Dikke darm
Endeldarm
Blinde Darm
Darmplooien en
vlokken
Bacteriën
(darmflora)
Anus
Appendix
Europese School mol
januari ’15
Pancreas sap gaat voor
verder vertering van :
 Eiwitten
 Vetten
 Zetmeel
Verder verteren van alle
voedingstoffen
/
/
/
/
Definities – Voedsel
Bouwstoffen : worden gebruikt bij de vorming van cellen (voor groei en herstel)
Brandstoffen : leveren energie voor beweging, lichaamstemperatuur, groei, ontwikkeling, en herstel
Reservestoffen : worden opgeslagen in bepaalde delen van het lichaam
Beschermende stoffen : zorgen ervoor dat je gezond blijft
Resorptie van nutriënten
Als de voedingsstoffen klein genoeg zijn kunnen ze door de darmwand opgenomen worden. Uiteraard
hoe groter de binnen oppervlakte van de darmwand, hoe meer voedingstoffen kunnen opgenomen worden.
Daarom zitten er aan de binnenkant van de darm veel instulpingen = darmplooien die op hun beurt nog eens
3
Joe Verbist
4N
Europese School mol
januari ’15
instulpingen bevatten = darmplooien (villi) zodat het binnen oppervlak enorm toeneemt :
In elk darmvlok komt een netwerk voor en doordat de cellen van de darmvlokken half doorlatend zijn,
kunnen kleine monosachariden en aminozuren via diffusie (evenredige verspreiding van een vloeistof, van
hoge naar lage concentratie) opgenomen worden in het bloed. De concentratie is steeds kleiner dan in de
darmholte zodat diffusie blijft doorgaan.
4
Joe Verbist
4N
Europese School mol
januari ’15
In de dikke darm zijn er geen darmvlokken, maar er gebeurt wel resorptie van water, vitaminen en
galzouten.
Ademhalingsstelsel
5
Joe Verbist
4N
Europese School mol
januari ’15
Ademhalingsorgaan
Neusholte
Aanpassingen + Functies
De neusholte is bekleed met Neushaartjes die stoofdeeltjes tegenhouden,
bedekt met neusslijmvlies dat de inkomende lucht bevochtigt. Hij is goed
voorzien van bloedvaten die de inkomende lucht verwarmen.
Mondholte
Ook de mondholte is bekleed met slijm, dat de inkomende lucht
bevochtigt.
Keelholte
De huig sluit bij het slikken de toegang tot de neusholte af. De strotklep
doet hetzelfde voor de luchtpijp. Op die manier komen voedsel en drank
automatisch in de slokdarm en niet in de luchtpijp terecht.
Luchtpijp en verdere
vertakkingen
De binnenwand van de luchtpijp en verdere vertakkingen zijn bekleed met
een slijmlaag en trilharen. Stofdeeltjes en andere schadelijke indringers,
zoals bacteriën worden door het slijm vastgehouden en vormen
slijmpropjes. Door de golvende bewegingen van de trilhaartjes worden ze
omhoog gewerkt en in de mondholte doorgeslikt. Via het darmkanaal
verlaten ze het lichaam.
Het slijmvlies zorgt voor verdere bevochtiging van de ingeademde lucht.
De elastische kraakbeenringen houden de luchtpijp en de vertakkingen
altijd open.
6
Joe Verbist
4N
Europese School mol
januari ’15
Long en Alveoli
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Luchtpijp
Bronchus
Bronchiën
Luchtpijptak
Alveolus
Longblaasjes
Haarvaten
Longader
Longslagader
Gaswisseling
O2

In de lucht bevind zich zuurstof

In de longhaarvaten bevindt zich bloed

Zuurstof gaat van de lucht naar het bloed in de longhaarvaten

Koolstofdioxide gaat van het bloed naar de lucht.
+
C6H12O6
→
CO2
+
H2O
+ Energie
De O2 komt van de lucht
De glucose komt van de spijsvertering.
De CO2 is een afvalproduct van de verbranding en komt in de lucht terecht.
Water wordt ook in de lucht vrijgelaten
7