Studiefiche Vanaf academiejaar 2016-2017 Ecofysiologie (I000867) Cursusomvang (nominale waarden; effectieve waarden kunnen verschillen per opleiding) Studiepunten 5.0 Studietijd 135 u Contacturen 60.0 u Aanbodsessies en werkvormen in academiejaar 2016-2017 A (semester 1) hoorcollege 25.0 u zelfstandig werk 10.0 u practicum 20.0 u begeleide zelfstudie 5.0 u Lesgevers in academiejaar 2016-2017 Steppe, Kathy LA09 Aangeboden in onderstaande opleidingen in 2016-2017 Master of Science in de bio-ingenieurswetenschappen: landbouwkunde Verantwoordelijk lesgever stptn 5 aanbodsessie A Onderwijstalen Nederlands Trefwoorden Plant-water relaties, sapstroom, fotosynthese, respiratie, klimaatsverandering, droogte, mechanistische modellen, ecofysiologisch instrumentarium Situering In deze cursus wordt een boeiend overzicht gegeven van de verschillende ecofysiologische processen en benaderingen (zowel experimenteel als modelmatig) die toelaten om de dynamische interactie tussen planten en hun omgeving beter te begrijpen. We bestuderen in detail de plant-water relaties en het dynamisch watertransport doorheen de plant, alsook de fotosynthese en de respiratie, en dit in relatie met hoe milieufactoren deze processen kunnen beïnvloeden. Het uiteindelijk doel is om de respons van planten, gewassen, bomen en terrestrische ecosystemen op veranderingen in het klimaat en hun directe omgeving correct te kunnen inschatten. Voorbeelden uit de recente Climate Change literatuur worden besproken. Speciale aandacht gaat ook naar de ontwikkeling van intelligente plantgebaseerde stuuralgoritmes voor irrigatie en serreklimaat. Het instrumentarium gebruikt in het ecofysiologisch onderzoek wordt groepswijze ingeoefend tijdens de practica. Inhoud Theorie 1. Plant-water relaties 1.1 Fundamentele aspecten: rol van water in de plant, waterinhoud en waterpotentiaal 1.2. Waterhuishouding op cel- en bladniveau: turgor, osmoregulatie, stomatale regeling 1.3. Waterhuishouding op plantniveau: waterstroming in de plant, dagelijkse dynamiek, transpiratie 1.4. Mechanistische modellen in het ecofysiologisch onderzoek 1.5. Case studies 2. Fotosynthese en respiratie 2.1. Blad- en chloroplaststructuur, pigmenten 2.2. Licht- en donkerreacties van de fotosynthese bij C3-, C4- en CAM-planten 2.3. Invloed van de omgevingsfactoren op fotosynthese 2.4. Respiratie 2.5. Case studies Technische nota's en practica 1. Drukbom en thermokoppel-psychrometer (Goedgekeurd) 1 2. 3. 4. 5. 6. Diffusie-porometer Stomatale karakteristieken (replica-methode) Gasuitwisselingsystemen voor fotosynthese- en transpiratiemetingen Meetsystemen voor chlorofylfluorescentie Sapstroom- en LVDT-sensoren Begincompetenties Geen specifieke voorkennis is vereist. Eindcompetenties 1 Het begrijpen en kunnen uitleggen van alle processen die de plant-water relaties 1 beheersen i.v.m. functie, werking en de invloed op de balans wateropname en 1 verlies 2 De praktische implicaties van een goede waterhuishouding kunnen toelichten 3 De plant-water relaties kunnen koppelen aan de grondige kennis van fotosynthese 1 en groei voor inschatting van het groeipotentieel en de resistentie t.o.v. abiotische 1 stress-omstandigheden (bijv. droogte, verhoogde temperatuur en CO2 concentraties, 1 …) 4 Het ecofysiologisch instrumentarium kunnen gebruiken en resultaten kunnen 1 interpreteren Creditcontractvoorwaarde Toelating tot dit opleidingsonderdeel via creditcontract is mogelijk mits gunstige beoordeling van de competenties Examencontractvoorwaarde Dit opleidingsonderdeel kan niet via examencontract gevolgd worden Didactische werkvormen Begeleide zelfstudie, demonstratie, groepswerk, hoorcollege, practicum, zelfstandig werk Leermateriaal Een syllabus is beschikbaar voor de theorie, aangevuld met technische nota's voor de practica uitgevoerd in het laboratorium. Geraamde totaalprijs: 15 EUR Referenties Plants and Microclimate: A Quantitative Approach to Environmental Plant Physiology (ed. H.G. Jones), Cambridge University Press, 2nd ed., 1992, 428 pp. Plant Physiological Ecology (eds. H. Lambers, F. Stuart Chapin III, Thijs L. Pons), Springer, 1998, 540 pp. Vakinhoudelijke studiebegeleiding Individuele begeleiding is mogelijk (op afspraak) Evaluatiemomenten periodegebonden en niet-periodegebonden evaluatie Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de eerste examenperiode Mondeling examen Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de tweede examenperiode Mondeling examen Evaluatievormen bij niet-periodegebonden evaluatie Verslag Tweede examenkans in geval van niet-periodegebonden evaluatie Examen in de tweede examenperiode is enkel mogelijk in gewijzigde vorm Eindscoreberekening Theorie examen: periodegebonden evaluatie (70%) Praktisch examen: niet-periodegebonden (10%) en periodegebonden (20%) De examinator kan de student die zich onttrekt aan periodegebonden en/of nietperiodegebonden evaluaties voor dit opleidingsonderdeel niet-geslaagd verklaren. (Goedgekeurd) 2