Titel presentatie - Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de

Federaal Agentschap voor
de Veiligheid van de
Voedselketen
STAND VAN ZAKEN
OMTRENT
BRUCELLOSE
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Inhoud
•
•
•
•
•
•
•
•
Informatie over de ziekte
De situatie in België
De beheersing van het gezondheidsrisico
De haard in provincie Namen
Het epidemiologisch onderzoek
De contactbedrijven
De analyses
De opvolging
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De ziekte
• Runderbrucellose is een zoönose
veroorzaakt door de bacterie Brucella
abortus.
• Het is een besmettelijke ziekte onder
runderen met een belangrijke economische
impact.
• De infectie komt momenteel in West-Europa
sporadisch voor en treft voornamelijk de
Zuiderse landen.
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De ziekte
• In de Europese Unie is brucellose een
gereglementeerde, aangifteplichtige ziekte.
• Het is eveneens een koopvernietigend
gebrek.
• Ze maakt deel uit van een officiële bestrijding.
• Bovendien moet ze worden gemeld:
– aan Europese Commissie
– aan de werelddierengezondheidsorganisatie (OIE)
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De ziekte
• De incubatie kan enkele dagen tot meerdere
maanden duren.
• Abortus bij de koe is het meest voorkomend
klinisch symptoom maar is niet systematisch
aanwezig.
• De economische impact is vooral te wijten
aan de belangrijke daling van de
vruchtbaarheid en aan de
verplaatsingsbeperkingen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De ziekte
• Besmette vrouwelijke dieren zullen grote
hoeveelheden Brucella’s uitscheiden via de
genitaliën en de uier.
• De voornaamste infectiebronnen zijn bij het
verwerpen de foetus, het vruchtwater en
geboortemateriaal, maar eveneens het
pasgeboren levensvatbaar kalf
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De ziekte
• Bij het manipuleren van besmet materiaal (bij
het kalven, stalmest,…) kan deze ziekte
overgedragen worden op de mens.
• Ze wordt trouwens beschouwd als een
ernstige beroepsziekte, de zogenaamde
Maltakoorts, voor mensen die met dieren
omgaan (landbouwers, dierenartsen,
veevervoerders, …).
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De ziekte
• De routinediagnose bestaat uit een
serologisch onderzoek (opsporen van
antilichamen) en kan worden uitgevoerd op
bloed of melk van een individueel dier en
tankmelk.
• Bij runderen berust de bevestigingsdiagnose
op het bacteriologisch isoleren van Brucella
in genitale afscheiding, verworpen vrucht,
lymfekleieren van het geslachte dier.
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De situatie in België
• Het laatste geval werd gediagnosticeerd in
2010 in Haccourt in de provincie Luik.
• België kreeg in 2003 het officiële brucellosevrije statuut. Door dit statuut staat de
internationale markt open voor de
veehouders.
• Een ander geval deed zich voor in 2000.
• België was vooral op het eind van de jaren 80
sterk besmet.
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Het beheersen van het
gezondheidsrisico
• Het behoud van de vrije status is gebaseerd
op:
– de epidemiologische bewaking
– de controle op de verplaatsingen
– het ruimen van positieve beslagen; daarbij wordt
een financiële compensatie gegeven.
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De epidemiologische bewaking
• Doet een beroep op de dierenartsen en de
veehouders via:
– de verplichte aangifte van verwerpingen gevolgd
door onderzoek op de bemonsteringen;
– de wintercampagne; deze analyseert:
• op regelmatige basis een bepaald aantal beslagen
verspreid over het Belgisch grondgebied,
• geselecteerde “risico” beslagen.
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Controle op de verplaatsingen
• Dieren ingevoerd vanuit derde landen (buiten
de EU) of verhandeld vanuit Europese landen
die niet als vrij zijn verklaard, worden bij hun
aankomst op het grondgebied getest.
• De buurlanden (FR, DE, LU en NL) zijn, net
als ons land, vrij verklaard.
• Lijst van de niet als vrij verklaarde EU-landen
 volgende dia
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Risicolanden voor brucellose
•
•
•
•
•
•
BG
CY
ES
GR
HU
IT
Bulgarije
Cyprus
Spanje
Griekenland
Hongarije
Italië
•
•
•
•
•
LT
MT
PT
RO
UK
Litouwen
Malta
Portugal
Roemenië
Verenigd
Koninkrijk
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Het ruimen van besmette beslagen
• Alle dieren van de haard worden op bevel
geslacht en worden bemonsterd om de ziekte
te weerleggen of te bevestigen.
• De vergoeding (geplaffoneerd) voor de
waardevermindering van de geslachte dieren
wordt door het Sanitair Fonds gedragen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De haard in de provincie Namen
• Haard is verklaard naar aanleiding van een
kalving via keizersnede op 23/02/2012 van
een 10 dagen te vroeg geboren dood kalf.
• Serologisch onderzoek op het moederdier:
positief resultaat.
• Bacteriologische cultuur op het kalf: positief
resultaat.
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Maatregelen in de haard
•
•
•
•
Haardverklaring.
Ruimingsplan voor alle runderen.
Slachtingen met schatting.
Analyses na bemonstering in het slachthuis.
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Epidemiologisch onderzoek
• Heeft een dubbel doel:
– Stroomopwaartse identificatie met opsporen van
de besmettingsweg om:
• de beslagen op te sporen die eventueel door
dezelfde bron zijn aangetast;
• eventueel de controlemaatregelen te verhogen.
– Stroomafwaartse identificatie:
• opsporen van eventuele verspreiding vanuit de
haard.
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De contactbedrijven
• Het onderzoek heeft ~ 200 contactbedrijven
met runderen aan het licht gebracht.
–
–
–
–
–
In de buurt van de weide
In de buurt van het veebeslag
Dieren binnengebracht in de haard
Dieren vertrokken uit de haard
Contact via: - praktijkdierenartsen
- dierenartsen-inseminator
- dierenartsen die embryo’s
overplanten
- handelaars
- wedstrijden
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De contactbedrijven
Algemene maatregelen:
• Blokkeren van de runderen in het bedrijf
• Opschorten van het sanitair statuut
• Verbod op weidegang
• 2 serologische bilans met een interval van 6
tot 8 weken
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De contactbedrijven
Specifieke maatregelen:
• In functie van het risiconiveau kunnen andere
maatregelen genomen worden.
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
De contactbedrijven
Opheffen van de maatregelen:
De maatregelen worden opgeheven in
functie van het risiconiveau, de
resultaten van de serologische analyses
en de epidemiologische enquêtes
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Contactbedrijven
Algemene opmerkingen in aanvulling van de
bovenvermelde maatregelen :
• voor de veebeslagen met enkel
meststieren:
•
geen serologische balans
•
enkel stieren naar slachthuis
•
opheffen van de blokkering op basis van het onderzoek ter
plaatse door de PCE
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Contactbedrijven
• indien de dieren (behalve drachtige dieren)
op de weide gaan (als dit toegelaten is):
engagement van de verantwoordelijke om na
6 tot 8 weken de bloedmonsters te nemen
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Aanbevelingen voor bezoek aan de
bedrijven
• Maximaal beperken van bezoeken aan de
stallen
• Goede hygiënepraktijken (desinfecterende
baden, matten voor schoenen en laarzen)
• Hygiëne in het landbouwbedrijf (reinigen van
de boxen)
• …
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen