capita selecta: volwassenen

CAPITA SELECTA: VOLWASSENEN
MIDDELENAFHANKELIJKHEID EN VERSLAVINGSZORG
Inleiding: ouders kunnen een goed voorbeeld geven door niet te roken of te
drinken; er is een ambivalentie: ze vinden je goed want je helpt hen maar op
een ander moment haten ze je en dat is moeilijk om mee om te gaan; de
grootste groep hervalt en dit is normaal, het is een proces van verandering en
het betekent niet dat je gefaald hebt!
Wat zijn drugs?
- Drugs zijn stoffen die rechtstreeks gevonden werden in de natuur of die
synthetisch bereid zijn, ze werken in op het CZS en zorgen voor een
verandering in het bewustzijn of het gemoedsleven. De meeste drugs zijn
ontstaan in het labo voor medische doeleinden, vb. morfine voor gewonde
soldaten.
- Deze stoffen hebben zowel positieve als negatieve eigenschappen.
Positief: geluksgevoel, pijn onderdrukken, inzicht verruimen, energie, …
Negatief: afhankelijkheid (psychisch en lichamelijk), schadelijk voor het
lichaam (giftig, acute intoxicatie), agressie, … De drug op zich (het middel)
is niet verkeerd, wat de gebruiker ermee doet kan gevaarlijk zijn (gedrag),
dit moet je duidelijk maken aan de patiënt!
- Problematisch middelengebruik: aan de hand van het M-M-M model
(middel-mens-milieu): wanneer is iemand verslaafd? Wanneer is er sprake
van risicogedrag/probleemgedrag? Middel: alcohol (verschil tussen
middelen, na 1 slokje alcohol zal je minder snel teruggrijpen dan na 1 shot
heroine); Mens: “ik kan er goed tegen” is het type A, zij komen later in de
problemen, geslacht, leeftijd en temperament geven een automatische
bescherming tegen verslaving! Vb. vrouwen kunnen minder goed tegen
alcohol dus zij zullen minder gebruiken. Milieu: op het strand, met
vrienden een hele fles drinken en je roes uitslapen in een tentje of een fles
drinken en met de auto rijden! De context kan problemen geven. Er is een
subtiele interactie tussen mens en middel, gebruiker en drugs: problemen
ontstaan door 2 grote denkfouten: (1) ze onderschatten de intrinsieke,
chemische eigenschappen van drugs, deze stoffen brengen
oncontroleerbare processen voort die geen rekening houden met wat jij
van jezelf vindt (“ik kan er tegen”), sommige neurologische circuits
veranderen (naast gewenste effecten zijn er altijd ongewenste effecten);
(2) overschatten van je eigen mogelijkheden, emotionele stabiliteit leidt
tot problemen. Vrijheid: je kan nu al beslissen hoe je je straks zal voelen,
“als ik straks iets ga drinken zal ik mij beter voelen”, “ik kan er wel
tegen”, deze controle verdwijnt!  onvrijheid: serieuze problemen =
verslaafd. Mensen raken beschadigd in hun gevoelens, er bestaan géén
gelukkige verslaafden! Mensen kunnen niet meer vertrouwen op hun
gevoelens. Drugs is een typisch menselijk probleem, de mens tracht zijn
beperkingen telkens te overstijgen (vaak in de adolescentie: dan worden
ze geconfronteerd met het feit dat ze niet alles kunnen). Vaak:
verlieservaring als onmiddellijke aanleiding om het gebruik te
problematiseren waardoor de gebruiker bergaf gaat, vb. af en toe coke
(risicovol), na ongeluk of ontslag: probleem!
Indeling soorten drugs:
volgens farmacologische verwantschap: psychoactieve stoffen = drugs, 4
soorten: psycholeptica (alcohol, sedativa (hypnotica, anxiolytice), opiaten,
iatrogene middelen (antidep, slaap- en kalmeermiddelen, pijnstillers),
GHB), psychoanaleptica (cafeïne, nicotine, cocaïne, amfetamine),
psychodysleptica (hallucinogenen: LSD, mescaline, PCP,
cannabisproducten (marihuana, hash)), hallucinogene amfetamines (XTC
of MDMA), restcategorie (vluchtige snuifmiddelen (beïnvloeden ook de
waarneming), ecodrugs, smartdrugs, dancingdrugs, gambling)
o psycholeptica: verdoven CZS, dempende werking, onderdrukkend,
kunnen een emotionele pijn verminderen, vb. pijnstillers,
hoestsiroop met codeïne, palfium (medicatie)
o psychoanaleptica: stimulerende werking op het CZS, xiantine vb.
cafeïne, licht oppeppend vb. nicotine, gevoel van vermoeidheid valt
weg, extreem gebruik: energiereserves worden aangesproken:
zwart gat + depressie als ze stoppen, vb. speed; paranoïa, ze
worden opgejaagd, angst
o psychodysleptica: desorganiseren de functie van de hersenen,
verandert de waarneming, hallucinaties, vb. cannabis beïnvloedt de
waarneming: men heeft het idee dat men zich beter kan
concentreren maar het blijft minder hangen! Intenser waarnemen,
info komt niet meer op de juiste manier binnen, beoordelingsfouten
o hallucinogene amfetamines: stimulerend, hallucinogeen
o restcategorie
- volgens plaats en functie die zij in onze maatschappij toebedeeld krijgen:
o cultuur eigen drugs: status = sociaal aanvaard, alcohol, tabak,
koffie
o medicamenten: status = iatrogeen (toxicomanie, verslaafd aan
medicatie, passief-agressief), veroorzaakt door medisch ingrijpen,
valt onder de wet van verdovende middelen
o niet-cultuur eigen drugs: status = illegaal, heroïne, cannabis,
cocaïne
- volgens wijze van toediening
o via orale weg
o via injectie
o via inhalatie
o via absorptie door de huid of de slijmvliezen
Er zijn meer problemen met legale drugs! Vb. alcohol. Legale drugs zijn nooit
ver weg van illegale drugs. Vb. coke + roken + alcohol
-
Diagnostische criteria voor middelenafhankelijkheid (DSM-IV):
Binnen 1 jaar, minstens 3 verschijnselen:
- optreden van tolerantie (hoeveelheid vergroten, minder effect bij dezelfde
hoeveelheid)
- onthoudingsverschijnselen
- langer of meer gebruiken dan voorgenomen
- hevig verlangen naar het middel
- veel tijd en energie spenderen om aan de stof te komen
- opgeven of verwaarlozen van belangrijke activiteiten
- voortgezet gebruik, ondanks kennis van de negatieve gevolgen
De term “verslaving” komt niet voor in de DSM-IV.
“Dual process models”: zie slide 17, p.3, les 1
Mens-middel-milieu: zie slide 18, p.3, les 1
Gebruik van drugs steeds problematisch?
- meerderheid bevolking: niet problematisch gebruik, sociaal, geïntegreerd
gebruik
- problematisch gebruik:
o situationeel, riskant gebruik, occasioneel gebruik, excessief gebruik
o chronisch gebruik, proces naar afhankelijkheid (impact op
gezondheid en omgeving): minderheid bevolking
Alcohol:
Ontstaat door gisting van natuurlijke suikers in granen en fruit. 3 soorten:
bier, wijn, gedestilleerde (sterke) dranken. Is de oudste en meest verspreide
drug, oorspronkelijk als voedingssupplement, gemiddeld drinken Belgen 11.1
liter pure alcohol per jaar! Wordt gedronken en in voedsel verwerkt, komt via
maag en darmen in het bloed terecht en werkt licht verdovend op het CZS.
Opspoorbaarheid: bloedproef (in het bloed) en ademtest (verspreidt zich over
gans het lichaam, ook de lucht in de longen). Afbraak gebeurt in de lever. 1
glas per 1.5u (gemiddeld). Heeft een verdovende werking op dat deel van de
hersenen dat instaan voor gedrag en emoties:
- 1-3 glazen: gevoel van welbehagen
- 4-7 glazen: reactie en oordeelsvermogen neemt af, zelfvertrouwen neemt
toe, luidruchtiger, chaotischer
- 8-10 glazen: controle op coördinatie van lichaamsbewegingen vermindert
sterk
- >10 glazen: verdere verdoving, uiteindelijk verdoving van het
stuurcentrum van de automatische spierbewegingen (hart en longen,
levensbedreigend!)
Bij mensen van middelbare leeftijd doet beperkt alcoholgebruik het risico op
coronaire hartziekten dalen (1 glas om de 2 dagen).
Kater? Door te lang door te feesten (vermoeidheid), scheikundige
bijproducten en afbraakproducten van de alcohol zelf geven misselijkheid en
hoofdpijn, alcohol stimuleert de nieren waardoor je teveel vocht afscheidt
(nadorst en hoofdpijn).
Risico’s op korte termijn: vermoeidheid en black-out’s, vertekende risicoinschatting, roekeloosheid, agressie, risico op onderkoeling (ondanks gevoel
van warmte), negatieve invloed op prestaties (zicht, infoverwerking,
concentratie, …)
Risico’s op lange termijn:
- gezondheid: schade aan de vitale organen, afhankelijkheid (fysiek en
psychisch), kanker, vetopstapeling, cholesterolverhoging,
slaapstoornissen, geheugenstoornissen, controle van emoties en gedrag
gaan achteruit (agressie, angst, depressie, paranoia)
- sociaal-maatschappelijk: gezins- en relatieproblemen, school- en
arbeidsprestaties leiden eronder, controleverlies op eigen gedrag
(financiële en juridische problemen), sociaal isolement
Risico’s vruchtbaarheid en zwangerschap: tijdens de 1ste 3 maanden van de
zwangerschap is gebruik extra riskant.
Foetaal alcohol syndroom: zie slide 31, p.6, les 1
Alcohol combineren met andere drugs verhoogt de risico’s van het gebruik.
Afhankelijkheid? Tolerantie treedt op: steeds meer nodig voor eenzelfde
effect. Alcohol maakt zowel psychisch als lichamelijk afhankelijk en abrupt
stoppen kan bij een alcoholicus levensbedreigend zijn!
KENNISTOETS
1. wanneer men spreekt over “vloeibare xtc” bedoelt met xtc-poeder
opgelost in een vloeistof.
 niet waar, GHB = verdovend middel, niks te maken met xtc
(oppeppend), is seksdrug, wordt opgelost in vloeistof, bereidheid voor
aanraking (seks)
2. als je eenmaal gewenning hebt opgebouwd voor een bepaalde drug, dan
blijft die gewenning voor altijd, de hersenen zijn aangepast.
 niet waar, gewenning verdwijnt als je stopt met het middel,
hersenschade is blijvend, wel snel terug hervallen (cue = uitlokfactor)
3. cannabis is minder schadelijk voor de longen dan tabak.
 niet waar, meer teer = meer schadelijk dan nicotine, meer diep
inhaleren
4. koffie, amfetamines (speed) en alcohol zijn opwekkende middelen.
 niet waar, alcohol = verdovend middel
5. in een café mogen max. 2 speelautomaten staan.
waar, enkel meerderjarigen, niet meer dan 12.5€/u verlies
6. antidepressiva wordt best slechts gedurende enkele weken ingenomen om
gewenning te voorkomen.
 niet waar, voldoende lang innemen vooraleer het werkt, werkt enkel bij
echte depressie, niet bij normale depressiereacties (vb. verlies,
overlijden), reactie is normaal bij abnormale situatie
7. cannabis is op dit moment in België gelegaliseerd.
 niet waar
8. het is veilig om iemand die door alcoholgebruik bewusteloos is geraakt
gewoon zijn ‘roes te laten uitslapen’.
 niet waar, stikken in eigen braaksel, kunnen niet reageren, door MUG
afgevoerd worden
9. de kans op afhankelijkheid is groter bij cocaïne dan bij crack.
 niet waar, crack is veel krachtiger, meer afhankelijk
10.bij een veel toegepaste behandeling van heroïneverslaving wordt hero
vervangen door een andere verslavende drug.
 waar, methadon = onderhoudsproduct voor behandeling, veel meer
controle
11.sommige drugs werken tegelijkertijd bewustzijnsveranderend en
stimulerend.
 waar, hallucinogene vorm, vb. xtc
12.er zit evenveel alcohol in een pils dan in een glas whisky.
 waar, als het in het correcte glas zit
Antidepressiva:
Voor de behandeling van depressie. Soms ook gunstig effect bij behandeling
van angststoornissen en boulemie (te prefereren boven benzodiazepines
omdat ze geen afhankelijkheid geven). Het duurt 4-6 weken eer het middel
de depressie doet verminderen. Als men de behandeling te vroeg stopt dan
komen de symptomen van depressie terug. De dosering wordt opgebouwd en
na herstel terug afgebouwd (aantal maanden).
Risico’s: droge mond, wazig zicht, hartritmestoornissen, misselijkheid,
slaapproblemen, potentie en libidostoornissen (kunnen door depressie of door
medicatie komen), nauwelijks ongewenste effecten op lange termijn. Gebruik
tijdens zwangerschap is niet aan te raden (nog geen verhoogd risico op
afwijkingen aangetoond). Bij borstvoeding opgenomen door moedermelk!
Gecombineerd gebruik, vb. alcohol is af te raden.
Er is geen tolerantie of afhankelijkheid. Bij afbouwen/stoppen kunnen milde
onthoudingsverschijnselen optreden.
Slaap- en kalmeringsmiddelen:
Voor het bestrijden van symptomen (slaapstoornissen, angst, spanningen,
…), meestal benzodiazepines (angstremmend, spierontspannend,
slaapverwekkend) die de werking van de hersenen en het CZS vertragen.
Slaapmiddelen: dormicum, loramet, rohypnol, …
Kalmeermiddelen: temesta, lexotan, xanax, …
Het effect is afhankelijk van het soort middel, de dosering, de duur, het
gebruik en de persoonlijkheid. In pilvorm of geïnjecteerd, snelle werking na
inname. Tolerantie treedt snel op: bij slaapmiddelen al na 2 weken, bij
kalmeermiddelen na 8 weken.
Risico’s: bijwerkingen zijn afhankelijk van het gebruik en de gebruiker, de
bijwerkingen staan in de bijsluiter (wettelijk verplicht), afname concentratie
en reactiesnelheid, bij overdosis: bewustzijnsverlies, coma,
ademhalingsstilstand, barbituraten zijn gevaarlijk! De ophoping van de
werkzame stof geeft meer bijwerkingen, af te raden bij zwangerschap en
borstvoeding, bij combinatie met alcohol, cannabis of heroïne geldt: 1+1=3!
Lichamelijke en grote psychische afhankelijkheid, voor benzodiazepines al na
6-8 weken! Tolerantie is er al na een paar weken. Stoppen na langdurig
gebruik geeft ernstige onthoudingsverschijnselen.
Pijnstillers:
Gebruikt voor symptoombehandeling bij acute en chronische pijn. Er zijn 2
grote groepen:
- narcotische: afgeleid of verwant aan morfine (valtran, cafergot, …)
- niet-narcotische: hier heb je de enkelvoudige (paracetamol en
acetylsalicylzuur) en de samengestelde (met een tweede bestanddeel:
cafeïne, codeïne, vitamine C, …) binnen deze categorie heb je nog de nietsteroïdale anti-inflammatoire middelen (NSAID’s) zoals nurofen, deze zijn
ook koortswerend en ontstekingsremmend.
Meestal in pillen, oplosbare tabletten of kauwtabletten. Enkel
symptoombestrijdend (risico om waarschuwing van het lichaam te negeren),
pijnstillers kunnen ook de oorzaak zijn van hoofdpijn: vicieuze cirkel.
Narcotische pijnstillers zijn enkel aangewezen om hevige pijnen te verlichten
(operaties, hartaanval, terminale kanker, …), de enkelvoudige nietnarcotische pijnstillers hebben een gelijkaardige werking.
Risico’s: bijwerkingen zijn afhankelijk van gebruiker en gebruik, narcotische
bijwerkingen (eigen aan alle opiaten): stemmingsveranderingen, lage
lichaamstemperatuur, zwakke ademhaling, misselijkheid, … Van de
enkelvoudige heeft paracetamol de minste bijwerkingen. De NSAID’s en
acetylsalicylzuur geven vaak maagklachten. Bij zwangerschap is enkel
paracetamol aan te raden. Combinatie met alcohol of andere psychomedicatie
versterkt de werking: 1+1=3!
Afhankelijkheid: krachtige narcotische pijnstillers: zoals andere opiaten:
tolerantie, psychische en lichamelijke afhankelijkheid,
ontwenningsverschijnselen bij stoppen; niet narcotische pijnstillers: tolerantie
en onthoudingsverschijnselen zijn véél minder problematisch, soms
chronische hoofdpijn als gewenningseffect. Combinatiepreparaten zijn af te
raden: niks bekend over voordelen, werkt afhankelijkheid in de hand.
Heroïne:
Opium is het gedroogde melksap van de onrijpe papaverbol, hieruit maakte
men het kalmerende en pijnstillende verdovingsmiddel morfine. In 1898
ontwikkelde men hieruit heroine. Eerst gebruikt voor de behandeling van
hoest, later bij verslaving aan morfine (vaak combinatiegebruik). Endorfines
zijn er gevoelig voor! Zuivere hero ziet eruit als wit kristalpoeder, ruikt naar
azijn, smaakt bitter en is oplosbaar in water. Straathero is grijs, geel of bruin
en los je op in een beetje citroensap. 20-30€/gram. Hero wordt meestal
gechineesd (verwarmen op aluminiumfolie) of geïnjecteerd (je kan het ook
roken en snuiven). Werking van 4-6u, afhankelijk van de gebruiker, ervaring
en hoeveelheid. “Roes”, 3-4 keer per dag een shot zetten.
Bij chinezen en injecteren spreekt men van een “flash”: een warme, euforisch
makende gloed door het lichaam. Uiteindelijk raken gebruikers in
zichzelfgekeerd, in een roes van welbehagen en onverschilligheid, ook
positieve gevoelens verdwijnen. Alle vitale lichaamsfuncties vertragen
(hartritme, constipatie), lichaamstemperatuur daalt en pupillen vernauwen
(speldenkopjes). Het is de drug met de meeste problemen.
Risico’s: overdosis (zuiverheid is erg variërend), vergiftiging door
versnijdingsproducten, ongevallen door zwaar verdovend effect,
spuitongevallen en besmetting via naalden, pijngevoelens vallen weg
(negeren van ziektebeelden). “Junkgedrag” hun hele leven draait om de drug
(geld stelen). Slechte voeding en hectische levensstijl ondermijnen de
algemene weerstand, darmproblemen, sociaal isolement, financiële
problemen, verloedering, problemen met justitie. Zware problemen met
potentie, vruchtbaarheid en grote risico’s tijdens en na de zwangerschap voor
zowel moeder als kind. Afkicken is levensgevaarlijk voor de baby dus blijven
gebruiken onder medische begeleiding. De combinatie met een ander
verdovend middel versterkt het effect, de combinatie met een oppeppend
middel heft het effect op (kans op overdosering!).
Afhankelijkheid: hoge tolerantie, leidt snel tot meer en frequenter gebruik;
groot risico op psychische en lichamelijke afhankelijkheid (meerder keren per
dag), ontwenningsverschijnselen afhankelijk van duur en ernst van de
afhankelijkheid: geïrriteerdheid, angst, slaapproblemen, tranende ogen,
lopende neus, zweten, beven, pijn in armen en benen, buikkrampen, diarree,
misselijkheid, braken, kan zonder medicatie 7-10 dagen aanhouden. Piek na
36-48u bereikt.
Vervangproduct methadon (synthetisch opiaat), werd gebruikt als pijnstiller in
de oorlog, enkel op doktersvoorschrift, siroop (borreltje), 1/dag als
onderhoudsbehandeling, methadon geeft geen kick, kan worden afgebouwd
maar lukt niet bij iedereen.
Harm reduction: niet streven naar volledig clean zijn maar wel het beperken
van de schade van het gebruik.
Case manager: de persoon die alle zorg rond 1 persoon organiseert (want ze
komen met veel instanties in aanraking, vb. gerecht, ocmw, …), in de
verslavingszorg maar ook in de psychosenzorg.
GHB:
“Vloeibare XTC”, gammahydroxybutyraat. Kalmeringsmiddel dat inwerkt op
het CZS, wordt als drug gebruikt voor zijn ontspannende, kalmerende en
sexueel stimulerende werking. Kleur en geurloos, lichte zoute smaak, ook in
poeder. 10€/dosis. Oplossen in drankje. Het heeft de effecten van alcohol:
maakt euforisch, kalmeert en ontspant. Een normale dosis werkt ontremmend
en veroorzaakt een grotere opwinding bij aanraking (seksueel stimulerend).
Gevaarlijk want de concentratie staat nooit vast!
Risico’s: overdozering (comateuse toestand), >2gram leidt vaak tot
bewusteloosheid en ademhalingsproblemen, coma, … Hoge dosering kan al
leiden tot onaangename effecten: duizeligheid, hoofdpijn, misselijkheid,
sufheid, … Duidelijke verstoring van coördinatie- en reactievermogen, weinig
bekend over risico op lange termijn, af te raden bij zwangerschap,
combineren met andere verdovende middelen versterkt het effect en risico op
overdosering.
Afhankelijkheid: weinig over geweten, een klein % wordt lichamelijk en
psychisch afhankelijk.
Drugswetgeving en beleid:
De drugwetgeving is slechts een onderdeel van het drugbeleid (wat al dan
niet strafbaar is staat niet in 1 wet!). De strafwet (1921) reguleert het
drugfenomeen in België. Het bepaalt wat strafbaar is en wat de straf is. Deze
is een kaderwet, verdere deelaspecten door koninklijke besluiten. Betrekking
op het verhandelen van gifstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, …
De Belgische wetgeving wordt bepaald door internationale verdragen (VNdrugverdragen). Is enkel van toepassing op meerderjarigen! In 2003:
wijziging van de drugwetgeving: onderscheid tussen druggebruiker
(hupverlening) en de drugproductie/handel (repressie). Bevat een lijst van
verboden producten die constant wordt aangepast.
Er is een regelgeving ivm illegaal gebruik en verkeer. Ook het slachtoffer
wordt gecontroleerd! Een gestandaardiseerde testbatterij wordt gebruikt bij
vermoeden van invloed. 12u rijverbod en bloedanalyse.
Ontoerekeningsvatbaarheid geldt niet bij druggebruik!!
Artikel 11 mbt cannabis:
Als het bezit van een gebruikershoeveelheid cannabis wordt vastgesteld en er
is geen sprake van openbare overlast of problematisch gebruik dan wordt er
geen pv opgemaakt. Geen vervolging. Veel kritiek! Dit artikerl werd vernietigd
in 2004. De huidige situatie: laagste prioriteit in vervolgingsbeleid als de
hoeveelheid max 3gram bedraagt of 1 plant bestemd voor persoonlijk
gebruik. Dus wel een pv opmaken.
Wat is strafbaar? Het bezit, de invoer, vervoer, de teelt van cannabis en
andere illegale drugs. Er zijn 3 categorieën van misdrijven:
- 1: persoonlijk gebruik
- 2: met verzwarende omstandigheden zoals tav minderjarigen, dader die
verbonden is aan een vereniging, indien het drugmisdrijf nefaste gevolgen
heeft voor de gezondheid van iemand anders
- 3: productie en handel
Deze categorie zal ook je straf bepalen.
Er is een speciale wettelijke regeling voor beoefenaars van geneeskunde!
Bruggen naar hulpverlening:
Er is een zeer ruime toepassing van probatie mogelijk: je krijgt dan de kans
om iets aan je probleem te doen (onder druk) in ruil voor strafvermidering.
Deze mensen komen dus niet vrijwillig naar de hulpverlening! (deontologie, je
mag enkel meedelen aan het gerecht of de persoon is komen opdagen ja of
neen, beroepsgeheim tov de inhoud). Belang van samenwerking mét behoud
van specifieke (werk)context.
OEFENING OVER GEVAARLIJK GEDRAG: zie slides les 3
Cafeïne:
Een stimulerende stof die te vinden is in koffie, thee, cola, smartdrinks
(energydrinks) en medicatie. Als zuivere stof is het een wit poeder met bittere
smaak. Het wordt als pilvorm verkocht of als versnijdingsmiddel bij drugs
gevoegd. Komt voor in planten: koffieplant en theeplant. 1 tas koffie bevat
100mg caffeïne, na 15 min begint het te werken, tot 6u. Stimuleert het CZS,
de ademhaling en de hartspier: je vermoeidheid verminderd, je wordt allerter
en je concentratievermogen stijgt.
Risico’s: hoge dosissen kunnen angst, nervositeit, onrust en slaapstoornissen
veroorzaken. Mensen met een hartkwaal mogen er niet te veel van drinken
want het kan hartritmestoornissen veroorzaken. Verhoogde hartslag, maagen darmklachten. Af te raden bij zwangerschap. 80-100 tassen koffie na
elkaar = dodelijk!
De lichamelijke afhankelijkheid is beperkt en de psychische is zelden
problematisch. Tolerantie treedt wél op, er is meer nodig voor hetzelfde
effect.
Nicotine:
De werkzame stof in tabak. Gemaakt van gedroogde bladeren van de
nicotania (tabaksplant). Drogen en snijden en voor de smaak mengen met
andere soorten tabak. Er worden ook geur- en smaakverbeteraars
toegevoegd zoals suikerstroop, honing, pepermunt, … Tabak wordt gerookt
(ook gepruimd of gesnoven) en de nicotine komt via de longen in het bloed.
100 verschilldende stoffen komen vrij bij verbranding maar de belangrijkste
zijn teer, nicotine en koolstofmonoxide.
Eerst worden de zenuwcellen geprikkeld en vervolgens verdoofd. Iedere
gebruiker kan de werking anders ervaren. Sommigen vinden het rustgevend,
anderen kunnen zich beter concentreren. 1-3mg nicotine/sigaret, na 7
seconden in de hersenen. 70mg inspuiten is dodelijk!
Risico’s: gele tanden en vingers, slechte adem, hoesten en frequente
verkoudheden, financieel, verhoogt de kans op kankers en cardiovasculaire
aandoeningen. Af te raden bij de zwangerschap, foetaal tabaco syndroom
(vroeggeboorte, lager geboortegewicht, …).
Afhankelijkheid: lichamelijk matig, psychisch zeer groot. Steeds meer nodig
voor hetzelfde effect.
Speed:
PEP, het is de straatterm voor amfetamines, synthetische producten die
psychisch en fysiek heel stimulerend werken. Er zijn 3 types. Sporters,
studenten, uigaanspubliek, havenarbeiders, … gebruiken het om hun
“prestaties” te bevorderen. Meestal wit (geel/roze), sterk chemisch ruikend
poeder, ook in pilvorm. Legale amfetamines: reductil, rilatine, … 7.5-
10€/gram. Stimuleert bepaalde hersengebieden bij ADHD. Vootgeschreven
amfetamines worden oraal genomen. Illegaal meestal in poedervorm, 4
manieren: snuiven, oplossen in water en injecteren, poeder in
sigarettenblaadje doorslikken (bommeke), “ice” in rookbare vorm (zelden in
België). Speed onderdrukt de vermoeidheid, honger en slaap. Geeft veel
energie, de hartslag versnelt en de bloeddruk stijgt. Het zelfvertrouwen groeit
tot een euforische stemming. Babbelzucht, overbeweeglijkheid, tijdelijke
toename van seksuele prestaties.
Risico’s: gejaagdheid (in het verkeer!), onder invloed verbruik je
onwaarschijnlijk veel energie met een terugslag als gevolg: moeheid,
neerslachtigheid, honger. Oververhitting en uitdroging. De samenstelling kan
verschillen (overdosis!). Stijging van de bloeddruk (complicaties voor hart en
bloedvaten), hoge dosissen geven onrust en agressie. Overdosering geeft
coma, hersenbloeding, ademhalingsstilstand. Daling immuniteit door
ondervoeding en te weinig slaap. Puistjes, vette huid, tandbederf. Snuiven
beschadigt het neusslijmvlies. Ontwikkelen van “vreemd” gedrag:
dwangmatig bewegen, tandenknarsen, achterdocht, … Psychiatrische
ziektebeelden: depressie, psychose, angststoornissen, wanen, … Sterk af te
raden bij zwangerschap. Combineren af te raden!
Geen lichamelijke afhankelijkheid. Wel gewenning en tolerantie. Sterk risico
tot psychische afhankelijkheid: terugval omdat negatieve gevoelens opduiken.
Cocaïne en crack:
Cocaïne komt door chemische handeling uit de bladen van de cocaplant.
Groeit in de Andes in Zuid-Amerika. Crack of “free base” coke krijgt men uit
de bereiding van cocaïne, water en maagzout of ammoniak (verhitten in een
pijp en roken). 50€/gram. Vroeger gebruikt voor plaatselijke verdoving, Freud
gebruikte het om verslaafden te behandelen. Coke wordt meestal gesnoven,
crack wordt gerookt of gechineesd. Cocaïne opgelost in water kan worden
ingespoten. 50mg is een normale dosis. Snuiven werkt na 5 minuten en na 15
minuten heb je een piek. Coke stimuleert het CZS, versnelt de hartslag en
verhoogt de bloeddruk. Doet het lichaam een opgepept effect ervaren (zoals
speed). Gebruikers voelen zich helder, alert, spraakzaam, euforisch en kalm
tegelijkertijd. Gevoel van opwinding en uithouding (boost).
Risico’s: overbelasting van het lichaam (waarschuwingssignalen worden niet
gevoeld), remmingen vallen weg, praatzucht, arrogant en agressief gedrag.
Grote hoeveelheden kan leiden tot cocaïnevergiftiging: hoofdpijn, trillen,
krampen, bloeddrukstoornissen, hartkloppingen, ademhalingsstoornissen en
zelfs coma en hartstilstand. Crack geeft hoger risico op overdosis. Gevoel dat
er beestjes onder de huid zitten, geeft hardnekkige jeuk en huidbeschadiging
(zwaar gebruik). Spuitongelukken, omdat coke plaatselijk verdooft voel je
niet dat je knoeit, infectieziekten en besmettingen. Constante toestand van
opgewondenheid, prikkelbaarheid, slapeloosheid, verminderde eetlust leidt tot
vermoeidheid, depressie, angsten en wanen. Crack is zeer schadelijk voor
mond, lippen en ademhalingsorganen. Op termijn kan de zin in seks afnemen,
impotentie en uitblijven van het orgasme. Coke is één van de gevaarlijkste
producten tijdens zwangerschap en borstvoeding: hersenbloeding,
verminderde bloed- en zuurstoftoevoer met kwalijke gevolgen voor de
ontwikkeling, slecht ontwikkeld zenuwstelsel, hersenbeschadiging,
groeiachterstand, vroeg- of doodgeboorte, vroegtijdig loskomen van de
moederkoek, … Combineren met een verdovend middel: heft elkaar op dus
extra risico op overdosis. Met ander stimulerend middel: extra risico op hart
en vaataandoeningen.
Afhankelijkheid: zorgt nauwelijks voor tolerantie of lichamelijke
afhankelijkheid, geestelijk is het enorm verslavend (zonder coke geen
zelfvertrouwen of niet meer kunnen functioneren), bij crack is het risico nog
veel groter, voor de zeer intense “flash” bouwt men wel tolerantie op.
Cannabis:
In de 16de Eeuw door de Spanjaarden bij ons ingevoerd. THC,
tetrahydrocannabinol is de actieve stof. Marihuana: de gedroogde en
verkruimelde bloemtoppen (thc-gehalte van 1-11%). Hasj: harsextract dat
tot blokjes geperst wordt (thc-gehalte van 8-14%). Hasjolie: alcoholisch
extract. De prijs is afhankelijk van de variëteit, het THC-gehalte en de plaats
waar het wordt gekocht, 3.5-10€/gram. Komt oorspronkelijk uit West en
Centraal Azië. Wordt gerookt (puur of met tabak), effecten komen na 10
minuten en blijven van een half u tot 4-8u. Kan ook verwerkt worden in
voedsel (cake) of drank (thee). Cannabis verandert het bewustzijn lichtjes
(high gevoel), het versterkt aanwezige positieve of negatieve gevoelens.
Het werkt ontspannend, kalmerend, spieren voelen zwaar aan (stoned,
spierrelaxatie).
Risico’s: concentratievermindering en daling reactiesnelheid, bij hoge
dosissen thc: opwekken van negatieve gevoelens (flippen) zoals angst,
paniek, korte termijngeheugen wordt aangetast. Onvoorspelbare effecten bij
combinatiegebruik met alcohol, medicatie en andere drugs. Een joint bevat
meer teer en geeft risico op hart- en longziekten. Roken om problemen en
onlustgevoelens te verminderen biedt geen oplossing. Het kan de persoonlijke
ontwikkeling remmen. Gevaar voor de foetus. Je kan een psychose
ontwikkelen.
Afhankelijkheid: in principe geen lichamelijke, mogelijk psychische
afhankelijkheid, overdosis is in principe onmogelijk.
Medicinale cannabis op voorschrift geeft gunstige effecten bij mensen met
tics.
LSD:
Enige drug die volledig in een labo gemaakt wordt. De basis is “moederkoren”
een schimmel op graan. Is uitgevonden in de jaren 40 en is de meest
hallucinogene drug. Reuk-, kleur- en smaakloze vloeistof, in pilvorm of op
dragers (suikerklontjes, zegels, tabletten), begin jaren 60 verspreiding in
alternatieve jongerenmilieus. Zoals serotonine, onberekenbare effecten! De
“papertrip” wordt op of onder de tong gelegd. Afhankelijk van de drager:
likken, opeten, inslikken. Na 30min tot 1u begint de werking. Piek volgt 2-3u
later. Een trip duurt 8-12u, verloopt in golven, afhankelijk van de dosis.
Lsd verstoort de waarneming en wekt hallucinaties op, prikkels worden
intenser ervaren en zintuigen lopen door elkaar heen. Stijging van hartslag en
bloeddruk, pupilverwijding. Bestaande gevoelens worden versterkt (wie zich
slecht voelt beleeft een nachtmerrie, een bad trip).
Risico’s: een te hoge dosis verandert het bewustzijn ingrijpend: realiteit en
trip vallen samen, hallucinaties worden voor waar aangenomen, risico op bad
trip. Beoordelingsvermogen verandert tijdens een trip (voertuigen besturen is
onmogelijk). Flashbacks komen soms jaren na het gebruik terug (uitgelokt
door een “trigger”). Gevaar bij zwangerschap en borstvoeding.
Afhankelijkheid: geen lichamelijke, doorgaans geen psychische, grote
tolerantie: hogere dosis nodig om hetzelfde effect te krijgen.
Paddestoelen:
Paddo’s, magic mushrooms. Kaalkopjes (België), Zuid-Amerika.
Oorspronkelijk gebruikt in religieuze context. Werkzame stof: psylocybine,
psilocine (bewustzijnsveranderend). 12.5€/dosis. Paddestoelen en delen
ervan kunnen vers of gedroogd worden gegeten en er kan ook thee van gezet
worden. Soms verwerkt in gerechten. Het effect treedt op bij 4-12mg
werkzame stof, de piek valt… (staat niet meer op slide). De effecten lijken
sterk op die van lsd maar de sterkte is 100-200 keer kleiner. Paddo’s
versterken stemming en gevoelens, ze veranderen de zintuiglijke waarneming
en de manier waarop omgeving en eigen persoonlijkheid worden ervaren,
veroorzaken coördinatiestoornissen, … Positieve (ontspannen, anders beleven
van tijd, ruimte en kleuren, …) en negatieve (onrust, verwarring, angst, …)
geestelijke effecten zijn mogelijk.
Risico’s: bij kleine dosissen: evenwichtsstoornissen,
stemmingsschommelingen, buikpijn en koorts; bij hoge dosissen: problemen
met maag, lever en nieren (patiënten met maag, lever en nierkwalen). Bij
een bad trip kan er paniek optreden. Acute psychoses en flashbacks zijn
mogelijk. Mensen die vroeger een psychose of depressie gehad hebben
hebben verhoogde kans op… (staat niet meer op slide).
Afhankelijkheid: snelle tolerantie wat betreft hun psychische effecten, geen
lichamelijke afhankelijkheid.
Ketamine:
Werd ontwikkeld en gebruikt als snelwerkend pijnstillend middel bij kleine
maar pijnlijke chirurgische ingrepen (in brandwondencentra), de patiënt blijft
wakker maar dissocieert van de omgeving (waarneming en ervaring worden
van elkaar gescheiden). Ook veeartsen gebruiken het. Als recreatieve drug
heeft het een dissociatief tripeffect (uittreding, psychisch bewustzijn wordt
van het lichamelijke afgescheiden). Op de illegale markt als poeder of
tabletten (snuiven of slikken), als vloeistof kan het worden ingespoten en
heeft het een snellere werking. 25mg geeft al effect, vanaf 1mg wordt het
levensbedreigend. Lichte dosis: euforische roes met fantasieën en visioenen,
hoge dosis: zeer intense trip, “bijna dood”-ervaring en gevoel van uittreden.
Risico’s: zeer intens tripgevoel kan voor een bad trip zorgen, dosering luistert
nauw, overdosering leidt tot coma, lage dosissen kunnen concentratie en
geheugenstoornissen geven, hoge dosissen kunnen zuurstofgebrek in de
hersenen, hogere hartslag en ademhalingsstoornissen geven. Pijngevoel
wordt verdoofd, risico op verwonding. Duizeligheid en misselijkheid… (staat
niet meer op slide). Gevolgen zijn onvoldoende gekend, langdurig gebruik kan
leiden tot neurosen en andere mentale aandoeningen. Extra risico voor
psychisch gevoelige mensen. Af te raden bij zwangerschap. Combineren met
andere middelen is bijzonder gevaarlijk.
Afhankelijkheid? Vrij snel tolerantie. Zeker risico op psychische
afhankelijkheid: droomachtige roes wordt als erg spannend ervaren.
Lichamelijke ontwenningsverschijnselen treden niet op.
XTC (MDMA, MDA, …):
Ook PMA, 4-MTA, MDEA, …, synthetisch product,
stimulerend/bewustzijnsveranderend (empathogeen), 2.5-10€/pil, tablet of
capsule. 1976: eerste volledige synthetische bereiding van MDMA, vanaf
1988… (staat niet meer op slide). Gebruik: slikken. Kleur, vorm en afbeelding
verschillen. Bestaat ook in poedervorm (snuiven of oplossen). 4-6u (80120mg per pil). Na 20-60min de eerste effecten. Effect verschilt naargelang
individu, product (hoeveelheid, samenstelling), plaats of moment van inname.
Psychisch effect: blijdschap, ontspanning, verhoogd zelfvertrouwen,
extravert, emotioneel, gevoel van intimiteit met de omgeving, intensere
waarneming, andere beleving van tijd en ruimte, soms lichte hallucinaties.
Lichamelijk effect: energiek gevoel, onderdrukt honger en vermoeidheid,
drang om te bewegen, stijging lichaamstemperatuur,… (staat niet meer op
slide).
Risico’s: xtc doet vermoeidheid vergeten en de lichaamstemp stijgen met
oververhitting en uitdroging tot gevolg. Samenstelling van de pillen verschilt
sterk! Overdosis: hevige hoofdpijn, misselijkheid, braken, hartkloppingen,
lage bloeddruk, koorts, … Onveilig seksueel gedrag, rijden onder invloed is
gevaarlijk. Risico op depressie met gevoelens van zinloosheid, leegte, angst
en paniek bij langdurig en frequent gebruik. Lever- en nierbeschadiging,
daling van de weerstand en grotere gevoeligheid voor infecties van de
urinewegen (vrouwen). Risicogroepen: astma-, hart-, lever- en nierpatiënten,
mensen met hoge bloeddruk, suikerziekte en epilepsie.
Afhankelijkheid: bij frequent gebruik gaat het stimulerend effect overwegen,
bewustzijnsveranderend effect wordt minder groot. Hierdoor gaan sommige
gebruikers meer gebruiken voor hetzelfde effect. Geen lichamelijke
afhankelijkheid (geen ontwenningsverschijnselen), wel psychische
afhankelijkheid. De drang om opnieuw te gebruiken kan opnieuw optreden
(trigger-effect).
Snuifmiddelen:
Legale, synthetische vluchtige stoffen. Lijm, benzine, oplosmiddelen,
ontvlekkers, gassen, benzeen, …uitzondering: poppers. In kleine dosissen:
bewustzijnsveranderingen, in grote dosissen: verdovend. Het opsnuiven van…
(staat niet meer in slide). Rechtstreekse inademing vanuit het flesje,
opsnuiven vanuit een plastic zak (op een prop watten), de vloeistof kan
gedrenkt worden in watten of textiel en in de neus gebracht worden, vastere
stoffen (lijm) kunnen op een oppervlak (tafel, hand) gespoten worden en
opgesnoven worden. Effecten zijn na enkele seconden merkbaar. Ze hangen
af van de dosis en het product, veroorzaken een lichte roestoestand. Men
voelt zich licht in het hoofd, men is lacherig tot euforisch en de beleving van
tijd en ruimte is verstoord. Het effect duurt niet lang en wordt gevolgd door
een dronken gevoel: duizeligheid, dubbel praten, waterige ogen,
geheugenstoornissen, … De effecten worden groter naarmate de dosis… (staat
niet meer op slide).
Risico’s: irritatie van ogen, keel, neus, luchtwegen en huid, braakneigingen,
misselijkheid, diarree en hoofdpijn, rusteloosheid en vermoeidheid.
Psychotische reacties met hallucinaties. Roekeloos gedrag door het dronken
en euforisch gevoel. Door een tekort aan zuurstof kan een onregelmatige
ademhaling, bewustzijnsverlies, coma en zelfs dood optreden. Lang en diep
snuiven kan verlammingsverschijnselen aan het middenrif veroorzaken,
daling van de bloeddruk, hartritmestoornissen en dood. Verstikking door
gebruik van een plastic zak. Brand en ontploffingsgevaar bij rokers,
inademing van stoffen onder hoge druk kan bevriezing veroorzaken van
lippen, mond, keel en longen. Bij zwangerschap en borstvoeding:
schommelingen in bloeddruk en hartritmestoornissen zijn gevaarlijk voor
moeder en kind. Sommige stoffen zijn giftig en vormen een risico voor
sommige weefsels en organen (afwijkingen). Gecombineerd gebruik… (staat
niet meer op slide). Naargelang eigenschappen product en intensiteit:
aantasting celstructuren van organen en weefsels (oogvlies, zenuwen,
beenmerg). Beschadiging en/of ontsteking van neus en mond. Intensief
gebruik van watten en/of textiel kan leiden tot een onoplosbare haarbal in
maag, longen of darmen. Stijging van risico op kanker (leukemie). Het
Organisch Psychosyndroom door Solventen (OPS): hoofdpijn,
concentratieproblemen die kunnen uitmonden in hersenbeschadiging met
blijvende psychische stoornissen en… (staat niet meer in slide).
Afhankelijkheid: psychische afhankelijkheid is mogelijk (afhankelijk van de
roes), lichte lichamelijke afhankelijkheid is mogelijk, stoppen veroorzaakt
meestal geen onthoudingsverschijnselen. Indien ze toch voordoen: lichte
vormen van slapeloosheid, angst, duizeligheid, verminderde eetlust en
misselijkheid.
Smartdrugs:
Een overkoepelende naam voor diverse categorieën van producten. Sommige
hebben een stimulerende, kalmerende of bewustzijnsveranderende werking. 5
categorieën:
- smartdrugs in de oorspronkelijke betekenis: geneesmiddelen om de
hersenfunctie te verbeteren (medicatie voor alzheimer, parkinson, …) vb.
hydergine, …
- smart drinks en smart nutriënts: ontwikkeld als voedingssupplement
(vitaminen) en inspelend op de vraag naar energiestimulatie. Vb.
antioxidantia (vit A, C, E), vit B, choline, lecithine, plantenextracten
(ginseng, passiebloem, …)
- ecodrugs: kruiden of planten met bewustzijnsveranderende (paddo’s,
cactussen), kalmerende (valeriaan, kava kava) of stimulerende (guarana,
efedrine) affecten. Andere middelen zijn de afrodisiaca…
- smart products: combinatie van planten, kruiden en/of
voedingssupplementen. Ze worden verkocht als veilig alternatief voor
synthetische drugs als xtc, lsd, … vb. herbal xtc.
- energydrinks: limonadeachtige drankjes met een verhoogd gehalte
caffeïne. Ze werden ontwikkeld om meer energie te leveren en het
lichamelijk en psychisch prestatievermogen te verhogen. Vaak worden
andere producten toegevoegd: guarana (caffeïne), taurine (aminozuur),
koolhydraten of vitamines.
Manier van gebruik en werkingsduur verschillen van middel tot middel.
Smartdrugs worden gegeten, gedronken, geslikt of opgelost in vloeistoffen.
De effecten verschillen naargelang individu, frequentie, hoeveelheid, plaats en
moment van gebruik. Effecten verschillen naargelang de categorie:
- smartdrugs in de oorspronkelijke betekenis: het is niet duidelijk of ze de
beoogde effecten hebben (helderder denken, meer energie, meer
concentratie), het zijn geen psychoactieve stoffen.
- ecodrugs: naargelang de plant zijn er stimulerende, kalmerende en…
(staat niet meer op slide).
- smart products: deze producten hebben diverse effecten als:
o stimulerend: Ultra Boost Dynamite (samenstelling onbekend),
Yellow Subs (mix met efedrine en kolanoot), …
bewustzijnsveranderend: Alice’s Wonder Mix (vliegezwam,
passiebloem, damiana), …
Voorbeelden:
- stimulerend: ephedra, ginseng, guarana, khat, kolanoot, …
- kalmerend: catmint, kava kava, sint-janskruid, valeriaan, skullcap, …
- bewustzijnsveranderend: alrui, bilzekruid, nootmuskaat, doornappel,
passiebloem, wolfskers, …
- afrodisiaca: damiana, yohimbe, …
- mescaline: komt voor in verschillende soorten cactussen, de werking lijkt
op lsd maar is veel zwakker
Risico’s: uiteenlopend en hangt af van de categorie en het soort product,
bepaalde planten kunnen in grote dosissen ongewenste bijwerkingen hebben,
giftig zijn of zelfs dodelijk: vb. efedrine (angst, slapeloosheid, hartkloppingen,
hoge bloeddruk). Bij ecodrugs en smartproducts weet men nooit hoeveel
werkzame stof men binnenkrijgt. Te hoge dosissen van sommige vitamines
kunnen op termijn schadelijke effecten hebben.
Afhankelijkheid: het aantal producten en stoffen is zo uitgebreid dat
algemene regels moeilijk te geven zijn. Vb. cafeïne en guarana: veroorzaken
lichamelijke afhankelijkheid en een kleine kans tot psychische afhankelijkheid.
o
Middelengebruik in cijfers:
- alcohol: 84.2% van de bevolking boven de 15 jaar heeft het afgelopen
jaar minstens 1 glas gedronken, 11.2% van de Vlaamse bevolking drinkt
dagelijks, het dagelijks gebruik stijgt met de leeftijd: tussen 45-75jaar
drinkt 17% elke dag, 6/100 Belgen drinken meer dan gezond voor hen is:
meer dan 6 glazen voor een man, 4 voor een vrouw,… (staat niet meer op
slide). Tussen 10.3 en 11.1% van de mannelijke studentenpopulatie
vertoont gezondheidsrisico’s tgv alcoholgebruik, bij meisjes 1.8-6.2%,
binge drinken: 7/10 studenten doen het minstens 1 keer per jaar, 1/5 één
keer per maand, 1/6 één keer per week en 1.1% bijna dagelijks. Sterk
verband tussen binge drinken en problematisch alcoholgebruik. Hoe
vroeger de beginleeftijd van het gebruik, hoe meer kans op
probleemgebruik.
- psychoactieve medicatie: 11.6% van de Vlaamse bevolking heeft de
afgelopen 2 weken psychotrope geneesmiddelen gebruikt (slaapmiddelen,
kalmeringsmiddelen, antidepressiva en combinatie), het gebruik is hoger
bij vrouwen en hangt samen met het opleidingsniveau.
- ander illegaal druggebruik: 1.6% heeft ooit xtc/amfetamines gebruikt, het
hoogst bij 25-34jaar, in België wordt het aantal injecterende
druggebruikers tussen 15-54jaar geschat op 20.200 (0.4%), opiaten
(48.8%), stimulantia (27.6%), cocaïne (14.4%), amfetamine (11.4%),
cannabis (18.4%): het voornaamste product binnen de Vlaamse
Behandelingscentra Verslaafdenzorg, de gemiddelde leeftijd is 27jaar.
-18jaar: cannabis en amfetamines, +/-19jaar: cocaïne (tussen 18 en 21
jaar treedt verslaafd gebruik het meest op, de stap naar heroïnegebruik
wordt kleiner)
- cannabis: 8.7% van de Vlaamse bevolking heeft het ooit gebruikt, meer
mannen dan vrouwen, het ooit gebruik is het hoogst bij vrouwen tussen
15 en 24jaar (17.3%) en bij mannen tussen 25 en 34jaar (23.9%) en 15
en 24jaar (22.9%). Het ooit gebruik neemt toe met het opleidingsniveau.
2% van de bevolking gebruikte de afgelopen maand cannabis. 1/10 van de
cannabisgebruikers kampt met 4 of meer nadelige gevolgen waaronder het
niet kunnen nakomen van studieverplichtingen,… (staat niet meer in
slide).
Verklaringstheorieën:
- biologische perspectieven:
o verslaving als hersenziekte: neurotransmitters: verslaving als
chronische hersenziekte opgevat, zowel basale als corticale
hersengebieden zijn betrokken. Er treedt een verstoring op tussen
de circuits voor beloning, motivatie, geheugen en controle. Ook
veranderingen ter hoogte van de thalamus, amygdala, OFC en GCA.
Een vroeg psychisch tekort, veranderingen in het mesolimbisch
systeem en in de frontale cortex: daling pleziertonus + desinhibitie
van dysfunctioneel gedrag. Gebruik van middelen zal leiden tot een
grotere plezierbeleving.
o genetische factoren: verslaving is het resultaat van een deels
genetisch bepaalde anhedonie, daarnaast spelen
persoonlijkheidskenmerken een belangrijke rol.
- leerperspectieven:
- het “nieuwe onbewuste”: rol van automatische processen:
- maatschappelijke en socio-culturele factoren:
ACUTE PSYCHIATRIE
PSYCHOSE EN PSYCHOSENZORG