Stafmobiliteit gewikt en gewogen

Stafmobiliteit
gewikt en gewogen
Isabelle De Ridder
Vlaamse Onderwijsraad
Vlaamse Onderwijsraad (Vlor)
Strategische adviesraad voor het
beleidsdomein onderwijs en vorming
- Opdracht:
o Adviezen op vraag van de minister
o Adviezen op eigen initiatief
o Overleg
- Voor hoger onderwijs:
o Instellingshoofden
o Studenten
o Personeel
o Middenveld
o Experten
- Consensusmodel
Internationalisering in het
hoger onderwijs (Vlor)
- Opvolging van het Bolognaproces
o Yerevancommuniqué (2015)
- Gelijkwaardigheid van buitenlandse
diploma’s (2009)
- Studentenmobiliteit (2010)
- Stafmobiliteit (2011)
- Brains on the move (2013)
- Taalregeling (2015)
Stafmobiliteit in het
Vlaamse hoger onderwijs
- Wisselwerking met studentenmobiliteit: wederzijdse
beïnvloeding en stimulering
- Essentieel onderdeel van internationalisering:
o Inspelen op globalisering en multiculturele
samenleving
o Versterken van de kwaliteit van het hoger
onderwijs
o Internationalisering moet een uitgangspunt zijn
voor het Vlaamse hoger onderwijs
- Vrijwel in alle instellingen hoger onderwijs een
aandachtspunt
- Brains on the move: stafmobiliteit ontbreekt
Meerwaarde voor het individu
Doeltreffend instrument om betekenisvolle
competenties te verwerven, verdiepen of
verbreden
- Op het gebied van vakinhoud,
onderwijskundig, onderzoekstechnieken
- Wisselwerking: competenties ter
beschikking stellen van de gastinstelling
- Persoonlijke ontplooiing: nieuwe culturen
ontdekken, talenkennis uitbreiden,
maatschappijbeeld in een bredere context
plaatsen
Meerwaarde voor de instelling
- Kennisuitwisseling leidt tot nieuwe inzichten in
onderzoek en onderwijs, maar ook in verschillende
diensten en managementstructuren
- Nieuwe dynamieken
- Curriculumvernieuwing door academische
meerwaarde (samenwerking op het vlak van
onderwijs, onderzoek en innovatie)
- Structureel valoriseren omdat de expertise van het
personeelslid blijvend is
- Kennisopbouw over internationalisering:
o Stimuleren (en adviseren) van studenten voor
mobiliteit
o Uitbouwen van internationalisation@home
Meerwaarde voor het
hoger onderwijs
- Concurrentiepositie van het Vlaamse hoger onderwijs
- Nieuwe dynamiek op het vlak van onderwijsinhouden,
netwerking, complementariteit en disseminatie
- Modernisering: aanpassing aan globale,
multiculturele, internationale maatschappij
- Positie binnen Europa en Vlaanderen verstevigen
Meerwaarde
voor de maatschappij
- Hedendaagse maatschappij vraagt van de
afgestudeerde een nieuw soort competenties:
o Zin voor creativiteit
o Interculturele competenties
o Netwerking
o…
- Uitbouw kenniseconomie
- Internationale stages
- Blijvend investeren in (internationaal) hoger onderwijs,
ook in tijden van crisis
Gegevens over stafmobiliteit
- Weinig betrouwbare gegevens op Vlaams niveau
- Wel: uitwisseling van docenten en onderzoekers in het
kader van specifieke programma’s, bijvoorbeeld
Erasmus
- Gegevensverzameling is niet evident:
o Uiteenlopende vormen van stafmobiliteit
o Vaak informeel (bijvoorbeeld gastcolleges)
o Gevolg van samenwerking op opleidingsniveau
o Mobiliteit nav onderzoeksdisseminatie,
onderzoeksprojecten, wetenschappelijke
organisaties maakt deel uit van de opdracht
o Geen eenduidige registratie
Enkele aspecten van
stafmobiliteit
-
Internationaliseringscultuur
Mobiliteit voor alle personeelsleden
Verschillende types van mobiliteit
Braincirculation
Internationaliseringscultuur
- Maakt deel uit van de beleidsvisie van een instelling
- Stafmobiliteit als onderdeel van de ruime
internationaliserringscultuur van een instelling
- Kwaliteitsbeoordeling
- Vertaling in managementstructuren
- Sensibilisering van personeelsleden
- Deelnemen aan internationale netwerken samenwerking
- Internationale dimensie van het curriculum
Mobiliteit voor alle
personeelsleden:
docenten en onderzoekers
- Meest gekend en meest verspreid
- In het kader van onderwijs, onderzoek en
dienstverlening
- Bezoeken, uitwisselingen, sabbaticals, congressen,
gastprofessoraten…
- Via beurzen
- Via contracten van bepaalde duur, bijvoorbeeld voor
(post)doctoraatsstudenten
- Mobiliteit in het kader van onderzoek = katalysator
voor andere vormen van stafmobiliteit
Internationale onderzoeksnetwerken als basis voor
versterking van stafmobiliteit
Mobiliteit voor
alle personeelsleden: ATP
- Niet-lesgevers en niet-onderzoekers
- Studie- en studentenbegeleiding, kwaliteitszorg,
onderwijsontwikkeling, digitaal leren, ICT,
afstandsleren, juridisering, studentenvoorzieningen,
professionalisering, HRM, bibliotheekwezen,
ondersteunend personeel in laboratoria e.a.
- Nieuwe dynamieken en vernieuwing in denkvormen,
methodieken en verwerkingsprocessen
- Specifieke bijeenkomsten
- Meedraaien in de paralleldienst van een buitenlandse
instelling
- Mentaliteitswijziging bij personeelslid en
leidinggevende
Verschillende types van
mobiliteit
- Inkomende en uitgaande stafmobiliteit: evenwicht!
- ‘Intersectorale mobiliteit’ met het bedrijfsleven
(binnen- of buitenland):
o Vanuit het hoger onderwijs:
 stages in binnen of buitenland
 onderzoeksprojecten uitvoeren
 training en vorming verzorgen en volgen
o Vanuit het bedrijfsleven
 Taak opnemen in het hoger onderwijs
 Korte of lange periodes
Inkomende stafmobiliteit
- Dynamiek in de instelling
- Aanzetten tot meer uitgaande mobiliteit
- Versterking van internationalisation@home
- Aantrekken van buitenlandse stafleden:
o Concurrentie met het buitenland: taalregeling!
o Mogelijkheid bieden om Nederlands te leren
o Bekendmaken van het Vlaamse hoger onderwijs in
het buitenland, niet enkel voor studenten
o Sterke profilering van Vlaamse instellingen in
buitenlandse netwerken
o Verloning (bekendmaken van totaalpakket)
o Blijvend investeren in onderzoeksinfrastructuur
- Aandacht voor opleiding, onthaal en integratie
o Goede voorbereiding van de buitenlandse ervaring:
 Informatie over het Vlaanderen en zijn
gebruiken
 Talenkennis: aanbod optimaliseren
 Interculturele competenties: vorming voorzien
o Sociale integratie en huisvesting
Uitgaande stafmobiliteit
- Personeelsbeleid
o Gebrek aan voldoende grote omkadering
 Vervanging van het vertrekkende
personeelslid:
 Op een flexibele manier, via team teaching,
taakdifferentiatie, afstandsleren, efficiënte
organisatie van sabbaticals
 Omkadering kan mentaliteitswijziging op gang
brengen
o Aanwerving
 Bij aanwerving rekening houden met
mobiliteitsbereidheid
o Evaluatie
 Valorisatie en duidelijke waardering van
internationale stafmobiliteit kan de
belangstelling vergroten (bijvoorbeeld bij
promotiekansen)
 Definiëren van wat een ‘internationale
ervaring’ is
o Taakinvulling
 Meerekenen van mobiliteit in onderwijs- en
taakbelasting
 Structureel onderdeel van de opdracht
- Organisatie van het onderwijs:
o Bepaalt mogelijkheden om aan mobiliteit deel te
nemen
o Starheid van het curriculum
o Digitale media en vernieuwde didactiek
- Taal en cultuur
o Aandacht voor opleiding, onthaal en integratie
o Goede voorbereiding van de buitenlandse ervaring:
 Informatie over het gastland en zijn gebruiken
 Talenkennis: aanbod optimaliseren
 Interculturele competenties: vorming voorzien
Braincirculation
- Geen braindrain of braingain
- Buitenlandse stafleden:
o Hun ervaring aanwenden ten voordele van de
samenleving in het thuisland: voordeel voor het
thuisland
Middelen
- Samenwerkingsverbanden = essentiële schakel
- Voor instellingen: financiële inspanningen
- Hoogstaand Vlaams hoger onderwijs vergt
investeringen
Dank u voor uw aandacht
[email protected]