Top margin 1

IP/02/235
Brussel, 13 februari 2002
Barcelona: de Commissie wil tegen 2005 meer
mobiliteit op de Europese arbeidsmarkt
De Commissie heeft vandaag een actieplan goedgekeurd om de obstakels
voor mobiliteit tussen banen en tussen lidstaten op de EU-arbeidsmarkt
tegen 2005 uit de weg te ruimen. De Commissie deed een dringende oproep
aan de regeringen, het bedrijfsleven en de werknemers zelf om werknemers
meer mogelijkheden voor arbeidsmobiliteit en betere banen te bieden en
meer inspanningen te leveren om geografische mobiliteit en een goed
presterende arbeidsmarkt tot stand te brengen. Een belangrijk en opvallend
initiatief
ten behoeve van de EU-burgers is een Europese
ziektekostenverzekeringskaart. Uit gegevens over arbeidsmobiliteit blijkt dat
in 2000 slechts 16,4% van de werknemers in de EU sinds minder dan een jaar
bij hun werkgever werkte, tegen 30% in de VS. Wat geografische mobiliteit
betreft, is 1,2% van de EU-bevolking in een andere regio gaan wonen, terwijl
in de VS 5,9% naar een andere county is verhuisd. Het actieplan sluit aan op
de aanbevelingen van de task force op hoog niveau voor vaardigheden en
mobiliteit die de Commissie vorig jaar heeft opgericht om de concrete
obstakels voor arbeidsmobiliteit in de EU in kaart te brengen. Het actieplan
zal in maart op de top van Barcelona worden gepresenteerd als vervolg op
het voorjaarsverslag "Verandering in de praktijk" van de Commissie.
Anna Diamantopoulou, commissaris voor Werkgelegenheid en sociale zaken, licht
toe: "Werknemersmobiliteit is het zwakke broertje van de EU-vrijheden, en moet
meer aandacht krijgen van de regeringen, het bedrijfsleven en de werknemers.
Mobiliteit is van wezenlijk belang om betere banen te scheppen en het tekort aan
vaardigheden op de Europese arbeidsmarkt aan te vullen. In het dagelijkse leven
van de burger zal ongehinderde geografische mobiliteit bovendien, net als de euro,
een tastbare verwezenlijking van de EU vormen".
Viviane Reding, commissaris voor Onderwijs en cultuur, verklaart: "Investeren in
onderwijs en alle Europeanen de nodige vaardigheden meegeven die ze nodig
hebben in de kenniseconomie is voor de EU een prioriteit. Dit actieplan is een
verdere stap in het veranderingsproces met het oog op beter opgeleide burgers".
Het actieplan moet drie uitdagingen aanpakken: onvoldoende arbeidsmobiliteit,
onvoldoende geografische mobiliteit en onvoldoende toegang tot informatie over
mobiliteit.
De Commissie stelt voor, maatregelen te treffen om:
- de onderwijsstelsels beter af te stemmen op de behoeften van de arbeidsmarkt;
- wettelijke en administratieve belemmeringen voor beroepserkenning en de
erkenning van formele kwalificaties en niet-formeel leren te verminderen;
- socialezekerheidsrechten (met inbegrip van pensioenrechten) in de hele
Europese Unie overdraagbaar te maken. Een praktische en symbolische
maatregel in dit verband is een Europese gezondheidskaart die de huidige
formulieren voor geneeskundige verzorging in een andere lidstaat vervangt.
Deze kaart verandert de bestaande rechten en plichten niet, maar
vereenvoudigt de procedures;
- de wisselwerking tussen het immigratiebeleid, het werkgelegenheidsbeleid en
het sociale beleid te onderzoeken.
De arbeidsmobiliteit (d.w.z. het veranderen van baan) is in de EU relatief laag. Zo
werkte in 2000 gemiddeld slechts 16,4% van de werknemers sinds minder dan een
jaar bij hun werkgever, tegen ongeveer 30% in de VS.
Een lage arbeidsmobiliteit is vooral een probleem in minder ontwikkelde regio's.
Daarom is er vooral daar meer behoefte aan investering in human resources, vooral
doordat het aantal minder ontwikkelde regio's met de uitbreiding zal toenemen.
Wat de mobiliteit tussen landen betreft, zijn in 2000 slechts 225 000 mensen
(0,1% van de EU-bevolking) naar een ander land verhuisd, en is in 1999 slechts
1,2% naar een andere regio verhuisd. In de VS is in 1999 5,9% van de totale
bevolking naar een andere county (ongeveer het equivalent van een regio) verhuisd,
bijna vijf keer meer dan in de EU. Daarnaast komen in Europa echter ook steeds
meer andere, flexibelere vormen van werknemersmobiliteit voor, bijvoorbeeld
tijdelijke migratie, lange-afstandspendelen (dankzij meer hogesnelheidsvervoer) en
grensarbeid (er zijn een half miljoen grensarbeiders).
Om de mobiliteit op de EU-arbeidsmarkt zichtbaar en meetbaar te vergroten, stelt de
Commissie de volgende dringende maatregelen voor:
Arbeidsmobiliteit
1. Concrete maatregelen ten behoeve van kosteloze toegang tot de verwerving van
de belangrijkste basisvaardigheden voor iedereen, op wat voor leeftijd dan ook. EUkwaliteitsmerken voor de beste ICT-gebaseerde leersystemen.
2. Streefcijfers voor een groter aantal leerlingen en studenten, met name vrouwen,
op het gebied van wiskunde, natuurwetenschappen en technologie. Betere
informatie en advies voor meisjes en vrouwen over arbeidsmogelijkheden op het
gebied van natuurwetenschappen en technologie.
3. Streefcijfers voor het opleidingsniveau. Een betere integratie van jongeren met
een handicap, jongeren met leermoeilijkheden, immigranten en etnische
minderheden in de onderwijsstelsels.
4. Nauwere banden tussen de onderwijssector en de arbeidsmarkt. Oprichting van
een netwerk van adviesorganen voor het bedrijfsleven en het onderwijs.
5. Streefcijfers voor de deelname van (met name oudere) werknemers aan bij- en
nascholing in het bedrijf. Incentives voor bedrijven en werknemers.
6. Prijzen voor bedrijven of overheidsinstellingen met bijzonder innovatieve
strategieën voor levenslang leren.
7. In de hele EU geldende definities, normen en erkenning van ICT-vaardigheden.
8. Betere monitoring en afstemming van ICT-vaardigheden op de behoeften van het
bedrijfsleven. Opstelling van gedetailleerde vaardigheidsprofielen.
9. Erkenning van niet-formeel leren en werkervaring in de hele EU.
2
10. Ontwikkeling van een modulair systeem voor het verwerven van kwalificaties in
verschillende instellingen en landen.
11. Meer middelen voor human resources development.
Geografische mobiliteit
12. Effectief behoud van de socialezekerheidsrechten van werknemers die in een
andere lidstaat gaan wonen. Effectieve toegang tot het recht om in andere lidstaten
te verblijven en te werken (met name in de publieke sector).
13. Invoering van een EU-ziektekostenverzekeringskaart.
14. Instelling van meeneembare aanvullende pensioenrechten.
15. Duidelijkere en gebruiksvriendelijkere EU-regels voor de erkenning van
kwalificaties voor gereglementeerde beroepen.
16. Meer inspanningen om een interne markt voor grensoverschrijdende
dienstverlening tot stand te brengen en obstakels voor de vrijheid van vestiging uit
de weg te ruimen.
17. Hervorming van de belastings- en uitkeringsstelsels ter bevordering van de
regionale mobiliteit binnen de lidstaten.
18. Mogelijkheden om vroeger te beginnen met talen leren, bijvoorbeeld ten laatste
met acht jaar. Leerlingen moeten de mogelijkheid krijgen om tegen het einde van het
verplichte onderwijs twee Europese vreemde talen te leren.
19. Studenten moeten de mogelijkheid krijgen om een aanzienlijk deel, bijvoorbeeld
een derde, van hun hogere opleiding in een andere lidstaat te volgen.
20. In de hele EU geldende vrijwillige kwaliteitsnormen voor onderwijs en opleiding
om de mobiliteit in niet-gereglementeerde beroepen te bevorderen.
21. Opheffing van lokale, regionale of nationale beperkingen inzake kwalificaties in
collectieve arbeidsovereenkomsten.
22. Goedkeuring van een gemeenschappelijk immigratiebeleid. Niet-EU-burgers die
in een lidstaat verblijven, moeten in de hele EU soortgelijke rechten krijgen als EUburgers, met name wat verblijf, werk en sociale zekerheid betreft.
Informatie over arbeidsmogelijkheden in de EU
23. Ontwikkeling van een "one stop"-internetsite over Europese mobiliteit.
Gedetailleerde informatievoorziening over gereglementeerde beroepen. Tegen eind
2002 moet een EU-portaalsite over leermogelijkheden beschikbaar zijn.
24. Uitbreiding van het EURES-systeem (on-linesysteem om werk te zoeken in de
EU), met onder andere een gemeenschappelijke beroepenclassificatie. EURES
moet een routine-instrument worden voor de nationale diensten voor
arbeidsvoorziening.
25. EU-informatiecampagne over mobiliteit, met onder andere campagnes per
bedrijfssector.
In het kader van bovengenoemde initiatieven zal de Commissie zich strikt aan het
subsidiariteitsbeginsel houden.
3
Praktische informatie
Voor praktische informatie over het recht om in andere lidstaten te werken en te
verblijven, mogelijkheden om in andere lidstaten werk te vinden en andere rechten
en mogelijkheden in de Europese Unie, kunt u terecht op de “Europe Direct”-website
(http://www.europa.eu.int/europedirect/index.html) of op de volgende gratis
telefoonnummers:
- Oostenrijk:
0800 296811
- België:
0800 92039 (F) - 0800 92038 (N)
- Denemarken:
8001 0201
- Finland:
08001 13191
- Frankrijk:
0800 90 9700
- Duitsland:
0800 1860400
- Griekenland:
00800 3212254
- Ierland:
1 800 553188
- Italië:
800 876166
- Luxemburg:
800 22550
- Nederland:
0800 09 05 1950
- Portugal:
8002 09 5 50
- Spanje:
900 983198
- Zweden:
020 794949
- Verenigd Koninkrijk: 0800 581591
U kunt uw vragen ook mailen naar [email protected]. “Europe Direct”
bevat ook links naar informatie- en adviesvoorzieningen op nationaal, regionaal en
lokaal niveau.
Achtergrond
In juni 2001 heeft Anna Diamantopoulou, commissaris voor Werkgelegenheid en
sociale zaken, een task force voor vaardigheden en mobiliteit opgericht. Deze vormt
een belangrijk onderdeel van de strategie van de Commissie om de belemmeringen
voor mobiliteit uit de weg te ruimen en de vaardigheden van de Europese
werknemers op alle niveaus te verbeteren. De task force is bij zijn werkzaamheden
uitgegaan van drie beginselen. Ten eerste is vrij verkeer binnen de Europese interne
markt een fundamentele doelstelling van de Europese Unie, en moeten de obstakels
daarvoor uit de weg worden geruimd. Ten tweede is de ontwikkeling van een
kennismaatschappij een centrale factor in het concurrentievermogen en de groei in
een globale economie. Daarom moet het beleid ter bevordering van het verwerven
van vaardigheden in Europa worden versterkt. Ten derde zijn zowel vrij verkeer als
de totstandkoming van een kennismaatschappij essentiële voorwaarden voor het
verwezenlijken van volledige werkgelegenheid in Europa, een doelstelling die de
Europese Raad van Lissabon begin 2000 heeft vastgesteld. Op basis van het
verslag van de task force zal de Commissie dit actieplan in maart 2002 voorleggen
aan de Europese Raad van Barcelona.
http://europa.eu.int/comm/employment_social/news/2002/feb/ap_fr.htm
http://europa.eu.int/comm/employment_social/news/2002/feb/ap_en.htm
http://europa.eu.int/comm/employment_social/news/2002/feb/ap_de.htm
4
Bijlage
Actieplan voor mobiliteit en EU-gezondheidskaart
Doel
- Obstakels voor mobiliteit uit de weg ruimen voor werknemers, studenten en
reizigers in de EU. De burgers een tastbaar symbool van Europa geven.
Wat is de Europese gezondheidskaart?
- Een elektronische kaart ter vervanging van het bestaande E111gezondheidsformulier
- Minder administratieve rompslomp
- Een bewijs dat u in de hele EU recht hebt op gezondheidszorg en dat uw eigen
lidstaat deze terugbetaalt
Wat is de Europese gezondheidskaart niet?
- De kaart geeft geen nieuwe rechten
- De kaart komt niet in de plaats van nationale gezondheidskaarten
- U kunt uw bestaande nationale socialezekerheidskaart niet in een andere
lidstaat gebruiken
- De kaart zal geen gegevens over de gezondheidstoestand van de kaarthouder
bevatten
5