de Zorg in!

‘Hoe maken wij als ouderen de wijk zorgproof’?
Pilot in GWI 13
Een VBOB-project met steun van de Provincie Noord-Brabant
Uitgevoerd door ANBO Brabant
Dr. Riet Hammen-Poldermans, ontwikkelaar en projectleider
Breda, 24 mei 2012
Opdrachtgever
Trekker
Uitvoerder
PROVINCIAAL PROJECT ZORGRUIL
Pilots in:
BREDA
GWI 13
HELMOND
WAAROM DIT PROJECT?
RIJEN
BEST
EUROPA: 2010 CRUCIAAL JAAR
VERGRIJZING LANDEN in EUROPA
2030 NEDERLAND: 20% van de BEVOLKING = 65+
GRIJZE DRUK in NEDERLAND
Binnen 10 jaar
25 – 35 vijfenzestigplussers
per 100 werkenden
(= 20 – 64 jarigen)
(bron: RIVM)
Aantal oudere migranten
groeit.
Wat doen we met de groeiende
zorgvraag?
‘Wie dan leeft…
wie dan zorgt?’
Zal het onze tijd wel duren?
Na ons de zondvloed?
GRIJZE DRUK in NEDERLAND
2020
Op 100 werkenden hoeveel
65plussers?
Licht
= 21- 40
Donker= 55 -70
(2:4 en 3:4!)
Ook het aantal oudere migranten
groeit!
DEMOGRAFIE
GWI 13
URGENTIE
2005 Staatssecretaris Ross van Dorp: profetisch!
‘Ouderen zullen voor ouderen moeten zorgen’
2010 meer uitstroom dan instroom
zorgprofessionals
22% beroepsbevolking is nodig om zorgvraag
op te vangen (RVZ, 2006).
ALLE schoolverlaters uit één jaar: de Zorg in!
2040 Hoogtepunt Zorgvraag!
GROEIENDE GROEP KWETSBAREN
2010
: 700.00 kwetsbare ouderen, 65 +
ca. 550.000 van hen wonen nog zelfstandig.
overigen in verzorgings- of verpleeghuis.
2010 – 2030 : Toename kwetsbare ouderen: 300.000
(bron: SCP, febr. 2011).
Risicogroepen: hoogbejaard - vrouw - alleenstaanden
veelal lage soc.econ. klassen
multimorbiditeit, functiebeperkingen
moeite met zelfverzorging,huishouden.
Signalering nodig door:
artsen, thuiszorgenden, fysiotherapeuten
beheerders flats èn … rol voor wijkbewoners!
WAAROM NU EEN PROBLEEM?
- afstand ouders/kinderen
(gemiddeld 40 – 45 km!)
- veranderende
bevolkingssamenstelling
- vrouwen op arbeidsmarkt - buren kennen elkaar
niet (altijd) meer
- ééngezins huishoudens
- loyaliteit na scheiding?
- toename Dementie!
- Extramuralisering
- de opbouwwerker van
weleer is verdwenen
- organisaties concurreren
om de vrijwilliger!
BLIK IN DE TIJDSCHRIFTEN
‘Familieleden moeten meer doen’
De Volkskrant 10 juni 2010)
Krapte dwingt tot werving buitenlands personeel
Zorgvisie 5 maart 2010
Versoberde AWBZ: zwaarder beroep op eigen netwerk en geld
Zorg+Welzijn: 28 -06 - 2010
‘Inzet technologie noodzaak voor toekomst zorg’
Skipr: 14 - 07 – 2011
‘ Het beroep op het PGB neemt een zodanig hoge vlucht dat de
Regering het onverantwoord acht deze regeling in de huidige vorm voort
te zetten’
Troonrede 2011
OPLOSSINGEN?
BELEIDSMAKERS
ZORGRUILbrabant
FOCUS OP:
FOCUS OP:
•
TECHNOLOGIE
•
BEWUSTWORDING
•
EIGEN VERANTW. BURGER
mbt. ZORG
•
ATTITUDEVERANDERING
•
INFORMELE NETWERK
•
SOCIAAL KAPITAAL en
ZORGSOLIDARITEIT
•
Niet-familiale INF. ZORG
•
IN BUURT of WIJK
FOCUS OP TECHNOLOGIE
- Efficiencyslag in de zorg
- BrabantConnect:
beeldbellen
- Zuidzorg
- prosumerisme
- E-health
- ‘zorg-op-afstand’
- ‘Zuster Philips’
Technologische
oplossingen
Maar…..
óók sociale oplossingen?
ROBOTS?
FOCUS op BEWUSTWORDING
OOK TEKORT AAN HANDEN IN DE ZORG!
WMO:
‘Burger, u bent allereerst zelf verantwoordelijk’
‘Wat kunt uzelf doen? voor uw zorg!’
‘Wat kan uw omgeving doen?’
‘Reken niet meer op de overheid, maar
reken op familie en vrienden!’
Maar wat….. als die niet vlakbij wonen?
Dan….. moet de buurt bijspringen!
FOCUS op ATTITUDEVERANDERING
1. Noodzaak de informele
zorg te (ver-)delen
2. ‘de Kanteling’ ook in
denken nodig:
‘Zorgconsument’
wordt ook:
‘Informele
Zorgproducent’
3. Oók hulp aan mensen
die ik (niet) ken!
4. Van ‘altruïsme’ naar
de rationaliteit van
‘zorg- en dienstenruil’
FOCUS op
INFORMELE NETWERK
FOCUS SOCIAAL KAPITAAL en SOLIDARITEIT
Hoe staat het met mìjn
Zorg-Solidariteit naar
anderen?
Kan ik rekenen op hulp uit
mijn directe omgeving?
Zijn Vraag en Aanbod
aan informele zorg
in mijn wijk
met elkaar in balans?
Wat kan ik als burger
zelf bijdragen aan mijn
wijk?
DE BUURT AAN ZET!
HOE?
● lossen we de
‘vraagverlegenheid’ op?
● genereren we
ook niet-familiale
informele zorg?
● activeren we het latente
aanbod in de buurt?
KWESTIE van LOGISTIEK!
● motiveer
buurtbewoners
● match vraag en aanbod
● gebruik Caremiles:
om juist de zorgvrager
uit ‘vraagverlegenheid’
te halen!
● wie geen honorering wil
schenkt de ‘verdiende’
Caremiles terug!
(‘Caremile-noodfonds’)
FOCUS op GWI 13
Analyse: welke risico-groepen in deze wijk?
Wat doen Burgers onderling al?
Hoe organiseren we informele zorg in GWI 13?
Hoe signaleren we situaties waar extra zorg nodig is?
Wie zijn de ogen en oren in de wijk?
WAAROM ZORG- en DIENSTENRUIL?
Argumenten:
● ‘wederkerigheid’
● ‘vraagverlegenheid’ opheffen
door wederkerigheid
-
‘Ik doe wat voor jou, dan doe jij wat voor mij!
Ofwel:
-
Mijn Tijd voor jou en jouw Tijd weer voor een ander!
Kern:
● Ieder draagt bij aan de samenleving en aan de
wijk!
* Je krijgt daar ook wat voor terug!
Noodzaak:
er is op korte termijn veel
méér volume nodig
aan informele zorg!
IDEAAL: ketenzorg formele en informele zorg
ZorgRuilbrabant/BredaZuidoost
Burgerinitiatief van/voor wijkbewoners
Artsen
Fysiotherapeuten
Thuis-zorg
jong èn oud!
wijkraad
woningcorporaties
(signalerende rol!)
(beheerders)
Wijkzuster
(terug!)
Hulpverlening in
GWI 13:
Kerken
Welzijnswerk: ondersteunend
Gemeenten : faciliterend
Humanitas
Vrijw. Th.zorg
St. pt. Inf.zorg
Stg. Wij e.a.
ACTIES in GWI 13
- Contacten gelegd in de wijk met organisaties
- Informatiebijeenkomsten voor leden seniorenorgan.
- Huis-aan-huis: bezorgen map met info en vragenlijst
+ ophalen vragenlijst
Resultaten
- Folderactie bij winkelcentra
- Inloopuren op kantoor bij Stg. Wij
- Twee vrijwilligers
- Acties bij basisscholen?
WAT HEBBEN WE NODIG in GWI 13?
Keten van zorg
Professionele Zorg
artsen/fysiotherapeuten
Wijkzuster
Geïndiceerde zorg thuis
Thuiszorg
Niet geïndiceerde
zorgbehoefte
ZorgRuilbrabant/BredaZO
(niet-familiale informele zorg
op wijkniveau)
www.zorgruilbrabant.nl
[email protected]
Tel. 076 5640727
SAMENVATTEND
Situatie 2010 – 2040
● Vergrijzing!
● Groeiende behoefte aan
informele Zorg!
● Inzet (zilveren)
Burgerkracht ouderen
nodig!
● Ouderen voor ouderen
en inter-generationeel
in de buurt!
Boodschap
Inzet in de wijk is ook in
eigen belang!
EN NU ZIET U DE PREMIÈRE VAN
‘DE WIJKZUSTER AAN HET WERK!’
Opdrachtgever
Trekker
Uitvoerder