DIENST OP ZONDAG, 15 februari 2004

DIENST op de
1e
adventszondag, 30 november 2014
Doopsgezinde Gemeente te Arnhem, 10.00 uur
Organist en Lezer: Bas Wuite
2014.29
1
Doopsgezinde Gemeente
Arnhem
Gaan voor vrede en vertrouwen
in Gods licht
1. Aansteken van de kaars
Openen van de bijbel
Welkom
2. Zingen: Tussentijds nr. 126:1: Een stad van vrede zoeken wij
terwijl de 1e adventskaars aangestoken wordt
3. Bemoediging en Groet
ONZE HULP is in de naam van God, de HEER,
die hemel en aarde gemaakt heeft,
die sprak: “Er zij licht” en er was licht in de duisternis”;
die Jezus zond om licht te zijn in de wereld,
zodat mensen Gods kinderen worden.
Genade, barmhartigheid en vrede zijn ons
van God, onze hemelse Vader,
en van Jezus Christus, onze Heer
door de Heilige Geest..
AMEN.
4. Zingen: 274 (alle 3): Wij komen hier ter ere van uw naam
5. Gebed
U open doen, zodat U binnen kunt komen en bij ons wonen,
God, dat zou heel mooi zijn.
Maar vaak zijn we beter in het afsluiten dan in het openen,
omdat dat veiliger voelt en minder kwetsbaar.
Wij hebben onze angsten en zorgen.
Dan valt het niet mee om ons te openen voor anderen en voor U.
Zo staat U steeds weer buiten - vóór onze gesloten harten.
God, blijf naar ons omzien, blijf bij ons aankloppen,
totdat we U weer herkennen en voor U opendoen en ontdekken:
U bent met ons begaan, U bent onze barmhartige, trouwe God
in deze dagen en altijd weer - in Christus’ naam.
Amen.
2
6. Inleiding
Vandaag is de 1e advent: een nieuw kerkelijk jaar begint.
Het is dus een soort nieuwjaarsdag.
De eerste adventskaars brandt – nog vier weken tot kerst.
Vandaag luisteren we naar woorden van de profeet Jeremia, waarin het verlangen
klinkt naar een nieuwe messiaanse koning uit de familie van koning David…
naar iemand die met recht de naam draagt “De Heer is redder”.
Jeremia roept zijn volk op tot inkeer en troost zijn volk met de hoop op God die komt.
En we luisteren naar de woorden van de evangelist Matteüs, waarin hij Jezus presenteert als een messiaanse nakomeling van koning David. Het is het verhaal van de
intocht van Jezus in Jeruzalem op een ezel. - Vreemd eigenlijk, dat dit verhaal dat
eigenlijk bij Palmpasen hoort - de laatste dagen van Jezus in de Lijdenstijd - ook in de
Adventstijd gelezen wordt. – Maar je kunt teksten vanuit verschillende perspectieven lezen en horen.
7. Bijbellezing: Jeremia 23:5 t/m 8
 Bas Wuite
8. Zingen: 489:1,3: Komt ons in diepe nacht ter ore
9. Bijbellezing: Matteüs 21:1 t/m 9
10. Zingen: 441:1,2,5,6,10: Hoe zal ik U ontvangen
(nieuwe vertaling: Sytze de Vries!)
3
11. Preek: Hoe zal ik U ontvangen
Lieve gemeente op deze adventsmorgen!
I.
Toen onze kinderen deze zomer op kamp waren, hadden Akke-Clara en ik een paar
dagen tijd om met z’n tweeën Berlijn te bezoeken.
Natuurlijk liepen we veel door de stad, langs het beroemde Brandenburger Tor. Je kunt
er nu doorheen lopen. Het is allang geen poort meer die door een muur afgesloten is.
En zo liepen we over het plein achter de poort door, over de Boulevard “Unter den
Linden”.
Ineens zagen we een drukke oploop van mensen voor het deftige Hotel Adlon. We
zagen steeds meer politieauto’s met agenten aankomen en stoppen voor het hotel. Er
lag een rode loper uitgerold bij de hoofdingang. Aan beide kanten stonden de mensen
te wachten.
We dachten direct: “Hier staat iets bijzonders te gebeuren. Maar wat?” Wij werden
nieuwsgierig en raakten opgewonden.
Natuurlijk gingen wij er ook bij staan om te wachten wat er zou gebeuren. Vrij gauw
zagen we allemaal oude heren over de rode loper naar buiten komen. Het waren
mannen in militaire uniform en met rood-witte banden om hun arm. Dat moesten wel
Poolse veteranen zijn. Maar de mensen bleven staan. – Blijkbaar wachtten ze nog op
iemand anders die nog moest komen.
Aan een fotograferende toeschouwer vroeg ik, wat er hier stond te gebeuren.
Hij antwoordde mij vriendelijk: “Dit zijn Poolse veteranen. Onze bondspresident heeft
hen ontvangen en ook de Poolse president is er. Ze zullen ook zo naar buiten komen.”
Dat was spannend. - Natuurlijk bleven we wachten en haalden we onze camera
tevoorschijn. Want dit is natuurlijk een buitengewone kans. Inderdaad na een tijde
wachten herkenden we Joachim Gauck, de populaire president van Duitsland, in de
mensenmenigte - een paar meters van ons af. Hij liep naar de mensen toe voor een
vriendelijk praatje en om handen te schudden. En wij maakten onze foto’s. Ons
wachten was beloond.
II.
Ik kan me voorstellen dat de Jeruzalemers toen ook zo opgewonden Jezus stonden
op te wachten als een populaire held. Er was geen rode loper uitgerold, maar de
mensen wisten zich te behelpen: ze gooiden takken en hun kleren op de weg. Ja, als
en ster, een koning werd Jezus ontvangen en met vreugde begroet:
“Hosanna…Alle eer aan God! Leve de Zoon van David! Leve de mens die door God
gestuurd is! Alle eer aan God in de hemel!”
Wat een ontvangst. Wat een enthousiasme. We weten dat zou niet zo blijven. De
stemming sloeg later om door teleurstelling. Maar dat was later. Hier is iedereen nog
in de beste stemming en enthousiast om Jezus te ontmoeten, over wie ze zo veel
gehoord hadden.
4
Dat doet me denken aan het kleurrijke tafereel dat de Engelse kunstenares Dinah Roe
Kendall schilderde in 1997/98. Het draagt de titel Triumphal Entry – The Day Jesus
visited Porter Craft School (De triomf-intocht – De dag waarop Jesus de Porter Craft
School bezocht).
Voor dit schilderij heeft zij deze basisschool in Sheffield bezocht. De schoolkinderen
van allerlei nationaliteiten vonden het prachtig om voor haar te poseren.
Mevrouw Kendall heeft als kunstenares van deze tijd – de bijbel gelezen, daarover
nagedacht en het uitgebeeld.
Zo stelde ze zich dus de intocht van Jezus voor - gewoon tussen de huizen van een
woonwijk in Sheffield op het schoolplein van een basisschool.
Ik zie een rood spandoek met “Hosanna” erop, kleurrijke ballonnen. Grote mensen
(moeders) maar vooral veel kinderen rennen Jezus achterna en zwaaien hem met
vreugde en verlangen toe. En Jezus zwaait vriendelijk terug rijdend op de ezel. Met zijn
andere arm houdt hij een kind vast dat met hem meerijdt. Jezus was dol op kinderen
en nam het altijd voor hen op.
Onder links staat heel symbolisch een meisje in roze jurk heel aandachtig te kijken
met een lam aan zijn zij.
Misschien is dit wel een stille hint, een uitnodiging aan ons die naar het tafereel kijken:
Laat het ook zo op je inwerken, wat hier gebeurt. Sta er alsjeblieft ook zo bij stil.
Jezus is hier een man van het gewone volk, vriend van de kinderen; een mens onder
de mensen. Hier zijn geen palmtakken – die zullen er in Sheffield niet groeien. En er
liggen geen kleren voor hem uitgespreid, wel een rode loper. Maar het is alsof Jezus
daar geen aandacht voor heeft, want nonchalant steekt hij er alleen even over.
III.
Zusters en broeder, vandaag vieren we de 1e Advent. En ik ben aan het nadenken en
vraag me af: Wat wil dit levendige verhaal van Matteüs mij zeggen?
En wat wil Dinah Roe Kendall met haar verbeelding van dit gebeuren overbrengen?
Mij schiet weer onze belevenis in Berlijn voor hotel Adlon te binnen. Dat gevoel van
gespannen, opgewonden verwachting. Hier gebeurt iets belangrijks. Hier komt iemand
die tot de verbeelding spreekt, iemand die je van dichtbij gezien en meegemaakt wilt
hebben – een mens die geliefd is, omdat hij kritische dingen durft te zeggen die gezegd
moeten worden, omdat ze waar en goed zijn.
Natuurlijk heeft Matteüs voor zijn gemeente uitgelegd wat hier gebeurde bij de intocht
in Jeruzalem. Matteüs legde natuurlijk duidelijk verbanden met de joodse bijbel (wat
wij Oude Testament noemen). Zijn eerste hoorders waren namelijk thuis in de bijbel, ze
wareb Joods opgevoed en hadden een gevoel voor diepere symboliek en voor
geloofstaal.
Daarom is het zo belangrijk voor hem daarop te wijzen dat Jezus op een ezel
Jeruzalem binnenrijdt. De koningen van Israël – opvolgers van koning David – hebben
hun intocht op een ezel of muildier gehouden (niet hoog te paard zoals de Romeinse
5
soldaten). Dat begint bij koning Salomo, de zoon van David, (1 Kon.1:28-37) en gaat
zo meer of minder verder door de koningsgeschiedenis van het Oude Testament.
Bij koning Jehu (2 Kon.9:13) komt er iets bij: namelijk dat de mensen hun mantels als
en loper uitspreiden.
Hiermee groeide met de tijd de overtuiging, dat de Messias uit het huis van koning
David niet als een oorlogsvorst, maar als een vredesvorst zal komen.
Zo zegt de profeet Zacharia het met de beroemde woorden (in hoofdstuk 9 vers 9):
“Jubel luid, dochter van Sion; juich, gij dochter van Jeruzalem!
Zie, uw koning komt tot U, bekleed met gerechtigheid en zege.
Nederig komt hij aanrijden op een ezel, op een hengstveulen, het jong van een ezelin.”
Deze associaties vult het evangelie van Matteüs aan met een verwijzing naar Psalm
118:26-27:
“Gezegend hij, die komt in de naam van de Heer;
(…)Vier feest en ga met groene twijgen tot aan de horens van het altaar.”
Heel subtiel duidt Matteüs daarmee aan dat Jezus in de lijn van de bijbel – van de
profeten en de psalmen - past.
IV.
Natuurlijk heeft Jezus met de intocht niet direct alles veranderd. Gods rijk van vrede
en gerechtigheid heeft nog niet alle ruzies en oorlogen, onrechte en wreedheid doen
verdwijnen.
- Er zijn nog steeds kinderen die doodsbang zijn om op straat te spelen, omdat het
gevaarlijk is in Donjetsk in Oost-Oekraïne. Ze weten niet of ze met kerst hun familie
kunnen zien.
- En er zijn nog steeds kinderen die niet weten wat veiligheid is. In de Gaza-strook en
in Israël zijn mensen steeds op hun hoede. Wanneer is er eindelijk rust en houdt het
fluiten van de projectielen en het huilen van de ambulances op?
Toch vieren we Advent en Kerstmis – ook dit jaar weer. Ooit is Jezus Jeruzalem
binnengetrokken en raakten mensen daar blij en opgewonden van. - En ooit is Hij
ook in ons leven binnengekomen – wervend om vertrouwen – vertrouwen in God en
vertrouwen in elkaar.
Bijna 2000 jaar al trekt Jezus nog steeds mensen aan, die hem volgen. En zijn weg
blijft een uitdaging: geloven we in Hem of niet? Leggen we ons bij neer bij de machten
van het kwaad…of durven we te hopen dat het goede doorbreekt en overwint?
Zijn we eigenlijk nog nieuwsgierig en kunnen we nog opgewonden raken als kinderen?
Raakt Jezus ons eigenlijk nog wel? En zien we in de wereld en in ons leven de
lichtpuntjes, de tekens van hoop – zoals Jezus dat kon?
De adventstijd is een tijd van inkeer en bezinning. Stil worden, je concentreren en je
richten op God. Blij zijn met bemoedigende gebeurtenissen. Niet meelopen met de
6
pessimisten en hen die roepen: “De mensen zijn allen maar slechter geworden! Wat
een ellende in de wereld!”
Niet alleen zeuren en negatief praten, maar Jezus Christus proberen te volgen die
door wat hij zei en wat hij deed verschil maakte:
Hij bleef geloven, hij bleef hopen, hij bleef liefhebben…ondanks alles.
Dat is de manier hoe Gods koninkrijk op aarde komt en groeit.
Amen.
12. Muziek
13a. OPEN RUIMTE met Mededelingen (door kerkenraadslid):
7
14. Gebed en Onze Vader
Laten we samen bidden en laten daarmee beginnen vanuit de stilte,
om te verwoorden wat wij persoonlijk willen zeggen.
 evt. gebedsintentiebriefjes uit de gemeente voorlezen en daarvoor bidden
…
Help ons om onze deuren en onze harten te openen, God,
zodat de vrede en de liefde van Christus bij ons binnenkomt en uitgaat.
Kom toch in onze wereld, die zo dringend vrede en vertrouwen nodig heeft.
Daar waar economische en politieke belangen van een maar een klein aantal mensen
de ellende van velen veroorzaken, kom daar met uw Geest van wijsheid.
Laat ons ontdekken dat vrede en vertrouwen een rijkdom schenken
die niet in geld en cijfers uit te drukken is.
Bemoedig mensen in de hele wereld, om de haat en de angst voor elkaar te stoppen.
Dat ze elkaar tegemoet komen, om elkaar vrede en vreugde te bereiden.
God, kom in onze kerken, moskeeën en tempels en alle plaatsen van geloof,
overal waar mensen uit uw liefde kracht en hoop putten.
En overal waar nog wantrouwen en angst verhinderen dat we elkaar als zusters en
broeders zien, neem daar uw intrek als een koning der ere.
Doe ons ontdekken dat we - door U - allemaal bij elkaar horen
en samen verantwoordelijkheid dragen voor uw schepping en voor elkaar.
Wij bidden u nu voor alle mensen die lijden aan ziekten, aan angsten, aan eenzaamheid. We bidden u voor de mensen die alle hoop verloren hebben en voor hen die
zich overgeven aan valse hoop.
Kom toch met uw troost en uw kracht, kom toch met uw zegen tot ons allen.
Versterk ons iedere dag opnieuw, zodat we bereid zijn om te leven vanuit uw vrede.
Dat spreken we uit in de woorden van Jezus Christus, die gekomen is
voor ons. We bidden samen tot U:
ONZE VADER die in de hemel zijt!
Uw naam worde geheiligd.
Uw koninkrijk kome.
Uw wil geschiede
gelijk in de hemel alzo ook op aarde.
Geef ons heden ons dagelijks brood.
En vergeef ons onze schulden gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.
En leid ons niet in verzoeking,
maar verlos ons van de boze.
Want van U is het koninkrijk
en de kracht en de heerlijkheid - in eeuwigheid. Amen.
8
15. Collecten
16. Zingen: 462 (alle 6): Zal er ooit een dag van vrede
1: allen, 2: vrouwen, 3: mannen, 4: vrouwen, 5: mannen, 6: allen
17a. Zegen
De Eeuwige zegent je en behoedt je
De Eeuwige doet zijn aangezicht over je lichten
en is je genadig.
De Eeuwige verheft zijn aangezicht over je
en geeft je vrede.
18b. Zingen als antwoord: Gezegend gaan wij nu van hier
op de melodie van gezang 319 (LvdK)
1 couplet
Gezegend gaan wij nu van hier,
en God gaat met ons mee
en geeft ons moed en levenskracht,
zo gaan wij niet alleen. Amen.