een handicap mag geen beperking zijn op de arbeidsmarkt

EEN HANDICAP MAG GEEN BEPERKING ZIJN OP DE ARBEIDSMARKT
Personen met een handicap blijven ondervertegenwoordigd op de arbeidsmarkt . Ondanks hun voorbeeldrol
slagen de Vlaamse en federale overheid er niet in de zichzelf opgelegde streefcijfers te behalen. De tijd van
vrijblijvendheid is voorbij. Daarom heeft Sabine de Bethune, met steun van de CD&V Werkgroep Handicap en
Samenleven, onder leiding van Stefan Puttemans en Bart Dusart en samen met de collega’s Brigitte Grouwels
en Ward Kennes, zowel in de Senaat als in het Vlaams parlement een initiatief genomen.
Probleemstelling
1 op 8 Vlamingen op beroepsactieve leeftijd (ongeveer 520.000 personen) wordt geconfronteerd met een
arbeidshandicap. Minder dan de helft is ook effectief aan het werk. De tewerkstellingsgraad van personen met
een handicap bedraagt in België slechts 40,7% en daarmee behoren we tot de laagst scorende lidstaten van
Europa, waar het gemiddelde 47,3% bedraagt. Deze lage tewerkstelling is een discriminatie voor de persoon met
handicap zelf en een verlies aan talent voor de samenleving in haar geheel.
Volop kunnen meedraaien in het arbeidsproces is onontbeerlijk in de opbouw van een sociaal leven en in het
vinden van een plaats in de samenleving. Er zijn nog te veel vooroordelen over de capaciteiten van personen met
een handicap die het best bestreden worden door hen effectief aan het werk te helpen. Een eigen inkomen
verwerven is de beste waarborg om autonoom in het leven te staan. Mensen met een beperking moeten ook hun
rekeningen betalen.
Het beleid is té vrijblijvend, té fragmentarisch en ontbreekt aan visie. Er zijn streefcijfers en andere
ondersteunende maatregelen, maar deze zijn onvoldoende effectief. Het VN-comité voor de rechten van
personen met een handicap stelt ons land in gebreke (2014): “Slechts weinig personen met een handicap komen
op de reguliere arbeidsmarkt terecht, de overheid slaagt er niet in om in haar eigen diensten de
tewerkstellingsdoelstellingen voor mensen met een handicap te behalen en aan de privésector wordt geen
quotum opgelegd.”
Meer diversiteit nodig in de overheid
De overheid heeft een voorbeeldrol. Op dit moment hanteren de Vlaamse en federale overheid een streefcijfer
van 3 procent, maar met 1,3 en 1,4 procent wordt dat niet gehaald. Daarom moeten we naar hardere
maatregelen: afdwingbare quota met boetes, zoals ook in Frankrijk en Duitsland. Dat geld gaat dan naar een
fonds dat de tewerkstelling van mensen met een handicap stimuleert. Diversiteit moet ook een indicator worden
in de evaluatie van leidende ambtenaren en kan meegenomen worden in de voorwaarden bij openbare
aanbestedingen.
De private sector responsabiliseren
Wij roepen de sociale partners op, naar het voorbeeld van Nederland, een plan op te stellen om de tewerkstelling
van personen met een handicap op de reguliere arbeidsmarkt afdoende te verhogen. Komt dat er niet, dan willen
we ook daar dwingende maatregelen. Daarnaast moeten we meer inzetten op het bekend maken van de huidige
maatregelen, door onder andere het invoeren van één centraal loket waar zowel de werkgever als de werknemer
terecht kunnen.
Interfederaal plan
Om personen met een handicap meer kansen te geven en te activeren op de arbeidsmarkt moeten de
verschillende beleidsniveaus samen de hand aan de ploeg slaan.
De investeringen om mensen met een handicap aan het werk te stellen moeten van de deelstaatregeringen
komen, terwijl de baten (bijvoorbeeld minder kosten voor het RIZIV) federaal zijn. Bevoegdheden zitten verspreid.
We moeten dus dringend interfederaal samenzitten.