Voeding, kanker en chemotherapie

Voeding, kanker en chemotherapie
op zoek naar praktische interventies
Hanno Pijl
Leids Universitair Medisch Centrum
Afdeling Interne Geneeskunde
[email protected]
Essentiele punten
Voeding en kanker hangen nauw samen
Dieet restrictie (DR) voorkomt kanker en kan kankergroei afremmen
Endocriene groeifactoren mediëren het effect van DR op op kanker
Gezonde cellen en kanker cellen reageren anders op (DR) stress
“Differential stress resistance” kan misschien worden gebruikt in de behandeling
van kanker
Voeding en kanker
78%
38%
Weidruch R, Exp Gerontol 27:575, 1992
Voeding en kanker
Colman RJ, Science 325:201, 2009
GHR-KO muizen
Normal
GHR-KO
Neoplasms
83%
42%
Adenocarcinomas
20%
0%
Unknown
10%
47%
Ikeno & Bartke
Courtesy of A Bartke,
Zhou Y, PNAS 94:13215, 1997
GHR deficiënte mensen (Laron dwergen)
Ikeno & Bartke
Guevara-Aguirre J, Sci Transl Med 2011
Kanker bij GHR deficiëntie
Individuals
with GH receptor
deficiency
Unaffected
relatives
General population
in Ecuador
Incidence of cancer
1 of 99
17% of
all disease
values in
unaffected
Death from cancer
0%
20%
relatives
Based on data from 99 GHR-deficient subjects and 1606 unaffected
relatives
Guevara-Aguirre J, Sci Transl Med 2011
Vasten; IGF-1
muis
ng/ml
mens
IGF-1
500
400
300
dag 1
200
Dag 4
100
0
Lee C, Cancer Res 74:1501, 2010
aangepast van Chan JL, J Clin Invest 111:1409, 2003
DR en chemotherapie in vivo
Raffaghello L, PNAS 105:8215, 2008
IGF-1 receptor KO beschermt tegen CT-schade
Lee C, Cancer Res 74:1501, 2010
DR, IGF-1 en kankergroei in vitro
Lee C, Sci Transl Med 2012
DR en kanker in vivo
Lee C, Sci Transl Med 2012.
Eiwit inname bepaalt IGF-1
1,24 g/kg
0,76 g/kg
1,73 g/kg
1980 kcal/d 1772 kcal/d 2505 kcal/d
Fontana L, Aging Cell 7:681, 2008
Eiwit beperking remt tumor groei
Fontana L, Oncotarget 4:2451, 2013
Suiker stimuleert tumor groei
Jiang Y, Cancer Res 2016
Kortdurend vasten en kanker
Glucose
Aminozuren
Groeifactoren
Akt / mTOR / AMPK
Plasma
Cel
Glucose
Aminozuren
Groeifactoren
Akt / mTOR / AMPK
=
=
=
DIRECT
DIetary REstriction using Fasting Mimicking Diet (FMD)
as an adjunct to neoadjuvant ChemoTherapy for HER2 breast cancer
4x AC/4x T
or
3x FEC/3x T
Graad III/IV
bijwerkingen
250
HER2- BC
4x AC/4x T
or
3x FEC/3x T+
FMD
pComplete Respons
FMD = Fasting Mimicking Diet (laag eiwit, nul suiker, hoog complex
koolhydraat, 200 kcal/dag)
Minder DNA schade door vasten
P=0.046
Conclusies
Voedselinname stimuleert groei en reproductie van gezonde en van kankercellen
De effecten van voeding op groei en reproductie worden gemedieerd door
circulerende groeifactoren en nutriënten
Voedsel- (en vooral eiwit- en suiker-) beperking beschermt gezonde cellen tegen
iedere vorm van stress (onder andere chemotherapie)
Voedsel- (en vooral eiwit- en suiker-) beperking maakt kankercellen kwetsbaarder
voor chemotherapie
Verschillende klinische trials zijn onderweg om te testen of voedselbeperking de
bijwerkingen van chemotherapie kan verminderen en tegelijkertijd het therapeutische
effect vergroten.