Reflectieverslag Brusselweek Interculturele hulpverlening door de diëtist Gezamenlijke module voor de opleidingen Den Haag en Brussel 30-03-2015 t/m 03-04-2015 Tessa van Elsacker – 13068873 VD2C.1 – 28-04-2015 De Brusselweek, die plaatsvond van maandag 30 maart tot en met vrijdag 3 april, stond in het teken van interculturele hulpverlening door de diëtist. Zowel de Nederlandse als de Belgische samenleving is multicultureel. In de multiculturele samenleving is het van belang dat de diëtist op een creatieve manier kan zorgen voor een zo goed mogelijke hulpverlening die aansluit op de culturele achtergrond van de cliënt. Hierbij is het nodig om inzicht te hebben in andere culturen, religies, voedingsgewoonten, opvattingen over gezondheid en ziekte en sociale en economische achtergronden. Verder speelt goede interculturele communicatie, zo nodig met gebruik van hulpmiddelen bij deze communicatie, een belangrijke rol tijdens begeleiding. Belangrijke ervaringen Tijdens deze week heb ik nieuwe ervaringen opgedaan. De belangrijkste ervaring voor mij was het ontmoeten van nieuwe, leuke mensen, zowel Nederlandse als Belgische studenten. Ik had me als enigste uit mijn klas ingeschreven voor Brusselweek en kende vrijwel niemand van de Nederlandse studenten, of alleen van gezicht. Ik had hier niet echt bij stilgestaan en kwam hier pas bij de kennismaking achter. Gelukkig ben ik een vrij sociaal persoon en bestond de groep uit leuke, spontane meiden die mij ook in de groep opnamen. Hierdoor heb ik, ondanks dat ik op het begin vrijwel niemand kende, een super leuke week gehad en ben ik zelfstandiger geworden. Ook was het erg leuk om de Belgische studenten te ontmoeten, en hoe zij tegen bepaalde voedingskundige zaken aankijken. Toen wij in België op bezoek waren, was het wel jammer dat ze na het vaste programma gelijk naar huis gingen en niet ’s avonds wat mee gingen doen, zoals een drankje drinken in de stad. Desondanks hebben we het met de Nederlandse studenten toch erg gezellig gehad in Brussel. Daarnaast was het voor mij een nieuwe ervaring om kennis te maken met de Marokkaanse en Turkse cultuur. Ik had over deze culturen al wel enige kennis, maar door deze week ben ik nog meer te weten gekomen, waaronder ook nieuwe dingen. Zo heb ik door het gastcollege van Emine Türkeli meer geleerd over de Turkse cultuur, wat ik verder toe zal lichten onder het kopje ‘leerpunten’. Ook het koken van Turkse en Marokkaanse gerechten was erg leuk om te doen. Hierdoor heb ik nieuwe, lekkere recepten leren kennen en bereiden. Daarbij leerden we ook elkaar beter kennen, omdat we de Turkse gerechten in Nederland met ons groepje moesten klaarmaken. In België hebben we de Marokkaanse gerechten gekookt op het terrein van het slachthuis van Anderlecht. Hiervoor hebben we boodschappen gedaan in de plaatselijke Marokkaanse winkels rond het slachthuis. Het was een leuke ervaring om op deze locatie te koken, wat gebeurde op een speciaal ontworpen mobiele keuken. Leerpunten Naast deze ervaringen heb ik ook een aantal dingen geleerd tijdens de Brusselweek. Één van de redenen waarom ik mezelf had opgegeven voor deze uitwisselingsweek met Brussel was dat het mij een mooie kans leek om kennis uit te wisselen met de Belgische studenten, die wellicht andere kennis opdoen in hun studie. Dit was inderdaad ook het geval. Zo ben ik tijdens het uitwerken van een Turkse casus erachter gekomen dat de richtlijnen voor goede voeding in België anders zijn dan die in Nederland. Daarnaast gebruiken ze in België de Voedseldriehoek en in Nederland de Schijf van Vijf. Zelf ben ik van mening dat de Voedingsdriehoek beter is, want deze afbeelding is overzichtelijker dan de Schijf van Vijf. Hierin zie je precies waarvan je het meest en waarvan je het minst mag eten, wat in de schijf nog vrij onduidelijk is. Verder heb ik veel nieuwe dingen geleerd over de Marokkaanse en Turkse cultuur. Tijdens het gastcollege van Emine Türkeli, diëtiste in een multiculturele samenleving, ben ik meer te weten gekomen over de Turkse voeding en aandachtspunten en over de invloeden van de religie op voeding, maar ook over de begeleiding van niet-westerse cliënten. Hierbij werd de nadruk gelegd op de omgang en communicatie met deze doelgroep, want tijdens de begeleiding is de kans op barrières, zoals een communicatieprobleem door taal, groot. Ook door het uitwerken van een Turkse casus met mijn groepje ben ik meer te weten gekomen over deze cultuur. Hierbij moesten we een behandelplan opstellen, waarbij we tijdens de begeleiding en advisering rekening moesten houden met de Turkse cultuur. Tijdens de presentatie van de casussen van alle groepjes heb ik ook veel informatie gehaald, met name over de Marokkaanse cultuur, omdat ik deze casus zelf niet had behandeld. Tot slot hebben we in België een uitgebreid gastcollege gehad van Melissa Barsuero Godinho, diëtiste in het Wijkgezondheidscentrum in MediKuregem (Anderlecht). Dit is een eerstelijnszorgcentrum waar gezondheidsmedewerkers in een multidisciplinair team toegankelijke eerstelijnszorg aanbieden. In haar presentatie heeft zij met name uitgebreid verteld wat haar werkzaamheden zijn. Daarnaast heeft ze informatie gegeven over de voedingsgewoonten van Belgen van Marokkaanse origine. Dit gastcollege was erg leerzaam, maar het duurde nogal lang (3 uur) en ik was het niet met alles eens wat ze vertelde. Betekenis van verdere keuzes tijdens je schoolcarrière Door de Brusselweek ben ik erachter gekomen dat het als diëtist in een multiculturele samenleving door verschillende, uiteenlopende barrières soms erg lastig kan zijn om cliënten te begeleiden. Vooral taal, cultuur en de interpretatie van gezondheid en ziekte zorgen voor het ontstaan van deze barrières. Dit leidt tot een extra uitdaging voor de diëtist. Ik houdt van uitdagingen, maar voor deze week wist ik al dat ik later niet de paramedische kant op wil en zo denk ik er nu nog steeds over. Wel ben ik in gaan zien dat culturele verschillen een belangrijk aandachtspunt zijn. Dit zal ook het geval zijn bij andere voedingskundige vakgebieden, zoals de onderzoek- en marketingkant die mij tot nu toe erg aanspreken. Hiermee dien ik ook rekening te houden bij de verdere keuzes tijdens mij schoolcarrière. Verder is tijdens deze uitwisselingsweek ter sprake gekomen dat er de mogelijkheid is om in jaar 4 de afstudeerstage te volgen in Brussel. Dit is een mooie kans is om op een leerzame plek af te studeren, namelijk in het ziekenhuis dat naast de Hogeschool in Brussel zit. Daarnaast spreekt de stad zelf mij ook erg aan. Ik ben van plan om me zeker in deze mogelijkheid te verdiepen, en vooral uit te zoeken wat voor soort stage het is, want als het alleen op paramedisch gebied is, valt deze stage waarschijnlijk af, omdat dit niet binnen mijn interesses valt. Advies voor de organisatie van volgend jaar Als advies voor de organisatie van volgend jaar zou ik de studenten tijdens het bezoek van de Haagse markt boodschappen laten doen voor het koken van de Turkse gerechten op diezelfde dag. Op deze manier voegt het bezoek aan de Haagse markt meer toe, want nu liepen we er alleen maar een rondje om even rond te kijken. Door zelf spullen te kopen voor het koken komen de studenten ook in contact met de verkopers, die meestal afkomstig zijn uit andere culturen. Daarnaast lijkt het me ook leuk om één avond een avondprogramma te organiseren, waardoor zowel de Nederlandse als de Belgische studenten met z’n allen iets leuks doen, zoals een drankje drinken in de stad. Nu was er elke avond een vrij programma en de Belgische studenten gingen toen wij in België waren hierdoor helaas steeds gelijk naar huis. Door één keer een vast avondprogramma te organiseren, zullen de studenten misschien eerder meegaan. Al met al heb ik de Brusselweek ervaren als een hele leuke, gezellige en leerzame ervaring. Ik heb veel nieuwe, leuke mensen leren kennen, nieuwe dingen geleerd over andere culturen en nieuwe vakkennis opgedaan, door de voedingskundige kennis van de Belgische studenten. Daarnaast hebben we ook veel gezellige dingen gedaan, zoals uit eten, Brusselse wafels gegeten en gaan stappen in Brussel. Het was een week met veel afwisseling en ik kan het dan ook iedereen aanraden om hieraan deel te nemen.