niet alleen losers worden gediscrimineerd

20 BINNENLAND
DE STANDAARD
DE
ZWARTE
LIJST
DOSSIER RACISME IN VLAANDEREN
ZATERDAG 26, ZONDAG 27 OKTOBER 2013
op het werk, bij het uitgaan, op zoek naar
een woning.
Met getuigenissen en cijfers spit
De Standaard het racisme in ons land uit.
STIJN COOLS, MAXIE ECKERT
FOTO’S DIETER TELEMANS
Als ze zich maar aanpassen en goed Nederlands
spreken, hoeven Vlamingen met buitenlandse
roots geen discriminatie te vrezen, klinkt het vaak.
Het tegendeel blijkt waar. Wat ze ook doen, de
label ‘allochtoon’ blijft op hen kleven: in de klas,
Leven in een
kleuronvriendelijk
land
DEEL 1: GOED GEÏNTEGREERD EN TOCH GEDISCRIMINEERD
‘NIET ALLEEN
LOSERS WORDEN
GEDISCRIMINEERD’
Ze zijn hier geboren en getogen, en toch voelt de tweede generatie van Turkse en Marokkaanse
origine zich oneerlijk behandeld. Opmerkelijk: geïntegreerde allochtonen die studeren en de
krant lezen, worden het vaakst gediscrimineerd.
MAXIE ECKERT
BRUSSEL | In de
trein, op het
werk, aan de deur van de disco­
theek, bij een politiecontrole.
Een groot deel van de Vlamingen
met Turkse en Marokkaanse
roots voelt zich in die situaties
wegens hun achtergrond vijan­
dig of oneerlijk behandeld.
Het vaakst voelen ze zich gedis­
crimineerd op het openbaar ver­
voer (zie grafiek): 64 procent van
wie Marokkaanse roots heeft,
zegt er ‘soms’ of ‘vaak’ geconfron­
teerd te worden met discrimina­
tie. Bij wie Turkse roots heeft, is
dat 53 procent. Dat blijkt uit on­
derzoek van de KU Leuven bij
meer dan 670 Antwerpenaren
tussen 18 en 35 jaar met Turkse
en Marokkaanse roots.
‘We hebben bij de jongeren van
de tweede generatie, die dus in
ons land zijn geboren, gepeild
naar wat ze zelf hebben meege­
maakt. Verhalen van discrimina­
tie die ze van anderen hebben op­
gevangen, telden niet mee’, zegt
Karen Phalet, professor aan het
centrum voor sociale en culture­
le psychologie van de KU Leuven.
‘Uit onze analyse blijkt dat een
grote groep zich benadeeld voelt.’
Na het openbaar vervoer zeggen
de studiedeelnemers dat ze zich
het vaakst op school, tijdens het
solliciteren en op hun werkplek
gediscrimineerd voelen. De twee­
de generatie van Marokkaanse
origine ziet zich overigens ster­
ker benadeeld dan degenen die
van Turkse origine zijn. ‘Uit
eerder onderzoek bleek al dat
Wanneer voelt u zich gediscrimineerd wegens uw afkomst of achtergrond?
%
vaak
%
Turkse
afkomst
soms
Marokkaanse
afkomst
Onderzoek bij tweede generatie Belgen van Turkse en Marokkaanse afkomst
52
47
25
12
6
op straat/openbaar vervoer
26
33
5
8
tijdens contact met politie
19
9
3
op zoek naar woning
37
12
35
3
37
5
10
24
tijdens het uitgaan
in de buurt
44
48
30
13
zoeken naar baan
10
25
42
7
op werkplaats
46
41
7
10
op school
DS-Infografiek | Bron: KU Leuven
Marokkanen in de ogen van de
autochtone bevolking de minst
geliefde minderheidsgroep zijn’,
zegt Phalet.
Het zijn volgens de onderzoekers
zeker niet alleen de ‘losers’ die
over discriminatie getuigen. ‘Ook
wie goed geïntegreerd is, wordt
gediscrimineerd.’
Krantenlezers
Om te weten hoe ‘geïntegreerd’
en ‘maatschappelijk betrokken’
de deelnemers zijn, vroegen de
onderzoekers naar hun oplei­
dingsniveau en of ze het nieuws
volgden. Phalet: ‘Iemand die de
krant leest, interesseert zich voor
de samenleving en blijft niet in
zijn oorspronkelijke gemeen­
schap. Het nieuws volgen is dus
een goede maatstaaf voor inte­
gratie.’
En juist de krantenlezers blijken
het sterkst discriminatie te erva­
ren. Zo klagen de jonge mannen
en vrouwen van Turkse origine
die de krant lezen, veel vaker
over discriminatie bij politie­
controles. Van hen zegt 33 pro­
cent gediscrimineerd te worden
bij controles. Van degenen die
onverschillig staan tegenover het
nieuws, is dat 23 procent.
Bij de jongemannen van Marok­
kaanse origine die studeren, en
dus goed geïntegreerd zijn, doet
zich hetzelfde voor. Van hen zegt
61 procent dat ze vroeger op
school gediscrimineerd werden.
Bij
de
werklozen
van
Marokkaanse origine is dat
‘slechts’ 33 procent.
‘Lang werd gedacht: als de al­
lochtonen bijbenen, als ze op de
sociale ladder klimmen en zich
met autochtone Vlamingen
mengen, zal er geen discrimina­
tie meer zijn’, zegt Phalet. ‘Die
voorspelling is duidelijk niet uit­
gekomen.’
Mondiger
De onderzoekers noemen dat de
‘integratieparadox’:
hoewel
allochtonen zich mengen, blijven
ze benadeeld.
Dat heeft ermee te maken dat
autochtonen de geïntegreerde
allochtonen als bedreiging kun­
nen zien, zegt Phalet. ‘Allochto­
nen die goed geïntegreerd zijn,
gaan naar dezelfde scholen als
autochtonen, ze solliciteren voor
dezelfde baan en ze zoeken hui­
zen in dezelfde buurten. Daar­
door kunnen “autochtone” Vla­
mingen zich bedreigd voelen.
Omdat de geïntegreerde alloch­
tonen meer in contact komen
met autochtonen, ervaren ze dan
vaker discriminatie. Al is een ge­
integreerde en hoogopgeleide al­
lochtoon wel mondiger en weer­
baarder tegen die discriminatie.’
De blijvende discriminatie ver­
klaart waarom er vandaag heel
wat goed geïntegreerde en hoog­
opgeleide allochtonen zeer kri­
tisch kijken naar de samenle­
ving. Phalet: ‘Ze zijn ontgoocheld
omdat ze alles hebben gedaan
wat de meerderheidsgroep van
hen verwacht, maar ze worden
toch anders behandeld.’
Die ontgoocheling uit zich
volgens de onderzoekers in een
negatieve houding tegenover de
samenleving. ‘Wie zich oneerlijk
behandeld voelt, zal vaker
kritisch staan tegenover Vlamin­
gen en het samenleven in het
algemeen.’
Hoe racistisch bent u? Doe
de test op:
www.standaard.be/tolerantietest
Maandag deel 2: de school