KERSTMIS Wij proclameren: Jezus van Nazareth is voor ons nu De Christus. 1. Gezangen in de NACHTMIS DOMINUS DIXIT INTROITUS en ALLELUIA Psalm 2,7 en 1. Dominus dixit ad me: Filius meus es tu. Ego hodie genui te. Quare fremuerunt gentes, et populi meditati sunt inania? De Heer zei me: Gij zijt mijn zoon. Ik heb u heden verwekt. Waarom razen de volken en beramen zij vruchteloze complotten tegen mij? GRADUALE en COMMUNIO Psalm 110, 3. Tecum principium in die virtutis tuae, in splendoribus sanctorum, ex utero ante luciferum genui te. (De nieuwe vertaling luidt zo:) Gij draagt de offers op. Gij zijt met de heilige gewaden bekleed, van de moederschoot af, sinds de morgendauw uwer jeugd. OFFERTORIUM Psalm 96, 11 en 13 Laetentur coeli et exsultet terra…ante faciem Domini, quoniam venit. Laat de hemelen juichen en de aarde jubelen voor het aanschijn van de Heer als Hij komt (in de Messiaanse eindtijd). 2. Gezangen in de DAGMIS PUER NATUS INTROITUS (een vreugdezang bij de geboorte van een kroonprins bij koning Achaz) Isaias 9, 5 Puer natus est nobis et filius datus est nobis, cujus imperium super humerum ejus. Et vocabitur nomen ejus, magni consilii angelus. Een kind is ons geboren, een zoon geschonken. De heerschappij wordt op zijn schouders gelegd en zijn naam wordt genoemd: Wonderbare Raadsman, (en verder: Goddelijke Held, Vader-voor-immer, Vorst van Vrede). Psalm 98,1 Cantate Domino canticum novum, quia mirabilia fecit. Eert God met een nieuw lied, want zijn werken zijn wonderbaar. GRADUALE en COMMUNIO (de oproep in de eindtijd zal zijn als volgt:) Psalm 98, 3.4.2. Viderunt omnes fines terrae salutare Dei nostri. Jubilate Deo omnis terra. Notum fecit Dominus salutare suum : ante conspectum gentium revelavit justitiam suam. Volken, tot aan de grenzen der aarde, ziet nu de redding ons door God gebracht. Jubelt voor Jahweh, heel de aarde! Hij heeft zijn redding laten zien en voor het oog der volken zijn rechtschapenheid getoond. ALLELUIA Dies sanctificatus illuxit nobis. Venite, gentes, et adorate Dominum, quia hodie descendit lux magna super terram. Een heilige dag schittert over ons. Volken, komt de Heer aanbidden, want een groot licht is vandaag over de wereld neergedaald. OFFERTORIUM (Gods almacht en trouw zijn een waarborg voor ons verbond met Hem) Psalm 89, 12.15 Tui sunt coeli et tua est terra. Orbem terrarum et plenitudinem ejus tu fundasti : justitia en judicium praeparatio sedis tuae. Van u is de hemel, van u is de aarde. Gij hebt de wereld gegrond met al wat ze bevat. Recht en rechtvaardigheid schragen uw troon. 7 1. De Joodse Messias is een priesterlijke koning. Psalm 2 en 110 profeteren over het drama van de komende joodse Messias. Isaias (rond 550 v. Chr.) dacht dat Koning Ezechias, zoon van Achab, die rol zou spelen (zie de 4° Adventszondag: “De jonkvrouw zal een zoon baren: Emmanuel”). Zie introitus dagmis: Puer natus est! Maar, eens koning geworden, bracht hij geen beterschap voor de joden. Ook dacht men dat Cyrus, die hen bevrijde uit Babel, de Messias zou zijn. Vruchteloos! Daarom verschuiven de joden hun Messiasbeeld naar de Eindtijd. Die Messias heeft het voorrecht van een universeel koningschap en eeuwigdurend priesterschap. En dat kan hij onmogelijk van mensen krijgen. Dus laat men God zelf aan het werk voor de creatie van die Messias. Naar oosterse traditie begint zijn koningschap vanaf de moederschoot, met titels en functies van alle helden uit het joodse ras: de wijze raad van Salomo, het bravoure van David, het godsdienstig karakter van Mozes, de mondigheid van profeten. Hij wordt ook zeer krijgshaftig voorgesteld ten aanzien van de vijanden der joden die hij zal vermorzelen met de kop tegen de grond! Het is dus vanzelfsprekend dat wie verklaart: ”Jezus IS die joodse Messias” dan terug grijpt naar al wat daarover staat in de joodse bijbel en zoals Jezus, zich nu inzet met een priesterlijke geest voor het universele Godsrijk. In die ruime context situeert men de Messias in de bovennatuurlijke sfeer en ruimte van God Zelf Hij wordt voorgesteld als Emmanuel: God-onder-ons neergedaald. Ook ligt zo de weg open voor latere theologische stromingen, zoals ons credo van Nicea. 2. Het Messiasbeeld geeft een nieuw elan aan het aloude scheppingsverhaal. A. De taak van de mens volgens het scheppingsverhaal. - Het oeroude scheppingsverhaal waarmee de joodse bijbel begint telt 6 werkdagen die telkens met eenzelfde refrein eindigen zodat ieder kan meezingen: “Zo werd het avond en morgen de x. dag”. - In vers 4, 10, 12, 18, 21 en 25 staat ieder keer: “En God zag dat het goed was”. Alleen toen hij de mens had geschapen, klinkt het anders: “ En God zag het het ZEER goed was” Dit verschil toont aan dat het verhaal draait “rond de mens”. Hoe is die mens ? - Vers 26 en 27 noteren driemaal: ” De mens is gemaakt naar Gods beeld”. Driemaal! Dus weer een punt van speciale aandacht. Welk beeld krijgt men van God in dit verhaal? God maakt licht, maakt continenten, beplant, bevolkt met alle soorten wezens. Het beeld van die God is dus = die bewoonbaar maakt. - Tot de beesten zegt hij: ” Weest vruchtbaar en vermenivuldigt u”. Maar alleen aan de mens geeft hij de opdracht: “Heerst over alles op aarde!” Daarna laten ze God op rust gaan. Wat een buitengewoon zinvol geloofsverhaal over de levensopvatting van de mens! Door deze letterkundige ontledig van het verhaal kunnen we besluiten als volgt: DE GANSE NATUUR KRIJGEN WE ZOMAAR. NU MOET DE MENS NAAR HET BEELD VAN GOD DE AARDE BEWOONBAAR MAKEN VOOR IEDEREEN. Hieruit hebben de Joden afgeleid dat het volk een verbond aangaat met de schepper, een soort huwelijkscontract, of testament. Jahweh beschermt de Joden, die Hem moeten gehoorzamen door de 10 geboden te onderhouden. Over dit huwelijk leest men veel bij alle profeten. Schematisch kan men die gedachte aldus voorstellen: Ons elkaar gelukkig maken huwelijksMAN VROUW contract teken TROUWRING 8 Die huwelijksrelatie projecteren de Joden naar hun relatie met Jahweh Joods verbond met Jahweh JAHWEH JODEN beschermt gehoorzamen teken ARK van het VERBOND Hun God verbleef in die kist, de Ark van het Verbond, met de 2 stenen tafels. Dit stond opgeborgen in het Heilige der Heiligen, het tabernakel, in de tempel van Jeruzalem. Denk aan Gods aanwezigheid in onze Tabernakels, waarvoor we moeten knielen in het voorbijgaan. B. De taak van de christen mens Jezus van Nazareth wilde in zijn Joodse godsdienst een fundamenteel punt veranderen. Joden zeggen in hun gebed: “Jahweh, uw rijk kome binnen kort en in de toekomst”. Jezus maakt er het volgende van: “Papa, uw rijk kome!” Punt en uit. Daarmee bevestigt hij; NU moeten WIJ Gods rijk realiseren! Na Jezus’ dood ontstond een beweging onder zijn joodse leerlingen om naar zijn geest te leven maar ze bleven ook trouw de joodse Wet volgen. Paulus, die enkel Jezus na zijn dood in een soort visioen zag, doopte, tot in Rome, heidenen tot christenen in de jaren 60. Die waren dus niet gehouden aan de Joodse Wet, en ook geen deelgenoten in dat Joodse verbond met Jahweh. Toen in het jaar 70 de tempel werd verwoest, als ook de Ark, het verbondsteken, proclameerden de christen dat zij wel die gedachte van een Verbond, wilden verder zetten maar met de universele God De joodse Wet werd vervangen door Jezus’ boodschap in het evangelie, en het Joodse volk beklede geen voorkeursplaats meer. Het teken van dit nieuwe verbond of huwelijk met God was nu: aan iedereen laten zien dat we willen leven naar Jezus’ voorbeeld. GOD KRISTENEN Beschermt gehoorzamen teken LEVEN ALS JEZUS Die grondgedachte drukken Lukas en Mattheus dan uit in hun eigen evangelische letterkunde rond de geboorte van Jezus. Dit staat beschreven in de zondagen van de advent. In de plaats van CHRISTENEN zetten ze nu MARIA. GOD MARIA overschaduwt gehoorzaamt teken JEZUS’ GEBOORTE Zo begrijpen we dat Maria daarin als maagd wordt voorgesteld, want waar God aan het werk is, daar trekt de mens (in casu Jozef) zich terug. Maria kent geen man= Wij christenen lopen geen andere godheden achterna en blijven trouw aan ons verbond. Ongelooflijk waar we nu uitkomen met deze gedachtegang, want wat is Kerstmis voor ons? KERSTMIS = WIJ CHRISTEN MENSEN VIEREN ONS HUWELIJK MET GOD EN DAT MAKEN WIJ ZICHTBAAR DOOR TE LEVEN NAAR JEZUS’ MENTALITEIT zoals Jezus, zich nu inzetten met een priesterlijke geest voor het universele Godsrijk. 9