1 STUDIEGEBIED: Bouw Hout Land

1
STUDIEGEBIED:
Bouw
Hout
Land- en tuinbouw
Maritieme opleidingen
NATUUR
HOE GROOT IS JOUW G-PLEK?
Is het ook aan mij de natuur te beschermen?
De weegschaal zal overhellen, maar naar welke kant?????
1. Wat loopt er mis met onze aarde?
Welke G?
De G is van
geld
goud
geluk
groen
…….
……
Wat hebben deze g-woorden met elkaar te maken?
Wat hebben deze g-woorden te maken met de cartoon van de inleiding?
2
Onze natuur heeft in onze tijd te kampen met een heleboel problemen. Een aantal ervan
zijn weergegeven in volgende foto’s en uitspraken:
Waar gaan we naartoe met ons afval?
Te veel bossen worden gekapt.
België raakt vol gebouwd
Weer zoveel olie in de zee
Orkanen, tsunami’s, overstromingen…… ons klimaat is het noorden kwijt
Er wordt veel te veel geproduceerd in de landbouw. Wat doen met de overschotten?
Insecticiden zijn onmisbaar in de land- en
tuinbouw
3
Rangschik de problemen volgens gebied:
Gebied
In de landbouw
Problemen
In verband met water
In verband met het klimaat
In verband met de huizenbouw
Andere
Enkele stellingen:
1. Het geld dat nu wereldwijd wordt besteed aan het tegengaan van de
klimaatverandering, kan beter worden gebruikt om iets te doen aan andere ernstige
sociale problemen, zoals bijvoorbeeld honger, aids en malaria te verhelpen.
2. Mensen mogen zelf bepalen hoeveel energie (gas, elektriciteit, olie…..) ze gebruiken.
3. Ik ben een natuurliefhebber.
4. Een dikke truiendag, dat baat toch niets.
5. Kinderen lachen 360 keer per dag. In de derde wereld vermindert dit tot 300 keer per
dag bij het volwassen worden. In het rijke westen blijven er bij volwassenen 20
glimlachen per dag over. Geld maakt niet gelukkig.
6. Het klimaatsprobleem is een uitvinding van Al Gore die wil dat de democraten de
volgende verkiezingen winnen in Amerika.
7. Iedere autobezitter moet op zondag de auto laten staan. (of een dag per week )
8. Als ik de armoede in de derde wereld op TV zie, kijk ik even toe en eet dan weer
gewoon verder.
9. De vervuiler betaalt. Vervuilende energie (benzine…) moet drie keer zo duur zijn als
schone energie.
10. De prijs van een vliegreis moet worden verdubbeld.
11. Geen kiwi's meer uit Nieuw Zeeland of tomaten uit Marokko.
12. Elk land moet zelf bepalen hoe er aan het klimaat gewerkt wordt.
4
13. Gelovige mensen verbruiken minder.
14. Het zal hier lekker warm worden als we zo doordoen. Kan niet beter !
15. Als de U.S.A. het Kyoto-verdrag niet willen ondertekenen, is dat toch hun keus.
16. Om de groei van de wereldbevolking af te remmen wordt de Chinese één-kindpolitiek ingevoerd.
Kies 3 stellingen uit waarmee je akkoord gaat en geef je argumenten.
Kies 3 stelling uit waarmee je niet akkoord gaat en geef je argumenten.
2. Hoe is het zover kunnen komen?
Als mens zijn we een stuk van de natuur, we hebben er dagelijks mee te maken. In de loop
van de eeuwen heeft de mens geprobeerd de natuur te beheersen en de gevaren te bestrijden.
Maar dat lukt niet helemaal.
1. Geef enkele voorbeelden waaruit blijkt dat de mens nog steeds slachtoffer is van de natuur
en er geen volledige controle over heeft.
2. Geef enkele voorbeelden waaruit blijkt dat de mens de natuur naar zijn hand zet en zijn wil
oplegt.
3. Waarom wil de mens de natuur naar zijn hand zetten? Wat brengt hem dit op?
4. Geef een voorbeeld : wanneer is het goed om macht te hebben over de natuur,
wanneer is dit slecht?
We beluisteren het lied: Mother Earth
Mother Earth – Within Temptation
Birds and butterflies
Rivers and mountains she creates
But you'll never know
The next move she'll make
Moeder Aarde
Vogels en vlinders
Stromen bergen creëert zij
En nooit zul je weten wat haar volgende zet
is.
You can try
Je kunt het proberen
5
But it is useless to ask why
Cannot control her
She goes her own way
She rules until the end of time
She gives and she takes
She rules until the end of time
She goes her own way
With every breath
And all the choices that we make
We are only passing through on her way
I find my strength
Believing that your soul lives on
Until the end of time
I'll carry it with me
Once you will know my dear
You don't have to fear
A new beginning always starts at the end
Until the end of time
She goes her own way
Maar het is zinloos te vragen waarom
Je kunt haar niet controleren
Ze gaat haar eigen weg
Ze heerst tot het einde der tijden
Ze geeft en ze neemt
Ze heerst tot het einde der tijden
Ze gaat haar gang
Met elke ademstoot
En alle keuzes die we maken
Zijn we maar voorbijgangers op haar weg
Ik vind mijn sterkte
In het geloof dat je ziel blijft leven
Tot het einde der tijden
Ik zal het met me meedragen
Ooit zul je weten, liefste
Je hoeft niet te vrezen
Een nieuw begin
Begint altijd op het einde
Ooit zul je weten, liefste
Je hoeft niet te vrezen
Op het einde der tijden gaat ze haar gang
1. Op welke manier wordt ‘moeder aarde’ hier voorgesteld?
2. Is de aarde ‘moeder’? Op welke manier?
3. ‘We zijn maar voorbijgangers op haar weg die keuzes maken’. Wat zegt dit over de
mens op aarde?
4. ‘Ze heerst tot het einde der tijden’. Zal er volgens jou een einde komen aan de tijden?
Op welke manier?
5. Sommigen beweren dat dit einde heel nabij is. Uit welke tekens kun je dit afleiden?
Is er reden tot pessimisme?
6. ‘Je kunt haar niet controleren, ze gaat haar eigen weg’. Ga je hiermee akkoord? Geef
er enkele voorbeelden van.
6
7. ‘Een nieuw begin begint altijd op het einde’. Welke droom of verwachting kan je hier
achter beluisteren?
8. Wat is de taak van de mens volgens jou in heel dit proces van verandering van de
aarde?
Op zee een heel zware storm overleven
betekent niet
dat je de zee overwonnen hebt
wel dat de zee je gespaard heeft
Uit ‘Storm’, National Geografic op 20.09.2000
Lees volgende zinnen uit de bijbel:
En God schiep de mens als zijn beeld, als het beeld van God schiep Hij hem; mannelijk
en vrouwelijk schiep Hij hen. God zegende hen, en God sprak tot hen: ‘Wees vruchtbaar
en word talrijk, bevolk de aarde en onderwerp haar; heers over de vissen van de zee, over
de vogels van de lucht, en over al het gedierte dat over de grond kruipt.’ (Gen 1,27-28)
1. Uit welk verhaal komt dit citaat? Zoek wat er aan vooraf gaat.
2. Welke opdracht krijgt de mens in de bovenstaande tekst? Noteer alle werkwoorden:
3. Waarin is de mens al goed geslaagd?
4. Waar heeft hij het moeilijk mee?
5. ‘Onderwerp de aarde, heers over de vissen van de zee……’ Geef tenminste twee
manieren waarop je deze opdracht kan begrijpen:
 ……………………

…………………………

………………………….
6. Wat vind je van volgende uitspraak: ‘Het christendom is de grote schuldige voor het
klimaatsprobleem. Volgens het boek Genesis moeten we immers de aarde beheren en
talrijk bevolken.’ Klopt dit?
7
7. Verwoord de opdracht die de mens hier krijgt in je eigen woorden.
8. Vergelijk deze boodschap met het lied ‘moeder aarde’.
Geef 2 verschillen: - ……….
-………..
en twee overeenkomsten:
- ……………………..
-
……………………
De schepping anders
Op de zesde dag schiep God de mens.
En de mens begon haastig te leven want hij dacht:
Ik heb hooguit honderd jaar de tijd om te vinden en te zien.
En hij keek wel uit voor een ander, want hij vreesde:
die ligt me in de kortste keren voor.
En hij dacht maar weinig na, de mens, want hij meende:
ik moet vooruit, de breedte af, de hoogte in.
Uit andermans dood bakte hij brood
om tijd te winnen en zijn devies werd:
komen, zien en heersen.
En de mens draaide zich een rad voor de ogen.
Dat schoof hij onder de tijd en noemde het 'vooruitgang'.
Toen legde hij zich vleugels aan, de mens.
Hij raasde door de lucht en noemde het:
'welvaart', 'verheffing van de mens'.
Tenslotte zag hij geen kans meer om nog tijd te winnen
en uitgehold en moegevlogen ging hij zitten
en noodgedwongen dacht hij na.
Toen keerde hij terug naar de plaats
waar hij gemaakt was, de aarde
en hij huilde om eeuwen voorbij en kinderen verloren.
Daarna stond hij op, de mens,
en ging naar een andere mens, naar velen,
en zei: zullen we toch maar samen?
We leven maar kort maar we hebben een zee van tijd!
Jan Van Opbergen
1. Hoe wordt de mens beschreven in het begin van dit verhaal?
8
2. Klopt dit volgens jou: is dit de ambitie van de mens?
3. Wanneer gaat de mens nadenken over waar hij mee bezig is?
4. Heb je dat zelf ook al eens meegemaakt? Geef een voorbeeld?
5. Wat ontdekt de mens op het einde van het verhaal?
6. Wat is de echte bedoeling van de schepping?
7. Hoe kunnen we dat in deze tijd proberen te realiseren?
3. Hoe gaan we ermee om? Welke keuzes moeten we maken?
Er zijn verschillende houdingen tegenover deze milieuproblematiek:
Idealisten: Er zijn twee soorten: * de groene idealist gelooft dat we moeten stoppen met
vervuilen. Als we dat nu doen, is er nog een oplossing te vinden.
*de vervuilende idealist gelooft dat we niet hoeven te
stoppen met vervuilen, want vroeg of laat vindt de mens toch een oplossing voor alle
problemen: vernieuwde brandstoffen, verwerking van vervuild materiaal……
Realisten (of pessimisten): een groene wereld is een mooie droom…. Maar de
tegenwerkende krachten zijn veel te groot, we kunnen er niets tegen beginnen. Dus
zullen we ten onder gaan.
Praatjesmakers: Eigenlijk is er niets aan de hand, het zijn alleen praatjes. Het is een truc
van die democraten in Amerika, omdat ze de verkiezingen willen winnen.
Zij die het probleem ontkennen: Best leuk, die opwarming van de aarde. Dan wordt het
hier binnenkort even tropisch en warm als in het Zuiden. Ik heb daar geen probleem
mee….
Gelovigen: God heeft gevraagd dat we zijn taak om de wereld te scheppen zouden verder
zetten. Dat dienen we dus zo goed en zorgvuldig mogelijk te doen, vol eerbied voor de
aarde.
1. In welke groep herken jij jezelf?
9
2. Geef enkele tips waarmee je die houding het best kan omzetten in gedrag.
3. Welke groep zal er volgens jou gelijk krijgen? Waarom?
4. Welke is, gezien de toestand op dit moment, de beste houding die de mens kan aannemen?
5. Noteer bij elk van onderstaande teksten of cartoons de houding die daaruit spreekt.
Onderlijn de woorden of zinnen waaruit je dit afleidt.
President Bush zelf probeert dit standpunt in te nemen. Hij beweert dat het lijkt alsof de
wereld opwarmt, maar dat er toch echt geen overtuigend bewijs is dat mensen daarvoor
verantwoordelijk zijn. En hij lijkt er men name zeker van dat de olie – en
steenkoolmaatschappijen, die hem zo stevig steunen, er op geen enkele manier mee te maken
hebben. Elke inspanning om te stoppen zou dan ook slecht zijn voor de economie
Je kunt God en de geldduivel niet tegelijk dienen. (Mt 6,24)
“Toespraak, toegeschreven aan Seattle, opperhoofd van de
Duwanish-indianen, 1855”.
Wij zijn een deel van de aarde en de aarde is een deel van ons. De
geurende bloemen zijn onze zusters, het rendier, het paard, de
grote adelaar onze broeders, de schuimkoppen in de rivier, het sap
10
van de weidebloemen, het zweet van de pony en van de man, het is allemaal van
hetzelfde geslacht, ons geslacht.
Wij weten dat de bleke man onze manier van leven niet begrijpt. Voor hem is het ene
stuk grond gelijk aan het andere, want hij is een vreemde, die in de nacht komt en van
het land neemt wat hij nodig heeft. De aarde is niet zijn broeder, maar zijn vijand. En
als hij die veroverd heeft, trekt hij verder. Hij trekt er zich niets van aan. Hij vergeet
het graf van zijn vader en het erfdeel van zijn kinderen. Hij behandelt zijn moeder, de
aarde, en zijn broeder, de lucht, als koopwaar die hij kan uitbuiten en weer verkopen als
goedkope bonte kralen. Zijn honger zal de aarde kaal vreten slechts een woestijn
achterlaten.
Wat er met de aarde gebeurt, gebeurt met de kinderen van de aarde. Als een man op de
grond spuwt, spuwt hij op zichzelf. De weten wij: de aarde behoort niet aan de mens. De
mens behoort aan de aarde. De mens heeft het web van het leven niet geweven; hij is er
slechts een draad van. Wat hij met het web doet, doet hij met zichzelf. Onze god en uw
god is dezelfde. U kunt wel denken dat u hem bezit zoals u ons land wilt bezitten, maar
dat kunt u niet. Deze aarde is hem lief en beschadigen van de aarde betekent zijn
schepper beledigen.
Maak je niet bezorgd over wat je zult eten of drinken om in leven te
blijven, en ook niet over de kleding voor je lichaam. Is het leven niet
meer dan eten en het lichaam niet meer dan kleding ? Kijk naar de
vogels in de lucht: ze zaaien niet en maaien niet en oogsten niet, je
hemelse Vader voedt ze. Zijn jullie niet meer waard dan vogels ?
Wat maak je je bezorgd over je kleren ? Leer van de lelies op het veld
hoe ze groeien. Ze werken niet, ze spinnen niet. Maar ik zeg jullie,
zelf Salomo met zijn pracht en praal ging niet gekleed als een van
hen. Als God nu het gras op het veld, dat er vandaag staat en morgen
in de oven wordt gegooid, zo kleedt, hoeveel te meer kleedt Hij dan
jullie, kleingelovigen ?
(Mt 6, 25-26.28-30)
4. Groen, een modewoord? Of een noodzaak?
De situatie is ernstig genoeg om middelen te zoeken er toch iets aan te doen, zodat het tij kan
keren. Enkele voorbeelden:
11
1. Bereken jouw ecologische voetafdruk: www.ecolife.be
www.energievreters.be
2. Wat kan een school doen om deze voetafdruk te verkleinen?
3. Geef enkele tips waaraan jij ook kan meedoen, vb.:
Dikke truiendag:
voor
tegen
Afval sorteren:
voor
tegen
Thermostatische kranen op de verwarming zetten: voor
tegen
Het CO² gehalte in de lucht meten en naar aanleiding
daarvan zorgen voor voldoende verluchting.
Voor
Tegen
Andere tips:
4. Geef tips in jouw vakgebied waardoor je meer respect kan tonen voor de natuur:
12
5. En nu: zelf aan de slag!
Onlangs is het project ‘De 8’ van start gegaan op TV. 8 jongeren hebben op een heel andere
manier hun eindwerk ingevuld. In plaats van een klassiek eindwerk binnen de school te
maken, hebben ze samen een leegstaand huis gerenoveerd en er een open buurthuis van
gemaakt. In deze opdracht konden ze al hun talenten kwijt: samenwerken, onderhandelen met
de overheid en de directie van de school, contact leggen met de buurtbewoners, en natuurlijk
vooral hun technische kennis als vakmensen!
Ontwerp vanuit jouw vakgebied zelf een plan om iets nieuw op te bouwen, waarin je
uitdrukkelijk rekening houdt met het respect voor de natuur.
Enkele voorbeelden: Zoek de voordelen op van het bouwen van een passief en duurzaam
huis.
Wat is het voordeel van biologische landbouw en hoe kan je dit aan
mensen aanprijzen?
Zoek de oorzaken op van de steeds toenemende houtkap in de
regenwouden en zoek methodes hoe dit te beperken is.
Zoek op de wat de grote problemen zijn in de huidige landbouw in
België en wat eraan te doen is.
Zoek uit wat de oorzaken zijn van het tekort aan drinkbaar water op de
aarde en geef mogelijke wegen om dit op te lossen.
Zoek methoden om mensen meer eerbied voor de zee en het water bij te
brengen.
Een uitsmijter:
Hetzelfde doen – en toch niet hetzelfde
Drie bouwvakkers waren stenen aan het houwen, toen een vreemdeling op hen afkwam en aan
de eerste arbeider vroeg: ‘Wat doet u daar?’
‘Zie je dat dan niet?’, antwoordde deze en keek niet eens op. ‘Ik houw stenen’.
‘En wat doet u daar?’ vroeg de vreemdeling aan de tweede.
Zuchtend antwoordde deze: ‘Ik moet geld verdienen om voor mijn gezin brood op de plank te
krijgen. Mijn gezin is groot.’
Ook aan de derde vroeg de vreemdeling: ‘Wat doet u daar?’ Deze keek omhoog de lucht in en
antwoordde, zacht maar trots: ‘Ik bouw een kathedraal.’
13
1. Op welke manieren kan je naar je werk kijken volgens dit verhaal?
2. Wie van de drie mannen zou het meeste plezier aan zijn werk beleven?
3. Is de derde man niet overmoedig? Leg uit.
4. Als je een weekend- of vakantiejob doet: doe je dit vooral om geld te verdienen of
zijn er ook andere redenen? Denk je dat je het lang zou volhouden moest je enkel
gaan werken om geld te verdienen?
5. Wat zou het voor jou kunnen betekenen als je je job later kan doen zoals die derde
bouwvakker? Geef voorbeelden hoe jij die houding in praktijk zou kunnen omzetten.